Morgunblaðið - 16.12.1988, Qupperneq 47

manninn hvort hann kynni ekki
einhver ráð til að koma út skilaboð-
um, svo fjarlægja mættu blöðin
sem fyrst. Hann hafði verið fanga-
vörður hér í mörg ár og hafði sjálf-
ur verið handtekinn fyrir að hjálpa
föngum að koma skilaboðum út úr
fangelsinu. Ef hann kynni ekki ráð
þá kynni þau enginn. Áður en ég
bar upp spumingu mína velti ég
þeim möguleika fyrir mér að
kannski væri maðurinn að villa á
sér heimildir, að kannski hefði hann
alls ekki verið fangavörður hér
heldur væri hann einn af þeim
mönnum sem nasistar send mitt á
meðal fanga til þess eins að koma
upp um þá. Af ásjónu mannsins,
fasi og raddblæ, fannst mér þó ólík-
legt að hann væri manngerð sem
léti nota sig til slíkra verka. Ég
ákvað að spyija hann.
Fangavörðurinn gamli þagði
nokkra stund áður en hann svaraði
mér. Sennilega hefur hann þurft
að gera það upp við sig líka hvort
hann gæti treyst mér. Þegar svarið
loks kom vatt hann sér beint að
efninu. Hann sagði að í fyrramálið
yrði ég sóttur í klefann minn og
sendur upp á þriðju hæð þar sem
teknar yrðu ljósmyndir og fíngraför
af nýjum föngum. Við myndatök-
una jmni Norðmaður sem fyllilega
mætti treysta. Hann lýsti honum
fyrir mér en varaði mig við að láta
Þjóðveijana sjá þegar ég kæmi til
hans skilaboðum. Það gæti reynst
honum dýrkeypt ekkert síður en
mér.
Næsta morgun gengu hlutirnir
til eins og félagi minn hafði búið
mig undir. Ásamt nokkrum öðrum
föngum var ég leiddur upp á þriðju
hæð þar sem okkur var skipað að
stilla okkur upp í einfalda röð. Ég
gætti þess að vera aftarlega og
vinna þannig tíma til að glöggva
mig á öllum aðstæðum. Þegar
fíngraförin höfðu verið tekin af
þeim fyrstu var þeim vísað beint
inn í annað herbergi sem stóð opið
inn af því herbergi sem við vorum
í. Af tækjabúnaðinum þar inni sá
88C! íC18töfe3(I ól HUOAGUTSÓ'I ,GIOA,lflK'J&5ÍOf/__________________________________________ ðí1
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1988 "47
ég að þetta hlaut að vera ljós-
myndastofan.
Þjóðveijarnir sem tóku fíngra-
förin voru vandvirkir menn og ná-
kvæmir. Ekki var látið nægja að
taka förin af einum fíngri heldur
öllum tíu, og ekki aðeins einu sinni
heldur þrisvar. Þegar ég setti fíng-
uma á svertupúðann ýtti einn
þeirra ofan á höndina til að tryggt
væri að hver einasti fíngur prentað-
ist vel á spjaldið mitt. Svo sterk
var svertan að í marga daga mátti
sjá á höndum mínum hvar ég hafði
verið.
Þegar fíngraförin vom tryggi-
lega komin á þrykk var mér vísað
inn í ljósmyndastofuna. Að mynda-
tökunni unnu þrír menn og þekkti
ég strax Norðmanninn af lýsing-
unni sem gamli maðurinn gaf mér.
Nú varð ég að gæta þess að kom-
ast örugglega að hjá honum en
ekki þeim þýsku. Þegar hann kall-
aði „næsti“ var ég fljótur að spretta
fram og setjast í stólinn hjá honum.
Ég horfði mjög stíft í augu hans
og reyndi þannig að gera honum
ljóst að ég þyrfti að ná tali af hon-
um. Hann virtist strax skilja þetta,
færði sig nær mér og tók að fíkta
eitthvað við vélina eins og hún
væri biluð. Þegar hann var kominn
alveg upp að mér hvíslaði ég skila-
boðunum að honum, nefndi aðeins
blaðabunka og heimilisfang mitt.
Ljósmyndarinn lygndi aftur augun-
um til merkis um að hann hefði
meðtekið orð mín og virtist enginn
taka eftir þessum skiptum okkar.
Löngu síðar frétti ég að ljós-
ir.yndarinn hefði farið beinustu Ieið
upp á Bygdöy Allé og fjarlægt öll
blöðin úr herberginu. Gestapo mun
hins vegar aldrei hafa gert þar leit
og kom það mér mjög á óvart því
yfírleitt var öllu umtumað á heimil-
um handtekinna manna. Enn í dag
spyr ég sjálfan mig: Fyrst ég var
ekki hættulegri en þetta, fyrst ég
verðskuldaði ekki einu sinni hús-
leit, hvers vegna þurfti þá að láta
mig ganga í gegnum allan þann
ömurleika sem beið mín?
Hestar og mannlif
íAustur-SkaftafeUssyslu
BOKAFORLflGSBGK/
CUÐMUNDUR BIRKJR PORKEISSON
bjó til ftmthinar
JODYNUR
Hestar og mannl/f
ÍA-Skaftafellssýslu
Guðmundur Birkir
Þorkelsson
bjó til prentunar
Austur-Skaftafeifssýsta er um margt
sérstætt byggðarlag. í þessari bók er
sagt frá ræktun hrossa, ættum þeirra
og erfðum. Þá eru frásagnfr 13 höf-
unda um ferðaiög yflr ár og vötn, í
byggð og óbyggð, brúarsmíði og
flutning skipbrotsmanna á hestum tii
Reykjavíkur, en allt þetta var htuti af
dagiegu irfi þar í héraði.
HESTURINN OG
DRENGURINN
HANS
eftir C S. Lewis.
Gullfalleg og spennandi ævin-
týri um hestinn Breka og dreng-
inn Sjasta. Þeir lenda í ótrúleg-
ustu ævintýrum og oftar en einu
sinni reynir á þor þeirra og
kjark.
VIST ER EG
FULLORÐIN
eftir Iðunni Steinsdóttur.
BORN OG BÆNIR
Sigurður Pálsson safnaði og
þýddi.
Fagurlega myndskreytt bók
sem inniheldur alkunn íslensk
bænavers og órímaðar bænir frá
ótal löndum. Kjörbók þeirra
sem vilja börnum sínum það
besta.
NONNI
eftir Jón Sveinsson.
Bókin gerist í smábæ úti á
landi upp úr 1950. Metsölu-
höfundurinn Iðunn Steinsdóttir
fer á kostum í þessari bók er
fjallar um það „að verða full-
orðin“. Bók sem á erindi til
unglinga á öllum aldri.
Eftirminnilegasta barnasaga
sem út hefur komið á íslensku.
Hún segir frá viðskilnaði Nonna
við fjölskyldu sína og för hans
út í heim. Nú hefur verið gerð
kvikmynd um ævintýri þeirra
bræðra Nonna og Manna.
eymundssoi