Morgunblaðið - 01.11.1987, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. NÓVEMBER 1987
41
Afmæliskveðja:
Signrður P. Bjöms
son - Húsavík
Það stendur fáum nær að senda
Sigurði Pétri kveðjur á sjötugsaf-
mælinu en jteim sem tengdir eru
Landsbanka íslands. Við þá stofnun
og fyrirrennara hennar í Þingeyjar-
sýslu, Sparisjóð Húsavíkur, hefur
hann starfað langa starfsævi. En
ekki aðeins við hana heldur og fyr-
ir viðskiptamenn hennar og um leið
fyrir heimabyggð sína alla. í kveðju,
sem formaður bankaráðs flutti hon-
um fyrir nokkrum dögum í tilefni
afmælisins, var honum þakkað ein-
stætt starf, farsælt og heillaríkt í
fjörutíu og sex ár.
Hvað er það þá sem hefur gert
starf Sigurðar Péturs svo einstætt,
hvaða eiginleikar í fari hans hafa
gert starfið farsælt og heillaríkt?
Eftir hveiju eiga þeir að taka, sem
fást við fjármál, og þá ekki sízt við
að lána út fé, og vilja læra af for-
dæmi hans? Mér koma í hug fjögur
einkenni, áhugi, skilningur, vand-
virkni og hæfileiki til að laga sig
að nýjum aðstæðum. Það eru þessi
einkenni öll, og þá ekki síður hvem-
ig þau tvinnast saman og styðja
hvert annað, sem gera gæfumun-
inn.
Það er rétt að telja áhugann
fyrstan. Hann er aflvakinn. Án
hans dygðu aðrir kostir skammt.
Svo lánsamur hefur Sigurður Pétur
verið, að áhugi hans fyrir mönnum
og málefnum, fyrir öllu, sem hrær-
ir sig umhverfis hann, hefur verið
brennandi allt frá bamæsku fram
til þessa dags. En áhuginn stoðar
lítt einn og sjálfur. Ef ekki kemur
til skilningur er eins víst að áhuginn
leiði menn á villigötur, á vonlaus
klif og hrapandi fell.
Það hefur ekki farið hjá því, að
heima í héraði hafi mönnum stund-
um fundist, að skilningur Sigurðar
Péturs yrði áhuganum yfírsterkari
og leiddi til of mikillar varkámi eða
hreinnar íhaldssemi. En ætli það
sé ekki þannig, þegar betur er að
gáð, að mat Sigurðar Péturs hafi
nær ætíð reynzt hið rétta, að þau
mál, sem hann vildi ekki veita
brautargengi, hafi verið miður góð.
Á hinn bóginn hafi hann fylgt eftir
góðum málum af sannfæringu, ein-
urð og brennandi áhuga.
Vandvirkni Sigurðar Péturs kem-
ur fram í smáu sem stóm, hvernig
hann gengur frá minnisblöðum og
skilríkjum, hvemig hann hugsar um
hvað hver hlutur og hvert handtak
kostar. Best hefur þó vandvirkni
hans notið sín við byggingu banka-
hússins á Húsavík. Þar leiddi hún
ásamt reynslu hans og þekkingu
og ágætri samvinnu við arkitektinn,
frænda hans Jósef Reynis, til hag-
anlegustu byggingar bankans. Enn
getur Sigurður Pétur þó gengið
með mönnum um húsið og bent á
það, sem betur hefði mátt fara.
Býsna oft líta menn svo á, að
mikil vandvirkni sé tímasóun. Of
miklum tíma sé varið til þess, sem
minna máli skipti, og of lítill tími
verði til þess, sem meiru varðar.
Vinnubrögð Sigurðar Péturs sýna
þó, að hið gagnstæða getur verið
hið rétta. Vandvirkni gerir störfín
einfaldari og greiðari og skilur eftir
meira tóm til að sinna mikilvægum
málefnum.
Á þeim fjörutíu og sex árum, sem
Sigurður Pétur hefur fengist við
bankamál, hafa orðið örari tækni-
legar breytingar í þeirri grein en
nokkru sinni fyrr. Raunar má segja
að nánast allar tæknilegar fram-
farir, sem orðið hafa frá upphafí,
hafí komið til sögunnar á þessum
tíma. Sigurður Pétur hóf störf sín
um það leyti, sem aðalfundur spari-
sjóðsins taldi of mikið í fang færst
að kaupa samlagningarvél. Hann
lætur af störfum nokkrum dögum
eftir að útibúið á Húsavík tengist
Reiknistofu bankanna á beinni línu.
Með öllum þessum nýjungum hefur
Sigurður Pétur ekki aðeins fylgzt
heldur hefur hann beinlínis haft
forustu um að taka þær í notkun.
í því efni hefur skilningur hans og
lifandi áhugi enn á ný notið sín.
Þegar ijarskiptasambandi á milli
útibúa og reiknistofunnar var fyrst
'komið á fyrir ellefu árum var úti-
búið á Húsavík valið til reynslu
einmitt vegna Sigurðar Péturs. Það
varð svo hlutverk útibúsins undir
forustu hans að miðla öðrum útibú-
um af þessari reynslu og aðstoða
við þjálfun starfsfólks þeirra. Sú
tækni, sem þá var tekin í notkun,
er nú orðin úrelt, og vélin, sem fyrst
var sett upp á Húsavík, á leið í
safn bankans fyrir gömul og merk
tæki. Samband á beinni línu er tek-
ið við og enn á ný er útibúið á
Húsavík meðal fyrstu útibúanna,
sem nýtur nýrrar tækni fáum dög-
um áður en Sigurður Pétur lætur
af störfum.
Það er von mín, að þessi lýsing
á nokkrum helztu einkennum í fari
Sigurðar Péturs Bjömssonr geti
skýrt fyrir mönnum, hvers vegna
líf hans og starf hefur reynzt eins
farsælt og heilladijúgt og raun ber
vitni. Aldrei getur þó lýsing af þessu
tagi orðið annað en fátækleg mynd
af manninum Silla. Það vita þeir
bezt, sem með honum hafa starfað
og vel hafa kynnzt honum. Ætli
það sé þó ekki óhætt að segja að
lokum, að honum hafi tekizt það
furðu vel, sem okkur flestum veitist
svo örðugt, að lifa lífínu lifandi.
Jónas H. Haralz
Sigurður Pétur Björnsson, ban-
kaútibússtjóri á Húsavík, fæddist á
Kópaskeri 1. nóvember 1917. For-
eldrar hans vom hjónin Lovísa
Sigurðardóttir og Bjöm Jósefsson
héraðslæknir. Lovísa var mann-
kostakona, atorkumikil og um-
hyggjusöm um annarra hag. Hún
tók inn á heimili sitt nokkra aldraða
ættingja sína til langdvalar, og ann-
aðist þá og hlúði að þeim í elli
þeirra, uns yfír lauk. Bjöm þjónaði
um langt árabil hinu stóra og erfíða
læknishéraði Húsavíkur og var far-
sæll í starfí, þrekmikill og þolinn á
langri starfsævi. Móðurafi Sigurðar
Péturs var Sigurður Pétursson á
Hofsstöðum í Skagafirði, efnabóndi
og vitmaður, minnugur og fróður.
Hann var bróðir Bjöms móðurafa
Hermanns Jónassonar forsætisráð-
herra. Móðuramma Sigurðar Péturs
var Björg Jónsdóttir, prófasts Halls-
sonar á Glaumbæ. Hún var föður-
systir Jóns Stefánssonar listmálara
og Jóns Sigurðssonar, alþingis-
manns á Reynisstað. Föðurafi
Sigurðar Péturs var Jósef Björns-
son, skólastjóri á Hólum, kunnur
kennari og gáfumaður á sinni tíð.
Sigurður Pétur var þriðji í röð-
inni af 7 systkinum sem upp komust
af 9. Hann ólst upp með þeim og
foreldrum sínum á Húsavík frá
1918, og hefur alið aldur sinn allan
að kalla þar í bæ. Á uppvaxtarárum
sínum veiktist Sigurður Pétur af
berklum í hrygg, en þá voru eins
og kunnugt er engin berklalyf kom-
in til sögunnar. Honum batnaði þó
berklamir um síðir, en þeir léku
hann grálega og létu sig ekki án
vitnisburðar. Enda þótt berklamir
tefðu hann um tíma lét hann þá
ekki hefta sig til frambúðar í undir-
búningi sínum fyrir lífið. Að vísu
mun hugur hans hafa staðið til
háskólanáms en vegna veikindanna
breytti hann um stefnu í námi. Í
stað menntaskóla settist hann í
Verslunarskóla íslands og lauk
prófí þaðan 1940.
Árið 1941 starfaði Sigurður Pét-
ur við Landsíma íslands á Húsavík.
Eftir það var hann sýsluskrifari hjá
Júlíusi Havsteen, hinum framsýna,
ötula og mannúðlega sýslumanni
Þingeyinga. Jafnframt var hann
starfsmaður hjá Sparisjóði
Húsavíkur 1941—1943, en síðan
sparisjóðsstjóri til 1962. Samtímis
var hann ráðsmaður sjúkrahússins
á Húsavík 1943-1962. Frá 1962
hefur hann vérið útibússtjóri Lands-
bankans á Húsavík. Hann var
trúnaðarmaður verðlagsstjóra
1943—1962. Formaður íþróttafé-
lagsins Völsungs var hann í 8 ár
og var dæmdur gullmerki ÍSÍ 1966.
Fréttaritari Morgunblaðsins hefur
hann verið í rúma hálfa öld, frá
1936. Hann hefur og verið safnað-
arfulltrúi Húsavíkursóknar. Ollum
störfum sínum hefur Sigurður Pét-
ur gegnt af alúð og trúmennsku,
jafnt aðalstarfi sem aukastörfum
og verið samviskusamur og traustur
í hvívetna.
Enda þótt Sigurður Pétur hafi
haft æmum skyldustörfum að sinna
hefur hann ekki látið sig muna um
að bæta á sig verkefnum. Allt frá
því að útibú Landsbankans á
Húsavík tók til starfa í hinu nýja
húsnæði sínu hefur Sigurður Pétur
haft íbúð til eigin afnota á 2. hæð
bankahússins og gestaíbúð að auki
við hliðina á henni. Hefur hann
hýst þar aðkomufólk og dvalar-
gesti, sem þangað hafa komið á
vegum bankans, og þannig haldið
uppi risnu fyrir hönd bankans og
raunar stundum fyrir hönd bæjarins
líka. Líklegt er, að gestamóttaka
Sigurðar Péturs hafí kostað hann
nokkum tíma, en það mun hafa
verið honum kærkomin tímatöf, því
að hann er gestrisinn maður, höfð-
ingi í lund og mannblendinn. Þá
hefur hann látið sér annt um
vístfólk á Dvalarheimilinu Hvammi
og hjúkrunarsjúklinga á Sjúkrahús-
inu á Húsavík. Hefur hann komið
til þeirra reglulega eitt kvöld í viku
og lesið upphátt fyrir þá úr bókum
í 3 tíma á kvöldi. Að vonum hefur
það verið vel og þakksamlega þegið
af hinum öldraðu, og hann verið
aufúsugestur á báðum stöðum.
Ennfremur hefur hann vitjað aldr-
aðra í heimahúsum, bæði í bænum
og nálægum sveitum. Hugðarefni
og áhugamál utan starfsins hefur
hann átt sér nóg, svo sem ljósmynd-
un á kirkjum í sýslunni og sveita-
bæjum, ritun á sögu kirkjubygg-
inga, kvikmyndatöku, handavinnu
og söfnun á málverkum, svo eitt-
hvað sé nefnt. Þá hefur hann skráð
Húsavíkurannál árum saman og
sent vinum sínum fyrir hver jól.
Af því sem nú hefur verið greint
frá athafnasemi Sigurðar Péturs er
ljóst, að hann hefur búið yfir óvana-
legri atorku og starfsþoli. Fellur
honum sjaldan verk úr hendi. Vafa-
lítið á þátt í elju hans mikill vilja-
styrkur sem hann hefur eflt með
sér í baráttu sinni við lífíð á liðinni
tíð, en hann hefur einnig hæfni til
að sækja gleði í hvaðeina, sem hann
fæst við hveiju sinni og þreytist
hann því kannske síður af vinnu
sinni en ella.
í starfi sínu hefur Sigurður Pétur
reynst ábyrgur og gætinn bankaúti-
bústjóri og hefur gætt þess vel, að
inneign og lánsgeta útibúsins væri
ekki skert um of og gyldi ekki af-
hroð undir hans stjóm. Hefur hann
haft þrek til þess að standa vörð
um hag útibúsins og neita mönnum
um lán, þegar íjárhagsstaða þess
leyfði þau ekki og hefur þá ekki
hirt um, þó að það kostaði hann
stundum persónulegar óvinsældir
og jafnvel nokkra einangran, sem
endram og sinnum hlýst af þess
háttar synjunum í litlu bæjarfélagi.
I starfi hans hefur komið fram
ættlægt hyggjuvit og góð dóm-
greind, sem honum er í blóð borin
og hefur ekki brugðist honum til
þessa.
Sigurður Pétur er ræktarlegur
maður, trygglyndur og vinfastur. í
viðkynningu er hann rólyndur, víða
vel heima, ræðinn og fræðandi,
gamansamur og hefur góða kímni-
gáfu. Hann fylgist vel með því sem
gerist í þjóðlífinu á hveijum tíma,
hefur alltaf nóg umræðuefni á reið-
um höndum og er yfirleitt ekki
komið að tómum kofanum hjá hon-
um i almennum efnum. Þó að á
móti hafí blásið í lífí hans hefur
ekki gætt uppgjafar, beiskju né
sjálfsvorkunsemi í fari hans. Meira
en almennt gerist hefur hann kom-
ist út fyrir sjálfan sig, umhugsun
um sjálfan sig og eigið andstreymi
og áhyggjur. Á ævi hans hefur
hugur hans víkkað og beinst að
þeim mörgu og viðamiklu viðfangs-
efnum, sem hann hefur sinnt hveiju
sinni, hugðarefnum hans og áhuga-
málum, samferðamönnum öldrað-
um og vanheilum og samfélagi
hans. Hann hefur skipulagt tíma
sinn og fyllt hann svo af verkefn-
um, að honum hefur gefíst lítið tóm
til að gefa gaum að eigin mótlæti
og hlutskipti. Rósemi, raunsæi og
hugstyrkur era þróaðir þættir í eðli
hans og hafa mátt sín mikils „sem
örlög hvem vilja beygja". Hann er
mjög svo virðingarverður maður,
þreklundaður og mikill af sjálfum
sér. Að upplagi, reynslu og þroska
er hann merkilegur maður, sem
lærdómsríkt er að kynnast og feng-
ur er í að þekkja. Með störfum
sínum og fordæmi hefur hann verið
samfélagi sínu og samborguram til
gagns og uppbyggingar og happa-
sæll, þar sem hann hefur látið til
sín taka.
Á sjötugsafmæli Sigurðar Péturs
era honum þökkuð góð kynni og
sendar hlýjar kveðjur og heillaóskir.
Ólafur Sigurðsson, læknir.
Nýmódelnámskeið
að hefjastfyrirbörn og
ung/inga.
INNRITUN AÐEINS I DAG, SUNNUDAG
1. NÓVEMBER, KL. 13-18 íS: 621088.