Morgunblaðið - 15.07.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. JÚLÍ 1988
Utanríkisráðherra frans á fundi Öryggisráðs SÞ:
Flugmaður þotunnar not-
aði réttan ratsjársvara
Bush segir að um sjálfsvörn hafi verið að ræða
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
ÍRANIR skoruðu í gær á Örygg-
isráð Sameinuðu þjóðanna að það
fordæmdi „hið glæpsamlega at-
hæfi“ er bandarískt beitiskip
grandaði íranskri farþegaflug-
vél með 290 manns innanborðs
yfir Persaflóa hinn 3. júlí síðast-
liðinn. George Bush sem sat fund
ráðsins, fyrstur bandarískra
varaforseta, svaraði því til að
þótt margt væri enn óljóst varð-
andi atburðinn lægi ljóst fyrir
að skipvetjar á beitiskipinu Vin-
cennes, sem skutu farþegaþot-
una niður, hefðu gert það í sjálfs-
vörn.
Ali Akbar Velayati, utanríkisráð-
herra írans, hélt hálfrar annarrar
klukkustundar langa ræðu þar sem
hann hafnaði þeirri lýsingu Banda-
ríkjamanna á atburðum að um slys
hefði verið að ræða. Ekki dygði sú
afsökun Bandaríkjamanna að þeir
hefðu talið F-14 orrustuþotu nálg-
ast því að slíkar flugvélar væru
hvort eð er lítil sem engin ógnun
við skip. Eins og Bandaríkjamenn,
smiðir F-14 þotunnar, ættu manna
best að vita, væri hún gerð til árás-
ar á aðrar flugvélar en ekki til ár-
ása á skip.
„Þetta hörmulega slys átti sér
stað með endurteknar, óréttmætar,
tilefnislausar og óafsakanlegar ár-
ásir írana á bandarísk kaupskip og
herskip að bakgrunni," sagði Bush.
Hann hét því að Bandaríkin myndu
halda siglingaleiðum á Persaflóa
opnum framvegis sem hingaðtil.
Hann ítrekaði kröfu Bandaríkja-
stjómar um að íranir hlíttu sam-
þykkt Oryggisráðsins frá því í júlí
í fyrra um vopnahlé í stríðinu við
Persaflóa.
Varaði Vincennes
flugmanninn við?
Umræðumar í Öryggisráðinu í
UNITEO ST
Reuter
George Bush, varaforseti Bandaríkjanna, sést hér ávarpa fund Ör-
yggisráðs SÞ. Ráðið kemur saman að þessu sinni að kröfu írana til
að ræða árás Bandaríkjamanna á íranska farþegaþotu yfir Persaf-
lóa hinn 3. júli sl.
gær leiddu fátt nýtt í ljós um at-
burðarásina sunnudagsmorguninn
örlagaríka fyrir tæpum tveimur vik-
um. Velayati sagði að með því að
yfirfara fjarskipti flugmanns Air-
bus-þotunnar og flugturnsins í
Bandar Abbas hefði komið í Ijós
að flugmaðurinn hefði notað hinn
eina rétta ratsjársvara þotunnar en
ekki ratsjársvara herflugvéla eins
og Bandaríkjamenn hefðu gefið í
skyn. „Einnig þarf að fara rækilega
í saumana á þeirri spumingu hvort
skipherrann á Vincennes varaði í
raun skotmark sitt við eða gerði
aðrar ráðstafanir til að láta fyrir-
ætlanir sínar í ljós eða hvort, eins
og virðist líklegt, skipherrann ákvað
að skjóta á skotmarkið án þess að
fullreynt væri hvaða farkostur væri
þar á ferð,“ sagði ráðherrann
íranski.
Velayati sagði að William Crowe,
forseti bandaríska herráðsins hefði
komið með fáranlegustu skýring-
una á árás Bandaríkjamanna. Hann
hefði haldið því fram að farþegaþot-
an hefði komið með 450 hnúta
hraða inn á átakasvæði og hefði
hraðinn farið vaxandi. Ráðherrann
sagði að í fyrsta lagi hefði þotan
verið á 320 hnúta hraða eins og
vera bæri og í öðm lagi væri ekki
um yfírlýst átakasvæði að ræða því
Bandaríkjamenn hefðu aldrei lýst
yfir stríði á Persaflóa. Spumingin
væri einungis hvers vegna Banda-
ríkjamenn staðsettu herskip þar
sem væri almenn flugumferð.
Mistök að stöðva ekki
flugnmferð
Bush svaraði því til að þrátt fyr-
ir átök á þessu svæði hefðu írönsk
flugmálayfirvöld látið undir höfuð
leggjast að stöðva almenna flugum-
ferð yfir Flóann. „Það vom ábyrgð-
arlaus og hörmuleg mistök." Bush
bætti því við að samkvæmt þeim
upplýsingum sem stóðu skipherran-
um til boða hefði írönsk herflugvél
verið að nálgast. „Eftir að sjö við-
vömnum hafði ekki verið svarað
gerði hann það sem hann varð að
gera til að vemda skip sitt og áhöfn
sína“.
Bush sagði að íranir vissu vel
að um slys væri að ræða og þyrftu
þeir að axla stóran hluta af ábyrgð-
inni á því. „Friðelskandi ríki hafa
fagnað nærvem bandaríska flotans
á Persaflóa og hún er ekki ógnun
við nokkum aðila. En ef að okkur
er veist svömm við af krafti," sagði
Bush að lokum.
Talið er að forseti Öryggisráðs-
ins, Paulo Nogueira-Batista frá
Brasilíu, undirbúi nú yfirlýsingu
sem greidd verði atkvæði um í dag.
Þeir sem til þekkja segja fráleitt
að árás Bandaríkjamanna á írönsku
farþegaþotuna verði fordæmd í yfir-
lýsingunni að kröfu írana.
ERLENT
Enn lækkar olíuverð:
CHRISTOPHER Lee MarshaU,
drengurinn sem lenti flugvél
siiini á Reykj avíkurflugvelli á
miðvikudag, kom heill á húfi
til Parísar í gær. Hann hefur
þar með náð þvi takmarki sínu
að verða yngsti flugmaðurinn
sem flogið hefur yfir Atlants-
hafið.
Christhopher, sem er aðeins 11
ára, og Randy Cunningham, að-
stoðarmaður hans, lentu eins-
hreyfilsvél sinni af gerðinni Moo-
ney 252, á Le Bouget flugvellinum
í París í gærmorgunn. Samkvæmt
fréttum frá Reuter, sagði Chri-
stopher við komuna, að hann
væri mjög stoltur, en þreyttur.
Hann vonast eftir að fá nafn sitt
skráð í heimsmetabækur.
Móðir Christophers tók á móti
þeim félögum og tryggum fylgi-
nauti Christophers, bangsanum
„Charles Lindbear". Nafn bangs-
ans vísar til nafns flugkappans
Charles Lindberg sem flaug yfír
Atlantshafið, frá New York til
París árið 1927. Ferðin nú var
m.a. farin til að líkja eftir því flugi.
Saudi-Arabar kveðast
Reuter
Flugmaðurinn ungikominn
yfir Atlantshafið
Framkvæmdastjómin vill að
bönnuð verði framleiðsla, sala og
notkun á hvers konar gildrum sem
notaðar eru til að veiða loðdýr. Þá
vill framkvæmdastjómin að það
komi fram á öllum skinnum með
hvaða hætti dýr var veitt. Þessum
aðgerðum er ætlað að stemma stigu
við þessari ómannúðlegu veiðiað-
ferð.
Til bjargar afríska fílnum er lagt
til að öll viðskipti með fílabein verði
bönnuð. Á það er bent að árið 1970
hafi verið 2,3 milljónir fíla í Afríku
en nú séu þeir um 700 þúsund.
Árlega séu drepnir um 80 þúsund
fílar og útflutningur á fílabeini nemi
um 800 tonnum á ári, en af þeim
fari 10% á markaði 5 Evrópu og
Bandaríkjunum.
Árið 1985 lagði framkvæmda-
sljómin til algjört bann við sölu á
selaafurðum innan EB, ráðherrar
aðildarríkjanna samþykktu þá
skammtímaaðgerðir sem að hluta
komu til móts við tillögur fram-
kvæmdastjómarinnar. Samþykkt
ráðherranna rennur úr gildi 1. októ-
ber nk. Framkvæmdastjómin hefur
því dregið gömlu tillögumar fram
Palestínu-
skæruliði
dæmdur í
Grikklandi
Aþenu. Reuter.
Palestinumaðurinn Mohammed
Rashid var í gær dæmdur í sjö
mánaða fangelsi i Grikklandi
fyrir að koma til landsins á
fölsku vegabréfi. Rashid, sem
var handtekinn í maí, er grunað-
ur um aðild að ráni bandariskrar
farþegaþotu árið 1982 er kostaði
eitt mannslif og er hann eftirlýst-
ur af bandariskum stjómvöldum.
Einnig er álitið mögulegt að
hann tengist árás á gríska ferju
i vikunni.
Rashid er auk þess talinn hafa
átt þátt í flugráni 1986 sem varð
fjórum farþegum að bana. Sjálfur
segist hann vera félagi í skæruliða-
hóp innan PLO, Frelsishreyfingar
Palestínumanna, en neitar öðmm
sakargiftum en vegabréfsfölsun-
inni. Gríska lögreglan rannsakar
nú þann möguleika að árásin á
grísku feijuna á mánudag hafi ver-
ið gerð til að reyna að þvinga yfír-
völd til að láta Rashid lausan. Níu
manns týndu lífi í árásinni.
' dagsljósið og krefst algjörs banns
lið verslun með hvers konar vömr
)ar sem selir eða selaafurðir hafa
<omið við sögu í framleiðslunni.
virða gerða samninga
London. Reuter.
ORÐRÓMUR um að Saudi-Arabar kunni að hafa svikið gerða samn-
inga um framleiðslutakmarkanir innan Samtaka olíuútflutnings-
ríkja, OPEC, hafa valdið því að olíuverð hefur farið lækkandi undan-
faraa daga. íranar deildu hart á Saudi-Araba í gær og sökuðu þá
og raunar fleiri aðildarríki samtakanna um að freista þess að sölsa
undir sig markaðinn. Norðmenn kveðast ætla að taka eigin fram-
leiðslutakmarkanir á Norðursjávar-olíu til endurskoðunar reynist
orðrómurinn um svik Saudi-Araba á rökum reistur.
Saudi-Arabar hafa ítrekað vísað
ásökunum þessum á bug og segja
orðróm þennan bláberan uppsp-
una. í síðustu viku var skýrt frá
því að Saudi-Arabar og Bretar
hefðu gert með sér viðamikinn
vopnasölusamning og tóku að
heyrast raddir um að hinir fyrr-
nefndu hygðust hundsa fram-
leiðslukvóta OPEC til að geta
greitt fyrir vígtólin.
Ame Öien, olíumálaráðherra
Evrópubandalagið:
Vilja banna innflutning á
selaafurðum og fílabeini
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
EINN af framkvæmdastjórum Evópubandalagsins, Stanley Clinton-
Davis, sagði við upphaf dýralífssýningar í húsnæði Evrópuþingsins
i Strassborg að Evrópubandalagið hygðist setja á viðskiptahömlur
til að verada tegundir í útrýmingarhættu.
Noregs, sagði í viðtali við Reuters-
fréttastofuna í gær að Norðmenn
fylgdust grannt með þróun mála
og sagði að framleiðslutakmarkan-
ir á Norðursjávar-olíu yrðu teknar
til endurskoðunar reyndist orðróm-
urinn á rökum reistur. Norðmenn
eiga ekki aðild að OPEC en þeir
hafa gripið til framleiðslutakmark-
ana til að styðja þá viðleitni sam-
takanna að halda uppi ákveðnu
lágmarksverði með framleiðslu-
stýringu. „Verðlækkunin er til-
komin vegna þessa orðróms og við
verðum að fá staðfest hvort farið
hefur verið fram úr umsömdum
takmörkunum," sagði Ame Öien.
Hráolíuverð á heimsmarkaði
lækkaði enn í gær. Verð á fati af
Norðursjávar-olíu var 13,77
Bandaríkjadalir en fyrir tæpum
mánuði var það um 16 dalir.