Morgunblaðið - 18.11.1987, Blaðsíða 17

I
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. NÓVEMBER 1987
17
i

Laqerkerfi
ivrir
vörubreHí
ogfleira
Með þessu stórkostlega
fyrirkomulagi næst hámarksnýting
á lagersvæði. Mjög hentugt kerfi
og sveigjanlegt við mismunandi
aðstæður. Greiður aðgangur fyrir
lyftaraogvöruvagna.
Ávallt fyrirliggjandi.
Leitið upplýsinga.
UMBOÐS OG HEHDVERSLUN
BiLDSHÖFDA W SÍML6724 44
Efni og umbúðir
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Stefán Júlíusson:
JÓLAFRÍ í NEW YORK. 197
bls.
Bókaútg-. Björk. Reykjavfk,
1987.
»Fimm tengdar sögur« eru í bók
þessari. Raunar hefst hún á inn-
gangi. Þar segir frá því er fimm
stúdentar við bandarískan háskóla
(fjórir piltar og ein stúlka) fara
til New York til að eyða þar jólafrí-
inu. Kennari þeirra í ritlist leggur
fyrir þau að nota tímann og kynni
sín af borginni til að skrifa hvert
sína smásöguna. Og það gera þau
svikalaust. Sögumar eru síðan
birtar í þessari bók, en höfundur
kallar sig útgefanda og skírskotar
til Orðabókar Menningarsjóðs; »sá
sem býr rit (einkum eftir annan)
til prentunar, gengur frá texta,
semur skýringar o.s.frv.«.
Sögumar em nokkuð framand-
legar, bæði að efni og umbúnaði.
En reynsla ungmennanna í heims-
borginni verður uppistaða sagn-
anna. Gengur þar á ýmsu, svo
vægt sé til orða tekið. Stúlkan
verður til að mynda fýrir því að
ungur svertingi rænir henni. Og
ekki nóg með það. Hann leggst
líka með henni. Piltamir upplifa
sömuleiðis hitt og annað sem telst
í frásögur færandi og reynir á
þolrifín í þeim. Nóg er efnið, eða
svo hlýtur að virðast. En einhvem
veginn hefur láðst að blása
lífsanda í ósköpin. Stíllinn er of
margorður og langdreginn til að
hæfa hraða þeim, sem löngum
hefur þótt einkenna borg þessa.
Fyrirgangi borgarlífsins gætir því
lítt í frásögninni. Spennan við
mannrán og samræði dönsku
ljóskunnar við svertingjann, svo
dæmi sé tekið, rís því hvergi í
samræmi við það sem efni standa
til. Atvikið verður eins og hvert
annað leiðindavesin sem snertir
mann lítt.
Út af fyrir sig var vel til fundið
að setja textann saman með þess-
um hætti; stefna þama saman
ungmennum af ýmsu þjóðemi og
skoða efnið þannig út frá breyti-
legu sjónarhomi þeirra hvers fyrir
sig. Stefán Júlíusson hefur löngu
sannað að hann kann að byggja
upp sögu. Og sú kunnátta bregst
honum ekki í þetta sinn fremur
en endranær. En heimsborgari er
hann ekki í skáldskapnum og það-
an af síður reyfarahöfundur. Stíll
hans er of hægur og átakalítill til
að efni sem þetta verði áhrifamik-
ið í höndum hans, frásagnarháttur
og söguefni ná ekki saman. Það
er lífið, ástríðan, tilfínningin, skap-
hitinn sem vantar. Maður er farinn
að geispa hvert sinn er kemur að
stóra stundinni. Að því leyti minna
þættir þessir á skólaviðfangsefni
fremur en ritverk höfundar, eða
»útgefanda«, með reynslu.
Eins og kunnugt er hefur Stefán
samið sögur af unglingum þar sem
hann lýsir því viðkvæma aldurs-
skeiði af nærfæmi og skilningi.
Hann hefur líka með góðum
árangri notað menn og málefni á
heimaslóðum sem efni i skáldsögu.
Stefán Júlíusson
Þar skortir hvorki innlifun né hug-
vitsemi. En New York er langt frá
Hafnarfirði, og þannig sýnist mér
viðfangsefni það, sem hann hefur
hér með kjörið sér, vera ijarri því
að lifna í höndum hans. Þetta era
eins og hver, önnur stílaverkefni
sem sett era fyrir og síðan unnið
úr eftir bestu getu og talsverðri
kunnáttu — en — án þess konar
hughrifa sem gera texta að skáld-
skap.
Gítar og orgel
Hljómplötur
Egill Friðleifsson
Fyrir nokkra kom út allóvenjuleg
hljómplata. Þar leiða saman hesta
sína þeir Símon H. ívarsson, gítar-
leikari, og Orthulf Prunner, organ-
isti. Gítar og orgel era svo ólík
hljóðfæri sem verða má og man
undirritaður ekki eftir einu einasta
tónverki, sem samið hefur verið
fyrir þessi tvö hljóðfæri. Orgelið,
sem oft er nefnt drottning hljóð-
færanna, gnæfir hátt í háleitri
kirkjutónlistinni, þar sem gítarinn
hefur lítt eða ekkert komið við sögu,
heldur fyrst og fremst þjónað al-
þýðunni til hversdagsbrúks. Það var
ekki fyrr en með mönnum eins og
Segovia, að farið var að líta á gítar-
inn sem hljóðfæri „sem mark væri
á takandi". Hljóðfærin eiga það þó
sameiginlegt að eiga sér langa sögu
að baki, þó leiðir þeirra hafí ekki
legið saman til þessa.
Plata þessi er því nýstárleg og
forvitnileg og í ljós kemur að þessi
óvenjulega samsetning hefur margt
til síns ágætis. Þegar best lætur
er samspil þeirra bæði fallegt og
blæbrigðaríkt. Sem fyrr segir era
engin verk til fyrir gítar og orgel.
Þess vegna hafa þeir félagar tekið
það til bragðs að umrita verk nokk-
urra meistara til eigin brúks og þá
vandast málið.
Á plötuumslaginu er réttilega
bent á að Bach sjálfur umritaði
mörg af verkum sínum og raunar
annarra einnig. Það er nú svo með
verk Bachs að mörg þeirra virðast
þola næstum hvaða umtumun sem
er, bara ef þau era nægilega vel
leikin. T.d. róa jazzistar þráfaldlega
á hans gjöfulu mið og famast vel.
Sömuleiðis hljómar „Vaknið, Síons
verðir kalla" úr kantötu nr. 140 og
Tríósónatan í G-dúr býsna vel og
frísklega í vönduðum flutningi
þeirra félaga. Öðra máli gegnir um
fíðlukonsert Vivaldis í D-dúr, sem
missir mikið af töfram sínum og
er þessi umbreyting áreiðanlega
ekki verkinu til góðs, einkum hæga
þættinum.
Á hlið II er svo „Fantasia para
un Gentilhombre" eftir J. Rodrigo,
upphaflega samið fyrir gítar og
hljórnsveit, og Segovia gerði eftir-
minnileg skil á sínum tíma. Hér
hljómar verkið mjög vel.
Hið nýja og glæsilega orgel Dóm-
kirkjunnar er vissulega gersemi
sem býður upp á margvíslega
möguleika í raddvali og litríkri út-
færslu.
Þeir félagar Símon H. Ólafsson
og Orthulf Pranner era báðir vand-
aðir og leiknir tónlistarmenn og er
samspil þeirra næstum hnökralaust.
Halldór Víkingsson hefúr vandað
til tæknivinnu og er jafnvægi mjög
gott á plötunni milli þessara ólíku
hljóðfæra. Það er rétt að ítreka að
hér er um forvitnilega plötu að
ræða, sem er nýtt blæbrigði í Qöl-
breyttu litrófí tónlistarinnar.
Morgunblaðið/Sverrir
Orthulf Prunner orgelleikari og Símon ívarsson gítarleikari.
'ÍPöngvarinn og píanóleikarinn snjalli
MANU DE CARVALHO, sem svo sannar-
lega sló í gegn í Malibu-klúbbnum á Torre-
molinos sl. sumar, er nú kominn til íslands
og skemmtir að sjálfsögðu í BROADWAY *
um næstu helgi ásamt Jóhanni Ásmunds
syni, Gunnlaugi Briem, Birni jÆ
Thoroddsen, Stefáni Æ
Stefánssyni og Kjartani Jm
Valdemarssyni. M
NÚ VERÐUR MIKIÐ UM
DÝRÐIR í BROADWAY

j

'S
OGMANU
föstudags-og laugardagskvöld
Ath! Manu og félagar leika fyrir
matargesti frá kl. 21.
Miðasala og borftapantanir í
Broadway daglega kl. 11 -19,
sími 77500.
Þrirótta kvöldverður og sýning kr. 2.800,-