Morgunblaðið - 30.06.1987, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30.‘JÚNÍ 1987
57
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
691100 KL. 13-14
FRÁ MÁNUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
Feimnismál um lífeyrissjóðina
Til Velvakanda
Astæða er til að vekja sérstaka
athygli allra þeirra sem hlut eiga
að máli (fyrst og fremst lífeyris-
þega og launþega á hinum
almenna vinnumarkaði) á því sem
nú er ritað um hið svonefnda lífeyr-
issjóðafrumvarp, sjá greinar í
Morgunblaðinu 19. júní sl., bls. 12,
„almennur lífeyrissréttur skertur"
og 23. júní sl. bls. 21, „Nokkrar
athugasemdir" eftir Jón Erling
Þorláksson, tryggingafræðing.
Það tók 17 sérfróða topp-menn
rúm 10 ár að móta tillögur sínar
(frumvarpið) um framtíðarskipan
lífeyrismála í landinu, frumvarp
sem er eins meingallað, sérstak-
lega fyrir þá sem ekki eru í
opinberri þjónustu, eins og fram
kemur í umsögn Kristjáns Thorlac-
ius í blaðinu 19. þ.m. og hjá Jóni
Erlingi 23. þ.m. Svo óljóst er frv.
á köflum, að jafnvel hann, gamal-
reyndur tryggingafræðingur,
skilur þar sitthvað illa og annað
alls ekki. Hvað þá með alla hina,
sem ábyrgð bera á starfsemi sjóð-
anna?
munir lífeyrisþega og væntanlegra
lífeyrisþega, sem þeir bera fyrst
og fremst fyrir brjósti?
Með hinu gífurlega og allt of
ódýra lánsfé frá lífeyrissjóðunum
miðað við aðstæður í þjóðfélaginu,
til hins opinbera húsnæðislána-
kerfis, hefur hlaupið slíkur of-
vöxtur í umsóknir í þetta
stór-niðurgreidda lánsfé, (vextir
3,5% af lánum Húsnæðisstofnunar
ríkisins, sem nú greiðir lífeyrissjóð-
unum 6,24% vexti, en markaðs-
vextir eru hvað. . . 12%?) að allt
er komið í strand. Félagsmálaráð-
herra og framkvæmdastjóri
Húsnæðisstofrunar ríkisins virðast
vera alveg hissa á allri þessari eft-
irspum lána og segja að nú verði
að bíða eftir nýrri ríkisstjóm til
að ákveða vexti handa lífeyrissjóð-
unum á næsta ári. Sjóðimir vom
búnir að undirgangast 5,92% vexti
á lánsfé 1988 til Húsnæðisstjóm-
ar, en nú sjá víst orðið allir að slíkt
er ekki veijandi. Jafnvel stofnun í
París varar við svona stjómun.
Nýbakaðir ráðherrar, Hannibal og
Halldór E., féllust á það á sínum
tíma að sanngjamt væri og eðlilegt
að lífeyrissjóðimir fengju markas-
vexti af lánsfé sínu til Húsnæðis-
stofnunar- rikisins. Þeir bmtu blað
í því efni með því að samþykkja
fyrstir ráðherra tilmæli lífeyris-
sjóðanna um raunvemlega mark-
aðsvexti. Nú haga stjómvöld sér
eins og einokunarkaupmenn á fyrri
tíð, sem ákváðu einhliða verð fýrir
báða aðila.
Það væri í lagi, ef stjómvöld
tryggðu í leiðinni sjóðsfélögunum
í hinum ólögbundnu lífeyrissjóðum
sömu lífeyriskjör (einnig fyrir
áunninn rétt liðna tímans) og opin-
bemm starfsmönnum.
Væri ekki rétt að athuga það
nánar, eða hitt að stjómvöld létu
lífeyrissjóðina í friði, þar sem
óbreytt stendur, að menn uppskera
eins og þeir sá. Þeir, sem vilja búa
vel í haginn á starfsámm njóti
þess þá á elliárum. Hinir reyni að
muna, að hver er sinnar gæfu
smiður.
HVÞ
Uppgjörið við liðna tímann tekur
um 80 ár að mati J.E. Margvísleg
skerðing á áunnum réttindum er
boðuð í frumvarpinu, nema hjá
opinbemm starfsmönnum. þeir em
gulltiyggðir eins og áður. Á það
bendir Kristján Thorlalcius rétti-
lega, en það kostar hann og hans
menn ekkert að benda á það í Ieið-
inni að kjör hinna verða mögur
skv. frumvarpinu. Hinir sem tjá
sig í Morgunblaðinu 19. þ.m., virð-
ast vera harla glaðir með frum-
varpið og er það umhugsunarefni.
Kannski hefði skerðing lífeyrisrétt-
indanna getað orðið miklum mun
minni, ef lífeyrissjóðimir og sam-
tök þeirra hefðu ekki látið þvinga
sig til að undirgangast vexti á lán-
um til Húsnæðisstjómar ríkisins
um þessar mundir, sem em langt
undir markaðslqömm og fjarri öllu
lagi. Aðilar vinnumarkaðarins, og
um leið talsmenn samtaka lífeyris-
sjóðanna, vom líka harla glaðir
með samninginn við stjómvöld á
síðasta ári um stórfellda skerðingu
á vöxtum á meginhluta ráðstöfun-
arfjár lífeyrissjóðanna. Er ekki
eitthvað bogið við alla þessa gleði
ráðamanna Hfeyrissjóðanna?
Em það raunvemlegir hags-
Þessir hringdu . . .
Gott útilífs-
námskeið
hjá skátum
Sigríður hringdi:
„Sonur minn var á útilífsnám-
skeiði hjá skátum fyrir nokkm.
Hann hafði mjög gamana af öllu
sem þar var gert og lærði margt.
Mig langar til að koma þakklæti á
framfæri til skátanna fyrir þetta
góða námskeið."
Góðar móttökur
í Árbæjarsafni
Kona hringdi:
„Ég og fjölskylda mfn viljum
koma á framfæri sérstöku þakklæti'
til Árbæjarsafns fyrir fræðandi og
notalega dagstund í safninu og
gómsætar veitingar í Dillonshúsi."
Hroki að tala
um lágmenningu
Til Velvakanda.
Sem aðfluttur íslendingur var ég
afskaplega hneyksluð að Iesa frétt
í Morgunblaðinu hinn 20. júní sl.
um að menntamálaráðherra þessa
lands hafi lýst erlendri menningu
sem lágmenningu. Það sýnir hroka,
fordóma og einfeldni að kalla menn-
ingu annarra þjóða lágmenningu.
Mér finnst þetta ótrúlega dónalegt
af manni í svo mikilvægri stöðu.
Ég tel að hann eigi að biðja alla
útlendinga búsetta á Islandi afsök-
unar fyrir slíkan dónaskap og
fordóma.
Ég er ekki að segja að allt erlent
efni í báðum sjónvarpsstöðvunum
sé í hæsta gæðaflokki en þar er
að finna ágætis efni frá mörgum
löndum og mér finnst mjög for-
dómafullt og hrokafullt að dæma
allt sem er útlenskt minna virði en
það sem er íslenskt. Það er líka
sumt fslenskt eftii sem er lélegt.
Gæðin eru ekki einungis fólgin í
því hvort efnið er fslenskt eða er-
lent.
Öll menning er jafngild. íslensk
menning hefur hvorki meira né
minna gildi en menning annarra
þjóða. Smá eyþjóð eins og íslend-
ingar á það á hættu að verða
þröngsýn og einangruð. Aðgangur
að fjölmiðla- og menningarefni
hvaðanæva hjálpar þjóðinni að
skapa tengsl við umheiminn og
tryggir að íslendingar verði ekki
fordómafullir.
Hope Knútsson
Leiðrétting
Til Velvakanda.
Þakka fyrir birtingu greinar
minnar í blaðinu í dag. Því miður
hefir á einum stað fallið niður máls-
grein, sem gerir efnið torskildara.
„Með hveiju getur ungur maður (og
stúlka) haldið vegi sínum hreinum"?
Hér vantar. Svarið er: „Með því
að gefa gaum að orði þínu.“ Sálm.
119:9.
Sigfús B. Valdimarsson
Enn um Ferðasögu
Til Velvakanda.
Að undanfömu hefur nokkmm
sinnum verið til umræðu í dálkum
Velvakanda ferðasaga ein í gátu-
þuluformi, er svo hefst: „Fór ég
að finna (hitta) frændur mína/
sólardaginn í sultardyrum ...“
o.s.frv. — Ferðasaga þessi er birt
ásamt skýringum, þ.e. ráðningu á
orðaleikjum gátunnar, í 6. árg.
Strandapóstsins bls. 61-62 (árs-
riti Átthagafélags Strandamanna
hér í Reykjavík). Eftir því sem
ég best veit og minnir, varð þessi
stuðlaða ferðasaga fyrst hljóðbær
manna á meðal á bemskuárum
mínum í Steingrimsfírði
1907—1908, eða þar um bil. Munu
margir hafa lært hana eða brot
úr henni og hún borist víða. Ekki
lærði ég hana þá í heild og aldrei
siðan. Á fullorðinsámm hef ég
heyrt, að Ferðasagan hafi á öðmm
áratug aldarinnar birst í öðm
hvom bamablaðinu, Æskunni eða
Unga ísland, en eigi veit ég sann-
indi á því. Sé það rétt hermt,
hefur það skiljanlega aukið mjög
útbreiðslu þessara, á sinn hatt,
snjöllu stuðlamála. Trúlega hefur
orðaleikur Ferðasögunnar eitt-
hvað lítillega orðið breytilegur og
gengist í munni á sl. 80 ámm,
og það engu síður þótt birst hafi
á prenti, en hvar hins uppmnalega
texta er helst að leita verður ekki
rætt hér að sinni.
Hitt er aftur á móti óumdeilt
og eflaust, að höfundur Ferðasög-
unnar er Guðbjöm Bjömsson (d.
1912) bóndi í Tungugröf í
Steingrímsfirði. Foreldrar hans
vom Bjöm bóndi í Tungugröf og
víðar, Jónsson prests í Tröllat-
ungu, Bjömssonar prests s.st
Hjálmarssonar prests s.st Þor-
steinssonar, og Sigríður Bjama-
dóttir prests í Garpsdal,
Eggertssonar prests s.st Bjama-
sonar landlæknis Pálssonar.
Jóhann Hjaltason
Og nú erum við í Borgartúni 28
SÖLUSKÁLAR
VEITINGA HÚS
MÖTUNEYTI
Dúnmjúkar Duni servíettur fyrir
boxin ávallt fyrirliggjandi.
Verð á kassa kr. 2.388.- m/sölusk.
FANNIR HF
Bíldshöfða 14, sími 672511
pitrgiwiSpí
S Góðan daginn! co