Morgunblaðið - 03.07.1987, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. JÚLÍ 1987
Sfmamynd/Nordfoto
Við afhendingu afreksmerkjanna í gær. Frá vinstri: Jörgen Laursen, Iiðþjálfi, Claus T. Eriksen, lið-
þjálfi, Preben A. Andersen, skipherra á Vædderen, Arne Fröge, liðþjálfi, Jan Rasmussen, liðsforingi,
og Hörður Helgason, sendiherra Islands í Kaupmannahöfn.
Þyrluáhöfn Vædderen
sæmd afreksmerki
- vegna björgnnarafreks er Suðurland fórst á jólanótt 1986
Kaupmannahöf n.
í GÆR voru skipsmenn af danska
eftirlitsskipinu Vædderen heiðr-
aðir við hátíðlega athöfn á heimili
íslensku sendiherrahjónanna,
Söru og Harðar Helgasonar, á
Krathusvej í Charlottenlund. For-
seti íslands, Vigdís Finnbogadótt-
ir, gat því miður ekki komið til
Danmerkur til að afhenda heið-
ursmerkin vegna stjórnmála-
ástandsins heima.
Athöfnin fór fram í garði sendi-
herrabústaðarins í blíðskaparveðri og
voru þar margir gestir, yflrmenn sjó-
hersins, fulltrúar dönsku konungs-
hirðarinnar og fslendingar búsettir
hér í Höfn. Hörður Helgason, sendi-
herra, las ávarp forseta íslands þar
sem hún flytur hinum hughraustu
sjómönnum þakkir íslensku þjóðar-
innar fyrir afrekið ájóladaginn í fyrra
og minnir á tryggð Islendinga við þá,
sem hafa sýnt þeim vináttu. Þá
sæmdi sendiherrann Preben A. And-
ersen, skipherra, riddarakrossi hinnar
íslensku fálkaorðu og Jan Rasmus-
sen, flokksstjóra, Ame Fröge, yfirlið-
þjálfa, og Claus T. Eriksen og Jörgen
Laursen, liðþjálfa, afreksmerki hins
íslenska lýðveldis ásamt heiðursskjali
þar sem segir: „Forseti íslands gjörir
kunnugt að ég hef sæmt (skipveija
af Vædderen) afreksmerki hins
íslenska lýðveldis úr silfri fýrir frá-
bæra björgun skipverja af ms.
Suðurlandi þegar skipið fórst 300
sjómílur austnorðaustur af Langanesi
25. desember 1986."
Preben A. Andersen, skipherra,
þakkaði fyrir hönd þeirra fimmmenn-
inganna hinn mikla heiður, sem
forseti íslands og íslenska þjóðin
hefði sýnt þeim, og kvaðst taka við
hinni óvenjulegu sæmd í nafni allrar
áhafnarinnar. Fögnuðu gestir vel
boðskap forsetans og ræðu skipherra.
Vegleg blómakarfa barst björgun-
armönnunum frá ættingjum Kristins
Más Harðarsonar, skipveija á Suður-
landi, með blessunar-óskum og
þakklæti. Voru þeir mjög hrærðir
yfír þeirri hugulsemi_ og báðu fyrir
innilegar kveðjur til fslands.
Yfirmaður dönsku eftirlitsskip-
anna, Ib R. Michelsen, og yfírhöfuðs-
maður og yfírmaður flugþjónustu
sjóvama, I. Bönkel Jensen, sögðust
fagna mjög með skipveijunum af
Vædderen á þessum hátíðisdegi. Það
væri ánægjuefni þegar svo vel tækist
til, flogið hefði verið langt frá skipinu
við erfiðar aðstæður. Þá væri einnig
gleðilegt þegar þakklæti kæmist til
skila á svo eftirminnilegan hátt. Þetta
væri líka í fyrsta sinni hér að öll
áhöfn þyrlu væri sæmd heiðursmerkj-
um. Oft gleymdust vélstjórarnir og
einatt aðeins munað eftir flugstjóran-
um.
í dag var Kristof Glamann, pró-
fessor, einnig sæmdur fálkaorðunni,
en hann er formaður Carlsbergssjóðs-
ins. Afhenti Hörður Helgason, sendi-
herra, orðuna fyrir hönd forseta
íslands. Glamann var lengi prófessor
í sögu við Hafnarháskóla, en sinnir
nú eingöngu formannsstöðunni við
sjóðinn og er það umfangsmikið starf.
Saknaði prófessor Glamann Vigdísar
forseta við þetta tækifæri, eins og
raunar allir viðstaddir, en forsetinn
heimsótti Carlsbergssjóðinn fyrir
fáum árum. Sjóðurinn var stofnaður
árið 1876 og hefur styrkt fjölmarga
íslendinga og íslensk málefni, en
Steindór Steindórsson frá Hlöðum
vann í fyrra við að safna upplýsingum
um fjárveitingar úr sjóðnum til Is-
lendinga og gagnsemi þeirra. Pró-
fessor Kristof Glamann studdi
íslendinga með ráðum og dáð í hand-
ritamálinu. Stjómarmenn Carls-
bergssjóðsins bera íslensk málefni
mjög fyrir bijósti og veittu nú síðast
fé til útgáfíi nýju dönsk-íslensku
orðabókarinnar, sem út mun koma
eftir þijú ár.
-G.L. Ásg.
Laxnessþing hefst á morgun:
Laxness hefur
gef ið íslandi
rödd í heiminum
- segir sænski fræði-
maðurinn og þýðand-
inn Peter Hallberg
LAXNESSÞING, á vegum Félags
áhugamanna um bókmenntir og
bókaútgáfunnar Vaka/Helgafell,
verður haldið á Hótel Esju á morg-
un, laugardag, og hefst klukkan
tíu fyrir hádegi. A þinginu verða
flutt fjölmörg erindi um Halldór
Kiljan Laxness og verk hans, auk
þess sem Halla Margrét Árnadótt-
ir syngur lög sem gerð hafa verið
við ljóð Halldórs og hópur leikara
flytur kafla úr leikritum sem hafa
verið gerð eftir skáldsögum hans.
Meðal þeirra sem flytja erindi um
Laxness og verk hans er Svíinn Peter
Hallberg, sem er íslendingum að
góðu kunnur, þar sem hann hefur
rannsakað verk Laxness, meira en
nokkur annar. Auk fjölmargra greina
hefur Hallberg skrifað tvær bækur
um verk Halldórs Laxness. Heitir
önnur þeirra „Vefarinn mikli,“ og
fjallar um fyrstu verk nóbelsskálds-
ins. Hin síðari heitir „Hús skáldsins,"
og ijallar um skáldsögur Laxness frá
því um 1940 og fram að Brekkukot-
sannál.
Bókmenntaþing af þessu tagi er
nýjung hér á landi og Peter Hall-
berg, sem býr í Svíþjóð, en er nú á
íslandi vegna þingsins, sagði í spjalli
við Morgunblaðið: „Ég held að þetta
þing um Halldór Laxness hafi geysi-
lega mikið gildi. Það er nauðsynlegt
til að menn geti gert sér grein fyrir
hversu mikla þýðingu Laxness hefur
haft, ekki bara sem rithöfundur, held-
ur líka sem skáld og manneskja, í
íslensku þjóðlífi.
Hann hefur lifað með þjóð sinni,
íslendingar á þessari öld hafa alist
upp með honum og hann hefur
kannski, eins og enginn annar, gefið
íslensku þjóðinni rödd í heiminum.
Auðvitað hafa fleiri haft mikla þýð-
ingu, en mér fínnst Halldór alveg
sérstakur. Með því að lesa bækur
hans, vita menn miklu meira um ís-
land og öðlast skilning á landinu og
sögu þess. Það eru fáir sem hafa
sameinað í bókum sínum eins mikið
af íslensku eðli og íslenskum við-
Morgunblaðið/Börkur
Peter Hallberg
horfum og hann hefur gert í gegnum
árin.“
Sem fyrr segir hefst þingið á Hót-
el Esju klukkan tíu og lýkur klukkan
17.30. í erindi sínu fjallar Peter Hall-
berg um höfundinn Halldór Laxness
og köllun hans, og veltir jafnframt
fyrir sér ummælum og skrifum Hall-
dórs sjálfs um skáldskap sinn. Aðrir
sem flytja erindi á þinginu eru Svan-
hildur Oskarsdóttir sem ræðir um
eftirlætisbók sína, Ámi Siguijónsson
flytur erindi sem hann nefnir „Fjör-
vit, flugsýn og loftsýn. Punktar um
Sölku Völku". Þá verður Sveinbjöm
I. Baldvinsson með spjall undir yfír-
skriftinni, „Að skrifa — eftir Lax-
ness.“ Bergljót Kristjánsdóttir heldur
fyrirlestur um beinfætta menn, bjúg-
fætta, kiðfætta, kringilfætta og
tindilfætta. Matthías Viðar Sæ-
mundsson talar um skáldsöguna
„Vefarann mikla frá Kasmír," Tómas
R. Einarsson fjallar um eftirlætisbók
sína og að lokum flytur Dagný Kristj-
ánsdóttir erindi um ástina og
óhugnaðinn í Gerplu.
Frummælendur munu svara fyrir-
spumum eftir að hvert erindi hefur
verið flutt og í lok Laxness þingsins
verða pallborðsumræður undir stjóm
Halldórs Guðmundssonar. Þar munu
fyrirlesarar sitja fyrir svörum og
ræða um verk Halldórs Laxness við
þinggesti. Stjómandi þingsins er
Ástráður Eysteinsson.
Könnun Félagsvísindastofnunar:
Morgunblaðið al-
gengast daglega
í öllum aldurshópum
NOKKUR munur er á því eftir
aldurshópum hvaða blöð koma
fyrir augu manna og jafnframt
er munurinn mismikill eftir blöð-
um. Þetta kemur fram í könnun
Félagsvísindastofnunar, en áður
hefur verið sagt frá helstu niður-
stöðum hennar í Morgunblaðinu.
Dagblöðin sem könnunin náði til
voru Alþýðublaðið, Dagur, DV,
Morgunblaðið, Tíminn og Þjóðvilj-
inn. Spurt var hversu oft blöðin
kæmu fyrir augu fólks. Alþýðublað-
ið hefur mesta útbreiðslu meðal
hinna eldri. Til dæmis sjá aðeins
2% þeirra yngstu (18-23 ára) blaðið
ýmist daglega eða oft, en 11% fólks
á aldrinum 50-59 ára. Dagur hefur
meiri útbreiðslu meðal þeirra sem
eru yfír þrítugu en þeirra sem yngri
enij en munurinn er ekki mikill.
Utbreiðsla DV er mest meðal
fólks á aldrinum 18-23 ára og 40-49
ára, en 46-47% fólks í þessum ald-
urshópum sjá blaðið daglega.
Morgunblaðið hefur þó vinninginn
í þessum aldurhópum sem öðrum.
því 52% fólks 18-23 ára sjá blaðið
daglega og 66% þeirra sem eru á
aldrinum 40-49 ára, en það er jafn-
framt fjölmennasti aldurshópurinn
sem sér Morgunblaðið á degi hveij-
um.
Tímann ber oftar fyrir augu
þeirra sem eldri eru og sama gildir
um Þjóðviljann, en munurinn þar
er ekki eins skýr og hjá Tímanum.
Á töflum 1-6 sést nánar hvernig
skiptingin er eftir aldri.
Könnun þessi var gerð í tengslum
við alþingiskosningamar í vor og
svipuð könnun var gerð árið 1983.
Hluti þeirra sem svömðu nú tók
einnig þátt í fyrri könnuninni, en í
þeim hópi er enginn á aldrinum
18-23 ára, því þeir höfðu ekki kosn-
ingarétt árið 1983. Þegar svarend-
um frá 1983 var bætt við úrtakið
í ár varð þessi hópur hlutfallslega
of lítill. Til að bæta úr þessu em
svör þessa aldurshóps látin vega
þyngra. Því er reiknaður heildar-
fjöldi svarenda 1844, þó svo að
byggt sé á svömm 1745 einstakl-
inga.
Tafla 1
Hversu oft sérðu Alþýðublaðið?
Skipt eftir aldri. Hlutföll.
18-23 24-29 30-39 40-49 50-59 60-80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 1 2 3 4 9 4
Oft 1 2 2 2 2 4
Sjaldan 34 34 33 35 38 38
Aldrei 64 62 62 59 51 54
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Tafla 2 Hversu oft sérðu Dag? Skipt eftir aldri. Hlutföll. 18-23 24-29 30-39 40-49 50-59 60-80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 6 4 9 8 8 8
Oft 3 4 5 5 4 4
Sjaldan 10 12 15 14 14 15
Aldrei 81 80 71 73 74 73
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Tafla 3
Hversu oft sérðu DV?
Skipt eftir aldri. Hlutföll.
18—23 24-29 30-39 40-49 50—59 60—80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 46 38 40 47 41 29
Oft 34 31 26 24 26 22
Sjaldan 18 30 31 25 27 39
Aldrei 2 1 3 4 6 10
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Tafla 4
Hversu oft sérðu Morgunblaðið?
Skipt eftir aldri. Hlutföll.
18-23 24-29 30-39 40-49 50-59 60-80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 52 51 57 66 64 65
Oft 23 19 20 11 11 11
Sjaldan 21 27 19 19 18 19
Aldrei 4 3 4 4 7 5
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Tafla 5
Hversu oft sérðu Tímann?
Skipt eftir aldri. Hlutföll.
18-23 24-29 30-39 40-49 50-69 60-80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 6 5 8 14 16 15
Oft 3 10 7 8 8 12
Sjaldan 44 47 42 42 46 41
Aldrei 47 38 43 36 30 32
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Tafla 6
Hversu oft sérðu Þjóðviljann?
Skipt eftir aldri. Hlutföll.
18-23 24-29 30-39 40-49 50-59 60-80
ára ára ára ára ára ára
Daglega 8 8 12 13 16 17
Oft 6 7 9 8 6 6
Sjaldan 36 44 37 39 37 37
Aldrei 50 41 42 40 41 40
Alls 100% 100% 100% 100% 100% 100%