Morgunblaðið - 22.12.1988, Page 69

T
konu hans, Rannveigar Gunnars-
dóttur.
Fréttin, sem okkur vinum og
samstarfsmönnum Guðmundar
barst, um að hann hefði orðið bráð-
kvaddur á heimili dóttur sinnar í
Englandi aðfaranótt 13. þ.m., kom
eins\og reiðarslag yfir okkur, því
engan grunaði, að þessi vá stæði
fyrir dyrum. Guðmundur kvaddi
okkur hress og glaður að vanda
nokkrum dögum áður, vegna þess
að hann og Guðlaug kona hans
ætluðu að taka sér nokkurra daga
frí, til að heimsækja Borghildi dótt-
ur sína og fjölskyldu hennar í Birm-
ingham.
Með Guðmundi er fallinn í valinn
einn færasti og reynsluríkasti mað-
ur verkfræðingastéttarinnar, enda
var hann viðurkenndur bæði hér-
lendis og erlendis fyrir störf sín.
Guðmundur var óvenju vel af Guði
gerður. Námferill hans var með
sérstökum ágætum og alla sína ævi
var han að bæta við þekkingur sína,
sem hann var óspar á að miðla
öðrum. Guðmundi var eðlislægt að
vinna rnjög skipulega að viðfangs-
efnum sínum, hann byijaði á því
að kryfja verkefnin til mergjar og
lagði sig síðan allan fram um að
skila þannig lausnum á vandamál-
unum, að ekki var hægt að gera
betur.
Guðmundur var mjög kröfuharð-
ur við sjálfan sig og hann krafðist
þess einnig að aðrir, sem störfuðu
undir hans stjóm, gerðu slíkt hið
sama. Fyrir bragðið hefur alist upp,
undir hans stjóm, mjög hæfur
kjami af ungu starfsliði, sem þakk-
ar honum leiðsögnina að leiðarlok-
um. Guðmundur var mjög góður
leiðbeinandi, enda þekktur sem
mjög góður og samvizkusamur
kennari á þeim ámm, sem hann
starfaði sem dósent og prófessor
við Háskóla íslands. f starfí gaf
hann sér ávallt nægan tíma til þess
að leiðbeina þeim, sem til hans leit-
uðu, þó að hann væri yfírhlaðinn
störfum. Guðmundur var mikill
unnandi íslenzkrar tungu og vand-
aði sitt málfar vel. Hann talaði um
hvað sér þætt miður hve mikið
íslenzkukennslu hefur hrakað í
framhaldsskólum á síðari árum.
Undirritaður hefur átt því láni
að fagna að hafa þekkt og verið
vinur Guðmundar í 30 ár og verið
samstarfsmaður hans í 25 ár. Það
var fyrir um 30 árum, að við Guð-
mundur, Gunnar, bróðir hans, Run-
ólfur Halldórsson og Valdimar
Jónsson fórum að stunda veiðar
saman. Þessi hópur hefur ávallt
síðan haldið saman og á hveiju ári
átt ógleymanlegar samverustundir.
Fyrst var veitt í ýmsum ám og vötn-
um en árið 1962 keyptum við eyði-
jörðina Kverkártungu í Bakkafírði,
en jörðinni fylgdi veiðiréttur í Mið-
fjarðará og Kverká. Á hveiju ári
fórum við félagamir austur til þess
að renna fyrir lax og tii að byggja
okkur aðstöðu við ána. Allir unnum
við innsetumennimir við að byggja
gott veiðihús, leggja 5 km veg
meðfram ánni og byggja alvöru
brúa yfir Kverká. Við fráfall Guð-
mundar hefur verið höggvið stórt
skarð í þennan vinahóp og viljum
við, sem eftir lifum, þakka honum
fyrir allar gleðistundimar, sem við
áttum saman.
Árið 1963 ákváðum við Guð-
mundur að stofna saman verk-
fræðistofu og hlaut hún nafnið
Verkfræðistofa Guðmundar og
Kristjáns sf., sem síðar varð hluta-
félag með saman nafni. Fyrstu árin
starfaði Guðmundur einnig við
verkfræði- og raunvísindadeild Há-
skóla íslands, fyrst sem kennari og
dósent, en síðar sem prófessor við
deildina. Á þessum tíma var verið
að byggja deildina upp, þannig að
hún gæti útskrifað nemendur með
BS-gráðu í verkfræði og fór allur
tími Guðmundar í að sinna þessu
verkefni. Árið 1975, eftir að BS-
deildin var fullmótuð og komin í
höfn, kom Guðmundur af fullum
krafti til að starfa á verkfræðistofu
okkar. Verkefni þau, sem Guð-
mundur hefur fengist við, eru mjög
fjölbreytileg og má nefna meðal
annars verkefíiastjóm við hönnun
og byggingu gufuveitu við Kröflu-
virkjun og við orkuverið í Svarts-
engi, ráðgjafar- og hönnunarstörf
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 1988
við gufuaflsstöð f Bjamarflagi,
vatnsaflsstöð í Laxá, fískeldisstöð
íslandslax hf. við Grindavík, seiða-
eldisstöð Árlax hf. í Kelduhverfi,
ammoniakgeymi Áburðarverk-
smiðjunnar og gufuorkuver Hita-
veitu Reykjavíkur á Nesjavöllum.
Guðmundur hefur verið starfandi
matsmaður á vegum Ríkisábyrgð-
arsjóðs íslands og matsmaður og
meðdómari við fjölda mála við
Borgardóm Reykjavíkur. í stjóm
Verkfræðingafélags íslands var
Guðmundur 1963—1965 og for-
maður félagsins 1974—1976.
Frá því við Guðmundur stofnuð-
um verkfræðistofu okkar á árinu
1963 hefur starfsmannaíjöldinn
vaxið frá því við byijuðum tveir
einir í alls 24 starfsmenn á þessu
ári. Stofan átti 25 ára starfsafmæli
í apríl á þessu ári og er hún í dag
langstærsta sérhæfða vélaverk-
fræðistofan á landinu. Undir það
síðasta höfum við Guðmundur reynt
að minnka á okkur vinnuálagið með
því að færa hluta ábyrgðarvinnu
stofunnar á okkar ágæta starfslið.
Einmitt, þegar Guðmundur sá fram
á að geta farið að slaka á, þá fellur
hann skyndilega frá. Það er sorg-
legt, að hann hafí ekki getað feng-
ið að njóta síðari hluta æfinnar í
friði og ró, án krefjandi vinnuálags.
í þau 25 ár, sem við Guðmundur
höfum starfað saman, hefur aldrei
borið skugga á samstarf okkar.
Samstarf okkar var það gott, að
allan þann tíma, sem við störfum
saman, varð okkur aldrei sundur-
orða, því þó við hefðu mismunandi
skoðanir á hlutunum, þá gátum við
ávallt tekið tillit til hvors annars
og leyst mál okkar í vinsemd.
Guðmundur giftist 20. júní 1948
eftirlifandi konu sinni, Guðlaugu
Lovísu Ólafsdóttur, Sveinssonar,
verzlunarstjóra í Reykjavík, og
konu hans, Guðrúnar Ingvarsdótt-
ur. Böm Guðlaugar og Guðmundar
eru: Borghildur, arkitekt, gift Rog-
er Stanton, arkitekt, Rannveig, gift
Bjama Ólafssyni, sölustjóra, Björn,
matvælafræðingur, giftur Rebekku
Guðjónsdóttur, Guðrún, arkitekt og
Ólafiir, jarðeðlisfræðingur, giftur
Bryndísi Bimir. Guðlaug hefur alla
tíð staðið sem klettur við hlið Guð-
mundar, enda var sambúð þeirra
með eindæmum góð og þau mjög
samrýmd.
Á þessari kveðjustund vil ég
þakka Guðmundi fyrir samstarfið
og vináttuna í 25 ár. Ég og fjöl-
skylda mín munum sakna þessa
góða manns og minnast hans með
virðingu.
Við vottum Guðlaugu og fjöl-
skyldu hennar okkar dýpstu samúð.
Kristján Flygenring
Þriðjudaginn 13. desember sl.
barst okkur sú harmafregn, að
Guðmundur Bjömsson hefði látist
þá um nóttina í Englandi.
Ævinlega þegar slíkar fregnir
berast setur mann hljóðan, sérstak-
lega þegar um samstarfsmenn er
að ræða og þeir em á besta aldri,
þátttakendur í miklu starfí og for-
ystumenn í uppbyggingu fyrirtæk-
is, sem getur skipt sköpum fyrir
viðkomandi byggðarlag.
Ég sem þessar línur skrifa átti
því láni að fagna að vinna með
Guðmundi að slfku verkefni, þar
sem er fískeldisfyrirtækið Árlax hf.
í Ártungu, Kelduhverfi og á Kópa-
skeri. Frá upphafí hefur Guðmund-
ur verið einn aðalhvatamaður að
stofnun þessa fyrirtækis og stjóm-
arformaður þess frá upphafí.
Þrátt fyrir umfangsmikið starf
við rekstur á stórri og vel metinni
verkfræðistofu, sem hann rak
ásamt félaga sinum, Kristjáni Flyg-
enring, hefiir hann lagt á sig mikla
vinnu við uppbyggingu á Árlax-
stöðinni og ekki hugsað um hvort
sú vinna þyrfti að fara fram að
kvöldi eftir langan vinnudag.
Ég rek ekki ætt eða uppmna
Guðmundar. Geri ráð fyrir að það
verði gert af öðmm, sem betur til
þekkja. Þó vil ég geta þess að mér
hefur hlotnast sú gæfa að kynnast
systkinum hans, sem öll em traust
og mikils metið fólk, alið upp í
nyrsta héraði þessa lands, þar sem
menn lifðu á landsins gæðum, urðu
að treysta á mátt sinn, oft við óblíð
og löng vetrarveður.
Það er oft sagt að umhverfið
móti manninn meira en margt ann-
að og hygg ég að svo hafí verið
með Guðmund.
Hann aflaði sér góðrar menntun-
ar, var mikils metinn sem góður
verkfræðingur og ekki síður sem
traustur og heiðarlegur maður. Orð
hans vom traustari og betri en
það, sem oft er skrifað og sett í
samninga. Það er mikill fjársjóður,
sem slíkir menn gefa sinni samtíð.
Eins og ég gat um áður störfuð-
um við saman í stjórn Árlax hf. frá
stofnun þess fyrirtækis. Það hefur
verið mér mikils virði að fá að
starfa með svo traustum og góðum
manni, sem aldrei hefur látið erfíð-
leika eða mótbámr snúa sér frá
settu marki um að byggja upp
traust og gott fyrirtæki, heima-
byggð sinni til heilla.
Við, sem störfuðum fyrir Árlax
hf., eigum eftir að sakna mikið for-
ingja og vinar. Ég veit að ég mæli
fyrir munn okkar allra þegar ég
þakka fyir leiðsögn og gott sam-
starf á liðnum ámm og segi að það
besta sem við getum gert fyrir
minningu hans er að halda starfínu
áfram af fullum krafti, eins og hann
hefur ávallt hvatt til.
Eiginkonu, bömum, aldraðri
móður og systkinum sendi ég inni-
legar samúðarkveðjur. Blessuð sé
minningin um þennan góða mann.
Markús Stefánsson
Kveðja frá vélaverkfræði-
skor Háskóla íslands
Guðmundur Bjömsson varð bráð-
kvaddur f Englandi hinn 13. desem-
ber þar sem hann var í heimsókn
hjá dóttur sinni. Guðmundur var
aðeins 63 ára er hann lést, sístarf-
andi, og því kemur fráfall hans í
opna skjöldu.
Guðmundur var fyrsti fastráðni
kennarinn í vélaverkfræði og jafn-
framt fyrsti prófessorinn í þessari
grein við Háskóla íslands. Hlutverk
hans var í upphafí að kenna þau
námskeið í vélahlutafræði sem
þurfti til að geta Iokið fyrri hluta
prófí í vélaverkfræði, þannig að
nemendur stæðu jafnfætis erlend-
um félögum sínum í síðari hluta
námsins. Honum fórst það vel úr
hendi enda afbragðskennari. Síðar
kom það í hlut Guðmundar öðrum
fremur að skipuleggja og koma á
námi í vélaverkfræði til lokaprófs
við Háskóla íslands. Það gerði hann
af mikilli atorku og víðsýni. Hann
má því nefna föður vélaverkfræði
við háskólann. Hann hvarf frá
kennslu 1975 til starfa á eigin verk-
fræðistofu. Þó svo að hann skipti
sér lítið af störfum vélaverkfræði-
skorar eftir það þá gætir áhrifa
hans enn, því lengi býr að fyrstu
gerð. Reyndar fínnst mér afskipta-
leysi Guðmundar af skorinni eftir
að hann hætti störfum dæmigert
fyrir hann. Ef hann tók eitthvað
að sér þá tók hann það að sér með
alúð og fádæma dugnaði og helgaði
sig því, en þegar hann var hættur
þá var hann hættur.
Guðmundur var maður nákvæm-
ur. Hann lagði mikla áherslu á að
nemendur og aðrir orðuðu hugsanir
sínar skýrt og ótvírætt. Að segja
að eitthvað væri „helmingi minna"
í skýrslum eða dæmaverkeftium
taldi hann eyðileggja að öðru leyti
gott verk. Þessi nákvæmni Guð-
mundar var skorinni gott veganesti
en það var áræði Guðmundar líka.
Hann lét sig ekki muna um að
kenna námsgreinar sem voru ekki
á hans sérsviði meðan enginn hæfur
kennari fékkst til starfans, ef hann
taldi námskeiðið nauðsynlegt. Síðan
vék hann fyrir nýjum mönnum sem
voru sérmenntaðir í greininni um
leið og þeir fengust. Víðsýni Guð-
mundar á fyrstu árum vélaverk-
fræðiskorar hefur sett mark sitt á
fjölbreytni námskeiða við skorina.
Hann taldi að nauðsynlegt væri að
við vélaverkfræðiskor væri kennd
hag- og rekstrarfræði jafnhliða hin-
um tækilegri greinum. Hann var
tilbúinn að fækka greinum á sínu
eigin fræðisviði til þéss til þess að
rýma fyrir þessum greinum. Ég
held það það sé allt að því eins-
dæmi, að prófessorar geri slíkt að
eigin frumkvæði.
Það var gæfa okkar að eiga
slíkan frumkvöðul og um leið og
ég þakka fyrir allt það sem Guð-
mundur hefur gert fyrir kennara
og nemendur í vélaverkfræðiskor
vil ég færa konu hans og bömum
okkar dýpstu samúðarkveðju.
Pétur K. Maack
Mér brá í síðustu viku þegar til-
kynnt var andlát Guðmundar
Bjömssonar vélaverkfræðings og
fyrrverandi prófessors við Háskóla
íslands. Hann hafði verið á ferða-
lagi í Englandi þegar kallið kom.
Við í háskólanum minnumst Gilð-
mundar sérstaklega fyrir þau störf,
sem hann vann fyrir háskólann og
fyrir uppbygginguna í verkfræði-
og raunvísindadeild sem átti sér
stað á þeim tíma sem Guðmundur
starfaði þar og hann átti mikinn
þátt í að móta í kringum 1970.
Ég ætla ekki að rekja æviskeið
Guðmundar, það munu aðrir gera
sem betur þekkja en ég, en ég vil
sérstaklega minnast þess tíma sem
hann starfaði við Háiskóla íslands.
Ég minnist Guðmundar fyrst sem
kennara míns í stærðfræði við
Menntaskólann á Akureyri
1952—53. Var hann sérstaklega vel
liðinn af nemendum og þótti hann
n\jög góður kennari. Hann kom
ávallt vel undirbúinn og tókst að
gera stærðfræðina bæði lifandi og
skemmtilega.
Eftir að Guðmundur fluttist suð-
ur til Reykjavíkur kenndi hann við
verkfræðideild háskólans sem
stundakennari 1955—1956 og
1962—1966, en var skipaður dósent
1968—69 og prófessor 1969.
Árið 1973 var hann kjörinn for-
seti verkfræði- og raunvísindadeild-
ar, sem sýnir vel það traust sem
samstarfsmenn báru til hans.
Árið 1963 hafði Guðmundur
ásamt Kristjáni Flygenring véla-
verkfræðingi stofnað Verkfræði-
stofu Guðmundar og Kristjáns. Þau
árin sem Guðmundur var fastráðinn
við Háskóla íslands hvorki gat hann
né vildi sinna verkfræðistofunni
sem skyldi, en hún var honum þó
mjög kær. Það var árið 1975 að
hann tók þá ákyörðun að verk-
fræðistörf ættu betur við sig en
kennsla og stjómun við háskólann.
Honum fannst hann hafa komið það
vel á veg þeim störfum sem hann
hrinti af stað þegar hann réð sig
við skólann að nú gætu aðrir tekið
við. Nú yrði hann að sinna verk-
fræðistofunni eins og hverri ann-
arri köllun, þannig var Guðmundur.
Hann gat aðeins sinnt einu starfí í
einu óskiptur.
Af störfum Guðmundar fyrir há-
skólann mun hans lengst verða
minnst fyrir grundvöllinn sem hann
lagði undir nám í vélaverkfræði til
lokaprófs. Ákveðið var að taka upp
nám til lokaprófs í byggingarverk-
fræði, véla- og skipaverkfræði og
rafmagnsverkfræði við Háskóla ís-
lands 1970 og hafði Guðmundur
frumkvæði um að skipuleggja nám-
ið í véla- og skipaverkfræði þar sem
hann var eini fasti kennarinn á
þessu sviði. Enn þann dag í dag
stendur ramminn sem þá var settur
um námið, þó ný námskeið hafí
þróast síðan og komin séu valnám-
skeið. Sýnir það best hvað Guð-
mundi var lagið að sjá fram á veg
og hvað hann var vel skipulagður
í hugsun og framkvæmd.
Háskóli lslands mun lengi minn-
ast orku Guðmundar og þreks í
störfum hans fyrir skólann.
Háskólinn færir eiginkonu Guð-
mundar, Guðlaugu Lovísu, bömum,
bamabömum og öðmm ættingjum,
innilegustu samúðarkveðjur við frá-
fall hans. Megi minningin um góðan
dreng lengi lifa og megi guð blessa
minningu hans.
Valdimar K. Jónsson
Á einum myrkvasta degi vetrar-
ins barst okkur sú harmafregn, að
Guðmundur Bjömsson, verkfræð-
ingur, væri látinn. Fregnin kom sem
reiðarslag yfír okkur, starfsfólk
Verkfræðistofu Guðmundar og
Kristjáns hf., en það fyrirtæki
stofnaði Guðmundur ásamt Krist-
jáni Flygenring árið 1963. Síðast-
liðið vor fögnuðum við 25 ára af-
69^
mæli fyrirtækisins, en hvem gmn-
aði þá, að það væri í síðsta skipti,
sem við fögnuðum saman.
Með störfum sínum sem verk-
fræðingur hafði Guðmundur fyrir
löngu áunnið sér virðingu og traust^-
og hann var meðal mikilhæfustu
verkfræðinga. Því vom það mikil
forréttindi að fá að starfa með hon-
um að njóta góðs af þekkingu hans
og reynslu.
Guðmundur var rökfastur maður, f
fylginn sér og stóð fast á skoðunum
sínum. Hann var þó ævinlega reiðu-
búinn að hlusta á mótrök, hvort
heldur þau væm frá nýgræðingi eða
reyndari manni. Ef þau rök reynd-
ust sannari var hann reiðubúinn að
breyta í samræmi við þau. Guð-
mundur vann alltaf af fullum krafti
og var sífellt Ieitandi að nýjum
hugmyndum og fróðleik. Þannig
hreif hann samstarfsmenn sína með
sér og gaf verkefnunum aukið gildi.
Þrátt fyrir að Guðmundur hafði
verið störfum hlaðinn, þá var hann
ávallt reiðubúinn að aðstoða okkur,
hvort heldur sem um var að ræða
fagleg vandamál eða okkar eigin.
Það var honum eðlilegt að gefa sér
nægan tíma fyrir okkur. Það er
okkur mikið áfall að að missa þenn-
an einstaka mann, bæði sem vinnu-
veitanda og vinnufélaga.
Við, sem áttum því láni að fagna
að starfa með Guðmundi, búum í
dag að þekkingu og reynslu, sem ‘
hann miðlaði okkur af mikilli rausn
og einlægni. Hann lagði metnað
sinn í vönduð vinnubrögð og gaf
sig allan í hvert verk og var ekki
ánægður, fyrr en hann hafði full
tök á viðfangsefninu. Þar slakaði
hann aldrei á. Metnaðurinn náði
jafnt til allra athafna, og meðal
annars lagði hann þunga áherslu
á, að skýrslur og greinargerðir
væru ritaðar á góðu íslensku máli.
Megi fleiri feta í þessi fótspor.
Þennan metnað höftim við reynt
að tileinka okkur, og munum við
leggja okkur fram um að vinna
áfram á sömu braut.
Sú mikla virðing, sem Guðmund-
ur ávann sér og fyrirtækinu mun
lengi í minnum höfð.
en orðstírr
deyr aldregi
hveim er sér góðan getr.“
Við sendum þér Guðlaug, bömum
þínum og fjölskyldum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Starfsfólk Verkfræðistofú
Guðmundar og Kristjáns hf.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Það er erfítt að skilja þegar fólk
er burtkallað fyrir aldur fram eins
og Guðmundur. -Guðmundur var
fyrrverandi vinnuveitandi okkar.
Hann var maður vinnusamur og
ósérhlífínn og kom fæstum það á
óvart þó logaði ljós á skrifstofu
hans næturlangt. Guðmundur var
ákveðinn og vann verk sín vel og
til þess sama ætlaðist hann af
starfsfólki sínu. Guðmundur átti
létta lund, sem kom best í ljós þeg-
ar hann ásamt starfsfólki hafði lok-
ið erfíðu dagsverki. Hann gat þá
gantast á þann hátt að yljaði manni
um hjartarætur. Hann var raungóð-
ur og ávallt tilbúinn til að hjálpa
þegar eitthvað bjátaði á.
Um leið og við með þessum fáu
orðum þökkum fyrir samfylgdina,
viljum við votta Guðlaugu, eftirlif-
andi eiginkonu hans, bömum,
bamabörnum og öðmm ástvinum
hans okkar dýpstu samúð og biðjum
góðan guð að styrkja þau í þeirra
sorg.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guai,
Guð þér nú fylgi, \
hans dýrðarhnoss þú'hljóta skalt.
(V. Briem)
Þórunn, Sigríður, Linda og Gróa.