Morgunblaðið - 25.05.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1988
SEGÐU BLESS
VIÐ BLETTIIMA
Fáið undrið inná heimilið
Hreinsar óhreinindi og bletti sem, hverskyns
þvottaefni og blettaeyðar ráða ekki við.
Fáein dæmi: Olíur, blóð, gras, fita, lím, gosdrykkja-, kaffi-,
vín-, te-, eggja-, snyrtivörubletti, byrópenna-,
tússpenna og fjölmargt fleira.
Ofnæmisprófuð. Föst og fljótandi.
VANiSH undrasápan eykur mátt venjulegs
þvottaefnis. Prófið í forþvott.
Fæst í flestum matvöruverslunum.
Heildsölubirgðir:
LOGALAND, HEILDVERSLUN.
Símar: 1-28-04 og 2-90-15.
REIKNIVÉLAR
prentarar
tölvuhúsgogn
Atlaga að tilrauna-
stöðinni á Reykhólum
eftir Játvarð Jökul
Júlíusson
Frétt lætur lítið yf ir sér
5. maí kom samþjöppuð frétt í
Mbl. frá Rannsóknastofnun land-
búnaðarins, 38 línur. Hana ber
sérkennilega að. Er um að RALA
hafi „auglýst sauðfjárbú tilrauna-
stöðvarinnar á Reykhólum til leigu
frá næstu fardögum".
Ekki segir hvort blaðið eða for-
stjóri RALA sótti á, en feitletrað
stendur: „Þorsteinn Tómasson for-
stjóri RALA segir að ákveðið hafí
verið að leigja tilraunastöðina
vegna fjárhagserfíðleika RALA.
Mikill halli hefði verið af rekstri
tilraunastöðvanna og væri stofn-
unin að reyna að aðskilja búrekst-
ur og rannsóknastarfsemi með því
að leigja búskapinn." Eins og það
geti rétt af hallann. Búskapnum
er kennt um hann allan.
„Alltaf er söngurinn sarni" í
garð landbúnaðarins. Líka úr þess-
ari átt. Þama er bara staðhæft.
Engin dæmi tínd til eða borið við
að sanna með tölum, að eitt með
betri sauðfjárbúum landsins sé
orðið kross á stofnuninni.
Ég, sem þetta rita, varð hugsi
yfír. Ég þekki gildi sauðfjárbú-
skapar af langri lífsreynslu. Veit
hver auðsuppspretta sauðíjárrækt
er við hagkvæm skilyrði. Minnist
þess þegar ég var um tvítugt, þá
komst ég upp úr sárustu fátækt-
inni við það að fá keyptar í einu
20 ær. Nú á rannsóknabú með 330
ám að vera að ríða Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins á slig.
Svo er önnur hlið á málinu. Það
er kveðja 5 stjómarþingmanna
Vestíjarðakjördæmis til nýja sveit-
arfélagsins okkar ársgamals,
Reykhólahrepps. Varla verður nú
um þá sagt, að þeir hafí reynst
trúir yfír litlu. Spurning hvort
nokkurt annað kjördæmi hefur svo
lakt þingmannagengi? Þar í form-
ann fj árveitinganefndar. Þeim
virðist nákvæmlega skítsama þó
öxin sé reidd að rótum Tilrauna-
stöðvarinnar á Reykhólum. Hana
má búta sundur svo lítið beri á,
leigja og síðan losa sig við.
Eg þegi ekki eins og þeir. Þegi
ekki við öllu röngu. Ég veit hvað
ég er að segja. Ég hefí fyrir augun-
um, þekki og veit um aðstöðuna
á Reykhólum:
Byggingar standa á gömlum
merg, 32 ára með endurbótum og
nýjungum allt til alls, þar á meðal
hitaveita til að súgþurrka. Þraut-
ræktað úrvalstún, ríflega 30 ha.
Sérlega kjamgott upprekstrarland
á tveimur eyðijörðum inni í Þor-
skafírði í 20—30 km fjarlægð, í
Hvannahlíð og á Hjöllum. Síðast
en ekki síst: Bústofninn hrein-
ræktað úrvals fé, sem á engan
sinn líka í landinu.
Um „Reykhólastofninn“
Erlend fjárkyn fluttust til lands-
ins öðru hvoru á liðnum öldum.
Með þeim kom kláði aftur og aft-
ur. Dó því megnið af útlendu kynj-
unum út. Þó lifði í landinu kolótt
fé hymt, black face. Annað skipt-
ir máli hér. Vitað er að Bogi Bene-
diktsson (1723—1803) í Hrappsey
flutti inn eða eignaðist spánskt fé,
hrúta, væntanlega Merino-fé.
Sumir telja eiginleika skosks
Cheviot-fjár í þeim stofni. Sam-
kvæmt arfsögn barst stofninn frá
Hrappsey með heimanmundi Ing-
veldar Bogadóttur að Stað í Hrúta-
fírði, þaðan með heimanmundi
Hildar Guðmundsdóttur (1795—
1862) að Stað í Steingrímsfirði og
þaðan með heimanmundi Ingveld-
ar Sigurðardóttir (1833—1911) að
Kleifum í Gilsfírði. Þar og í Ólafs-
dal varð vinnumaður einn, afburða
fjármaður, til að rækta það seint
á 19. öld svo orð fór af og raun
ber vitni: „Kleifakynið." Sú rækt-
un hélt áfram fram eftir þessari
öld, bæði á Kleifum og víðar, m.a.
á kynbótabúi í Ólafsdal, uns skor-
ið var niður um miðjan 5. áratug-
inn.
Vestan niðurskurðarlínunnar,
Þorskafj. — Steingrímsfj., hafði
sá stofn verið ræktaður hvað mest
og best hjá Sturlaugi í Múla í
Nauteyrarhreppi. Fluttist þaðan
til baka á Strandir, einnig að Kleif-
um. Sigurður Elíasson tilrauna-
stjóri á Reykhólum var byijaður
fjárrækt, en lenti í niðurskurði
1959. Hann aftók að keppa við
bændur um líflömb 1960, en valdi
lömb úr öllu „Steingrímsfjarðar-
hólfínu" 1961. Þá hófst sú ræktun
á Reykhólum, sem víðkunn er orð-
in.
Afrek í búvísindum
Samvinna arkitekts og húsa-
smiðs er alþekkt. Arkitektinn fær
hugmyndina. Sér sköpunarverkið
fyrir sér í hugljómun. Húsasmiður-
inn er samverkamaður hans við
að gera það að veruleika.
Stefán Aðalsteinsson búfjár-
fræðingur er í hópi örfárra fær-
ustu og þekktustu búfjárerfða-
fræðinga sem nú eru uppi. Hann
er „arkitekt" þess hreinhvíta fjár-
stofns, sem verið hefur „í
smíðum“, sem tilraunastjórinn á
Reykhólum hefir ræktað þessi 26
ár síðan um fjárskiptin.
Meistaraverk Stefáns er lifandi
listaverk. Hjörðin endumýjast ár-
lega að hluta, fegrast, hreinsast
og festast erfðimar. Verður alveg
ný á hverjum u.þ.b. 9 ámm, þó
samt sé hún sú sama.
Árangurinn er sá, að þjóðin
KAUPUM ALLA
AAAIIlIj JUk A I
Tökum á móti brotajárni, samkvæmt samkomulagi,
í endurvinnslu okkar að Klettagörðum 9 við Sundahöfn.
sindraAstálhf
BORGARTÚNI 3t, SlMI 272 22 (10 LÍNUR)
tölvubúnaði
Jag
kynnum við
sérstaklega
viðskipta-
hugbúnað.
Auk þess sýnum við nýjungar í vélbúnaði frá
HEWLETT
PACKARD
OKI
m m
ORTOLVUTÆKNI
Ármúla 38 108Reykjavík Sími: 687220