Morgunblaðið - 25.05.1988, Blaðsíða 43

?.§ HUÖAauJHVflgl
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1988 43
TAFLA I
Matsverð bústofnsins nú kr. 1.110.000
Matsverð túnsins, 32,4 ha kr. 479.000
Matsverð fjárhúsa og hlöðu kr. 393.000... 1.982.000
Búmark var 384 ærgildi, en fullvirðisréttur er fyrir 315 ærgildi
Vetrarfóðraðar 1986—1987 vom 330 kindur
Afurðir árið 1987 vom þessar: Kjöt eftir vetrarfóðraða á 27,1 kg
Kjöt eftir vetrarfóðraða gimbur 15,1 kg
Ull af hverri kind 1987—1988 3,1 kg
„Reiknað kjöt“ alls 7.760,0 kg
Tekjur af íjárbúinu árið 1987 um það bil kr 1.900.000
Skertar vegna framleiðslu umfram fullvirðisrétt um kr. ... 300.000
— Mismunur kr. 1.600.000
TAFLA II
Fjárveitingar 1985—1988: Tst. Reykhól.: Möðruvö.: Skriðukl.: Sámsst.: Samanl.:
1985, þus. kr. 609 984 838 1.103 3.534
1986, þús. kr. 1.236 1.755 1.820 1.940 6.751
1987, þús. kr. 1.414 2.435 2.271 2.724 8.844
1988, þús. kr. óskipt 8.000
Samanl. þús. f. hveija st.: 3.259 5.174 4.929 5.767
Játvarður Jökull Júliusson
„Rannsóknir í sauðfjár-
rækt og jarðrækt hafa
haldist í hendur um
áratugi „og stuðst hvor
við aðra“ lengst af. Nú
hefur verið þrengt að
gróður- og ræktunartil-
raununum síðari árin.
Þær látnar dragast
saman vitandi vits, þó
ljótt sé að segja. Hvað
tæki við þegar sauð-
fjárræktinni yrði kippt
burt?“
eignast verðmætara sauðfé. Meiri,
betri og verðmætari ull til að vinna
úr. Hefír betri markaðsvöru að
selja. Líku máli gegnir um hrein-
hvítar gærur. Þær eru hráefni í
miklu seljanlegri vöru en nokkum
tíma fæst af gulskræpóttu fé. Allt
er þetta á réttri leið.
Þessa þætti málsins mætti ræða
meir en hér er svigrúm til. Þijú
atriði ber hæst og er rétt að nefna.
1. Hvorki ráðunautar né sauð-
fjárbændur hafa nýtt sér nógu
fljótt né vel það þrönga svig-
rúm sem þó hefur verið til að
dreifa Reykhólastofninum
víðar. Þar verður að breyta til
batnaðar.
2. Enn er yfrið nóg verkefni við
að halda ræktuninni áfram
önnur 26 ár í viðbót og færa
út kvíamar.
3. Hér hefur þegar verið unnið svo
merkilegt afrek á sviði búvís-
inda, að með öllu er óþolandi
að stofna því í tvísýnu í höndum
ókunnugra, enda óverjandi
gagnvart samtíð hvað þá
framtíð.
Eftir þessa tvo innskotskafla,
kemur aftur að furðulegu fréttinni
frá RALA, um „að leigja búskap-
inn“.
Spurt um matsverð og arð
Eg hugsaði að fróðlegt væri að
fá á hreint um tekjumar, hvemig
„mikill halli" verður til. Hvað vildi
sá vita sem byði í jörðina og búið
á leigu? Ég spurði um fullvirðis-
réttinn, um vænleik sláturfjárins
og um ullina. Ég spurði líka um
matsverð bústofns og fasteigna,
þess sem auglýst er til leigu.
Sjá töflu I
Áburður á 30 ha, orka, vinna
við búskap, heyskap og hirðingu,
kostar hvergi nærri þessa upphæð,
hvað þá ef ekki væri skerðingin.
Ánum ekki gefíð gramm af kom-
fóðri fyrr en á sauðburði.
Þama hafa fengist hrein og
merk svör, bæði bein og óbein.
Sauðfjárbúið í „Stöðinni" ber uppi
jafnvel meira en þess hluta af
rannsóknakostnaðinum.
Reykhólastöðin og hinar
Næst er að bera saman við aðr-
ar tilraunastöðvar, þar sem búið
er að koma réttri skipan á hlut-
ina, „aðskilja búrekstur og rann-
sóknastarfsemi", tiltekið á Möðm-
völlum og Skriðuklaustri.
Sjá töflu II
Óskipta fjárveitingin 1988, 8,0
mkr., er einnig fyrir Tilraunabúið
á Hesti, sem fékk 1987 2,117
mkr. Hún kemur í stað samsvar-
andi fjárveitinga 1987, 8,237
mkr., hvar sem sú lækkun á að
koma harðast niður.
Sámsstaðir einir og sér fá úr-
skipt rekstrarfé 1988, 3,801 mkr.,
auk viðhalds- og stofnkostnaðar,
einir stöðva á þessu ári.
Á 3 ámm (85—87) er rekstrarfé
til Reykhóla
1,7 mkr. mínna en til Skriðu-
klausturs.
1,9 mkr. minna en til Möðmvalla
og
2,5 mkr. minna en til Sámsstaða.
Þetta segir ekki alit, hvað Reyk-
hólabúið hefír orðið að bera uppi.
Á sömu 4 ámm (85—88) hefír
ekkert verið veitt til viðhalds- eða
stofnkostnaðar á Reykhólum. Til-
raunabúið á Hesti fékk til viðhalds
0,5 mkr. (87).
Möðmvellir fengu til viðh. 0,3
mkr. (86) og stofnk. 5,9 mkr. (öll
árin). Skriðuklaustur fékk til viðh.
0,95 mkr. (85 og 86 fyrir Hús
Gunnars Gunnarssonar á Skriðu-
klaustri) + annað viðhald 0,8
mkr.. (87).
Sámsstaðir fengu til viðhalds
1,0 mkr. (86—88) og stofnk. 2,2
mkr., þ.e. til tækjakaupa (85, 86
og 88).
Það er í skjannabirtu þessara
staðreynda, sem raunhæft er að
skoða ummælin um að „aðskilja
búrekstur og rannsóknastarfsemi"
á Reykhólum.
Kjördæmi ráðherranna
Áður sagði frá hveijir vom trú-
ir yfír litlu, frá liðsemd og dugn-
aði stjómarliðanna 5 á Alþingi
fyrir Tilraunastöðina á Reykhól-
um, allra þingmanna Vestflarða-
kjördæmis. Formaður fjárveit-
inganefndar og hinir þingmenn
Vestfjarða duga landbúnaðarráð-
herranum betur í kjördæmi hans
og forsætisráðherrans. Þar fá
Sámsstaðir allt í allt 5,501 mkr.,
sem áður segir og Stóra-Armót
3,0 mkr. Það er á vegum Búnaðar-
sambands Suðurlands, en ekki á
vegum ríkisins.
Hver er stefna RALA?
Fréttin áðumefnda greinir skil-
merkilega eftir forstjóranum, að
RALA hafí ákveðið að einbeita sér
að því að byggja upp éina tilrauna-
stöð í sauðfjárrækt. Stjóm RALA
sér aðeins Hest í Borgarfírði.
Ætlar sér að flytja Reykhóiastofn-
inn þangað. Þar fer saman viljinn
og valdið. Þeir stóm fyrir sunnan
bera hiklaust fyrir borð hag þeirra
sem minnst mega, stijálla byggða
á Vestfjarðakjálka.
Haft er eftir Þorsteini forstjóra
RALA: „Tilraunastarfsemi yrði
áfram á Reykhólum, meðal annars
í jarðrækt." Er hægt að treysta
þessu? Það er erfítt eins og í pott-
inn er búið. Hvað annað yrði rann-
sakað? Hvað yrði rannsakað í jarð-
rækt? Á að byija á nýjungum? Á
að rækta skóg? Á að rækta skjól-
belti og gera fjölda nytjajurta ár-
vissan? Á að græða upp flæmi
með lúpínu? Þama veltur allt á
skýmm svömm.
Rannsóknir í sauðfjárrækt og
jarðrækt hafa haldist í hendur um
áratugi „og stuðst hvor við aðra“
lengst af. Nú hefur verið þrengt
að gróður- og ræktunartilraunun-
um síðari árin. Þær látnar dragast
saman vitandi vits, þó ljótt sé að
segja. Hvað tæki við þegar sauð-
fjárræktinni yrði kippt burt? Yrði
byijað á öðm? Ætli ekki að yrði
heldur sagt, að ekki tæki því að
reka svona litla stofnun? Þá væri
orðið stutt að takmarki þeirra afla,
sem allt níða niður á landsbyggð-
inni, og því frekar sem §ær er
höfuðborginni.
Höfundur er bóndi og rithöfund-
ur.
NÝR ÞURRKARIFRÁ
Vestur-þýsk gæði
á þessu verði,
engin spurning!
Umboðsmenn um
land allt.
ABG
AFKÖST
ENDING
GÆÐI
Og verðið er hreint ótrúlegt!
Kr. 49.247,-
stgr.
AEG
Lavatherm 720 w þurrkarinn frá AEG
er gœddur þeim einstöku hæfileikum að
þétta gufuna sem myndast við þurrkun-
ina og þarf því engan útblástursbarka
til að losna við hana. Þetta er afskaplega
þægilegt, það eina sem þú þarft að gera
er að setja hana í samband og byrja
þurrkunina. Síðan losar þú bara bakka
fullan af vatni í vaskinn eftir hverja
notkun.
Þessi þýski gæðaþurrkari fæst bæði i
alhvitu og i hvítu með brúnu stjórnborði
og er til afgreiðslu strax.
A E G heimilistœki
— því þú hleypir ekki hverju sem er í húsverkin!
BRÆÐURNIR
Lágmúla 9, sími: 38820