Morgunblaðið - 25.05.1988, Blaðsíða 57

Lilja Eyþórsdóttir
„Það er ekki fýsilegl
að eignast barn við nú-
verandi aðstæður, hvað
þá að vera barn. A ekki
að taka tillit til allra við
uppbyggingu þessa
þjóðfélags? Hvenær eru
börnin æskileg fyrir
þjóðfélagið? Hvort eiga
börnin að vera æskileg
fyrir þjóðfélagið eða
þjóðfélagið æskilegt
fyrir þau?“
hafa ekki efni á þessu er rekstrar-
grundvöllur þeirra varla sterkur.
Ef litið er síðan á tölur frá Ríkis-
endurskoðun um flugstöðina. Fram-
kvæmdakostnaður hennar er 2
milljarðar 992 milljónir þ.e. tæpir 3
milljarðar króna. Kostnaðaráætlun-
in hljóðaði upp á 2 milljarða 121
milljón króna. Mismunur á áætlun
og raunkostnaði er 876 milljónir.
Tölumar taka yfir tímabilið frá
hausti 1983 til hausts 1987, þ.e. 4
ár. Framlag ríkisins til uppbygging-
ar dagvistarheimila á sama tíma
var 301 milljón og 713 þúsund.
Rúmlega 301 milljón fór til upp-
byggingar dagvistarheimila þegar
tæpir 3 milljarðar fóru í eina flug-
stöð.
Ætli sé ekki óhætt að fullyrða
að fjármagn til uppbyggingar dag-
vistarheimila hafi aldrei farið fram
úr áætlun heldur þvert á móti. Flug-
stöðvarbyggingin fór tæplega 900
milljónir fram úr áætlun, þ.e. þrisv-
ar sinnum hærri upphæð en fór til
uppbyggingar dagvistarheimila á
sama tíma. Einu viðbrögðin eru að
þetta sé svolítið leiðinlegt en fundn-
ar eru skýringar og enginn er
ábyrgur. Samt er ekki langt síðan
að fræðslustjóri einn var rekinn úr
starfi með skít og skömm vegna
þess að hann fór fram úr fjárlögum
í þágu bama og unglinga. Það er
greinilegt að það er ekki sama hver
á í hlut, bömin eða gæluverkefni
ráðamanna.
Fjölmargar kannanir hafa verið
gerðar og ráðstefnur haldnar til að
fá skýrt fram stöðu kvenna og
bama. Jafnréttisráð, jafnréttis-
nefndir, launþegasamtök, félagsvís-
indadeild Háskólans o.fl. o.fl. hafa
staðið fyrir könnunum og ráðstefn-
um um kjör og aðbúnað kvenna og
bama í þjóðfélaginu. Þar ber allt
að sama bmnni, gengið er á rétt
bama og kvenna í þessu þjóðfé-
lagi. Það koma niðurstöður og
ályktanir um úrbætur en allt kemur
fyrir ekki. Það gerist fátt.
Með aukinni þátttöku kvenna í
atvinnulífínu versnar aðbúnaður
bama. Samt gæti vinnumarkaður-
inn ekki verið án þátttöku kvenna.
Er það ekki skylda að hlúa að öllum
einstaklingum á þeirra forsendum
og eftir þeirra kröfum? Getum við
látið það viðgangast að allir hafí
ekki sama rétt? Ráðamenn þjóðar-
innar ráðstafa fjármagni okkar.
Þeir skipta því á þau verkefni sem
þeir álíta að sé hagkvæmast fyrir
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1988
57
þjóðfélagið í HEILD. Við sjáum
hvað þeir telja ekki hagkvæmast
fyrir þjóðfélagið í HEILD að setja
mikið fjármagn í þá málaflokka sem
tengjast uppvexti og menntun
bama.
Ráðamenn þjóðarinnar hlusta
ekki á raddir kvenna og bama.
Forystumenn launþegasamtaka
hlusta ekki heldur á raddir laun-
þega. Kannski er of sterkt til orða
tekið þegar sagt er að það sé ekki
hlustað, því þeir hlusta oft mjög
kurteisir, en það nær heldur ekki
lengra, þeir taka ekki mark á því
sem við erum að segja. Margar
konur hafa setið í ráðum og nefnd-
um þar sem mikilvægar ákvarðanir
eru teknar um forgangsröð og
áhersluþætti. Þær hafa tekið þátt
í störfum fullar áhuga og bjartsýni
þar sem þær eru nú komnar í að-
stöðu til að ráða ráðum. En hvað
gerist? Ein kona sem átti sæti í
stjóm Húsnæðisstofnunar ríkisins
kynnti sér allt mjög vel og tók virk-
an þátt í störfum stjómarinnar. Á
einn fundinn mætti hún vel undirbú-
in með mál sem skiptir margar
konur og fjölskyldur þeirra vemlegu
máli. Hún bað um orðið, röðin kom
að henni, hún lagði málið fyrir, út-
skýrði og rökstuddi. Og viti menn,
allir hlustuðu, eða hvað? Næsti
maður fékk orðið og fór að tala um
mál sem hafði verið til umræðu
áður en hún fékk orðið. Það var
eins og hún hefði ekkert sagt. Hver
er skýringin á svona fyrirbæri? Eru
konur ósýnilegar? Eða hvísla konur
kannski?
Nú er nóg komið
Kannað hefur verið viðhorf fólks
til fjölmiðla og fréttaflutnings. Mik-
ill meirihluti aðspurðra telur að
fréttaflutningur hér á landi sé góð-
ur. Níutíu og fimm prósent að-
spurðra segir að góð frétt eigi að
innihalda kjama málsins, þ.e. að
skilja kjamann frá hisminu. Sigrún
Stefánsdóttir fjölmiðlafræðingur
hefur m.a. kannað hlut kvenna í
íslenskum fréttum hjá Ríkissjón-
varpinu, þ.e. hve oft þykir ástæða
til þess _að fá konu í íslenskt frétta-
viðtal. Á 21 árs tímabili voru konur
8,4% viðmælenda en árið 1986 13%.
Af þessu má álykta að konur em
hismið en ekki hluti af kjamanum.
í könnun Sigrúnar kom líka fram
að sjávarútvegsmál em í þriðja
sæti. í fréttum um sjávarútvegsmál
var aðeins talað við 1 konu en sú
kona var að útskrifast frá vélstjóra-
eða stýrimannaskólanum og spurði
fréttamaður hana hvað hún ætlaði
nú að fara að gera. Konur virðast
varla vera til í þjóðfélaginu. Ég get
ekki stillt mig um að minnast á
eina konu sem er ekki ósýnileg og
hún hvíslar ekki. Hún er í ríkis-
stjóm og heitir Jóhanna Sigurðar-
dóttir. En hveiju hefur hún mætt
frá sínum samstarfsmönnum í ríkis-
stjóm? Hún er sökuð um að vera
ómálefnaleg, leggja mál fyrir illa
undirbúin, vera ósamvinnuþýð, vera
hömndssár og óþarflega viðkvæm.
Félagsmálaráðherra hefur verið og
er að leggja fram mál sem skipta
fjölda fólks miklu máli, ekki síst
böm og konur. Við sjáum viðbrögð
ráðamanna þegar kona heldur til
streitu félagslegum úrbótum sem
styðja og styrkja fjölskylduna.
Nú er nóg komið! Við konur höf-
um alltof lengi lag?tð okkur að þjóð-
félaginu en ekki þjóðfélagið að okk-
ur og bömum okkar. Þetta verður
að breytast. Það verður að horfast
í augu við þá staðreynd að úrbóta
er þörf. Böm okkar eiga rétt á
góðum dagvistum, góðum skólum
og síðast en ekki síst ömggu um-
hverfi. Það er búið að gera nóg af'
könnunum og til em margar leiðir
til úrbóta. Nú er þörf fyrir fram-
kvæmdir. Það eina sem vantar er
VILJA, vilja ráðamanna. Þar hefur
mýndast flöskuháls því ráðamenn
þjóðarinnar hafa ekki vilja til að
bæta aðstæður bama og kvenna.
Forustumenn launþegasamtaka
hafa heldur ekki vilja til að bæta
kjör láglaunahópa. Það ætti að vera
hægur vandi að gera kröfu um að
atvinnurekendur, ríki og sveitarfé-
lög greiði í sjóð, bamasjóð sem
væri ráðstafað til að bæta aðbúnað
bama. Góð uppvaxtarskilyrði bama
koma öllum til góða því bömin em
jú undirstaða og uppspretta þjóð-
félagsins.
í 3. grein 1. kafla laga um jafna
stöðu og jafnan rétt kvenna og
karla segir:
„Hvers kyns mismunum eftir
kynferði er óheimil. Þó teljast sér-
stakar tímabundnar aðgerðir, sem
ætlaðar em til að bæta stöðu
kvenna til að koma á jafnrétti og
jafnri stöðu kynjanna, ekki ganga
gegn lögum þessum. Það telst ekki
mismunun að taka sérstakt tillit til
kvenna vegna þungunar eða bams-
burðar.“
Þessi grein heimilar tímabundnar
aðgerðir og launþegasamtök geta
hæglega unnið að bættri stöðu
kvenna út frá þessari grein ef VILJI
er fyrir hendi. En hann vantar,
ekki hjá okkur heldur hjá ráða-
mönnum. Það vantar pólitískan
framkvæmdavilja — það er þessi
margfrægi flöskuháls. Bijótum
flöskuhálsinn.
Höfundur er fóstra en starfar nú
sem gjaldkeri hjá Búnaðarbanka
íslands. Hún starfar einnig í borg-
armálahópi Kvennalistans.
Stúdentar MT1973
15 ára stúdentafagnaðurinn verður haldinn 11. júní næst-
komandi í Norðursal Hótels íslands (ath. það er ekki
lengur á Hallærisplaninu). Einstakir bekkir munu hittast
fyrir fagnaðinn, hafið því samband við eftirfarandi tengi-
liði:
A bekkur: Danfríður Skarphéðinsdóttir, h. 689194,
v. 11560.
B bekkur: Alfreð Jóhannsson, h. 666323.
C bekkur: Ingi Sverrisson, h. 17196, v. 623020.
R bekkur: Margrét Gísladóttir, h. 671122, v. 33090.
S bekkur: Ágúst Ásgeirsson, h. 651026, v. 691125.
T bekkur: Þorsteinn Sigurðsson, h. 30049, v. 11517.
X bekkur: Margrét Helgadóttir, h. 656699, v. 651399.
Y bekkur: Vilhjálmur Guðjónsson, h. 28883.
Nefndin: Eysteinn Haraldsson, Ólafur Hauksson og Þór-
ólfur Halldórsson.
Konica
UBIX
UÓSRITUNARVÉLAR
TA
ofnlokar
|| ÍSLEIFUR JÓNSSON hf.
Bolholti 4, Reykjavík, símar 36920 og 36921
0DEXION
MAXI-plastskúffur
varðveita smáhluti
Margar stœrðir og
litir fyrirliggjandi.
Utsölustaöir:
LANDSSMIÐJAN HF. — Verslun
Ármúla 23 - Sími (91 )20680
STRAUMRÁS SF. — Akureyri
Sími (96)26988
HARALD JOHANSEN — Skipa- og
byggingavöruverslun
Seyðisfirði — Simi (97)2205
LANDSSMIÐJAN HF.
STÚDENTA-
STJARNAN
14 karata
hálsmen
prjónn
Verð kr.
2400.-
Jón Sigmundsson,
skartgrípaverslun, Laugavegi 5, sími 13383.
BORGARAFUNDUR
íbúar í Hvassaleiti, Háaleiti,
Fossvogi, Bústaðahverfi og
Blesugróf!
Miðvikudaginn 25. maí 1988 kl. 20.30, mun
Borgarskipulag Reykjavíkur efna til borg-
arafundar í samkomusal Réttarholtsskóla.
Á fundinum verða kynnt drög að hverfa-
skipulagi fyrir borgarhluta 5, þ.e. Hvassa-
leiti, Háaleiti, Bústaðahverfi, Fossvogs-
hverfi og Blesugróf.
Hverfaskipulag er unnið í framhaldi af nýju
aðalskipulagi fyrir Reykjavík. í því er fjallað
sérstaklega um húsnæði, umhverfi, umferð,
þjónustu og íbúaþróun og áhersla lögð á
livar breytinga er þörf og hvar þeirra er að
vænta.
Á fundinum verður óskað eftir ábendingum
og athugasemdum frá íbúum. Virk þátttaka
ibúa er ein af forsendum fyrir góðu skipu-
lagi.
III BORGARSKIPULAG REYKJAVÍKUR Borgartúni 3, sími 26102 105 Revkiavík

z