Morgunblaðið - 12.04.1988, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. APRÍL 1988
17
Amar Hákonarson
„Ekki veit ég hvers
vegna talan 36 er látin
ráða úrslitum um það
hvort húsfélag fær að
sameinast um einn mót-
tökudisk. Ef íbúðir eru
37 eða fleiri þá fæst
ekki leyfi hjá mennta-
málaráðuneytinu til
þess að dreifa ótextuðu
dagskrárefni um dreifi-
kerfið.“
Stöð2
í leiðara Jóns Óttars Ragnars-
sonar á stöð 2 nú nýlega var fjallað
um varðveislu íslenskrar tungu og
hvaða hætta ógnaði helst menningu
okkar og málfari. Sjónvarpsstjórinn
spurði þátttakendur að því hvort
þeir væru ekki sammála um það
að þýðingarskyldan sem kveðið er
á um í útvarpslögunum ætti að
vera forsenda þess að sýna mætti
erlent sjónvarpsefni sem dreift er
til almennings, m.ö.o. sjónvarps-
stjórinn er hlynntur þýðingarskyld-
unni. Þama sýnir Jón Ótttar ber-
lega Akkilesarhæl sinn; sjónvarps-
stjórinn óttast samkeppnina frá
sjónvarpsgervihnöttum og hleypur
í skjól laganna þegar honum hent-
ar. Ekki vissi ég betur en að sjón-
varpsstjórinn hefði önnur lög á
homum sér; lögin um rekstur
ríkisútvarpsins og þá samkeppni
sem það veitir honum. Ég er hissa
á því að jafn mikill baráttumaður
fyrir frelsi og ftjálsri samkeppni og
ég taldi Jón Óttar vera, skuli óttast
samkeppni frá gervihnöttunum svo
mikið að hann gleymi því mikilvæg-
asta í allri samkeppninni; frelsi ein-
staklingsins til þess að velja og
hafna því sem markaðurinn býður
honum. Jón Óttar og hans mönnum
hefur tekist vel með rekstur Stöðv-
ar 2 og óska ég honum til ham-
ingju með árangurinn.
Ferðaskrifstofur
Ef við óttumst svona um menn-
ingu okkar og tungu, hvers vegna
ekki að skylda alla þá er selja ferð-
ir til útlanda að ganga úr skugga
um að viðkomandi ferðalangur skilji
það mál sem talað er 'í því landi er
viðkomandi ætlar að heimsækja?
Að öðrum kosti verði ferðaskrifstof-
an að sjá honum fyrir túlki allan
ferðatímann og passa að hann glati
ekki móðurmálskunnáttu sinni í
ferðalaginu og gangist Undir próf
er heim er komið og í skóla ef þörf
þykir.
Erlend tímarit
Eins lesglöð og okkar ástkæra
þjóð er, verður að sjálfsögðu að
gæta þess að íslensk þýðing fylgi
öllum erlendum tímaritum sem til
landsins eru flutt. Þið getið ímynd-
að ykkur hversu mikil hagræðing
það væri nú fyrir miðaldra karl-
menn að fá Playboy eða Hustler
með glósum.
Ratsjárst.öðvarnar
Fyrst við erum að leyfa NATO
að setja upp nýjar ratsjárstöðvar í
landinu þá gætum við beðið þá
svona í leiðinni að gæta þess að
engar erlendar útvarpsbylgjur
flæddu yfír land okkar og þjóð og
ef með þyrfti, beita sömu brögðum
og Rússar og Stöð 2; trufla sending-
amar.
í upphaf i skyldi
endinn skoða
Að öllu gamni slepptu þá tel ég
að þær aðferðir sem nota ætti til
að viðhalda menningu okkar og
tungu séu fyrst og fremst aukin
og betri kennsla í skólum okkar og
jafnframt að haida áfram því starfí
sem þegar er hafíð í fjölmiðlum
okkar. Vandað málfar þeirra er
standa okkur næst er leiðin til að
flytja menningararfleifð okkar til
næstu kynslóðar. Við berum
ábyrgðina en ekki sú tækni sem
okkur stendur til boða.
Höfundur er stjórnarmaður í Sam-
bandi ungra sjálfstæðismanna og
verkefnisstjóri hugmyndabanka
sus.
Milliöli sagt stríð á
hendur í Finnlandi
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi frá samvinnunefnd
bindindismanna:
í viðtali við Hufvudstadsbladet
4. okt. sl. segir hann brýnt að taka
milliölið af markaði og að óhjá-
kvæmilegt sé að herða mjög áfeng-
ismálastefnuna innan tveggja ára
vegna aukinna vandamála tengdum
áfengisneyslu. Hann segir að áfeng-
isneysla fari vaxandi en sé mismik-
il eftir svæðum. Árið 1986 nam
áfengisneysla á hvem íbúa Finn-
lands 6,86 lítrum en var 12,2 lítrar
í Helsinki þar sem framboðið er
mest.
Söderman vitnar í reynslu Svía
þegar þeir hættu að selja milliöl,
en við það dró úr áfengisneyslu. I
Stokkhólmi var neyslan 9,81 lítri
af hreinum vínanda á íbúa 1976
en hafði minnkað í 7,81 lítra árið
1986.
Söderman segir að áfengisvanda-
málin séu komin á það stig að ekki
verði lengur við unað. Sem ástæðu
fyrir því að beina spjótum sérstak-
lega að milliöli bendir hann á að
fyrstu sjö árin eftir að milliöl var
bannað í Svíþjóð hafí heilbrigðis-
kostnaður minnkað um 25% í
Stokkhólmi og dánartíðni vegna
skorpulifrar hafí lækkað um 42%
hjá körlum og 29% hjá konum.
„Við verðum að draga úr áfengis-
neyslu," segir Söderman. Hann seg-
ir að hvort sem fólk drekki áfengi
í formi sterkra drykkja eða veikra
fjölgi stómeytendum ef heildar-
neysla eykst. Og því slappari sem
áfengismálastefnan sé því meiri
verður áfengisvandinn.
En hvers vegna er þá ekki unnið
markvisst að því að draga úr neysl-
unni? „Menn eru hræddir við Alko
(Áfengisverslunina í Finnlandi) sem
er nk. lögleyfð mafía með mikil
völd og áhrif bæði í stjómmálum
■ og §ölmiðlum.“ Alko hafi því feng-
ið mikið svigrúm í áróðri og sölu-
starfsemi, segir landshöfðinginn,
og notað til þess gífurlega fjármuni.
Finnska ríkisstjómin hefur sam-
þykkt áætlun Álþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar um að draga
úr áfengisneyslu um 25% fram til
næstu aldamóta. Því þarf að fylgja
eftir með virkri áfengismálastefnu.
Þetta er gert víða um heim nú.
Frakkar em að átta sig á þessu og
aðgerðir Sovétmanna em vel kunn-
ar.
Þótt margir styðji Söderman í
þessu máli em líka sterk öfl á móti
honum, t.d. eigendur matvömversl-
ana sem segjast fara á hausinn fái
þeir ekki að selja milliöl. Söderman
svarar þeim með spumingu:
„Hvemig var verslunarrekstur
mögulegur áður en verslanir fengu
leyfí til ,að selja milliöl?"
0DEXIDN
IMPEX-hillukerfi
án boltunar
Útsölustaöir:
LANDSSMIÐJAN HF. — Verslun
Ármúla 23 - Slmi (91 )20680
. STRAUMRÁS SF. — Akureyri
Slmi (96)26988
r
LANDSSMIÐJAN HF.
RITVÉLAR
REIKNIVÉLAR
PRENTARAR
TÖLVUHÚSGÖGN
TUDOR
FÆRAVINDU - RAFGEYMAR
Lí

1 !

TIIDOR

Tilboösverö á hinum
geysivinsælu TUDOR rafgeymum
Takmarkaðar birgðir.
TUDOR rafgeymir með 9 líf.
Umþoðsmenn um land allt.

BÍLDSHÖFDA 12 s: 680010