Morgunblaðið - 16.12.1988, Síða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1988
^ _________
Island — Pólland
— óskalandið?
Athugasemd vegna leiðara Morgun-
blaðsins í gær
Leiðarahöfundur Morgunblaðs-
ins virðist ekki átta sig á því að
fulltrúar BSRB líta bráðabirgða-
lög, sem takmarka samnings- og
verkfallsrétt mjög alvarlegum aug-
um. Þess vegna ályktum við um
mannréttindabrot.
Morgunblaðið getur vitaskuld
haft það í flimtingum þegar for-
sætisráðherra lýsir því yfir með
afdráttarlausum hætti að hann vilji
nema úr gildi þau lög sem tak-
marka sjálfsögð réttindi launa-
manna, og viðurkennir með yfirlýs-
ingum sínum, að hann telur það
ósamrýmanlegt lýðræðislegum
hefðum að gera slíka undantekn-
ingu að reglu. Stráksskapur á síst
við þegar alvarlegir hlutir gerast.
Það er í þessu tilviki veikleiki
Morgunblaðsins að mínu áliti.
Einhveijum kann að finnast það
heppilegt að skipa kjarasamning-
um með lögum — að iíta á réttinda-
baráttu sem tæknivinnu. Ég hafna
slíkri hugmynd. Á tæknimáli kann
það að vera einfalt að ná efnahags-
legum markmiðum, en þegar það
felur í sér afnám réttinda fólksins
í landinu, þá eru tæknimenn komn-
ir út á hálan ís. Það gildir um ís-
land og t.a.m. Pólland.
Félagsmenn í BSRB eru að beij-
ast fyrir borgaralegum réttindum
sínum. Við höfum unnið áfangasig-
ur á því sviði með yfírlýsingu for-
sætisráðherra f.h. ríkisstjómar.
Burtséð frá því hvaða ríkisstjóm
situr við völd er ósmekklegt að
hafa slíkt í flimtingum og Morgun-
blaðinu til minnkunar. Eftir stend-
ur krafa BSRB að samningsréttur
Jón Steinar
lögmaður
Magnúsar
Magnús Thoroddsen hefiir
ráðið Jón Steinar Gunnlaugsson,
hæstaréttarlögmann, til að fara
með mál sitt fyrir Borgardómi.
Magnús sagði af sér stöðu for-
seta Hæstaréttar eftir að uppvíst
varð um áfengiskaup hans sem
handhafa forsetavalds. Hann var
síðar sviptur embætti hæstaréttar-
dómara um stundarsakir á meðan
mál hans er fyrir dómstólum. Að
sögn Jóns Steinars hefur mál á
hendur Magnúsi ekki verið höfðað
enn og bjóst lögmaðurinn ekki við
að svo yrði fyrr en eftir áramót.
verði vjrtur að fullu þegar í stað.
Ogmundur Jónasson,
formaður BSRB.
Aths. ritstj.: Barátta fyrir
mannréttindum hlýtur að snúast
um aðalatriði. Þrátt fyrir yfirlýs-
ingar forsætisráðherra og breyt-
ingar á bráðabirgðalögunum
stendur efni laganna um afnám
samningsréttar óhaggað, eins og
segir m.a. í ályktun Alþýðusam-
bands íslands. Á þetta var bent í
leiðara Morgunblaðsins og er
hreinn óþarfi að kenna það við
stráksskap.
0
INNLENT
Ríkisendurskoðun:
Skálholtskirkja
Helgileíkur og aðventu-
tónleikar í Skálholti
Skálholti.
Helgileikurinn sem fluttur hefúr verið í Skálholtskirkju í aldar-
fjórðung á jólaföstu verður fluttur þar laugardaginn 17. desem-
ber.
Það eru böm úr Biskupstung-
um sem flytja hann með aðstoð
hljóðfæraleikara. Bömin verða að
þessu sinni nokkuð á sjötta tug.
Aðventutónleikar hefjast í kirkj-
unni klukkan 14.30 og verður þar
flutt barokktónlist. Flytjendur
verða: Rut Ingólfsdóttir, Inga Rós
Ingólfsdóttir, Kolbeinn Bjamason,
Sigrún Hjálmtýsdóttir og Helga
Ingólfsdóttir. Helgileikkurinn
hefst kl. 16 og eftir hann verður
tónleikunum fram haldið í hálfa
stund.,
Björn
Loðnuveiðar:
Ellefu skip
með 5.400
tonna afla
VEÐUR lægði á loðnumiðunum
í gærmorgun og síðdegis í gær
höfðu ellefú skip tilkynnt um
samtals 5.430 tonna afla.
Síðdegis í gær, fimmtudag,
höfðu þessi skip tilkynnt um afla:
Keflvíkingur 350 tonn til Raufar-
hafnar, Albert 600 til Grindavíkur,
Svanur 470 til Raufarhafnar, Guð-
rún Þorkelsdóttir 600 til Eskifjarð-
ar, Helga II 800 til Seyðisfjarðar,
Fífill 400 til Seyðisfjarðar, Dagfari
400 til Raufarhafnar, Sunnuberg
480 til Grindavíkur Sjávarborg 500
til Neskaupstaðar, Guðmundur
Ólafur 380 til Þórshafnar og Hug-
inn 450 til Þórshafnar.
Síðdegis á miðvikudag tilkynnti
Höfmngur um 600 tonn til Raufar-
hafnar og Harpa 400 tonn til Seyð-
isfjarðar.
Gögn heilsugæslustöðva
á sex stöðum rannsökuð
GÖGN nokkurra heilsugæslulækna hafa undanfarna mánuði verið til
rannsóknar hjá rikisendurskoðun. Könnun þessi nær m.a. til þess hvort
læknamir hafi dregið sér fé með útgáfú reikninga fyrir óunnin verk.
í gær var úrskurðað hjá embætti bæjarfógetans í Keflavik að heilsu-
gæslulæknirinn i Grindavík skyldi veita ríkisendurskoðun aðgang að
gögnum heilsugæslustöðvarinnar þar, en hann hafði neitað því.
Samkvæmt upplýsingum Halldórs
V. Sigurðssonar, ríkisendurskoð-
anda, náði fyrsta könnunin til heilsu-
gæslustöðva á Hellu, í Ólafsvík og í
Arbæ. Þegar hefur verið ákært í
tveimur málum, máli læknis á Hellu
og í Ólafsvík. Mál læknis í Árbæ er
til afgreiðslu hjá rfkissaksóknara.
Þangað kom málið frá rannsóknar-
lögreglu ríkisins, en ekki ríkisendur-
skoðun, þar sem læknar heilsugæslu-
stöðvarinnar í Árbæ höfðu neitað
ríkisendurskoðun un? aðgang að
gögnum. Ríkisendurskoðun benti þá
ríkissaksóknara á að kanna mál heil-
sugæslustöðvarinnar og var það gert.
í framhaldi af þessu var lögum um
ríkisendurskoðun breytt, til að
tryggja að hún hefði aðgang að
gögnum heilsugæslustöðvanna.
Aður en lögunum var breytt hafði
ríkisendurskoðun farið fram á að fá
að skoða gögn heilsugæslustöðvar-
innar í Keflavík, en verið synjað.
Eftir breytinguna var hins vegar
ekkert þvi til fyrirstöðu og stendur
rannsókn nú yfir hjá ríkisendurskoð-
un. Hins vegar var ríkisendurskoðun
neitað fyrir skömmu um aðgang að
gögnum heilsugæslustöðvarinnar í
Grindavík og var málinu skotið til
bæjarfógetans í Keflavík. Þar var
kveðinn upp sá úrskurður í gær, að
lækninum væri skylt að veita ríkis-
endurskoðun beinan aðgang að
sjúkraskýrslum þeirra sjúklinga, sem
leituðu til Heilsugæslu Suðumesja í
Grindavík mánuðina mars, apríl og
maí 1988.
Auk þessara mála hafa gögn frá
heilsugæslustöð á Akureyri verið
könnuð. Þegar hefur einn læknir þar
hlotið skilorðsbundinn dóm og annað
mál er til afgreiðslu hjá ríkissaksókn-
ara.
Áritun á nýj-
ar útgáfii-
bækur Menn-
ingarsjóðs
Á morgun, laugardaginn 17.
desember, kl. 14—16, munu dr. Jón
Jónsson, fyrrverandi forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar, og Vilhjálm-
ur Hjálmarsson, fyrrverandi ráð-
herra, árita bækur sínar, Hafrann-
sóknir við Island og Mjófirðinga-
sögur II, hjá Bókaútgáfu Menning-
arsjóðs, Skálholtsstíg 7.
Þá árita rithöfundamir Agnar
Þórðarson og Jón Óskar bækur
sínar, Sáð í sandinn og Ljóðastund
á Signubökkum, hjá Bókaútgáfu
Menningarsjóðs kl. 16—18 á morg-
un, laugardag.
Dreifing krabbameina á Norðurlöndunum:
Magakrabbamein al-
gengast hér á landi
NORRÆNA krabbameinssam-
bandið hefúr gefið út bók um
dreifingu krabbameina á Norður-
löndunum. í henni kemur m.a.
fram að magakrabbamein er al-
gengast hér á landi af öllum Norð-
urlöndunum. Það er tvöfalt al-
gengara hér en í Danmörku og
Svíþjóð.
Byggt er á upplýsingum úr
krabbameinsskrám í hveiju landi
fyrir sig á árunum 1970 til 1979.
Norðurlöndunum var skipt í 72
ENGIN JOL AN MÖMMUSULTU!
Það er ekki sama
hvaða sultu
þú berð á borð með
jólamatnum.
Þess vegna skaltu velja
jólasultuna vandlega,
þegar þú kaupir inn.
Láttu ekki lélega
sultu eyðileggja
fyrir þér jólasteikina.
Fáðu þér Mömmusultu -
og nóg af henni!
Mömmusulta er vægast
sagt frábær bæði með
hátíðamatnum, í
baksturinn í
pönnukökurnar eða beint
á brauðsneiðina. Þú getur
valið um Mömmu
Rabarbarasultu, Mömmu
Jarðarberjasultu - og svo
má ekki gleyma hinu
vinsæla Mömmu
Appelsínumarmelaði.
tl
landssvæði og fundið meðalnýgengi
krabbameina á fyrrgreindu tímabili.
Með nýgengi er átt við fjölda skil-
greindra tilfella á ári í skilgreindum
hópi fólks miðað við 100.000 íbúa.
íslandi var skipt í tvö svæði,
Reykjavík og Reykjanes annarsveg-
ar og aðra hluta landsins hinsvegar.
Nýgengi krabbameina í heild með-
al íslenskra karla var svipað og í
Noregi og Svíþjóð en lægra en í
Danmörku og Finnlandi. Nýgengi
krabbameina hjá körlum utan
Reylq'avíkur og Reykjaness var með
því lægsta á Norðurlöndunum.
Krabbamein hjá konum voru álíka
algeng á íslandi og í Svíþjóð og
Danmörku en aftur á móti var ný-
gengi nokkru lægra í Noregi og mun
lægra í Finnlandi. Nýgengið meðal
kvenna í Reykjavík og Reykjanesi
var með því hæsta á Norðurlöndun-
um á fyrrgreindu tímabili.
Auk magakrabbameins voru
nokkur önnur krabbamein töluvert
algengari hérlendis en á hinum
Norðurlöndunum. Skjaldkirtil-
skrabbamein, nýrnakrabbamein og
heilaæxli hjá báðum kynjum voru
algengust hér á landi og æxli upp-
runnin í tengivef svo sem sinum og
vöðvum. Þá er Hodkinssjúkdómur
algengari meðal íslendinga en ann-
ara Norðurlandabúa.