Morgunblaðið - 06.07.1988, Page 39

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. JÚLÍ 1988
39
KVÓTI Á FERSKFISKÚTFLUTNING

„ERFITT AÐ GERA AÆTLANIR
VEGNAIHLIJTUNAR STJORNVALDA“
REGLUGERÐ um útflutning á ferskfiski var gefin út fyrir síðustu
helgi, og er með henni ætlað að koma í veg fyrir offramboð á erlendum
mörkuðum á næstu mánuðum. Utanríkisráðuneytið telur að óhjákvæmi-
legt sé að reyna að koma skipulagi á útflutning á f erskfiski yfir sumar-
mánuðina, því verðhrun hafi orðið hvað eftir annað á erlendum mörkuð-
um upp á síðkastið. Fréttaritarar Morgunblaðsins í Grindavík og Keflavík
ræddu við ýmsa aðila sem mál þetta varðar um síðustu helgi.
Ragnar
Ragnarsson
Bragi
Ragnarsson
Magnús
Axelsson
Örn
Erlingsson
Hjálmar
Haraldsson
RAGNAR RAGNARSSON
SKIPSTJÓRIOG
ÚTGERÐARMAÐUR:
Útflyljendur
verða sjálfir
að leysa
vandann
Keflavík.
„Útflutningsbannið kemur
væntanlega ekki til með að hafa
nein áhrif á veiðarnar hjá okkur.
Við höfum nú um árs skeið selt
aflann til sama aðilans fyrir fast
verð og hefur það verið miðað
við verðið á fiskmarkaðinum.
Annars er ég á móti höftum og
tel að þeir aðilar sem standa að
útflutningi á ísuðum fiski verði
að finna heppilegar lausnir á
sínum vandamálum sjálfir,"
sagði Ragnar Ragnarsson skip-
stjóri á Arnari KE sem veiðir í
dragnót.
Ragnar sagði að hann hefði reynt
útflutning á ísuðum físki í fyrra og
einnig árið þar áður, en ekki haft
erindi sem erfíði. Framboð á mark-
aðinum erlendis hefði verið mikið
og hann fengið minna verð fyrir
fiskinn en á markaði heima. Spum-
ing væri hvort ekki væri réttara
að draga úr sókninni yfír sumar-
mánuðina þegar ekki væri hægt að
fullvinna aflann í frystihúsunum
vegna skorts á vinnuafli.
„Ég fæ ekki betur séð en þessi
reglugerð mismuni verulega mönn-
um sem standa í útgerð. Ef aðili
sem hefur stundað útgerð í mörg
ár og selt aflan innanlands þyrfti
af einhverjum orsökum að koma
físki í verð erlendis þá fengi sá
maður ekki útflutningsleyfí vegna
þess að hann hefði ekki áður flutt
út físk. Það er vafalaust erfítt að
stjóma svona hlutum, en þetta eitt
segir mér að hér sé um slæma að-
gerð að ræða.“
- BB
BRAGIRAGNARSSON,
FRAMKVÆMDASTJÓRI
ELDEYJAR HF.;
„Tel reglu-
gerðina eiga
fullan rétt á
sér“
Keflavfk.
„Ég tel þessa reglugerð eiga
fyllilega rétt á sér og að fyrir
Iöngu hafi verið komið mál tii
aðgerða. Mér sýnist að markað-
urinn í Bretlandi þoli ekki meira
en 800 tonn á viku til að viðun-
andi verð fáist fyrir fiskinn, en
algengt er að við flytjum út tvö-
falt og jafnvel þrefalt það magn.
Það hefur síðan leitt til verð-
hruns og margir fá því lítið fyrir
sinn snúð,“ sagði Bragi Ragnars-
son framkvæmdastjóri Eldeyjar
hf. á Suðurnesjum sem selur all-
an fisk hjá Fiskmarkaði Suður-
nesjá.
„Þegar jafnmikið magn og raun
ber vitni flæðir inn á markaðinn í
Bretlandi geta breskir fískkaup-
menn stjómað verðinu sjálfir. Það
eru allt of margir aðilar sem flytja
físk út í gámum og enginn veit
hvað næsti maður er að gera. Millj-
ónatugir töpuðust í verðhruninu
sem varð um páskana og mér er
kunnugt um að þá hafí einn og
sami aðilinn sent 94 gáma af fiski,
eða um 1.200 tonn og fyrir þennan
físk fékkst minna skilaverð en
landssambandsverð."
Bragi Ragnarsson sagði að allur
afli Eldeyjarbáta væri seldur hjá
Fiskmarkaði Suðurnesja að kola
undanskildum, en hann væri seldur
á föstu verði og væri skilaverð um
41 krónur. Kolinn væri aðallega
seldur til Hollands, en verðið á Bret-
landsmarkaðinum væri rokkandi og
dæmi væru um að kílóið af kolanum
hefði verið selt á 25 krónur. Þá
hefðu nokkrir aðilar siglt með neta-
físk á markað til Bretlands að und-
anfömu í von um að selja vel. En
þegar upp var staðið hefði fengist
mun minna verð en á fiskmarkaðin-
um hér heima.
- BB
MAGNÚS AXELSSON
ÚTGERÐARMAÐUR:
„Líst ekki á
þessa nýju
reglugerð“
Keflavík.
„Ég hef ekki haft tíma til að
kanna til hlítar hvaða áhrif þetta
útflutningsbann hefur á rekstur-
inn hjá okkur, en mér líst ekki
á þessa nýju reglugerð og bannið
kemur vafalítið til með að skaða
okkur fjárhagslega," sagði
Magnús Axelsson útgerðamaður.
Magnús gerir út bátinn Fönix
KE og hefur i tvö ár flutt allan
aflann í gámum á markað erlend-
is. Á síðasta ári var brúttó afla-
verðmæti bátsins 70 milljónir
króna og fyrstu 6 mánuðina í ár
40 milljónir.
Magnús sagði að reglugerðin
kæmi harðast niður á þeim aðilum
sem væru með útgerð, en enga fisk-
verkun og reyndu að fá sem hæst
verð fyrir aflann. „Þarna er verið
að mismuna mönnum og tel ég að
nær hefði verið að láta okkur fískút-
flytjendur sjálfa um að leysa vanda-
mál sem koma upp. Það er vita-
skuld erfítt að vita með nákvæmni
hversu mikið magn af fiski er sent
á markaðinn í Bretlandi, en ég hef
reynt að fýlgjast með hvar söluhorf-
ur eru vænlegastar og frá okkur
fer ísaður fiskur á markað í Þýska-
landi, Bretlandi og Frakklandi.
Þetta hefur gengið ágætlega og er
lægsta verð sem við höfum fengið
fyrir kílóið af þorski, 87 krónur, sem
er mun betra verð en fæst á mörk-
uðum mér.“
Magnús sagði ennfremur að sér
þætti þessi reglugerð ákaflega mót-
sagnakennd, því á meðan leyfður
væri hömlulaus innflutningur væru
settar skorður á þá aðila sem öfluðu
gjaldeyris fyrir þjóðina. Frystihúsa-
eigendur hefðu kvartað sáran vegna
útflutnings á ísuðum fiski, en væru
síðan litlir eftirbátar annarra í þeim
efnum.
- BB
ÖRN ERLINGSSON
SKIPSTJÓRI
OG ÚTGERÐARMAÐUR:
„Nær væri að
minnka sókn-
ina í stað þess
að setja hömlur
Keflavik.
„Reglugerðir af þessu tagi eru
dæmdar til að mistakast og mér
sýnist að nær hefði verið að
minnka sóknina í þorsk og ýsu í
stað þess að selja hömlur á
menn,“ sagði Örn Erlingsson
skipstjóri og útgerðarmaður i
Keflavík.
Öm sagði að reglugerðin orkaði
tvímælis svo ekki væri meira sagt
og margir sjómenn yrðu áreiðan-
lega fyrir kaupskerðingu þegar
þeím væri meinað að selja aflann
til þeirra sem best byðu. Hinu væri
ekki að neita að offramboð á físki
á markaði í Bretlandi væri áhyggju-
efni, en sín skoðun væri að vandinn
yrði ekki leystur með reglugerðum
og bönnum, menn yrðu sjálfir að
fínna lausn á sínum málum.
„Ýmislegt hefur verið gert til að
hafa stjóm á sjávarútvegi á Islandi
á undanfömum ámm og mér sýnist
að menn séu að dmkkna í reglu-
gerðum í sjávarútvegsráðuneytinu.
En árangurinn hefur því miður ekki
verið í samræmi við allar reglugerð-
irnar og þetta er nýjasta dæmið um
hvernig ekki á að gera hlutina,"
sagði Öm ennfremur.
, - BB
EIRÍKUR TOMASSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI:
„Vertíðarbát-
arnir settir
skör lægra“
Grindavík.
„MÉR FINNST þessar reglur um
útflutning á ferskfiski hreint út
sagt fáránlegar. Það er orðið
óþolandi að standa ævinlega
frammi fyrir því þegar gera þarf
áætlanir hvernig haga eigi út-
gerð að forsendur eru sífellt að
breytast vegna íhlutunar sljórn-
valda,“ sagði Eirikur Tómasson
framkvæmdarstjóri Þorbjarnar
hf. i Grindavík.
„Ef það á að vera hægt að reka
sjávarútveginn á hagkvæman hátt
verður að vera í gildi langtíma
stefnumörkun um fyrirkomulag
veiða og vinnslu. Að öðmm kosti
emm við alltaf að offjárfesta og
kasta peningum á glæ samanber
þessar síðustu aðgerðir ríkisstjórn-
arinnar," hélt Eiríkur áfram.
„Þær koma mjög illa við okkur
einmitt núna eftir mjög lélega vetr-
arvertíð, þegar við höfum sent bát-
ana okkar á fiskitroll til að reyna
að ná kvótunum. Við látum flokka
fiskinn um borð þannig að stærri
fiskurinn geti farið hér í vinnsluna
en sá smærri í gáma.
Þessar reglur setja okkur stólinn
fyrir dymar og gera, strangt til
tekið, ákveðnum aðilum kleift að
fá meira fyrir sinn fisk en öðmm,
því þær eiga eftir að skapa algjört
öngþveiti á mörkuðunum hér heima
sem orsakar að verðið fellur.
Við hér í Grindavík höfum aðal-
lega sett í gáma á vetuma svo hér
er verið að setja okkur í annan flokk
og það hlýtur að vera erfitt að
sætta sig við að vera settur skör
lægra,“ sagði Eiríkur.
Kr.Ben.
HAFSTEINN
SÆMUNDSSON
ÚTGERÐARMAÐUR:
„Þessar regl-
ur mismuna
mönnum
svakalega“
Grindavik.
„Ég á eftir að fá á hreint frá
útflytjandanum mínum hvað
þetta þýðir fyrir mig, en ég get
sagt að mér finnst furðulegt að
láta sér detta í hug svona ósann-
girni því þarna er komið illa aft-
an að inönnum," sagði Hafsteinn
Sæmundsson útgerðarmaður
Hörpunnar GK í Grindavík.
„Þessar reglur mismuna mönu^
um svakalega. Ég er sammála því
að sú staða er komin upp að þessum
útflutningi þurfí að stjóma en ekki
þeirri leið sem farin er í því sam-
bandi.
Ég hef sjálfur reynt að stýra
þessu hjá mér í samráði við útflytj-
andann og hef ekki lent í lágu verði
nema með örlítið magn í kringum
páskana.
Útflytjendur eiga að stýra þessu
því þeir hafa bestu yfírsýnina
markaðmn og framboðið enda er
ekkert sjálfgefíð að veiðin sé góð á
hvetjum tíma. Ég sé í hendi mér
að þessar reglur eiga eftir að setja
þær útgerðir á hausinn sem hafa
fjárfest í skipum með sölu á aflan-
um erlendis eingöngu fyrir augum
eins og ég veit dæmi um,“ sagði
Hafsteinn.
Kr.Ben.
HJÁLMAR HARALDSSON,
SKIPSTJÓRIÁ GRINDAVÍK:
„Hörðustu *
gámakarl-
arnir verð-
launaðir“
Grindavík.
„ÞESSAR reglur skjóta mjög
skökku við pistilinn sem ég var
nýverið að lesa frá Ríkismati
sjávarafurða þar sem því er lýst
að mesta áhyggjuefnið á þeim
bæ sé hversu mikill afli berst á
land þegar vinnslan á verst með
að vinna hann sakir manneklu,"
sagði Hjálmar Haraldsson, skip^.
stjóri á Oddgeiri ÞH í Grindavík.
„Þessar reglur verðlauna þá sem
hafa verið harðastir við að senda
físk í gámum án nokkurrar fyrir-
hyggju. Undanfarin ár höfum við á
Oddgeiri tekið okkur sumarfrí í júlí
og nú um daginn þegar þorskurinn
gaus upp fyrir vestan drógum við
fljótlega upp og fórum í ufsa og
karfa.'
Við áttum þijá gáma í Þýska-
landi vikuna sem verðhrunið varð_
í Englandi, vegna þess að tvö þús-
und tonn voru falboðin á einni viku,
og fengum meðalverðið frá 51
krónu upp í 57 krónur sem var í
við meira en í Englandi. Nú er
hætt við að Þýskalandsmarkaður
yfirfyllist en sá markaður er við-
kvæmur og víst er að þessar reglur
koma harðast niður á bátunum,“w
sagði Hjálmar.
Kr.Ben.