Morgunblaðið - 06.03.1987, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MARZ 1987
Egill Jónsson:
Framleiðslugj ald
fellt niður - stofn-
fjárgjald innheimt
Egill Jónsson (S.-AI.) hefur
flutt frumvarp til breytinga á
lögum um Stofnlánadeild land-
búnaðarins (nr. 45/1971). Fyrsta
grein frumvarpsins kveður á um
að niður falli svonefndt 1% fram-
leiðslugjald sem tekjustofn
deiidarinnar, en sú niðurfelling
lækkar einnig framlag ríkissjóðs.
Onnur grein frumvarpsins gerir
hinsvegar ráð fyrir því að
stofnfjárgjald verði innheimt af
sömu vörum og landleigu og
gjaldskyld er samkvæmt lögum
um búnaðarmálasjóð. Gert er ráð
fyrir að afurðastöðvar annist
MMfMI
innheimtu á stofnfjárgjaldinu og
sjái um skil á þvi til Stofnlána-
deildarinnar.
í athugasemdum segir að setja
megi reglur um örari skil söluaðila
á gjaldinu en nú tíðkast um búnað-
armálasjóðsgjald.
Frumvarpið gerir ráð fyrir því
að hver búvöruframleiðandi eða
leigusali hafí sérstakan stofnfjár:
reikning hjá Stofnlánadeildinni. í
athugasemdum um þetta efni segir:
„Þar sem frumvarpið gerir ráð fyr-
ir tilteknum lögbundum sparnaði
er eðlilelgt að umræddar innistæður
beri vexti. Er lagt til að vaxtakjör-
in verði í samræmi við þau kjör sem
hveiju sinni eru á útlánum deildar-
innar, en þar sem þau kjör kunna
að vera mismunandi eftir lánaflokk-
um verðar að taka mið að meðaltali
þeirra".
Frumvarpið gerir ráð fyrir að
innstæður á stofnfjárreikningi
„skuli nota til greiðslu gjaldfallinna
afborgana, vaxta, verðbóta og
Utanríkisviðskipti 1986:
Á síðast liðnu árni námu heild-
anitflutningsverðmæti Islend-
inga 45 milljörðum króna og
höfðu aukizt um 33% frá árinu
áður. Aukningin varð hvað mest
í sjávarafurðum, en útflutningur
þeirra nam 35,5 milljörðum
króna. Hlutdeild sjávarvöru í
heildarútflutningi jókst úr 77% í
79%, en hlutur íslenzkra iðnaðar-
vara minnkaði úr 20% í 18%, að
því er segir í skýrslu utanríkis-
ráðherra til Alþingis um ut-
anríkisviðskipti.
Heiidarverðmæti vöruinnflutn-
ings jókst um 5,4%. Almennur
innflutningur jókst um 5,6% en inn-
flutningur á olívörum dróst saman
um 37%.
Líkur benda til að vöruskiptajöfn-
uður 1986 hafí verið hagstæður um
3,980 m.kr., sem er frámfaraspor,
en þjónustujöfnuður verði neikvæð-
ur um svipaða fjárhæð, þann veg
Ný þingmál:
Breytt eftirlit
með skipum
Fimm umdæmisskrifstofur SigiingamáJastofnunar
Fram hefur verið lagt frum-
varp til laga um eftirlit með
skipum í 11 köflum og 43 frum-
varpsgreinum. Frumvarpskafl-
ar fjalla um gildissvið, haffæri
skipa, framkvæmd eftirlits,
skoðun skipa, gerð og búnað
skipa (smíði, innflutning og
breytingar), hleðslu skipa og
frágang farms, siglingadóm,
gjöld til eftirlits, refsingar og
sviptingu réttinda og loks er
gildistökuákvæði.
Gildandi lög um þetta efni eru__
rúmlega áttatíu ára gömul. Helztu
breytingar, sem frumvarpið kveð-
ur á um, varða samræmingu að
breyttum lögum um Siglinga-
málastofnun ríkisins (fimm
umdæmisskrifstofur utan
Reykjavíkur), gert er ráð fyrir að
fella niður sjóferðarpróf, ákvæð-
um um farbann er breytt, ákvæði
um ábyrgð skipasmíðastöðva eru
hert og loks eru breytt ákvæði
um gildisstíma hæffærisskírteina,
þ.e. um heimild til framlengingar.
Af nám einokurarsölu
á lyfjum
Tillaga Áma Johnsen (S.-Sl.)
og fleiri þingmanna, þessefnis, að
ríkisstjómin skuli undirbúa fmm-
varp til laga um afnám lagaá-
kvæða er kveða á um að
lyfjafræðingar einir geti haft
lyfjasölu á hendi. Lyfjasala verði
gefin fijáls, enda sé tryggt að
lyfjafræðingur sé ábyrgur fyrir
daglegum rekstri lyfjasölu.
Réttur Norður-
landabúa til að nota
eigin tungu
Fram hefur verið lögð tillaga
til þingsályktunar um staðfest-
ingu á Norðurlandasamningi um
rétt norrænna ríkisborgara til að
nota eign tungu í öðru norrænu
landi.
Verndun plantna og
dýra
Magðalena M. Sigurðardóttir
(F.-Vf.) og fleiri þingmenn flytja
tillögu til þingsályktunar un und-
irritun og fullgildingu samnings
Evrópuráðsins um vemdun villtra
plantna, dýra og lífsvæða þeirra
í Evrópu.
Alþingi í gær:
Mál gariga til nefnda
Þingskaparumræða um fámenni
Egill Jónsson
dráttarvaxta og annars kostnaðar
af lánum eigenda hjá Stofnlána-
deild". Nægi innstæða ekki til
greiðslu á skuld fer innheimta eftir
ákvæðum skuldabréfanna og al-
mennum reglum.
Innistæða á stofnfjárreikningi
skal undanþegin löghaldi, fjámámi
og lögtaki og enn fremur skal
óheimilt að veðsetja hana eða ávísa
á hana. I samningi um sölu jarðar
eða bústofns, sem hefur verið veð-
settur vegna lána hjá Stofnlána-
deild, er þó heimilt að framselja
innstæðu á stofnfjárreikningi, enda
yfírtaki þá kaupandi áhvílandi lán
frá deildinni.
Neðri deild lauk fyrstu umræðu í
gær um fimm stjórnarfrumvörp,
þegar samþykkt í efri deild, og
vísaði til þingnefnda: 1) um hluta-
félagsbanka um Útvegsbanka
Islands, 2) um veitingu prestakalla
(afnám prestskosninga), 3) um
skipan gjaldeyris og viðskipta-
mála, 4) um útflutningslánasjóð
og 5) um lögskráningu sjómanna.
í effi deild gengu tvö stjómar-
frumvörp til nefndar, að lokinni
fyrstu umræðu: 1) um lengingu fæð-
ingarorlofs og 2) frumvarp til
breytinga á almannatryggingalögum
(hliðarfrumvarp með fæðingarorlofs-
málinu).
Síðan hófst fundur í Sameinuðu
þingi. Þar var á dagskrá nefndakjör
og atkvæðagreiðsla um nokkur mál,
sem síðar verður greint frá hér á
þingsíðu.
Guðrun Helgadóttir (Abl.-Rvik)
kvaddi sér hljóðs um þingsköp á
neðri deildarfundinum. Gerði hún að
umræðuefni hve fáir stjómarþing-
menn væru mættir. Spurði hún
forseta hvort ætlaðst væri til að
stjómarandstöðuþingmenn þokuðu
málum áleiðis fyrir stjómarliða. Ing-
var Gíslason, þingdeildarforseti, kvað
þingdeildina mannaða til starfa, en
allir þingmenn, bæði stjómarliðar og
stjómarandstæðingar, bæru ábyrgð
á að þingstörf gengju eðlilega fram.
Skýrsla utanríkisráðherra:
íslenzkt frumkvæði í
öryggis- og vamarmálum
Viðskiptajöfnuður á núllpunkti
Vöruskiptajöfnuður hagstæður - þjónustujöfnuður óhagstæður
að viðskiptajöfnuður verði nálægt
núllpunkti.
Af einstökum vömtegundum var
langmest flutt út af frystum fisk-
flökum, þá óverkuðum saltfiski,
síðan áli úr Straumsvík og svo
ferskum físki. Mest var aukningin
í ferskum físki og frystri rækju.
Útflutningur á loðnulýsi og ullar-
vömm dróst hinsvegar saman.
Langmest var selt af frystum fisk-
flökum til Bandaríkjanna en mest
af óverkuðum saltfíski til Portúgal
og Spánar. Ferskfiskmarkaður var
stærstur í Bretlandi og V-Þýzkal-
andi.
Góður helmingur eða 54% út-
flutnings okkar fór til ríkja Evrópu-
bandalagsins (12 að tölu).
Bandaríkin em hinsvegar stærsta
kaupandaland íslenzks útflutnings
og námu kaup þeirra á árin 1986
9,8 milljörðum króna. Viðskiptin við
A-Evrópu dróust saman á árinui
1986; útflutningur til þessa mark-
aðssvæðiðs minnkaði úr 7,8% 1985
í 5,5% 1986 sem hlutfall af heildar-
útflutningi.
Stigin hafa verið fyrstu skrefin
í þá átt að til verði innlend sér-
fræðiþekking á herfræðilegum og
hertæknilegum málum. I þessu
skyni starfar nú sérstök vamar-
málaskrifstofa innan utanríkis-
ráðuneytisins, en þar starfa nú
tveir varnarmálafulltrúar, en
ráðning þeirra skapar skilyrði til
að leggja hlutlægt mat á varnar-
stöðu landsins og fyrirkomulag
varnanna, segir í árlegri skýrslu
utanrikisráðherra um utanríkis-
mál.
I skýrslunni segir að íslendingar
hafí og tekið virkari þátt í umræðu
um öryggismál á N-Atlantshafi og
reynt í ríkara mæli en áður að búa
í haginn fyrir eigið mat og ákvarðan-
ir, sem snerta öryggishagsmuni
þjóðarinnar.
„Einn þáttur þessa íslenzka fmm-
kvæðis er aukin hlutdeild íslendinga
sjálfra í vörnum landsins, t.d. munu
íslendingar koma til með að annast
rekstur hinna fyrirhuguðu ratsjár-
stöðva á Vestfjörðum og Norðaust-
urlandi.
Ný stefna hefur verið mörkuð um
upplýsingastreymi til almennings,
hvað varðar vamarsamstarf og vam-
arliðsframkvæmdir.
Bygging nýrrar flugstöðvar á
Keflavíkurflugvelli er að ljúka.
Aðstaða vamarliðsins til að gegna
eftirlitshlutverki sínu hefur verið
vemlega bætt.
Starfandi er nefnd til að meta
stöðu „innra öryggis“ þjóðarinnar,
en þar er öðm fremur átt við vamir
gegn alþjóðlegum hryðjuverkum, svo
og gegn ólöglegri upplýsingastarf-
semi. Nefndin hefur þegar skilað
bráðabirgðaáliti, sem er til athugun-
ar í ríkisstjóminni, en fullnaðamiður-
stöður hennar munu liggja fyrir
fljótlega.
Kísilmálmverksmiðja í Reyðarfirði:
„Arðsemi ófullnægjandi“
Unnið áfram að verkefninu
Iðnaðarráðherra hefur lagt
fram skýrslu til Alþingis um
stöðu samninga við RTZ Metals
um kísilmálmverksmiðju í Reyð-
arfirði. í þeim kafla skýrslunnar,
sem ber yfirskriftina staða máls-
ins, segir m.a.: „Arðsemi kísil-
málmverksmiðju á Reyðarfirði
er ófullnægjandi miðað við nú-
verandi aðstæður, sem breytzt
hafa mjög hratt til hins verra
siðan samningaviðræður hófust
við RTZ Metals í janúar 1986.“
„Þrátt fyrir þetta em báðir samn-
ingsaðilar sammála um að vinna
áfram að verkefninu og leita leiða
til þess að lækka stofnkostnað verk-
smiðjunnar og kanna frekar aðrar
leiðir til þess að auka arðsemi fjár-
festingarinnar. Þá er heldur ekki
talið útilokað að á næstu mánuðum
hækki verð á kísilmálmi þannig að
afkomuhorfur verksmiðjunnar
batni.
Rétt er að fram komi að samn-
inganefnd RTZ Metals hefur
eindregið mælst til þess að staðið
verði að málinu með ofangreindum
hætti og það verið staðfest af stjóm
RTZ Metals".
Vínarfundurinn um öryg-g-i ogf samvinnu:
Islendingar flytja tillögn
um mannréttindamál
- Sovétmenn sýni virðingn fyrir mannréttindum í verki, sagði utanrfldsráðherra
MATTHÍAS Á. Mathiesen, ut-
anríkisráðherra, sagði á Alþingi í
gær, að Sovétmenn yrðu að sýna
það í framkvæmd að þeir hefðu
breytt um stefnu í mannréttinda-
málum og ekki væri aðeins um
áróðursbragð að ræða.
Ráðherrann lét þessi ummæli falla
við umræður um þingsályktunartil-
lögu sjálfstæðismanna um mannrétt-
indamál. Hann upplýsti, að íslend-
ingar hefðu gerst meðflutningsmenn
að tillögu á Vínarfundinum um ör-
yggi og samvinnu, þar sem hvatt er
til þess að ákvæði Helsinski-sáttmál-
ans frá 1985 um mannréttindi séu
virt.
Friðrik Sophusson (S.-Rvk.)
fylgdi tillögunni úr hlaði. Hún hljóðar
svo: „Alþingi ályktar að fordæma
brot á mannréttindaákvæðum Hels-
inki-sáttmálans og felur ríkisstjóm-
inni að vinna að því að mannréttinda-
mál fái aukið vægi á þriðja
framhaldsfundi ráðstefnunnar um
öryggi og samvinnu í Evrópu, sem
nú stendur yfir í Vín, og einnig á
sérfræðingafundum eða öðrum fram-
haldsfundum ráðstefnunnar sem
ákveðnir verða í Vín.“
Þingmaðurinn fjallaði almennt um
mannréttindi og Helsinki-sáttmálann
sérstaklega. Hann gat þess að Sovét-
menn hefðu ekki staðið við ákvæði
sáttmálans um mannréttindi og taldi
mikilvægt, að lýðræðisríkin létu Sov-
étmenn ekki komast upp með að
nota mannréttindi sem skiptimynt í
viðræðum um afvopnunarmál.
í máli þingmannsins kom fram,
að í desember s.l. áttu hann og
Kristín Halldórsdóttir (Kl.-Rn.)
frumkvæði að því, að formenn allra
þingflokkanna á Alþingi rituðu
Gorbachev, leiðtoga Sovétríkjanna,
bréf og hvöttu hann til þess að leyfa
nokkrum krabbameinssjúklingum að
fvlytjast úr landi.
Steingrímur J. Sigfússon (Abl.-
Ne.) fagnaði því, að mannréttinda-
mál kæmu á dagskrá þingsins. Hann
kvaðst styðja tillöguna efnislega, en
taldi mikilvægt að inn í hana yrði
bætt ályktun um mannréttindabrot
utan þess svæðis sem Helsinki-sátt-
málinn tekur til.