Morgunblaðið - 20.02.1987, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRUAR 1987
Karlinn sem brýndi hnifa á hjóli
Styttumar i Róm era svo yfirþyrmandi stórar og vöðvastœltar
Hinn mannlegi þáttur/ Asgeir Hvítaskáld
Blóðsugan í Róm
Ég stóð á stuttbuxum með bak-
poka á miðju torginu við Péturs-
kirkjuna í Róm. Hitinn var að drepa
mig. Ég var í 4 daga pakkaferð
ásamt öðru fólki. Og enn einu sinni
hafði ég dregist aftur úr. Ég var
búinn að fá nóg af öllum þessum
steinrústum. Og kirkjumar voru
ofhlaðnar skrauti, fullar af gulli
slegnum Jesúmyndum og marmara-
styttumar hlaðnar vöðvum. Þetta
var yfirþyrmandi. Og nú var bara
einn dagur eftir af þessari ferð og
ég hafði ekki lent í neinu ævintýri.
Morguninn eftir yrði flogið til baka.
Hópur af nunnum var í uppnámi
út af flókinni myndavél. Gömul og
skítug kerling var að gefa dúfum
brauðmylsnu. Ég nam staðar við
gosbmnn og leyfði ferðahópnum að
hverfa inn í Péturskirkjuna. Ég
ætlaði að lenda 1 ævintýri.
Ég ráfaði fijáls um götur og torg
Rómaborgar. Nú skoðaði ég
mannlífið. Mest langaði mig til að
fara til Cinecittá. Cinecittá er mið-
punktur ítalskrar kvikmyndagerð-
ar, sjálf kvikmyndaborgin. Þargerir
Fellini allar myndir sínar. Nokkurs-
konar Hollywood Italíu. Þar myndi
ég örugglega fá eitthvað til að
skrifa um. En það var kolbrjáluð
hugmynd.
Settist inn á veitingastað og fékk
mér lasagne. Æðislega góð spagetti-
kaka með heitri tómatsósu. Þjónar
á þeytingi fram og aftur. Maður sat
á næsta borði og skrallaði sér epli,
skar í báta og borðaði sem desert
svo safinn spýttist út. Hann horfði
undarlega á mig. Þetta gat næstum
verið sjálfur Fellini, hugsaði ég.
Á Ítalíu er sérstök kvikmynda-
menning. ítaiir líta á kvikmynda-
gerð sem æðstu listgrein og þeir
gera ekki yfirborðskenndar vellur
eins og Ameríkanamir.
Dymar á veitingastaðnum stóðu
opnar út á heita götuna þar sem
fólksstraumur þaut hjá og bflaflaut-
ið minnti á rifrildi. Japönsk stúlka
kom inn, mjög mikið máluð, eld-
rauður varalitur og þröngt pils.
Gekk um gólf á pinnaskóm og dill-
aði rassinum. Hún settist ein við
borð og gaf mér homauga. Ég fékk
mér annað rauðvinsglas og dró upp
minnisbókina mína. Nú leið mér vel.
Stór ítölsk flölskylda kom og sett-
ist við langt borð og þjónamir vom
á þönum. Einnig þetta minnti mig
á mynd eftir Fellini. Því meira sem
ég reyndi að hugsa ekki um það
því meira leitaði það á mig: CINE-
CITTÁ.
Mig langaði að fara inn í kvik-
myndaverið og sjá leikara, leikstjóra
og kvikmyndatökumenn við vinnu.
Kannski sæi ég Fellini bregða fyrir.
En ég þurfti að fara í neðanjarðar-
lest og það kunni ég ekki á. Því
verið er í úthverfí Rómar. En akk-
úrat þar vora allar finu itölsku
myndimar gerðar. Og hugsunin um
að koma þangað bar mig hálfa leið
til himins.
Litlir sígaunakrakkar rejmdu að
ræna úr bakpokanum mínum, þar
sem ég myndaði gamlan karl sem
brýndi hníf á reiðhjóli. Á göngu
minni var bíll næstum búinn að
keyra yfir mig í þröngu sundi. Göm-
ul svartklædd kona æpti mér til
aðvöranar. Ég rétt náði að stökkva
til hliðar, en bflamir keyra eins og
andskotinn sé undir stýri. Þegar
bfllinn var farinn gekk konan upp
að mér og rétti fram lófann:
„Money, money."
Leigubflstjóramir gáfu manni
aldrei til baka. Verð á póstkortum
hækkaði ef þeir vissu að maður var
túristi. Og þessi sómakona hefði
sem sagt ekki hrópað ef hún vissi
hún fengi ekkert borgað. Ég náði
ekki upp í eyran á mér fýrir
hneykslun.
Eftir langa mæðu fann ég loks
neðanjarðarlestarstöðina. óttasleg-
inn og utan við mig steig ég varlega
upp í lestarvagninn. Vagninn kippt-
ist af stað og ég kastaðist á bekk.
Ég taldi stoppin með fingram
beggja handa, þóttist vera að nudda
finguma. En fólkið horfði á mig
rannsakandi. Allt þetta framandi
fólk; gul augu Indveijanna, svört
andlit og ítölsku stúlkumar vora
æðislegar. Skelfdum tókst mér að
hoppa út á réttum stað.
Er ég kom upp á yfirborðið var
komin rigning, köld rigning. Úr
bakpokanum dró ég buxur. Eg var
kominn í kuldalegt úthverfi og fólk
streymdi upp úr neðanjarðar-
göngunum. Beint fyrir framan lá
endilöng hraðbraut og bflamir
frassuðu vatninu upp af malbikinu.
Troðfullir strætisvagnar tóku upp
fleira fólk. Sá engin hús, engar
verslanir, aðeins bensínstöð í
flarska og stór bflastæði. Hinum
megin við veginn var brénnd auðn.
Hátt þil var samsíða veginum. Ég
fékk á tilfinninguna að ég væri að
fara á Melavöllinn að sjá Val og
KR. Þetta blessaða CINECITTA
sást hvergi. Hafði ég farið úr lest-
inni á vitlausum stað?
Akkúrat þar sem ég stóð var stórt
hlið þar sem bflar og fólk streymdu
út og inn, eins og inngangur á fót-
boltavelli. Pulsusjoppa á hjólum stóð
þama fyrir utan. Svartklaeddir verð-
ir vora ( hliðinu og fólk þurfti að
sýna passa til að komast inn. Ég
var orðinn gegndrepa og gekk að
pulsuvagninum. Þar stóð stór feitur
karl með hvíta svuntu og seldi alls
konar steiktar pulsur og kaffí.
„Senjor, Cinecittá," sagði ég og
lyfti öxlum.
Hann skildi að ég var að spyijast
til vegar. Hann benti með þumal-
puttanum aftur fyrir sig á svart-
klæddu dyraverðina. Ég var staddur
við innganginn í ítölsku kvikmynda-
borginni, þar sem Fellini gerði allar
myndir sínar, CINECITTA.
„Hér fær enginn að fara inn án
passa,“ sagði vörður á hræðilegri
ensku og stoppaði mig f hliðinu.
Ég dró upp alþjóða free-lance
rithöfundapassann minn. En hann
hristi hausinn.
Hliðið var eins og kastali með
tveim göngum í gegn. Þar keyrðu
bflar út og inn á steinilagðri göt-
unni svo marraði í gúmmídeklqun-
um. En á milli hliðanna var
nokkurskonar glerskýli þar sem
verðimir héldu til. Ég fór í hitt hlið-
ið en þar var ég líka stoppaður. Ég
fór inn í skýli. Þar inni sat alls
konar lýður. Reyndi að tala yfir-
vörðinn til, sem var þrekvaxinn og
með talstöð hangandi á sér.
„Ég er rithöfundur og kem alla
leið frá íslandi til að skrifa um
kvikmyndaborgina, “ sagði ég.
„Nei, verður að hafa passa,"
sagði yfirvörðurinn.
Nú var hann strangur á svipinn
og ég vissi að þetta vora hans
sfðustu orð.
Allt í einu spratt upp maður við
hliðina á okkur. Hann var með
prestakraga, stóra ístru og á þunnri
peysu. Á öxlinni hékk stór taska í
langri ól. Minnti á íslenskan prest.
„Get ég hjálpað þér eitthvað?"
spurði hann á góðri ensku.
„Já, ég er rithöfundur og mig
langaði til að komast inn. En það
virðist ekki vera nein leið. Ég kem
alla leið frá íslandi."
„Ég get hjálpað þér,“ sagði hann
og benti mér að fylgja sér.
Við fóram út. Það var eins og
hann vildi losna við verðina.
„Svo þú kemur frá íslandi," sagði
hann.
„Já.“
„Hef alltaf ætlað að taka kvik-
mynd á íslandi. Styrlqa stjómvöld
kvikmyndagerð þar?“
Ég yppti öxlum.
„Eg hef séð myndir frá fslandi,
fullt af heitum uppsprettum og
rennandi hraunið vellur fram og
aftur, fin náttúra til að taka mynd.
Þekkir þú nokkum í ríkisstjóm-
inni?“
„Nei, ekki beint.“
Hann horfði á mig rennblautan
um stund.
„Þegar þú kemur svona langa
leið áttu að skrifa bréf áður, svo
þú komist inn. Hér getur ekki hver
sem er farið inn, sjáðu.“
„Já, rétt segirðu."
Nú horfði hann aftur, eins og
hann væri að skoða mig.
„Langar þig til að leika?" spurði
hann.
Hugsanir þutu f gegnum huga
minn. Það tryggði mér inngöngu.
„ Alveg eins,“ sagði ég vandræða-
legur.
„Þú hefur sérstakt andlit. Ég er
umboðsmaður fyrir leikara, sjáðu
Frá Péturstorgi
til.“
„Mig langaði nú aðallega bara
til að komast inn og skoða, fá við-
tal við kvikmyndaleikstjóra í mesta
lagi.“
„Hvaða leikstjóra?"
Ég hugsaði mig um. Lét það svo
fiúka.
„Fellini."
Nú tók bumban á honum að
ganga upp og niður og hann fór
allur á ið, eins og hann ætti erfitt
með að einbeita sér.
„Ég get komið því í kring.
Hringdu f mig í kvöld," sagði hann
og gekk frá mér.
Mér fannst eins og allt væri tap-
að því ég nefndi Fellini.
Ákkúrat f þessu komu tveir ung-
ir strákar út um hliðið, annar var
rauðhærður með burstaklippt hár.
„Hei, Felix," kallaði hann kampa-
kátur.
Þessi undarlegi umboðsmaður
hét sem sagt Felix. Hann gekk til
strákanna.
„Hei, vá. Þú hefðir átt að sjá,
þeir settu stóra hárkollu á mig og
allt,“ sagði strákurinn og var upp-
numinn.
Strákamir tveir töluðu amerfsku.
Þeir klöppuðu hvor öðrum og áttu
fjörugt samtal.
„Hringdu í mig í kvöld," sagði
Felix er hann var að kveðja þá.
Strákamir skunduðu burt. Felix
kom þétt upp að mér.
„Þú gætir fengið hlutverk sem
vampíra. Þú hefur gott andlit í
vampíra, veistu," sagði hann.
„Heldurðu það?“ sagði ég og
þreifaði f munninum eftir augntönn-
unum.
„Bfddu hér,“ sagði hann snöggt
og fór.
Út um hliðið kom gangandi lítill
gamall maður f rólegheitum. Hann
hafði langan trefíl sem hann hafði
sveiflað um hálsinn að listamanna-
sið. Svo var hann með montprik.
Felix gaf sig á tal við hann og þeir
horfðu báðir til mín. Gengu sfðan
að mér og gamli maðurinn rannsak-
aði mig með augum sfnum. Svo
kinkaði hann kolli.
„Þú getur komið f fyrramálið og
þú færð hlutverk sem vampíra,"
sagði Felix.
Gamli maðurinn gekk burt.
„Já, en flugvélin fer í fyrramál-
ið.“
„Nú,“ sagði hann.