Morgunblaðið - 30.06.1987, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚNÍ 1987
1 «•
Reuter
Bjargað ísementsfötu
Á MYNDINNI má sjá byggingarverkamenn
bjarga skrifstofumanni af níundu hæð brenn-
andi 13 hæða byggingar í miðborg Nýju Delhl
á Indlandi í gær. Sementsfata og krani voru
notuð við björgunina þar sem stigar slökkviliðs-
manna náðu aðeins upp á sjöundu hæð. Her-
þyrlur björguðu einnig um 30 manns af þaki
hússins. Tveir menn létust í eldsvoðanum og
nokkrir voru enn lokaðir inni í byggingunni í
gær.
ROSE-ráðstefnan:
Vesturlönd flytja
afvopnimartillögn
Vín, Reuter.
VESTRÆN riki ætla að leggja
fram langþráða tillögu um af-
vopnun á ráðstefnunni um
öryggi og samvinnu í Evrópu nú
í vikunni. Akveðið hefur verið
að ráðstefnunni verði haldið
áfram í haust.
Sendimenn NATO-ríkja og hlut-
lausra landa á ráðstefnunni sögðu
að tillagan mjmdi fela í sér öll at-
riði, sem nauðsynleg væru til að
he§a umræður um lokaályktun ráð-
steftiunnar. Einn vestrænu sendi-
mannanna brá fyrir sig siglingamáli
og sagði: „Nú geta skútumar kom-
ið sér fyrir við rásmarkið. Fram að
þessu hafa þær verið að hringsóla
hver í kring um aðra.“
Sendimennimir segja að tillagan
myndi hafa það í för með sér að
Stokkhólms-ráðstefnunni, sem lauk
í september síðastliðnum, yrði hald-
ið áfram. Einnig myndi hún hafa
áhrif á afvopnunarviðræður Atl-
antshafs- og Varsjárbandalagsins
og samkvæmt henni ætti að tengja
þær við RÖSE-umræðumar.
Ráðstefnufulltrúar sögðu að þeir
væm orðnir vonlausir um að ráð-
stefnunni lyki á tilsettum tíma 31.
júlí. Þá yrði gert hlé á viðræðunum,
en þeim haldið áfram í september.
Meðal vestrænna ríkja er enn
ekki orðið ljóst, hvaða lönd muni
styðja tillöguna formlega, þar sem
Frakkland, sem tekur takmarkaðan
þátt í samstarft Atlantshafsbanda-
lagsríkjanna, vill hvorki taka þátt
í afvopnunarviðræðum við austan-
tjaldsríki né augljósu framkvæði
bandalagsríkjanna á RÖSE.
De Cuellar
í Moskvu
Moskva. Reuter.
JAVIER Perez de Cuellar, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, er um þessar mundir i
opinberri heimsókn í Sovétrikjun-
nm
í gær kom hann til Moskvu og tók
Eduard Shevardnadze, utanríkisráð-
herra, á móti honum á flugvellinum.
De Cuellar ræddi í gær við Mikhail
Gorbachev, aðalritara sovéska kom-
múnistaflokksins, en ekki var látið
uppi hvert umræðuefni þeirra var. f
síðustu viku heimsótti framkvæmda-
stjórinn Sovétlýðveldin Hvíta-Rúss-
land og Úkralnu, sem bæði era
fullgildir meðlimir að S.þ.
Olíuverð
hækkar í kjöl-
far OPEC-
fundarins
Osló, London, Reuter.
VERÐ á olíu á skyndimarkaðin-
um í London hækkaði I gær og
komst upp í 20 dollara tunnan.
Var þetta almennt talið tákn um
þá skoðun, að taka bæri alvar-
lega tilraunir OPEC, samtaka
olíuútflutningsríkjanna, til að
halda uppi olíuverðinu í heimin-
um.
Á fundi OPEC-ríkjanna, sem lauk
í Vínarborg á laugardag, náðist
samkomulag um nokkru minni
olíuframleiðslu, en upphaflega
hafði verið ákveðið fyrir síðari
hluta þessa árs. Nú er áformað,
að heildarframleiðsla aðildaríkj-
anna 13 verði 16,6 millj. tunnur á
dag tímabilið júlí - desember, en
áður hafði verið gert ráð fyrir, að
hún yrði 18,3 millj. tunnur. Þetta
mun hafa í för með sér minni olíu-
birgðir í heiminum næsta vetur.
Norðmenn hyggjast halda
áfram takmörkunum á olíufram-
leiðslu sínni það sem eftir er ársins
og styðja þannig tilraunir OPEC-
samtakanna til þess að ná fram
hærra heimsmarkaðsverði á olíu.
Skýrði Egil Helle, talsmaður
norska olíu- og orkumálaráðuneyt-
isins, ffá þessu í gær. Norðmenn
minnkuðu olíuffamleiðslu sína um
7.5% á fyrri hluta þessa árs.
Lundúnum, Reuter.
GENGI Bandaríkjadals styrktist
nokkuð á gjaldeyrismörkuðum i
gær, en breska sterlingspundið
féll óvænt. Gull hækkaði lítið eitt
í verði.
Gengi gjaldmiðla á hádegi í
Lundúnum í gær var þannig háttað
að sterlingspundið kostaði 1,6000
dali, en dalurinn kostaði:
1,3325 kanadíska dali,
1,8280 vestur-þýsk mörk,
2,0565 hollensk gyllini,
1,5180 svissneska franka,
37,88 belgiska franka,
6,0950 franska franka,
1325 ítalskar lírar,
146,45 jápönsk jen,
6,3875 sænskar krónur,
6,7050 norskar krónur og
6,9550 danskar krónur.
Gullúnsan kostaði 446,90 dali.
Milanó//Skóver//
Stjörnuskóbúðin//
Skósel//Mikligarður//Herraríki//
Skóbúöin Keflavík//Samkaup//M.H.Lyngdal//
KEA//Skagfirðingabúð og kaupfélög víða um land.
„Ég var bara að athuga hvað
hægt væri að gera með kfkinum
svo að ég beindi honum að vel-
þekktum hlutum", sagði Sheldon
við fréttamenn.
En þegar hann framkallaði film-
umar úr kíkinum sá hann ljós-
glampa sem ekki hafði komið fram
á myndum sem teknar höfðu verið
dagana á undan. Þetta var birta frá
risastórri sprengistjömu (sup-
emovu) sem stjömufræðingar hafa
síðan verið gagnteknir af.
Yfirmaður stöðvarinnar sagði
ekkert merkilegt við það að upp-
götvunin skyldi gerð með hálfgerðu
fomaldarverkfæri. Hann benti á að
flestar halastjöraur væra uppgöt-
vaðar af leikmönnum sem væra að
leita að halastjömum og engu öðru.
Sprengistjaman, sem að líkind-
um verður nefnd í höfuðið á
Sheldon, er nær jörðu en nokkur
önnur sem uppgötvuð hefur verið
síðastliðin 400 ár. Hún er svo skær
að nú, fjórum mánuðum seinna, er
hún enn sýnileg með beram augum.
„Þetta er ekki ósvipað því að
vera vitni að því sem hlýtur að
hafa gerst fyrstu andartökin í sköp-
unarsögu alheimsins", sagði ítalski
stjömufræðingurinn Cristian Stef-
ano frá athugunarstöðinni ESO í
grenndinni. „Skilyrðum sem þess-
um, óstjómlegum hita og þrýstingi,
yrði aldrei hægt að líkja eftir á jörð-
inni. Þetta hefur þjónað sem til-
raunastofa fyrir kjameðlisfræð-
inga“, bætti hann við.
Sprengingin, sem Sheldon varð
vitni að, varð fyrir um 150 þúsund
ljósárum sem merkir að stjaman er
í nokkur hundrað trilljón kílómetra
Qarlægð frá jörðu. Það finnst
stjömufræðingum ekki langt.
Stjörnufræði:
Uppgötvun aldarmnar
gerð með „safngrip“
La Serena, Reuter.
HÁTT uppi i eyðilegu fjalllendi
umhverfis borgina La Serena i
Cliile getur að líta þyrpingu
bygginga sem hýsa einhver full-
komnustu tæki til stjömuathug-
unar sem fyrirfinnast á jörðinni.
Stjörnuklkjar, sem kostað hafa
hundmð mil(jóna Bandaríkja-
dala, rýna út i himingeiminn á
hverri nóttu. Þarna em þijár
miklar, alþjóðlegar stöðvar sem
mannaðar em tugum visinda-
manna frá Bandarfkjunum og
Evrópu.
Samt var sú uppgötvun, sem
kölluð hefur verið „uppgötvun ald-
arinnar" og gerð var á staðnum
fyrir fjórum mánuðum, ekki gerð
með þessum nýtískulega hátækni-
búnaði heldur gömlum stjömukfki
frá því um síðustu aldamót.
Kíkirinn er sjaldan notaður en
aðfaranótt 23. febrúar síðastliðinn
beindi kanadfski vfsindamaðurinn
Ian Sheldon f bandarfsku Las
Campanas athugunarstöðinni safn-
gripnum að gamni sínu að Magell-
an-skýjunum svonefndu en það
Reuter
Á myndinni sést Sheldon við gamla stjömukikinn sem hann
notaði til að gera hina stórkostlegu uppgötvun sfna.
stjömukerfi er næst Vetrarbraut- skýin sjást aðeins af suðurhveli
inni okkar í geimnum. Magellan- jarðar.
Gengi
gjaldmiðla