Morgunblaðið - 11.05.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 1988
FRANKFURT
2 x í viku
daglegt tengiflug
FLUGLEIDIR
-fyrír þig-
Hælaskór
Verð kr. 1.490.-
Litir: Svartur, hvítur
Stærðir: 35-41.
Efni: Mjúkt leður.
Póstsendum
5% staógreiðsluaflðttur
Ath.: Einnig mikið úrval af hælaskóm, ýmsar hælahæðir.
KRINGWN S. 689212.
KKIHeNH
IWP
iH
SSOBtMH
VELTUSUNDI 1
21212
A FRABÆRU VERÐI
disklingar
Jl_____£-Vióurkenndir., .......
51/4" 48TPI. DSDD. kr. 38.-
5V4" 96. High Density kr. 135.-
f j 3V2"t DSDD kr. 129.-
/'____-^—Áreiöanlegir.
/ *
TÖLVU
Æ
/
^VDRUR
HUCBUNADUR
W 1—1 VII SKRIFSTOFUTÆKI
SKEIFAN 17.108 REYKJAVÍK • SÍMI 91487175

Greinargerö formanns Alþýðubandalagsins um efna-
hagsmál lögð fram á miðstjórnarfundi:
Lagt til að lágmarks-
laun verði lögbundin
Vaxtamunur verði lækkaður og komið á byggðakvóta
Morgunblaðið/Ól. K. M.
Frá miðstjórnarfundi Alþýðubandalagsins. Svanfríður Jónasdóttir í
ræðustól og til hægri við hana Ólafur Ragnar Grfmsson, formaður
Alþýðubandalagsins.
Á FUNDI miðstjórnar Alþýðu
bandalagsins um helgina lagði
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
maður Alþýðubandalagsins,
fram greinargerð um efnahags-
mál. Akveðið var að ræða grein-
argerðina nánar á fundi þing-
flokks og framkvæmdastjórnar
Alþýðubandalagsins, sem hald-
inn verður í Borgarnesi um
næstu helgi. Þá voru einnig
ræddar skýrslur starfshópa um
úrbætur í húsnæðimálum og
framtíðarstefnu í heilbrigðismál-
um og ákveðið að efna til ráð-
stefnu um heilbrigðismál í haust.
í greinargerð Ólafs Ragnars, sem
ber heitið ísland á tímamótum:
Kreppan í hagstjóminni - Leiðir til
úrbóta, segir að þrátt fyrir einstakt
góðæri í efnahagslífi Islendinga á
undanfomum árum, hafi ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar og
síðan ríkisstjóm Þorsteins Pálsson-
ar látið þetta tækifæri úr greipum
sér ganga og það hafi á undanförn-
um tveimur missemm breytst í al-
varlega og djúpstæða hagstjómar-
kreppu.
Helstu einkenni þessarar hag-
stjómarkreppu em: 1. Átta sinnum
meiri verðbólga hér á þessu ári en
í helstu viðskiptalöndum okkar. 2.
Viðskiptahalli, sem á þessu ári verð-
ur 11-15 milljarðar króna, en var
á síðasta ári 7 milljarðar. Ársút-
flutningur til Bandaríkjanna dugir
ekki til þess að jafna þennan við-
skiptahalla. 3. Erlendar skuldir
gætu í lok þessa árs verið komnar
í 90-100 milljarða króna, en á
síðasta ári námu erlend langtímalán
rúmum 12 milljörðum og skamm-
tímalán 3,7 milljörðum króna til
viðbótar. 4. Stórfelldir búferlaflutn-
ingar frá landsbyggðinni stigmagn-
ast og stefnir í hreinan landflótta.
Fjöldi fyrirtækja á landsbyggðinni
sé kominn á ystu brún og hundmð
fjölskyldna búi við það að húseignir
þeirra hafi hríðfallið í verði. Fara
verði aldarfjórðung aftur í tímann
til að finna hliðstæða byggðarösk-
un. 5. Launamisréttið í landinu
hafi vaxið hröðum skrefum. 6.
Breytingar á skattakerfí hafi stuðl-
að að enn frekari ójöfnuði í landinu.
Nú sé svo komið að þau 10% þjóðar-
innar sem tekjuhæst séu ráðstafi
27% þjóðarteknanna á sama tíma
og þau 10% sem tekjulægst séu fái
í sinn hlut 1% af þjóðartekjunum.
7. Hagstjómarkreppan hafi búið
fyrirtækjunum svo óhagstæð
rekstrarskilyrði að það virðist
stefna í fjöldagjaldþrot fyrirtækja,
sem gæti á skömmum tíma leitt til
víðtæks átvinnuleysis. 8. Stjómleysi
hafi ríkt í fjárfestingum á undan-
fömum ámm. Byggð hafí verið og
fyrirætlanir séu um að byggja lúx-
usmannvirki, sem engum arði skili.
Það endurspeglist í þeirri einföldu
staðreynd að byggingarkostnaður
Flugstöðvarinnar og Seðlabanka-
hússins, sé 5 milljarðar, sem jafn-
gildi andviðri matarskattsins. 9.
Stjóm peningamála hafi mistekist
svo hrapalega að íslendingar búi
nú við hærri raunvexti og og dýr-
ara og óhagkvæmara bankakerfi
en þekkist í nokkm nágrannalandi.
Bankakerfinu hafi mistekist að
stýra fjármagninu í arðbærar fjár-
festingar.
Síðan segir í greinargerðinni:
„Umræða og ákvarðanir um leiðir
og aðgerðir til úrbóta er brýnasta
verkefnið í íslenskum þjóðmálum
um þessar mundir. Ríkisstjómin í
heild eða einstakir aðildarflokkar
hennar hafa ekki lagt fram heil-
steyptar tillögur. Alþingi verður
slitið án þess að hinni miklu óvissu
væri eytt. Þess vegna er óhjá-
kvæmilegt að aðrir taki fmmkvæð-
ið í þessari nauðsynlegu umræðu
þótt eðli málsins samkvæmt eigi
slíkt fmmkvæði að vera í verka-
hring ríkisstjómar. Þegar hún
bregst verða aðrir að axla þá
ábyrgð."
í aðgerðum gegn erlendri skulda-
söfnun, viðskiptahalla og þenslu
kemur fram að hallalaus rekstur
ríkissjóðs dugi ekki til mótvægis
við viðskiptahallann og þensluna.
Reka verði ríkissjóð með umtals-
verðum tekjuafgangi og því mark-
miði sé hægt að ná með réttlátara
skattakerfí, sem feli m.a. í sér að
fjármagnstekjur verði eins og
launatekjur gmndvöllur greiðslna
til sameiginlegs sjóðs, fækkun
undaþága og fríðinda í sköttum á
fyrirtækjum og rekstraraðilum og
nýtt tekjuskattsþrep sem tæki til
tekna yfir 120 þúsund krónur á
mánuði. Einnig yrði tollalöggjöfinni
breytt tímabundið til að ná þessu
markmiði. I öðm lagi verði láns-
fjáráætlun ríkisins endurskoðuð og
heimildir til erlendra lána skomar
niður um 20-25%. í þriðja lagi að
heimildir til að reka fjármögnunar-
leigur verði bundnar við fjáröflun á
innlendum Iánsfjármarkaði og önn-
ur starfsemi á sviði íjármögnunar-
leigu verði færð til bankanna. í
fjórða lagi að skattaívilnanir fyrir-
tækja vegna nýrra fjárfestinga
verði afnumdar og skattalögum
breytt þannig að fyrirtæki verði að
byggja framkvæmdir á mun hærra
hlutfalli eigin fjár.
Til að koma á jafnvægi í peninga-
málum verði ákveðið að lækka
vaxtamun í áföngum niður í 3-4%
og sett þak á þjónustugjöld banka
og lánastofnanna. Tekin verði upp
ný vaxtastefna, sem feli í sér að
vaxtastigið verði breytilegt eftir
tegundum útlána. Raunvextir verði
lækkaðirtil samræmis við vaxtastig
í helstu viðskiptalöndum, en jafn-
framt tryggt að sparireikningar al-
mennings búi við raunávöxtun.
Núverandi lánskjaravísitala verði
afnumin og tekin upp ný viðmiðun
þar sem verðtrygging lána helst í
hendur við þróun og verðtryggingu
launa og kaupmáttar. Bindisskyld-
an verði gerð að virku stjómtæki
og eftirlit á fjármagnsmarkaðnum
stórlega aukið.
Undir liðnum „Skynsamleg nýt-
ing auðlinda, hagkvæm fjárfesting
og jákvæð byggðaþróun" er lagt til
að stjómun fiskveiða verði breytt á
þann veg að í stað veiðikvóta ein-
stakra skipa verði komið á byggð-
akvóta, þar sem komið verði á út-
boðskerfí í áföngum á hluta af þeim
veiðileyfum sem eru til ráðstöfunar
innan hvers byggðasvæðis. Ráð-
stöfun teknanna sem útboðskerfið
skapaði yrði í höndum sveitastjóma
og samtaka heimamanna. Tekin
verði upp ný söluskipan á fiski.
Grundvöllur hennar yrði að allur
fiskur yrði seldur, verðlagður og
viktaður áður en hann er sendur
ferskur úr landi. Komið verði á við-
ræðum banka og innlánastofnanna
um sameiningti útibúa í öfluga
landshlutabanka. Fyrsta skrefið
gæti verið að sparisjóðunum í
landinu yrði í sameingu heimilað
að kaupa Útvegsbanka íslands.
Fjárfestingarlánasjóðunum yrði
skipt í landshlutadeildir sem störf-
uðu í tengslum við lándshlutabank-
anna. Komið á virkri fjárfestingar-
stýringu og sérstakt arðsemismat
verði framkvæmt á fjárfestingum
sem sótt er um lán til. Jöfnunarsjóð-
ur sveitarfélaga verði efldur á þessu
ári um a.m.k. 400 milljónir króna
og frekari raunhækkun eigi sér stað
á næsta ári. Hafist verði handa um
tilflutning ríkisstofnanna og
margvíslegrar þjónustustarfsemi út
til landshlutanna.
Til þess að draga úr launamis-
rétti og tryggja lágmarkslaun er
lagt til að sett verði nú þegar lög
um 42 þúsund króna lágmarkslaun
á mánuði og þau hækki síðan á
næsta ári í áföngum í 45-55 þúsund
krónur takist ekki að tryggja þau
laun í kjarasamningum. Til að
draga úr launamisrétti verði beitt
í senn ákvæðum í skattalögum og
yfirlýsingum löggjafaravalds og
framkvæmdavalds um þá stefnu-
mótun að launamunur verði á næst-
unni ekki meiri en fjórfaldur og
minnki síðan á næstu árum í tvö-
faldan. Söluskattur á matvöru verði
afnuminn.
Til að styrkja grundvöll útflutn-
ingsatvinnuveganna er lagt til að
gerð verði úttekt á fyrirtækjum,
sérstaklega í frystiiðnaði, með það
að markmiði að skapa hagkvæmari
rekstrareiningar og nýta betur §ár-
festingar. Þróunarstarfsemi og
sölukerfi í útflutningi verði fært
meira inn í útflutningsfyrirtækin
og opnaðar beinar leiðir til útflutn-
ings á erlenda markaði. Margvísleg-
ur tilkostnaður útflutningsaðila
verði lækkaður. Þessar aðgerðir
myndu draga úr þörfinni á gengis-
lækkun, en minniháttar aðlögun
komi til framkvæmda á næstu vik-
um, en hún komi ekki til með að
skerða kjör hinna lægstlaunuðu.
Síðan verði gengið sett fast í nokkra
mánuði og nýr fastgengisgrunnur
tekinn upp í samræmi við hið nýja
jafnvægi sem skapast hefði í hag-
kerfinu.