Morgunblaðið - 19.11.1988, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1988
23
í gegnum síðasta þensluskeið á
neikvæðum raunvöxtum. Tæplega
hefði þenslan orðið minni þá.
En þessar nýju vaxtaaðstæður
gera það að verkum, að ekki er
lengur hægt að fela vandamálin.
Það er ekki náttúrulögmál, að fyrir-
tæki hafi eilíft líf. Ef eitthvert lög-
mál er til í þessum efnum þá er það
á hinn veginn, sérhvert fyrirtæki á
sér sinn vöxt, sinn þroskaferil og
sín hnignunarár sem kalla á end-
umýjun, ellegar hefur það þjónað
sínu hlutverki. Þessi reynsla verður
hins vegar mörgum erfið. Aður fyrr
var dauðvona fyrirtækjum haldið
nær endalaust gangandi á niður-
greiddum lánum og skuldbreyting-
um. Vegna jákvæðra raunvaxta er
þessi feluleikur ekki lengur raun-
hæfur. Því sjáum við nú þrennt
gerast, sem ekki var algengt áður
vtö svipaðar aðstæður.
í fyrsta lagi em stjórnendur fyr-
irtækja knúðir til harðra aðgerða
til að draga úr kostnaði. Þetta kem-
ur m.a. fram í uppsögnum starfs-
fólks. Einstaklingar verða á sama
hátt að draga úr sínum útgjöldum
því endalaust geta þeir heldur ekki
lifað um efni fram. Það sama á að
sjálfsögðu við um opinbera aðila.
Þegar þeir hafa lifað um efni fram
þá ber þeim einnig að draga úr
kostnaði. Þessa dagana sjáum við
fyrirtæki vinna hörðum höndum að
þessu viðfangsefni og við sjáum að
einstaklingar hafa einnig dregið úr
neyslu og sínum útgjöldum. En at-
hyglisvert er að ríkisvaldið hyggst
leysa sín vandamál með auknum
tekjum, með aukinni skattlagningu
á þá sem á sama tíma eru að kepp-
ast við að draga úr útgjöldum.
í öðru lagi eru gjaldþrot nú mun
tíðari en áður. Frestur er ekki leng-
ur á illu bestur. Rekstur sem ekki
ber sig verður óhjákvæmilega gjald-
þrota þegar eigið fé er uppurið.
í þriðja lagi hljóta bankar, spari-
sjóðir og aðrar lánastofnanir að
þurfa að taka á sig töluverð töp á
næstu misserum, vegna þess, að
þörf verður á að afskrifa lán sem
ekki innheimtast. Þetta er nýtt því
áður fyrr sá verðbólgan og nei-
kvæðir vextir um að leysa slík
vandamál banka og lánastofnana,
ef menn höfðu einungis nógu langa
biðlund.
Og það er við þessar aðstæður,
þegar samdráttarskeið virðist geng-
ið í garð á sama tíma og menn eru
enn að glíma við afleiðingar of-’
þenslunnar, sem við hljótum að
beina sjónum okkar að grundvallar-
vandanum. Hvernig eigum við að
stjóma hagsveiflunum, sem at-
vinnustarfsemi okkar er svo háð.
Og nú er einmitt tíminn til að ræða
þetta meginatriði, því reynslan sýn-
ir, að þegar nýtt uppgangstímabil
hefst, er enginn reiðubúinn til að
ræða slíkt. Menn eru þá svo upp-
teknir við að njóta góðærisins.
Á síðari hluta viðreisnaráranna
voru þessi mál mjög í brennidepli
og þau rædd af mikilli alvöru. Menn
reyndu að greina viðfangsefnið og
leita lausna. Fyrir 20 árum var
mönnum ljóst, að einhvers konar
sveiflujöfnun var svarið. Afar mikil-
vægt tæki var þá fundið upp, Verð-
jöfnunarsjóðir. Við þá voru miklar
vonir bundnar. Því miður réð
skammsýni því að sú tilraun var
eyðilögð.
Við þurfum nú að setjast niður
aftur og leita nýrra lausna. Það er
mikilvægt fyrir okkur að greina á
milli ytri aðstæðna, sem við ekki
ráðum við, en þurfum að aðlagast
hveiju sinni og þess vanda sem er
heimatilbúinn og við eigum að geta
fundið lausnir á. Með því að ná
tökum á sveiflunum náum við jafn-
væginu sem við höfum svo lengi
leitað eftir til að tryggja árangur í
baráttu við verðbólguna. Og við
vitum það líka að það er jafnvægið
sem best tryggir varanlegan
lífskjarabata.
Gott sjálfstæðisfólk. Við þurfum
nýjar leiðir. Mér finnst Sjálfstæðis-
flokkurinn tæpast geta nú valið sér
verðugra verkefni, né þýðingar-
meira fyrir fólkið í landinu, en ein-
mitt að móta nýja stefnu í þessum
málum.
Lj óðatónleikap
í Gerðubergi
AÐRIR tónleikar í ljóðatón-
leikaröð í Gerðubergi verða
mánudaginn 21. nóvember kl.
20.30. Á þessum tónleikum mun
Rannveig Bragadóttir syngja
lög eftir Haydn, Mozart, Hugo
Wolf, Mahler og de Falla við
undirleik Jónasar Ingimundar-
sonar.
Rannveig Bragadóttir stundaði
nám í Söngskólanum í Reykjavík
hjá Má Magnússyni. Að loknu
stúdentsprófi hélt hún til Vínar-
borgar og stundaði nám við Tón-
listarháskólann þar, m.a. hjá He-
lene Karusso og Kurt Equiliz.
Rannveig er meðlimur í óper-
ustúdíói Ríkisóperunnar í Vín (Wi-
ener Staatsoper) og hefur komið
þar fram í minni hlutverkum. Hún
hefur unnið undir stjórn ýmissa
þekktra stjórnenda, svo sem Niku-
laus Harnocourt, Horst Stein og
Herbert von Karajan. Rannveig
syngur eitt af aðalhlutverkunum
í óperunni „Ævintýri Hoffmanns“
eftir J. Offenbach, sem sýnt er um
þessar mundir í Þjóðleikhúsinu.
Rannveig Bragadóttir
Hún heldur síðan utan í desember
til að taka við þremur hlutverkum
í óperum eftir Puccini, Wagner og
Dvorák í Wiener Staatsoper.
Reykjavík:
Skátar leita uppi
öndvegissúlur Ingólfe
SKÁTAFÉLÖGIN í Laugarnes-
og Vogahverfi halda sameigin-
legan götuleik í dag laugardag.
Þessi leikur er keppni á milli
skátaflokka, sem ferðast um
borgina og leysa af hendi ýms
verkefni.
I fréttatilkynningu frá skátunum
segir, að leikurinn sé kallaður
„Landnám Ingólfs Arnarsonar" og
hefjist klukkan 10 við félagsmið-
stöðina Þróttheima við Holtaveg.
Þar fá flokkamir sín verkefni, sem
felast í því að skátamir verða að
fara víða um borgina., afla upplýs-
inga og rekja slóðir, sem að lokum
leiða þá að öndvegissúlum Ingólfs.
Þær verða síðan fluttar með við-
höfn að félagsmiðstöðinni. Þar fer
svo fram síðari hluti leiksins, en
þá spreyta skátamir sig á hnútum
og bindingum, en deginum lýkur
svo með kvöldvöku.
TEPPI
EINSOG
ÞESSIGOMLU
GOÐU
Hjá okkur er nú frábært úrval gólfteppa úr ull og ullar-
blöndum. Eitt og sér stendur þó HIGHLAND TWEED
teppiö frá STODDARD í Skotlandi. Teppiö er úr 80% ull
og 20% nylon (ullin fyrir mýktina og nylonið fyrir slitþolið).
Garnið er bundið með nýrri framleiðsluaðferð sem styrkir
garnbindingu verulega. Teppið vegur 3 kg/m2. Fyrirliggj-
andi eru 3 litir og fjöldi annarra lita fáanlegur.
SENDUM SÝNISHORN
Teppaland
Grensásvegi 13,105 Rvík, sfmar 83577 og 83430
OFNHITASTILLAR OG BAÐBLÖNDUNARTÆKI
Stjórntæki í efnahagsráðstöfunum heimilisins.
Gæta ftrustu sparsemi án þess að skerða þjónustuna.
= HÉÐINN =
seljavegi 2, si'mi 624260 gœtir hófsemi
SÉRFRÆÐIÞJÓNUSTA - LAGER
Höfundur er bnnkastjóri Iðnaðar-
bankans.
ULLARTEPPI