Morgunblaðið - 30.06.1987, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚNÍ 1987
Coldwater er risafyrirtæki
á íslenskan mælikvarða
Ræða Guðmundar H.
Garðarssonar f lutt í til-
efni 40 ára afmælis
fyrii*tækisins á aðal-
fundi SH
Hér fer á eftir ræða, sem Guð-
mundur H. Garðarsson flutti á
aðalfundi SH fyrir skömmu í til-
efni af 40 ára afmæli Coldwater
Seafood Corporation:
Það er ekki oft, sem fjallað er
um sögu SH eða fyrirtæki hennar
heima fyrir og erlendis. Það er því
við hæfí að á merkisafmælum SH
og Coldwater sé sagan nokkuð rifj-
uð upp. Ég hef átt þess kost að
fylgjast með þessum fyrirtækjum í
aldaifyórðung og verið ráðinn ritari
stjómar síðan 1962. Það er ekki
orðum aukið þótt ég segi, að það
hefur verið ævintýri lfkast að starfa
í þessu fyrirtæki, réttara sagt að
starfa í þessari atvinnugrein — fisk-
iðnaðinum á þessu tímabili.
Frystihúsamenn og helstu starfs-
menn þeirra heima fyrir og erlendis
hafa í orðsins fyllstu merkingu
margir hveijir verið frábærir menn.
Þeir hafa verið framúrstefnumenn
í íslensku atvinnulífí og langt á
undan síi.um tíma í sölu- og mark-
aðsmálum, eins og aldur þessara
fyrirtækja segir til um. Aldurinn
segir ekki allt einn út af fyrir sig.
Það sem máli skiptir er niðurstaðan
— árangurinn.
Coldwater
Seafood Corp.
Hjálpartæki frystihúsanna í sölu-
og markaðsmálum á mesta sam-
keppnismarkaði heims hefur reynst
frystihúsamönnum vel. Coldwater
hefur frá upphafí skilað gífurlegum
árangri. Það þeklqum við. Við höf-
um upplifað þessa staðreynd. SH
og Coldwater hafa markað djúp
spor í sögu íslensku þjóðarinnar á
þessari öld. Stór orð, en sönn. Ekk-
ert fslenskt fyrirtæki hefur numið
land á erlendri grund með jafn
hressilegum og jákvæðum hætti og
Coldwater Seafood Corp. Saga þess
og saga íslensks hraðftystiiðnaðar
er samofín. Fyrirtækið er mikilvæg-
ur þáttur í góðri lífsafkomu íslend-
inga. Uppbygging þess og árangur
er mikilvægt öryggisatriði fyrir
sjávarútveg og fískiðnað.
Með sölusamtökunum og Cold-
water ruddu íslenskir frystihúsa-
menn brautina á mikilvægu sviði í
sjálfstæðri framfarasókn þjóðarinn-
ar. Þessi fyrirtæki og starfsemi
þeirra var rökrétt framhald af
stofnun lýðveldisins íslands, 17.
júní 1944. Fiystihúsamenn hófu
verkið um og eftir 1940 og byggðu
upp stóriðnað; matvælaiðnað á
heimsmælikvarða. Það voru stór-
huga menn, sem stóðu að þessu
verki og seldu físk frá Volgubökk-
um í austri að Kyrrahafsströnd í
vestri. Þeir stofnuðu sölufyrirtæki
og reistu verksmiðjur í mestu sam-
keppnisríkjum heims og þeir náðu
glæsilegum árangri. íslenskar vör-
ur, íslensk matvæli, íslenskur fískur
hlaut viðurkenningu á kröfuhörð-
ustu mörkuðum heims sem greiða
hæst verð fyrir sjávarafurðir. Ár-
lega var um að ræða tugir þúsunda
smálesta ftystra sjávarafurða í §öl-
breytilegum umbúðum. Vörumerkið
„Icelandic" hlaut alþjóðaviðurkenn-
ingu sem gæðavara.
íslendingxun til sóma
Coldwater Seafood Corp. er
stærsta fyrirtæki sinnar tegundar
í Bandaríkjunum og stærsta fyrir-
tæki sem Islendingar eiga erlendis
hvað nettóeign og umsvif áhrærir.
Við getum verið stoltir af því. Cold-
water er ftystihúsamönnum og
íslendingum til sóma.
Á sl. ári varð sala fyrirtækisins
USD 235,0 millj. eða tæplega 10
milljarðar króna. Undanfarin fímm
ár hefur Coldwater selt fyrir sam-
tals um USD 1.100 milljónir eða
um 32 milljarða króna. Á íslenskan
mælikvarða er Coldwater risafyrir-
tæki. Fyrirtæki þessarar stærðar
og umsvifa eru ekki byggð upp á
einni nóttu. Það gerist ekki af sjálfu
sér. Það þarf kjark, áræði, fram-
sýni og þor til að bijótast áfram úti
í hinum stóra heimi. Það verður að
ríkja gagnkvæmt traust milli
manna og markmiðið verður að
vera hið sama. Þ.e. að sækja sem
stærstan hlut í búið fyrir hvem ein-
stakan og þjóðina í heild. Fyrir
fámenna þjóð tekst það því aðeins
að menn standi saman, eigi sér
hugsjón og metnað í því að vera
íslendingar.
Við erum fískframleiðendur og
við seljum físk. Lífíð er saltfískur,
segir Kiljan. En í öllu brauðstritinu
eigum við okkur einnig ýmsar vænt-
ingar. Við viljum ráða okkar eigin
málum. Við viljum ná lengra. Fá
sem mest af afrakstrinum inn í
landið. Tryggja og stækka eignar-
hlutann. Styrlq'a stoðir fyrirtækj-
anna og samfélagsins. Við viljum
byggja upp ísland. Þannig hugsuðu
brautryðjendur sem stofnuðu SH
og Coldwater Seafood Corp. fyrir
tæpri hálfri öld. Þótt þeir væru á
sfna vísu miklir efnishyggjumenn,
vom þeir rómantískir, þjóðemis-
sinnaðir íslendingar í anda sjálf-
stæðishugsjóna aldamótaskáld-
anna. Meðal þessara manna var
Einar Sigurðsson frá Vestmanna-
eyjum.
Einar kom mjög við sögu Cold-
water þegar í upphafí og æ síðan
meðan honum entist heilsa og ald-
ur. Einar var varaformaður SH í
fjölda ára og formaður stjómar
Coldwater á þeim tíma sem fyrir-
tækið tók sín stærstu skref í
uppbyggingunni í Ameríku. Að
sjálfsögðu var hann ekki einn. í
stjóm Coldwater vom margir menn,
sem og í stjóm SH þar sem endan-
legar ákvarðanir vom teknar.
Hugmyndir em lítils virði ef þeim
er ekki fylgt vel eftir. Úrslitum
ræður að valinn maður sé í hveiju
rúmi.
Tryggvi Ófeigsson sagði einu
Sigurður Agústsson
sinni: „Það er ekki nóg að skipstjór-
inn sé góður. Vélstjórinn þarf einnig
að vera fyrsta flokks." Sama gildir
um SH og Coldwater. Yfír þessum
fyrirtækjum hefur hvílt það lán að
í brúnni hafa verið menn eins og
Sigurður Ágústsson, Einar Sigurðs-
son og Guðfínnur Einarsson sem
stjómarformenn. í stjóm Coldwater
vom einnig Ingvar Vilhjálmsson,
Gunnar Guðjónsson, Gísli Konráðs-
son og Ólafur Jónsson. Þetta vom
menn sem ég myndi nefna fyrstu
kynslóðina. Eg nefni ekki yngri
stjómarmenn sem ég flokka undir
aðra kynslóð. Við hlið þessara
manna í forstjórastörfum Cold-
water hafa aðeins verið 4 menn:
Jón Gunnarsson 1944—1962,
Gunnlaugur Pétursson 1953—1954,
Þorsteinn Gíslason 1962—1984,
Magnús Gústafsson 1984.
M t
Guðfinnur Einarsson
Jón Gunnarsson
Saga Coldwater og
íslands er samofin
Það segir sína sögu að á 40 ámm
skuli aðeins fjórir, raunvemlega
aðeins þrír menn, hafa gegnt þessu
ábyrgðarmikla starfí. Jón Gunnars-
son, verkfræðingur og Þorsteinn
Gíslason, verkfræðingur em kaflar
út af fyrir sig. Saga Coldwater og
físksölumál lslendinga í Banda-
ríkjunum em svo samofín þessum
tveimur mönnum, að hvomgt verð-
ur skráð án þess að þeir skipi þar
veglegan sess. Báðir vom þeir um-
deildir, en þeir vom svo sérstæðir,
að meðan þeir komu við sögu físk-
sölumála í Bandaríkjunum vom
þeir í fremstu röðum þar í landi.
Þeir vom virtir af viðskiptavinum
og samstarfsfólki. Þeir höfðu for-
ystuna og ákvarðanir þeirra giltu
fyrir allan markaðinn.
Einar Sigurðsson
Gunnlaugur Pétursson
Eigi er við hæfí að fjalla mikið
um núverandi forstjóra Coldwater,
en vert er þó að minna á að í tíð
Magnúsar hafa sölur í verðmætum
stóraukist og höfuðstóllinn aldrei
verið sterkari. Segir það sína sögu.
Til gamans vil ég rifja upp for-
sögu þessa glæsilega fyrirtækis
Coldwater Seafood Corp. Ég sagði
áðan að upphafsmennimir hefðu
verið rómantiskir hugsjónamenn.
Fátt lýsir því betur en frásögn Ein-
ars Sigurðssonar um upphaf
þessarar starfsemi. Einar var ekki
aðeins mikill athafna- og hugsjóna-
maður, heldur einnig frábær penni.
Hann ritaði dagbækur í áratugi og
hefur sumt af því sem þar er ritað,
birst í ævisögu hans sem Þórbergur
Þórðarson skráði. Lýsing Einars
Sigurðssonar, upphafsmannsins, er
frábær í einfaldleika sínum, en jafn-
framt í sögulegum skilningi.
Ný stjóm kosin fyrir
íslenska Lionsmenn
Á 32. umdæmisþmgi lions-
hreyfingarinnar á Islandi, sem
haldið var á Hótel Sögu 5.-6.
júní síðastliðinn, var kosin ný
forysta fyrir hreyfinguna. Ingi
Ingimundarson var kosinn fjöl-
umdæmisstjóri og Halldór
Svavarsson og Sigurður V.
Bernódusson umdæmisstjórar.
í fréttatilkynningu frá Lions
kemur fram að það hafí verið mik-
ill heiður fyrir íslenskt lionsfólk
þegar Sten Ákestans, alþjóðafor-
seti, afhenti frú Vigdfsi Finnboga-
dóttur, forseta, svokallaða Melvin
Jones-slqöldinn í upphafí Ijölum-
dæmisþingsins. Er hún fyrsta
konan og fyrsti þjóðhöfðinginn sem
hlýtur þessa æðstu viðurkenningu
lionshreyfíngarinnar.
Vegna samstarfs Lionssamtak-
anna á Norðurlöndum skiptast
þjóðimar á fulltrúa í alþjóðastjóm
Lions. Á næsta alþjóðaþingi, sem
haldið er á Taiwan 1. til 4. júlí í
ár, mun Svavar Gests, fyrrverandi
fjölumdæmisstjóri, taka við störfum
í stjóminni. Fyrrverandi fulltrúar
íslands í alþjóðastjóm em þeir Þor-
valdur Þorsteinsson og Bjöm
Guðmundsson, sem em þekktir af
starfí sínu fyrir Norðurlönd á þess-
um vettvangi.
Svíinn Sten Ákestans, alþjóða-
forseti Lions, var heiðursgestur
þingsins. Einnig sóttu það umdæm-
isstjórar frá hinum Norðurlöndun-
um ásamt eiginkonum, en þeir
fluttu kveðjur hver frá sínu landi.
Fráfarandi umdæmisstjórar
fluttu ársskýrslur sínar, en þeir em:
Egill Snorrason, lionskl. Fjölni,
Reykjavík, flölumdæmisstj., Þór-
hallur Arason, lionskl. Ægi,
Ingi Ingimundarson
fjölnmdæmisstjóri.
HaUdór Svavarsson
umdæmisstjóri 109a.
Sigurður V. Bernódus-
son umdæmisstjóri
109b.
Svavar Gests sem á
næstunni mun taka sæti
í alþjóðastjóm Lions.
Reykjavík, umdæmisstj., 109 A,
Ingi Ingimundarson, lionskl. Borg-
amess, umdæmisstj. 109B. Vom
þeim þökkuð góð störf á starfsár-
inu.
Viðtakandi embættismenn vom
kosnir á þinginu en þeir em: Ingi
Ingimundarson, lionskl. Borgar-
ness, fjölumdæmisstjóri; Halldór
Svavarsson, lionskl. Hafnarfjarðar,
umdæmisstj., 109A; Sigurður V.
Bemódusson, lionskl. Bolungarv.,
umdæmisstj., 109B; Daníel Þórar-
insson, lionskl. Nirði, Reykjavík,
varaumdæmisstj., 109A og Her-
mann Ámason, lionskl. Hæng,
Akureyri, varaumdæmisstj., 109B.
Nú em forystumenn Lionshreyf-
ingarinnar á leið á alþjóðaþingið í
Tarpei á Taiwan sem hefst 1. júlí
næstkomandi.
Lionsklúbburinn Týr í Reykjavík
sá um skipulagningu þingsins. í
landinu em nú starfandi 87 lions-
klúbbar og 18 lionessuklúbbar með
yfir 3.500 félögum. Á síðastliðnu
starfsári fjölgaði um þijá lions-
klúbba og níu lionessuklúbba í
umdæmunum.