Morgunblaðið - 22.12.1988, Page 70

& 70
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 1988
Morgunblaðið/Bjarni
Hér er Qölskyldan samankomin. Til vinstri á myndinni er eiginmaður Susan, Douglas Harvey, en hann
þjálfar körfubolta í Grindavík. Næst honum situr Austin, 7 ára, þá Matthew, 12 ára, Kristen, 3ja ára,
og Susan Harvey.
KENNARASKIPTI
Gaman að halda jól á Islandi
- segir Susan Harvey skiptikennari
Arlega fara fram kennaraskipti
í raungreinum á vegum Ful-
bright-stofnunarinar en í ár er það
í fyrsta skipti sem íslendingi er
gefínn kostur á slíkum skiptum.
Stofnunin greiðir ferðakostnað og
laun þiggja kennaramir hver frá
?eigin skóla. í ár fóru skiptin fram
milli Önnu Gamer kennara við Fjöl-
brautaskólann í Breiðholti og Susan
Harvey, kennara frá Guam, sem
er bandarísk eyja í Kyrrahafínu.
Þessi kennaraskipti eru einkum
athyglisverð vegna gífurlegrar fjar-
lægðar milli eyjanna og ólíkrar
menningar en stærsti hluti íbúanna
em Asíubúar. Susan, sem er af
skandinavísku bergi brotin, býr hér
á landi ásamt fjölskyldu sinni og
tók við starfí Onnu sem stærð-
fræði- og tölvufræðikennari. En
hvemig líkar Susan að búa á ís-
landi?
„Það er margt sem kemur á
óvart. Fólkið er mjög ólíkt því sem
ég hef kynnst heima en einkar vin-
gjamlegt og hér kunna flestir
ensku. En hér er mjög kalt. Þó er
erfiðast að aðlagast myrkrinu. Það
er nánast ótrúlegt hve lítil birta er
hér að vetrarlagi. Og klukkan þijú
er eins og degi sé lokið.
Mér líkar vel að starfa hér og
skólastarfíð á íslandi er mjög skipu-
lagt að ég hygg. Ég varð undrandi
á því hvað hér virðist lítil spenna í
sambandi við menntun, til dæmis
er samkeppni milli nemenda ekki
eins áberandi hér og í Bandaríkjun-
um. í byijun skólagöngu virðist
námsefnið vera erfíðara í Banda-
ríkjunum en síðan er líður á skóla-
göngu er námsefnið mjög líkt og
hér og geta nemenda sambærileg.
Reyndar em sum námskeið hér
haldin við lok menntaskóla sem eru
fyrst numin við upphaf háskóla-
náms í Bandaríkjunum.
Það er mjög einkennilegt að búa
í húsi annars fólks, nota innan-
stokksmuni þess og aka um á bíl
ókunnugrar konu. En það var ævin-
týraþrá sem leiddi okkur hingað og
við sjáum ekki eftir því að hafa
komið. Aðstæður hér eru mjög góð-
ar og vöruúrvalið ótrúlega mikið.
Við höfum og ferðast víða um heim
og getum sagt með sanni að ísland
sé mjög fallegt land."
Jólaundirbúningur á heimilinu
var þegar hafínn og jólatréð var
komið á sinn stað. Fjölskyldan er
vön að kaupa tréð að minnsta kosti
tveimur vikum fyrir jól og er það
látið standa skreytt í stofunni þar
til að hátíðin gengur í garð. „Það
verður gaman að halda jól á ís-
landi,“ segir Sue að lokum.
KENNARASKIPTI
Lyktin var af heitri
gróðursælli jörð
- segir Anna Garner skiptikennari
Anna Gamer, raungreinakenn-
ari við Fjölbrautaskólann í
Breiðholti, starfar nú við fram-
haldsskóla á eyjunni Guam í Kyrra-
hafinu, sem lýtur stjóm Bandaríkja-
manna. Hún er skiptikennari á veg-
um Fulbright-stofnunarinnar og
býr ásamt tveimur sonum í hús-
næði Susan Harvey sem kennir nú
hennar fag hér á landi. í viðtali sem
birtist í einu tímariti á Guam kemur
í ljós hvemig Önnu líkar að búa
hinum megin á hnettinum.
„Um leið og ég steig út úr flug-
vélinni fann ég fyrir gífurlegri lofts-
lagsbreytingu og lyktin var af
heitri, gróðursælli jörð. Ég hafði
hlakkað mikið til þess að koma
hingað og kynna mér líf og störf.
Hér er menningin gjörólík íslenskri
menningu. Ég hef mjög gaman af
að bera þessar tvær eyjar saman,"
og hún bætir við: „Ég hef aldrei
tilheyrt minnihlutahópi áður svo
það er mjög athyglisverð reynsla
að hugsa og vera öðruvísi en aðrir
hér.“ Stór hluti íbúanna em inn-
flytjendur frá Japan, Kína og
Filippseyjum.
Ifyrstu nætumar átti hún erfítt
með svefn vegna hita og hávaða
frá hundum og ýmiskonar fuglateg-
undum. „Þetta var eins og í dýra-
garði," segir Anna. Hún lætur að
öðru leyti vel af dvöl sinni þar og
hrósar náttúrufegurð, en hún hefur
átt kost á því að ferðast um meiri-
hluta eyjarinnar sem er margfalt
minni en ísland og varla stærri en
Suðumesin.
Hún var beðin að lýsa lífi á ís-
landi og sagði þá meðal annars:
„Lífsgæðin eru mikil á íslandi og
fólk leggur mikið í heimili sín enda
dvelja Islendingar langdvölum inn-
anhúss yfír vetrartímann. Fólkið
vinnur langan vinnudag og flest em
hjón bæði útivinnandi. Þetta er ör-
uggt samfélag þar sem mæður geta
skilið böm sín eftir í bamavögnum
á gangstéttum meðan skroppið er
inn í búðir. Það er tilhugsun sem
Bandaríkjamenn eiga erfítt með að
venjast."
Anna Gamer, sem er af breskum
ættum, og Susan Harvey em fyrstu
skiptikennaramir frá hvom landi
um sig, en alls em nú yfír 200

Anna Garner ásamt einum nem-
anda sínum á Guam.
kennarar frá tuttugu og sjö löndum
sem hafa skipt um starf á vegum
Fulbright-stofnunarinnar í ár.
UMBERTO ECO
Nýbók
frá höfundi
Nafns
rósarinnar
Umberto Eco, ítalski prófess-
orinn sem fyrir átta ámm
varð heimsfrægur fyrir bók sína
Nafn rósarínnar, hefur sent frá
sér annað skáldverk.
Nafn rósarínnar hlaut góðar
viðtökur um heim allan. Bókin
hefur selst í níu milljón eintökum
á 24 tungumálum, þ.á m. íslensku,
en Thor Vilhjálmsson þýddi hana
á okkar tungu. Þá hefur Rósin
verið kvikmynduð og milljónir
manna hafa á hvíta tjaldinu
kynnst átökum miðalda-mun-
kanna og klausturlífi þeirra.
Nýja bókin frá Eco heitir Kólf-
ur Foucaults. Hún hefur þegar
komist á lista yfír metsölubækur
á Ítalíu. Útgefandinn, Bompiani í
Mflanó, segir að þegar hafí selst
400.000 eintök af bókinni síðan
hún kom út í október. í gúrkutí-
ðinni í ágúst síðastliðnum greip
einskonar Eco-æði um sig hjá
ítölskum §ölmiðlamönnum og þeir
kepptust um að segja fréttir af
bókinni sem væri væntanlega frá
Eco eða geta sér til um, hvað í
henni stæði. Tókst sumum meira
að segja að komast nærri hinu
rétta.
Höfundurinn sjálfur varðist
allra frétta og ýtti á þann hátt
undir spenninginn. Um leið og
Kólfurinn barst í verslanir flýttu
menn sér að ná í eintak. Og ekki
nóg með það, sala á Rósinni tók
einnig kipp og um tíma skipuðu
bækurnar tvær efstu sætin á
ítalska bókalistanum.
„Fólk kaupir bækur eftir Eco
án þess að vita hið minnsta um
hvað þær eru," reit Francesco
Alberoni félagsfræðingur í blaðið
Corriere della Sera. „Það kaupir
þær af því að svo mikil spenna
hefur verið sköpuð fyrirfram,
þetta er eins og fyrsta ferð
mannsins til tunglsins eða lokal-
eikur í knattspymumóti." William
Weaver, bandarískur rithöfundur
búsettur á Ítalíu, er tekinn til við
að þýða bókina á ensku.
Éftii bókarinnar er víst ekki
auðrakið. I stórum dráttum snýst
hún um-þijá starfsmenn útgef-
anda í Mflanó, sem sökkva sér
ofan í dulrænar bókmenntir. Sér
til skemmtunar búa þeir til ákaf-
lega flókna tölvufléttu, sem miðar
að því að ná yfirráðum í heimin-
um. Sér til hrellingar komast þeir
að raun um, að þeir eru teknir á
orðinu og áætlunin gengur eftir.
Kunnáttumenn segja að visu að
þessi lýsing á verkinu sé álíka og
að segja, að Hamiet fjalli um deil-
ur dansks stráks við foreldra sína.
Umberto Eco heftir sent frá sér
nýja skáldsögu; KóIfFoucaults.
Focault er Jean-Bemard-Léon
Foucault, franskur eðlisfræðingur
frá síðustu öld, sem fann upp
gyroscope eða snúð, tæki sem
getur haldið óbreyttri stefnu og
byggist á því lögmáli að hlutur
sem snýst hratt um ás vinnur
gegn öllum breytingum á stefnu
snúningsássins. Árið 1851 notaði
Foucault þungan kólf til að sýna
snúning jarðar.
Þegar blaðamaður New York
Times spurði Eco um hvað bókin
væri sagðist hann ekki geta svar-
að því nema á 500 blaðsíðum, ef
svarið væri styttra hefði bókin
orðið styttri. Hann segist hafa
verið átta ár að búa sig undir að
rita bókina. Hann segist fyrst
hafa séð kólf Foucaults fyrir 36
árum, en þar er hann til sýnis á
saftii.
Fyrstu viðbrögð gagnrýnenda
vom jákvæð en þeir höfðu þó á
orði, að bókin væri erfíð yfirlestr-
ar. Skrifín urðu síðan neikvæðari
og hefur Eco verið sakaður um
að fara herfilega rangt með sögu-
legar staðreyndir. Ein harðasta
árásin birtist í L’Ossevatore Ro-
mano, málgagni Páfagarðs.
Eco segist hafa skrífað seinni
skáldsöguna til að sýna fram á,
að hann væri fær um það. Hann
hafí ekki á pijónunum að skrifa
þriðju bókina. Þá segir hann að
sér hafí borist a.m.k. fímm til-
mæli um að kvikmynda kólfmn,
en hann hafí ekki áhuga á því.
Honum fínnst að Rósin hafi verið
kvikmynduð of fljótt eftir að hún
kom út, betra hefði verið að bíða
I 20 ár eða þar til hann væri all-
ur. Eco verður 57 ára 5. janúar
nk. Hann ætlar að halda áfram
að kenna við háskólann í Bologna
og flytja fyrirlestra um Evrópu
þvera og endilanga. Þegar hann
er spurður um heimilisfang sitt,
svarar hann:
„Við skulum orða það þannig
að af 20.000 bókum mínum séu
15.000 í Mílanó, 2.000 em í Bo-
logna og 3.000 á sveitasetri
rnínu." Það er skammt frá San
Marínó.
COSPER
Ég vona að þið náið því að vera komin heim þá.