Morgunblaðið - 19.11.1988, Síða 38

-38
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1988
NORRÆNA -
nútíma farkostur
Norræna og Smyrill á siglingu við Færeyjar.
eftir Guðmund
Sæmundsson
Á síðustu áratugum hafa geysi-
miklar framfarir orðið í flugmálum
Islendinga. Þar leiddi meðal annars
til þess að reglubundnar siglingar
farþegaskipa til landsins lögðust af
um hríð.
Þannig var málum háttað þjóðhát-
íðarárið 1974, að ekkert farþegaskip
gekk frá íslandi til nálægra landa.
Raddir heyrðust um að slíkur ferða-
*^máti heyrði nú fortíðinni til og ein-
búinn í Norður-Atlantshafinu — Ís-
land — þyrfti ekki lengur á slíkum
farkosti að halda, því flugið hefði
hvort sem er leyst hann af hólmi.
Fram til ársins 1973 höfðu vélknú-
in farþegaskip haidið íslandi í sam-
bandi við umheiminn í 115 ár, þar
af íslensk skip í 59 ár. Þegar svo
var komið þótti mörgum sem íslensk
sigling hefði brugðist og var jafnvel
vitnað til ákvæðis í Gamla sáttmála
frá árinu 1262 þar sem segir: „að
tvö sumur hin næstu skuli 6 skip
ganga af Noregi til íslands, en þaðan
frá sem konungi og helstu bændum
landsins þætti hentast."
Þegar málum var svo háttað í
samgöngum þjóðarinnar afmælisárið
mikla 1974 sáu menn að við svo
búið varð ekki unað, vitandi það, að
um þetta leyti hafði ný þróun varð-
andi farþegaflutninga á sjó haldið
innreið sína víða um heim, sem
tengdist almennri bílaeign manna á
Vesturlöndum og auknum ferðalög-
um fólks á eigin farartækjum. Þetta
voru farþega/bílferjuskipin, sem ár-
lega flytja milljónir bíla og ferða-
manna landa á milli um víða veröld.
Til ársins 1975 var ísland nær eina
eylandið í Evrópu sem ekki hafði
^•^„vegasamband" við umheiminn á
þennan hátt.
Óvíst er hversu lengi þessi þróun
„Óvíst er hversu lengi
þessi þróun mála hefði
haldist ef ekki hefði
tekist samstarf milli
nokkurra framtakss-
amra manna hér á landi
og í Færeyjum.“
mála hefði haldist ef ekki hefði tek-
ist samstarf milli nokkurra framtaks-
amra manna hér á landi og í Færeyj-
um um að taka upp feijusiglingar
til reynslu í að minnsta kosti eitt
sumar milli Færeyja og Seyðisfjarð-
ar. Aðalhvatamaðurinn hérlendis að
þessum þætti samgangna við ísland
var Jónas Hallgrímsson þáverandi
bæjarstjóri á Seyðisfirði og núver-
andi framkvæmdastjóri Austfars hf.,
en dótturfyrirtæki þess er Norræna
ferðaskrifstofan, sem um þessar
mundir er að taka til starfa í
Reykjavík.
I framhaldi af þessu kom færeyska
feijuskipið Smyrill til Seyðisfjarðar
þann 12. júní 1975. Yfirstýrimaður
í þessari fyrstu ferð skipsins var Óli
Hammer, núverandi framkvæmda-
stjóri Smyril-Line í Þórshöfn. Er
skemmst frá því að segja að strax í
upphafi árið 1975 nutu ferðir þessar
slíkra vinsælda að um haustið hafði
Smyrill flutt um 1.400 farþega til
og frá Seyðisfirði, en alls um 7 þús-
und manns á öllum áætlunarleiðum
skipsins yfir sumarið. Frá byijun
hefiir verið stöðug aukning farþega
á þessari leið og upp úr 1980 var
svo komið að Smyrill einn annaði
ekki flutningunum svo að grípa
þurfti jafnframt til systurskipsins
Teistunnar þegar annasamt var. Þess
vegna var ráðist í kaup á nýlegu 8
þúsund tonna skipi, Norrænu, og
stofnun Smyril-Line árið 1983 með
það fyrir augum að tryggja sem best-
ar og hagkvæmastar samgöngur bíl-
feijuskips milli Seyðisijarðar, Fær-
eyja, Hjaltlands, Noregs og Dan-
merkur. Mikil samgöngubót varð
með tilkomu Norrænu og siglingum
hennar hvert sumar frá árinu 1983,
eða sl. sex sumur. Til dæmis flutti
skipið á síðasta sumri um 14 þúsund
farþega milli Seyðisfjarðar og ann-
arra áætlunarhafna þess og á fímmta
þúsund bíla.
Norræna er glæsilegur farkostur
eins og þeir þekkja sem ferðast hafa
með skipinu. Það er vel búið öllum
þægindum í vistarverum, mat og
drykk og öll þjónusta um borð er til
fyrirmyndar. Skipið hefur frá byijun
haldið nákvæmri áætlun. Það fer vel
í sjó enda með sérstökum tölvustýrð-
um stöðugleikabúnaði til siglinga á
Norður-Atlantshafí og fullkomnustu
siglingatækjum. Ganghraði Norrænu
er um 20 sjómílur á klukkustund við
sæmileg veðurskilyrði og er siglin-
gatíminn milli Seyðisfjarðar og Fær-
eyja 15-16 klst., um 29 stundir frá
Þórshöfn til Hanstholm í Danmörku,
12 stundir milli Færeyja og Hjalt-
lands og aðrar 12 stundir þaðan til
Bergen í Noregi.
Það þótti strax sýnt að þessar
ferðir yrðu vinsælar af þeim Islend-
ingum sem á annað borð vildu ferð-
ast á eigin farartækjum eða í hóp-
ferðum til nálægra Evrópulanda og
kynnast jafnframt sínu eigin landi
með því að aka hringveginn í leið-
inni. I byijun voru það einkum Aust-
firðingar og Norðlendingar sem urðu
til þess að notfæra sér þennan ferða-
máta. Til dæmis hafa hópferðabílar
frá fyrirtækinu Benna & Svenna á
Eskifirði marga ferðina farið með
skipunum, ýmist til Færeyja, Nor-
egs, Danmerkur, Svíþjóðar eða Finn-
lands og um jónsmessuleytið sl. sum-
ar var annar eigandinn, Sveinn Sig-
urbjarnarson, staddur á Nord-Kap
með 40 manns, en þeð mun vera
fyrsti íslenski hópferðabíllinn sem
þangað kemur. Nú hin síðari ár ferð-
ast hins vegar með Norrænu fólk
úr öllum landshlutum svo vart má á
milli sjá hvaðan flestir koma.
Á sólmánuði 1986 ferðaðist ég
með fjölskyldunni á bíl hringveginn
frá Reykjavík austur um land sunnan
jökla til Seyðisfjarðar. Þaðan sigldum
við með Norrænu til Færeyja og
dvöldum þar í fimm sólarhringa, uns
við tókum skipið aftur til Seyðis-
fjarðar og ókum síðan norðurleiðina
í rólegheitum heimleiðis. Þetta ferða-
lag og dvölin í Færeyjum varð okkur
öllum ógleymanleg. Fyrir augu
ferðamannsins, sem ekur hringveg-
inn, ber margt forvitnilegt fyrir
augu; ég ætla ekki að reyna að lýsa,
hvemig náttúruöflin hafa farið að
því að gefa landinu það svipmót sem
blasti við okkur á leiðinni eða hvem-
ig þau hafa unnið að mótun þess,
byggt upp og rifið niður, vakið til
lífs eða lagt í auðn. Hversu óendan-
leg fjölbreytni í landslagi, litadýrð,
blæbrigðum, þögn og gný orkar á
ferðamanninn og mótar viðhorf hans.
Sjón er þar sögu ríkari.
Siglingin með Norrænu var ævin-
týri út af fyrir sig. Hvílík vellíðan
að hvílast við hæga hreyfingu skips-
ins og renna bjór úr glasi á leiðinni
yfir hafið í vinahópi og góðri stemm-
ingu eftir aksturinn frá Reykjavík.
Horfa á Færeyjar rísa úr sæ, undir
sól að sjá, næsta morgun. Mikil feg-
urð blasti við augum þegar ferðast
er um megin hvirfingu eyjanna eða
siglt er á milli þeirra um straumhörð
sundin. Víða við strendumar mætir
manni hrikaleg en töfrandi sýn þar
sem snarbrött björgin vísa hamraþilj-
um sínum að úthafinu hundruð metra
á hæð. Víðast er hyldýpið fast að
bjargsrótum þar sem lognalda hjalar
í kyrrum sumardögum, en brimið
þvær á hinn bóginn óblítt í vetrarbylj-
um. Þar sem strendur liggja að sund-
um og fjörðum eða em í skjóli fyrir
úthafsöldu em þær með mildara yfír-
bragði. Þær geta að vísu verið sæ-
brattar eins og við Gjógv á Austu-
rey, eftirminnilega fallegan stað og
góðan til dvalar á gistiheimilinu Gjá-
garði. Annars er eiginlegt undirlendi
fremur lítið í Færeyjum. Frá alda
öðli hafa Færeyingar búið í byggðum
sem þeir nefna svo. Yfirleitt standa
þær í aflíðandi hlíðarfæti við fjörð
eða sund, en stundum á sléttlendi
eða í dalsmynni við fjarðarbotn.
Húsin em afar litskrúðug. Þau vom
lengst af fremur smá, oftast einlyft
og standa í þéttri hvirfingu. Gamla
færeyska byggingarlagið er einfalt
en fagurt og fer vel við umhverfið.
Gestrisni Færeyinga er þeim svo
eðlilegt og í blóð borin að þar gætum
við Islendingar margt af lært.
Eins og áður er að vikið er þessa
dagana verið að undirbúa opnun
Norrænu Ferðaskrifstofunnar í
Reykjavík og mun hún hafa á hendi
aðalumboð fyrir Smyril-Line á ís-
landi. Hún verður til húsa að Lauga-
vegi 3 í Reykjavík og forstöðumaður
hennar er Emil Öm Kristjánsson.
Höfundur skrifar greinar um sam■
göngu- og ferðamál fyrir blöð og
timarit.
raðauglýsingar — radauglýsingar — radauglýsingar |
Almennur stjórnmálafundur
Blönduósi
Almennur stjórnmálafundur verður haldinn sunnudaginn 20. nóvember
kl. 16.00 i Sjálfstæðishúsinu á Blönduósi. Málshefjendur verða al-
þingismennirnir Matthías Á. Mathiesen og Pálmi Jónsson.
Allir velkomnir.
Almennur stjórnmálafundur
Sauðárkróki
Almennur stjórn-
málafundur verður
haldinn laugardag-
inn 19. nóvember kl.
16.00 í Safnahúsinu
á Sauðárkróki.
Málshefjendur
verða alþingis-
mennirnir Matthías
Á. Mathiesen og
Pálmi Jónsson.
Allir velkomnir.
Árnessýsla
Aðalfundur Sjálfstæðiskvennafélags Ár-
nessýslu verður haldinn miðvikudaginn 23.
nóvember nk. í Sjálfstæöishúsinu á Sel-
fossi og hefst kl. 20.30.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Gestur fundarins verður Brynd/s Brynjólfs-
dóttir bæjarfulltrúi á Selfossi.
Stjórnin.
IIIIMDAimK
F • U S
Skipulag, byggingar og
húsfriðun
Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, formað-
ur skipulagsnefndar
Reykjavíkur og
Hilmar Guðlaugs-
son, formaður bygg-
inganefndar borgar-
innar, verða frum-
mælendur á öðrum
fundi Heimdallar um
borgarmál.
Fundurinn verður haldinn i Valhöll, 2. hæð kl. 20.30 mánudaginn
21. nóvember.
Stjórnin.
Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokksins
i Suðuriandskjördæmi.
Almennur stjórnmálafundur
Patreksfirði
Almennur stjórnmálafundur verður haldinn sunnudaginn 20. nóvember
kl. 16.00 í félagsheimili Patreksfjarðar. Málshefjendur veröa alþingis-
mennirnir Geir H. Haarde, Eyjólfur Konráö Jónsson og Einar Kristinn
Guðfinnsson útgerðarstjóri. Allir velkomnir.
Suðurlandskjördæmi:
Kjördæmisráðsfundur í
Vík í Mýrdal
Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokksins í Suöur-
landskjördæmi boðar til aöalfundar kjör-
dæmisráðs í Leikskálum í Vík i Mýrdal dag-
ana 26.-27. nóv. nk. Aðalfundurinn hefst
kl. 10.30 á laugardagsmorgun með ræðu
Þorsteins Pálssonar alþingismanns, form-
anns Sjálfstæðisflokksins og Friðriks Sop-
hussonar varaformanns, en að ræðum
loknum verða aðalfundarstörf, almennar
umræður og ávörp Þórunnar Gestsdóttur
formanns Landssambands sjálfstæðis-
kvenna og Árna Sigfússonar borgarfulltrúa
og formanns Sambands ungra sjálfstæðis-
manna. Þá mun fundurinn fjalla um flokks-
starfið, um uppstillingu á framboðslista til Alþingiskosninga, stjórn-
málaályktun og málefnanefndlr munu vinna að stefnumörkum og
áherslum i ýmsum málum. Fundarmenn munu gista i Vik í Mýrdal.
Á laugardagskvöld verður sviðaveisla með nýjum sviðum og reykt-
um, kvöldskemmtun og almennum dansleik.
Vesturland
Aðalfundur kjör-
dæmisráðs Sjálf-
stæðisflokksins i
Vesturlandskjör-
dæmi verður hald-
inn í félagsheimilinu
í Ólafsvík laugardag-
inn 19. nóvember
1988 kl. 13.30.
Oagskrá:
1, Venjuleg aðal-
fundarstörf.
2. Alþingismennirnir Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins og Friðjón Þórðarson koma á fundinn og ræða landsmál og
héraðsmál.
Stjórnin.