Morgunblaðið - 06.03.1987, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MARZ1987
11
Á landleiðinni var spilaður lomber. Örn segir að strax og hann sé
farinn að læra eitthvað í spilinu, breyti strákarnir reglunum. Þeir
virðast að minnsta kosti kampakátir yfir spilinu Snorri og Pálmi
Það var bolludagur, þegar við vorum um borð og bollur af ýmsu tagi
í öll mál. Þeir Siguijón og Ingólfur virðast kunna vel að meta ijóma-
bollurnar.
Greitt úr netunum. Frá vinstri Siguijón, Ingiberg, Þráinn og Ingólfur
ar hálfu og við vonum að hann hafí
áhrif og leiði til niðurstöðu, sem all-
ir geta verið ánægðir með.
Utgerðin hefur gengið vel en veið-
amar síður. Við erum svona í iægri
kantinum enda að venjast nýju og
góðu skipi. Við höfum engar áhyggj-
ur af því og vafalaust koma góðu
dagamir hjá okkur seinna," sagði
Öm.
Leigubílstjóri í veik-
indafríi
Áhöfnin á Garðeynni kemur úr
ýmsum áttum. Annar vélstjóri er
leigubílstjóri í veikindafríi frá akstr-
inum og tveir hásetanna em frá
Vaðbrekku í Jökuldal. Þorsteinn Ing-
ólfsson, annar vélstjóri, hefur rétt-
indi sem vélstjóri og hefur verið á
flutningaskipum auk þess að keyra
leigubíl. Hann hefur hins vegar aldr-
ei verið á netum fyrr, en segist
kunna vel við tilbreytinguna og hafa
gaman af þessu. Öm segist alltaf
hafa verið með sveitamenn um borð
og hafí á tímabili orðið að leggja
það á sig að lesa Tímann spjaldanna
á milli til að geta rifizt við þá.
Mannréttindi að vera á
yfirbyggðum bát
Einn skipveija hefur verið með
Emi í fjölda ára. Það er fyrsti vél-
stjóri Siguijón Steindórsson. Hann
hefur verið á sjónum síðan 1975 og
á öllum veiðarfæmm nema nótinni.
„Hún kemur líklega í haust," segir
hann. „Mér líkar mjög vel við þenn-
an bát. Það er tæpast hægt að líkja
því saman að vera á yfirbyggðum
bát og opnum. Það em hreinlega
mannréttindi að vera á yfirbyggðum
bát og markmiðið hlýtur að vera að
allir bátar, sem mögulegt er, verði
yfírbyggðir. Færi maður á opinn bát
aftur, væri það nánast eins og að
fara aftur í fomeskju," sagði Sigur-
jón. „Vertíðin leggst vel í mig. Þetta
getur verið strembið, þegar mikill
afli er, en það er þá þess virði. Hins
vegar fínnst manni maður aldrei fá
nægilega mikið fyrir aflann miðað
við það, sem Kaupfélagið fær út úr
honum. Við fengum ágætt út úr
gámunum í fyrra vor, en það er
óljóst hvert framhaldið verður,"
sagði Siguijón.
Texti: HG
Myndir:Arni Sæberg
Þórhallur Jonasson, verksmiðjustjóri:
Baráttan um hráefnið
hefur verið hörð í vetur
„BARÁTTAN um hráefnið hef-
ur verið hörð í vetur með
fijálsri verðlagningu og því
má segja að um 200 krónum
meira hafi verið greitt fyrir
tonnið en ella hefði verið. Af-
urðaverð er mjög lágt og
afkoman verður því væntan-
lega ekki stórfengleg. Hins
vegar hefði ástandið orðið enn
verra, hefði ekkert verið brætt.
Þá fæst ekkert upp i fastan
kostnað og nú virðist stefnan
vera sú, að menn standi sig í
baráttunni eða rúlli ella. Menn
verða að bjarga sér sjálfir,“
sagði Þórhallur Jónasson, verk-
smiðjustjóri i Fiskimjölsverk-
smiðju Hornafjarðar, í samtali
við Morgunblaðið.
Þórhallur sagði, að verð á mjöli
hefði lækkað frá því í ársbyijun
og verð á lýsi væri með allra
lægsta móti. Óvissa um tolla á
lýsi í Evrópubandalaginu bætti
ekki útlitið í framtíðinni. Þá hefði
dollarinn farið lækkandi, en hefði
hann haldizt í því sama og ráð
hefði verið fyrir gert við samning-
ana í febrúar 1986, væri rekstur-
inn vafalaust alls staðar réttu
megin við strikið.
„Við byijuðum að bræða 24.
janúar og höfum brætt stöðugt
Þórhallur Jónasson, verksmið-
justjóri Fiskimjölsverksmiðju
Hornafjarðar.
síðan,“ sagði Þórhallur. Við höf-
um nú tekið á móti 16.000 tonnum
en 12.000 í fyrra og afköstin eru
um 400 tonn á sólarhring og þró-
arrými er 600 tonn. Það stefnir í
góða nýtingu en uppsetning soð-
kjarnatækja 1985 hefur verið til
mikilla bóta. I vetur var siðan
sett upp þurrdæla, sem skilar
nákvæmari vigt.
Tvö skip, Víkurberg GK og
Helga II RE, lönduðu loðnu hér
til frystingar og um 90 tonn voru
fryst. Það háir hins vegar fryst-
ingunni hér, að aðeins eitt fyrsti-
hús er á staðnum. Því er ekki
hægt að taka á móti eins miklu
í einu og þar sem frystihúsin eru
fleiri eins og á höfuðborgarsvæð-
inu og Reykjanesi. Nú er sjálfsagt
ekki mikið eftir af þessu hjá okk-
ur. Loðnan er komin vestur fyrir
land og langt að sigla hingað.
Annars var hún hér fyrir utan líka,
en týndist í brælunni um daginn.
Menn tala mikið um mengun
frá bræðslunum, en verksmiðjan
hér stendur mjög vel gagnvart
byggðinni. Við höfum brætt í um
40 sólarhringa og aðeins í tvo
daga lagðist reykurinn yfir bæinn
að einhveiju marki. Það breytir
þó ekki því, að nauðsynlegt er að
reykurinn hverfi og verði þá nýtt-
ur til varmaendurvinnslu. Væri
það hægt til fullnustu, mætti
minnka notkun olíu um allt að
þriðjung. Lágt olíuverð í dag er
hins vegar fremur letjandi til
slíkra framkvæmda, en það getur
breytzt," sagði Þórhallur Jónas-
son.
Fundur verkfræðinga um rangar
áætlanir og ábyrgð hönnuða:
Verklegar
áætlanir stand-
astbeturen
fjármálalegar
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi frá Verkfræðinga-
félagi íslands:
„Verkfræðingafélag íslands hélt
fund með yfirskriftinni „Rangar
áætlanir — ábyrgð hönnuða"
miðvikudaginn 25. febrúar sl.
Wilhelm V. Steindórsson fyrrver-
andi hitaveitustjóri Hitaveitu
Akureyrar flutti inngangserindi
og að því loknu voru almennar
umræður. Á fundinum var bæði
fjallað almennt um efnið rangar
áætlanir — ábyrgð hönnuða og
einnig um Hitaveitu Akureyrar
sérstaklega i framhaldi af inn-
gangserindi.
Wilhelm V. Steindórsson fjallaði
um óbeint vald verkfræðinga í þjóð-
félaginu og kröfur til verkfræðinga
um að þeir bregðist ekki ábyrgð-
ar-, samvisku- og siðferðiskennd
sinni. Þá taldi hann einnig mjög
mikilvægt að verkfræðingar njóti
trausts. Ein meginregla sem fylgja
beri er að verkfræðingar sitji ekki
í stjómum þeirra fyrirtækja sem
þeir vinna fyrir. Áætlanir um mörg
nýleg fyrirtæki hafa ekki staðist
og því ekki óeðlilegt að það hvarfli
að sumum að verkfræðingar hag-
ræði áætlunum sínum á betri veg.
Fyrstu áætlanir hönnuða Hitaveitu
Akureyrar lofuðu mjög góðu um
arðvænlegt fyrirtæki. Raunvem-
leikinn varð allt annar en áætlanir
gáfu tilefni til að ætla, kostnaður
fór langt fram úr áætlun og í stað
blómlegs fyrirtækis sátu menn uppi
með nær gjaldþrota fyrirtæki. Wil-
helm taldi eina af aðalorsökum þess
hvemig fór vera setu hönnuða í
stjóm veitunnar.
Haraldur Sveinbjörnsson, Verk-
fræðistofu Sigurðar Thoroddsen,
Akureyri, útskýrði af hveiju kostn-
aður fór fram úr áætlun. Stærsti
hluti kosnaðaraukningar var vegna
vatnsöflunar og að mun minna vatn
fékkst en gert hafði verið ráð fyrir,
þrátt fyrir mikla og kostnaðarsama
leit.
í almennum umræðum komu
fram ýmis og stundum ólík sjónar-
mið um bæði fundarefnið og
framkvæmdir hjá Hitaveitu Akur-
eyrar. Axel Björnsson, Orkustofn-
un, sagði að í áætlunargerð fyrir
HA hefðu lauslegar áætlanir Orku-
stofnunar verið teknar sem hönnun-
arforsendur og það jaðraði við
fölsun. Einnig var bent á aðrar hita-
veitur þar sem áætlanir hefðu ekki
staðist þrátt fyrir að vatnsöflun
hafi ekki verið vandamál, t.d. Hita-
veita Akraness og Borgarfjarðar.
Það var mál manna að áætlanir um
verklegu hliðina, sem verkfræðing-
ar þekktu best, hefðu almennt
staðist vel, en þegar kæmi að fjár-
mögnun og markaði hefðu áætlanir
oftar brugðist hjá verkfræðingum
og reyndar mörgum öðrum einnig.
Því var jafnvel varpað fram að
verkfræðingar væru of miklir
„fagidjótar" og þekktu ekki um-
hverfið nægjanlega og einnig kom
fram það sjónarmið að veikfræð-
ingar tækju oft of gagnrýnislaust
við forsendum í áætlanagerð frá
ýmsum öðrum, t.d. stjómmála-
mönnum, og það ætti sinn þátt í
að margar áætlanir hefðu ekki stað-
ist.
Varðandi áætlanir almennt kom
fram að ekki væri hægt að draga
verkfræðinga til ábyrgðar fyrir
áætlunum, þar sem áætlanir væru
í eðli sínu spá um framtíðina en
ekki raunveruleikinn sjálfur. Jafn-
vel þó menn drægju þetta ekki
beinlínis í efa þá var bent á að
væru allar áætlanir rangar gætu
verkfræðingar ekki vænst þess að
menn væra áfjáðir að ráða þá í
vinnu við slíkt. Einnig var bent á
að ýmsir gerðu ekki greinarmun á
tilboðum og áætlunum.
Ekki vora verkfræðingar á einu
máli hvort það væri brot á grand-
vallarreglum að verkfræðingar
sætu í stjóm fyrirtækja, gerðu þeir
umbjóðendum sínum grein fyrir
stöðu sinni. En flestir vora á því
að slíkt gæti verið umdeilanlegt.
Fundurinn var fyrst og fremst
umræðuvettvangur og ekki var
samþykkt nein ályktun um fundar-
efnið eða komist að sameiginlegri
niðurstöðu. Það sem sagt er frá hér
era skoðanir sem fram komu á
fundinum. Verkfræðingar era ekki
ábyrgir fyrir áætlunum heldur er
framkvæmdaaðili, sem tekur
áhættu og hirðir gróða eða situr
uppi með tap, sá ábyrgi. Það er
engu að síður mjög mikilvægt að
vandað sé til áætlana. Oft hafa
verkfræðingar ekki gætt þess í
sínum áætlunum að gera nægjan-
lega grein fyrir á hvem hátt
breyttar forsendur hefðu áhrif á
áætlanagerð og meta líkur á að
slíkt geti gerst. Almennt hefur ver-
ið staðið mjög vel að framkvæmda-
hlið og góðar áætlanir gerðar, en
ýmis óvissuatriði um gengis- og
vaxtaþróun auk markaðsmála hafa
valdið því að raunveraleiki hefur
orðið allt annar en áætlanir. Verk-
fræðingar vora ekki á eitt sáttir
hvort réttlætanlegt væri að hönnuð-
ir sætu í stjómum fyrirtækja, sem
þeir vinna fyrir, geri þeir umbjóð-
endum sínum grein fyrir stöðu
sinni."
I
FASTEIGNAMIÐLUN
SÍMI25722
(4linur) -’r
[Raðhús í Kópavogi
Bræðratunga — glæsileg eign með bílskúr
Raðhús á tveimur hæðum 2x145 fm. Geta verið 2 sjálfstæðar
íb. Á efri hæð er falleg 5 herb. íb., innb. bílsk. Suðursv. Frá-
bært útsýni. Á neðri hæð er 4ra-5 herb. íb. ásamt geymslurými.
Fallegur suðurgarður með góðu útsýni. Mögul. á að taka 3ja-
4ra íb. uppí kaupverðið. Verð 7,5 millj.
__ Óskar Mikaelsson, löggiltur fasteignasali.
POSTH USSTRÆTI 17