Morgunblaðið - 19.11.1988, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1988
Þessi ljósmynd prýðir eitt kortanna sem Landssamtök hjartasjúkl-
ingfa gefa út fyrir þessi jól en hana tók Jakob Guðlaugsson af bæna-
húsinu á Núpsstað.
Jolakort Landssamtaka
hj artasj úklinga
LANDSSAMTOK hjartasjúkl-
inga hafa gefið út jólakort með
5 ljósmyndum, en umslag merkt
jólunum fylgir. Kortin eru pökk-
uð fimm saman og kostar hver
pakki 150 krónur.
Allur ágóði af sölu kortanna rennur
til líknarmála, en sem kunnugt er
hefur þessi félagsskapur beitt sér
fyrir kaupum á rannsóknar- og
lækningatækjum í þágu hjarta-
sjúklinga og fært sjúkrahúsum, og
nú sem stendur er unnið að stofnun
nýrrar endurhæfingarstöðvar fyrir
hjarta- og lungnasjúklinga.
Jólakortin eru afgreidd í skrif-
stofu Landssamtaka hjartasjúkl-
inga í Hafnarhúsinu við Tryggva-
götu í Reykjavík en aðallega annast
félagar í samtökunum sölu kor-
tanna, bæði í Reykjavík og út um
allt land.
911 cn 91970 LARUS Þ. VALDIMARSSON sölustjóri
L I I UU ■ L I 0/U LÁRUS BJARNASON HDL. LÖGG. FASTEIGNASALI
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna:
Ágæt íbúð við Laugarnesveg
2ja herb. íbúð á 2. hæð 62,3 fm nettó. Úrvalsgóð innr. Rúmgóðar
svalir. Ágæt sameign. Danfoss-kerfi. Góð geymsla í kjallara. Vinsæll
staður. Útsýni. Sanngjarnt verð.
í tvíbýlishúsi við Aragötu
Aðalhæð 160 fm nettó. Hæöinni fylgir um 70 fm gott húsnæði í kjall-
ara. Góður bilskúr. Ræktuö hornlóð. Hagstæð greiðslukjör. Úrvalsstað-
ur rétt við Háskólann.
Við Miðvang - frábært útsýni
Stór og góð 2ja herb. íbúð á 2. hæð í 3ja hæða blokk. Sórhiti. Mikil
og góð sameign. Sérþvottahús.
Sérhæð - hagkvæm skipti
Efri hæð í þríbýlishúsi um 150 fm 6 herb. ibúð rétt viö sundlaugarnar
f Laugardal. Alit sér. Skipti möguleg á 3ja-4ra herb. góöri íbúö i ná-
grenninu eða miðsvæðis í borginni.
Úrvals íbúð - hagkvæm skipti
3ja-4ra herb. ný íbúð með frábæru útsýni í lyftuhúsi við Hrísmóa.
Skipti möguleg á 2ja-3ja herb. góðri íbúð.
Gegn staðgreiðslu
í Árbæjarhverfi eða nágrenni óskast til kaups góð 2ja herb. íbúö.
Útborgun kr. 3-3,2 millj. staðgreidd við kaupsamning.
í Árbæjarhverfi eða nágrenni
Einbýlishús 140-200 fm óskast til kaups, helst á einni hæð. Eigna-
skipti möguleg. Mikil og góð útborgun.
Mosfellsbær - Garðabær - Hafnarfjörður
Þurfum að útvega ibúðir, einbýlis- og raðhús af ýmsum stærðum.
Sérstaklega óskast lítið raö- eða einbýlishús eða góð 3ja-4ra herb.
íbúð. Fjöldi fjársterkra kaupenda.
Opið í dag laugardag
kl. 11 til kl. 16.
Starfandi lögmaður.
AIMENNA
FASTEIGNASALAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Húseign í Hafnarfirði
Nýkomið í einkasölu gamalt, fallegt og vandað steinhús
á mjög góðum stað við Austurgötu, alls 190 fm.
Á aðalhaeð er forstofuherb., tvær stofur og eldhús.
Á efri hæð eru þrjú herb. og bað. Kjallari með sérinng.
Rúml. 1000 fm lóð með fallegum klettum. Bílskúr.
Skipti á minni eign í Hafnarfirði koma til greina.
Opiðídag Árni Gunnlaugsson, hrl,
frá 13-17 Austurgötu 10, sími 50764.
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 462. þáttur
Mér til ánægju heyrði ég í
morgunfréttum útvarpsins 7.
þ.m. að sagt var: „Staðinn verð-
ur vörður um,“ o.s.frv. Ég vek
athygli á þessari rétt mynduðu
þolmynd, einmitt vegna þess að
svo mörg dapurleg dæmi hafa
heyrst og sést um hið gagn-
stæða. Hef ég ósjaldan gagnrýnt
það hér í þáttunum. Eg á við
kynlausa, gelda bjálfaþolmynd
sem í dæminu hér á undan myndi
hafa hljóðað: *staðið verður vörð
um o.s.frv.
Þetta var góða fréttin, en hin
vonda lætur ekki á sér standa.
Fastur fréttamaður sjálfs ríkis-
sjónvarpsins okkar spyr ráð-
herra: „Hver er afstaða þín til
byggingu," o.s.frv. Hann var
að tala um flugvöll. Þetta fínnst
mér með ólíkindum: að frétta-
maður sjónvarps kunni ekki að
beygja nauðaalgeng orð eins og
bygging. Við tökum afstöðu til
byggingar þessa eða hins, ekki
„til byggingu".
★
Þá tekur til máls Sigurður
Hreiðar í Mosfellsbæ í tilefni
257. þáttar hér á dögunum.
Hann segir að slepptum inn-
gangskafla:
„Grípum niður í þriðja lið. Þar
á ég við orðið þura fyrir hljóð-
fráa þotu. Mig brestur gjörsam-
lega skilning á þáð orð. Hefði
mér verið rétt það eitt og sér,
giska ég á að ég hefði reynt að
geta upp á að það þýddi fáskipt-
in kona eða eitthvað þvílíkt. Alls
ekki að það þýddi hljóðfráa þotu,
eða hljóðhverfa, eins og ég hef
stundum kallað það fyrirbæri,
hafí ég þurft að nefna það. Gam-
an þætti mér að fá nánari útlist-
un á hvemig þura tengist frárri
flugvél."
Hér kemur innskot frá um-
sjónarmanni í bréf Sigurðar
Hreiðars: Tiyggvi Helgason
flugmaður mun vera upphafs-
maður þess að nota gamla orðið
þura=ör í fyrrgreindri merk-
ingu, og nú vísar umsjónarmað-
ur til skýringar í 447. þætti:
„Sögnin að þyrja (þát. þurði)
merkir að þjóta áfram með háv-
aða. Sá sem böðlast áfram með
fyrirgangi, er þurs, eða þursi.
Ör sem flýgur af streng, heitir
þura í gömlum kveðskap. Ég
ítreka því stuðning minn við til-
lögu Tryggva Helgasonar á Ak-
ureyri, þess efnis að „hljóðfrá"
þota kallist þura. Upplagt er að
fá orðinu þetta nýja merkingar-
hlutverk. „Hljóðfrá" þota er
hálfgert klúður. Concorde-vélin
ensk-franska er þura. Hún
þyr=þýtur áfram með hávaða.
Þessu skyld er líka sögnin að
þurla=velta áfram (nýn.
turla=hringsóla), sbr. þyrill og
þyrla."
Þegar Sigurður Hreiðar hafði
lesið þetta, sem fór fram hjá
honum á sínum tíma, skrifaði
hann aftur:
„Sögnina að þyrja hef ég
hvorki heyrt né séð fyrr. Ekki
þykir mér hún bera með sér
merkingu sína, en það er í sjálfu
sér góðra gjalda vert að end-
urlífga útdauð orð og gefa þeim
yfírfærða merkingu, þar sem
það hentar. Þó vil ég frekar
leggja því lið að sögnin, eins og
hún kemur fyrir, verði tekin upp
sem nafnorð yfír „hljóðfráa
þotu“ og þvílíkt loftfar þá kallað
þyija ... Það minnir strax á
flugvél með líkingunni við þyrlu.
Ég er enn sömu skoðunar og
þegar ég skrifaði þér bréfið á
dögunum, að þura hreyfír með
engu móti hugsunartengsl mín
í átt til flugferða.
Annar möguleiki væri að kalla
þess háttar flugvél þeytu, þar
sem sögnin að þeyta fengi nafn-
orðsgildi. Það orð er að því leyti
betra að flestir vita hvað það
er að þeyta, en við erum aðeins
fáir útvaldir sem vitum hvað það
er að þyija.
Mér fínnst rétt að taka það
fram, að orðið hljóðhverfa sem
ég nefndi í síðasta bréfi er mér
engan veginn neitt hjartans
mál. Það var bara á sínum tíma
tilraun til að nefna þetta fyrir-
bæri með einhveijum þeim
hætti, að þeir sem heyrðu það
eða sæju á prenti, gætu undir
eins vitað hvað um væri að ræða,
án langra skýringa....“
Þetta voru kaflar úr athyglis-
verðum og vel sömdum bréfum
Sigurðar Hreiðars, og fleira mun
koma seinna. Nú langar mig til
að biðja ykkur að segja skoðan-
ir ykkar á því, hvað kalla skuli
þotuna sem fer með hljóðhraða
eða meira.
★
„Allir þekkja ask Yggdrasils,
veraldartréð, er stóð í Miðgarði,
bústað goða, átti sér rætur stór-
ar í undirheimum, en limar hans
dreifðust um heim allan og him-
in. Og askurinn var eldri en allt,
sem gamalt var, og hann átti
að standa meðan heimurinn
byggðist. Þó var hann sífellt
ofurseldur skemmdarvætt-
um... En að hann sakaði ekki
kom til af því, að nornirnar jósu
hann heilögu vatni úr Urðar-
brunni.
Tungan er askur Yggdrasils
tilveru okkar. Rætur hennar
standa djúpt í fomeskju og hún
breiðir limar sínar um allan heim
vom. Ef hún á að farast í ein-
hverjum Surtarloga, þá em dag-
ar vorir taldir. Ýmsir skemmdar-
vargar há henni eigi síður en
veraldartrénu: tímans tönn nag-
ar rótina, stofninum er hætt af
fúa gleymskunnar, en hlaupa-
klaufír erlendrar sníkjumenn-
ingar gera spjöll á liminu. Henni
til viðhalds og bjargar verðum
vér að ganga í spor fornmanna
og ausa hana lífgandi vatni,
meðan lindir þess eru eigi til
þurrðar gengnar með þjóð
vorri.“
(Stefán Einarsson próf. í Les-
bók Mbl. 7/11 1926.)
Hlymrekur handan kvað (í
minningu Steins):
I þá daga þekkti ég mann
sem þrotlaust í kattarslóð rann;
hvort elti hann köttinn
í kringum hnöttinn
eða kötturinn hann?
P.s. í síðasta þætti urðu fáein-
ar (meinlitlar) prent- og letur-
breytingaskekkjur. Beðist er vel-
virðingar á þessu.
Sinfóníu-
tónleikar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Efiiisskrá: Mendelssohn: Ruy
Blas, forleikur. Beethoven:
Píanókonsert nr. 2. Shostako-
vitsj: Sinfónía nr. 5
Einleikari: Þorsteinn Gauti Sig-
urðsson
Stjómandi: Murry Sidlin
Tónleikamir hófust á forleikn-
um, sem Mendelssohn var hálf-
partinn neyddur til að semja,
vegna þess að ágóðann af tiltek-
inni sýningu á samnefndu leikriti
eftir Victor Hugo átti að leggja í
eftirlaunasjóð leikhússins í Leipz-
ig. Hann bar fyrir sig tímaleysi
en sannleikurinn var sá, að honum
fannst leikritið „fráhrindandi og
skorta allan virðuleik". Þegar ekki
varð undan komist, lauk hann við
verkið á þremur dögum. Þrátt
fyrir það er þetta verk talið með
bestu leikhúsverkum hans og
margt í gerð þess vakti athygli,
t.d. aukastefið, sem bæði er kynnt
í „stakkato“-útfærslu og síðan
„syngjandi bundið", er þótti sér-
lega áhrifamikið tiltæki í þá daga.
Annað verkið á tónleikunum
var píanókonsert nr. 2, eftir Beet-
Morgunblaðið/Bjami
Áhorfendur fagna Murry Sidlin, hljómsveitarstjóra og Þorsteini
Gauta Sigurðssyni, píanóleikara, að flutningi loknum.
hoven og lék Þorsteinn Gauti Sig-
urðsson á píanóið. Þorsteinn lék
konsertinn á músíkalskan máta
og fallega. Þó þessi konsert sé
ekki stórbrotinn, var hann samt
einum of haminn, sérstaklega
hvað varðaði hraðaval. Þorsteinn
er öruggur píanóleikari og missti
ekki mikið úr af texta meistar-
ans. Heildarsvipur konsertsins var
hreinn og skýr og t.d. margt fal-
lega gert í hæga þættinum, þó
að fyrsta og síðasta kaflanum
hefði mátt stefna nær háskanum
en Þorsteinn gerði að þessu sinni.
Sfðasta verkið var sú fimmta
eftir Shostakovitsj. Þar fór hljóm-
sveitin á kostum og lék verkið
með miklum glæsibrag. Það er
ekki oft sem Sinfóníuhljómsveit
íslands hefur leikið með jafn mikl-
ar andstæður í styrk og til að
nefna dæmi var fyrsti og þriðji
þátturinn (Largo) ótrúlega vel
leikinn og margt í þeim fyrsta
mjög vel gert. I heild var sinfón-
ían glæsilega leikin og auðheyrt
að Murry Sidlin kann vel til verka,
enda var honum óspart klappað
lof í lófa í lok tónleikanna.