Morgunblaðið - 08.02.1990, Side 31

oeei HAimaíR .8 auoAauTMMR aisAjanuoaoM
TiTÖRGUNBLAUIÐ "FIMMTUDAOUR'8: UEBRÚAR-1990'
31
08
Tekjuskattsskylda rafveitna og hitaveitna:
„Fallið verði frá frum-
varpinu að ftillu og öllu“
Alþjóðabankans og getur leitt til
riftunar samningsins, en ákvæði eru
i samningnum sem heimila riftun,
ef lögum og reglum um Landsvirkj-
un verður breytt þannig að íþyngj-
andi sé fyrir fjárhag og rekstur
stofnunarinnar.
3) Það er lögfræðilegt álitaefni,
hvort skilyrði fyrir sameignarsamn-
ingi eigenda Landsvirkjunar bresti
ekki, ef til skattlagningar þessarar
kemur.
4) Frumvarpið í núverandi mynd
felur í sér óréttlæti og hefur á sér
ýmsa tæknilega ágalla. Bent er á
að orkuveitur eru mjög ólíkt á vegi
staddar og fjármagnskostnaður
sumra þeirra mjög hár og bundinn
erlendum gjaldmiðlum.
Orðrétt segir í bréfínu:
„Jafnvel þótt unnt yrði að sníða
verstu annmarkana af frumvarpi
þessu, er það eftir sem áður skoðun
Sambands íslenzkra rafveitna og
Sambands íslenzkra hitaveitna, að
frumvarp þetta feli í sér óskynsam-
lega leið til tekjuöflunar fyrir ríkis-
sjóð. í raun nægir sú ástæða, að
skatturinn veldur hækkun á orku-
verði með þeim afleiðingum, sem
nefndar hafa verið“.
Ráðherra bankamála í svari við fyrirspurn á Alþingi:
Yfírtaka ríkíssjóðs á skuldbind-
ingum Utvegsbanka 1.850 m.kr.
Frá Blönduvirkjun: Pípa til hverfils virkjunarinnar
Tilmæli Sambands hitaveitna og Sam-
bands rafveitna til ráðherra orkumála
Samband íslenzkra hitaveitna
og Samband íslenzkra rafveitna
hafa sent Jóni Sigurðssyni, orku-
ráðherra, formleg tilinæli þess
efiiis, að hann beiti sér fyrir því
að fallið verði að fullu og öllu frá
stjórnarfrumvarpi um skatt-
skyldu orkufyrirtækja. Þetta
kom lram í máli Þorvaldar Garð-
ars Kristjánssonar (S-Vf) í um-
ræðu um skattskylduna í efri
deild Alþingis í gær, en þar fór
fram framhaldsumræða um
fi’umvarpið.
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son las þingdeildinni bréf hitaveitna
og rafveitna sem beinir framan-
greindri askorun formlega til ráð-
herra orkumála. í bréfinu segir efn-
islega:
1) Skattlagning af þessu tagi
myndi óhjákvæmilega leiða til
hækkaðs orkuverð og verri stöðu
íslenzkra orkuveitna og fyrirtækja
í samkeppni við erlenda orku og
vöru.
2) Skatturinn er talinn snerta
lánasamninga Landsvirkjunar og
Skuldbindingar, að stærstum hluta lífeyrisskuldbindingar, sem
ríkissjóður tók á sig við sölu Útvegsbankans, nema, framreiknað-
ar á verðlag desembermánaðar sl., 1.850 m.kr. Þetta kom fram í
svari Jóns Sigurðssonar, ráðherra bankamála, við fyrirspurn frá
Guðna Ágústssyni (F-Sl).
Þá var spurt, hversu mikið af kaupenda bankans. í svari ráð-
útistandandi útlánum Útvegs- herra kom fram að lögin geri ráð
bankans hafí ekki fylgt með til fyrir því að Útvegsbankinn hf.
Skúli Alexandersson:
Fiskverð breytir
þj óðhagsstær ðum
Þúsundir íslendinga atvinnulausir
Skúli Alexandersson (Abl-Vl) sagði í þingræðu um nýgerða kjara-
samninga að þeir væru tímamótasamningar að því leyti, að allir vildu
Lilju kveðið hafa. Umræðan um samninga væri engu að síður á þann
veg „að samningarnir sjálfir séu það brothættir að það megi raun-
verulega ekkert gerast í þjóðfélaginu til þess að þessi mikla tilraun
mistakist.
Skúli sagði mörg mál óleyst, sem
leysa þyrfti, áður en hægt væri að
tala um efnahagslegt jafnvægi í
landinu. í fyrsta lagi gengju þús:
undir íslendinga atvinnulausir. í
annan stað væri framfærslukostn-
aður í landinu ekki í jafnvægi.
Landsbyggðarfólk greiddi verulega
hærri orkukostnað en höfuðborg-
arbúar: hita og raforku. í þriðja
lagi væri ekki enn búið að leysa
fiskverðsvandann. „Þegar 20% eða
30% fiskverðshækkun kemur inn í
útreikninga Þjóðhagsstofnunar, þá
breytast ýmsar þjóðhagsstærðir.
Þingmaðurinn gagnrýndi og að nið-
urskurður framkvæmda, t.d. í vega-
málum, bitnaði fyrst og fremst á
landsbyggðinni.
yfirtaki öll lán Útvegsbanka ís-
lands eftir að fram hafí farið mat
á virði eigna og skulda, þar á
meðal á útlánum. Þá segir að nið-
urstaða matsnefndar sé að eigið
fé Útvegsbanka íslands á yfirtöku-
degi hafi verið neikvætt um 384
m.kr. Gerður var sérstakur samn-
ingur milli ríkissjóðs og Útvegs-
banka íslands hf. 29. desember
1987 um að færa. skuldbindingar
tiltekinna lánþega að frádregnum
afskiftum útlána á sérstakan við-
skiptareikning hjá Útvegsbanka
íslands hf. Samtala skuldbindinga,
sem hér um ræðir, nemur tæplega
976 m.kr. að frádregnum afskrift-
um.
„Niðurstaða á uppgjöri bið-
reiknings í árslok 1989 sýndi tæp-
lega 300 m.kr. viðbótarafskrift og
hafa því heildarafskriftir útlána
orðið 716 m.kr. miðað við verðlag
í aprílmánuði 1987 í stað 416
m.kr. afskrifta við uppgjör Út-
vegsbanka íslands í aprílmánuði
1987. Er þá tekið tillit til óinn-
heimtra krafna sem áætlaðar eru
um 100 m.kr.“
Fyrirspytjandi spurði um álit
skilanefndar Útvegsbanka á raun-
virði útlána, sem ekki fylgdu með
í sölu ríkisins á bankanum og féllu
á ríkissjóð. í svari segir m.a.: „Við
lokauppgjör biðreiknings í árslok
1989 voru nokkur mál sem ekki
var með öllu lokið innheimtu á,
svo sem úthlutun úr þrotabúum,
mál í innheimtu hjá lögfræðingum
og sala fasteigna sem gengið
höfðu til bankanna vegna nauð-
ungarsölu. Andvirði framan-
greindra mála komu ríkissjóði til
góða og áætlað er að 100 m.kr.
verði það lágmark sem kemur í
ríkissjóð í þessu sambandi. Þá
voru í nokkrum tilvikum yfírtekin
útlán af ríkissjóði samkvæmt sér-
stöku samkomulagi. Áætla má að
raunvirði þeirra útlána geti verið
á bilinu 40-50 m.kr.“
Þá er spurt um um kostnað, sem
orðinn er við störf skilanefndar
Útvegsbankans. Bankaráðherra
svarar því til að nú sé unnið að
lokauppgjöri sem væntanlega ljúki
í lok þessa mánaðar. Alþingismenn
muni fá í hendur sérstaka skýrslu
um lokauppgjörið „þar sem m.a.
mun fram koma heildarkostnaður
vegna starfa og uppgjörs í tengsl-
um við Útvegsbanka íslands".
Þorvaldur Garðar taldi að skatt-
lagning af þessu tagi myndi hækka
heimilistáxta um allt að 30%. Hann
lagði áherzlu á að frumvarp fjár-
málaráðherrans feli ekki í sér við-
leitni til verðjöfnunar á raforku,
heldur hið gagnstæða. Skattlagning
orkufyrirtækja væri engan vegin
réttlætanleg nema til verðjöfnunar.
Hann beindi þeirri fyrirspurn til
orkuráðherra, hvort hann væri sam-
þykkur efnisatriðum frumvarpsins
sem og hvort tilmæli orkusamband-
anna hafi fengið umfjöllun í ríkis-
stjórn.
Fleiri þingmenn tóku til máls í
þingdeildinni. Jón Sigurðsson, orku-
ráðherra, tók ekki til máls í umræð-
unni. Hann sagði hinsvegar í þing-
skaparumræðu að hann myndi síðar
ræða frumvarpið efnislega á Al-
þingi. Hann lét að því liggja að
skilgreina þyrfti betur, hvað átt
væri við með orðinu orkufyrirtæki
— sem og að skilgreina betur skatt-
skyldu orkufyrirtækjanna.
Umhverfísmálaráðuneytið til efri deildar:
Kostnaður greiddur
að óafgreiddum lögum
V
Stuttar þingfiréttir:
Andramál og hvalveiðar
Þingmennirnir Matthías
Bjarnason (S-Vf), Skúli Alexand-
ersson (Abl-Vl), Karvel Pálmason
(A-Vf), Friðrik Sophusson (S-Rv),
Guðmundur H. Garðarsson (S-
Rv), Ingi Björn Albertsson (FH-
VI), Stefán Valgeirsson (SJF-Ne),
Geir Gunnarsson (Abl-Rn) og
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(SK-Vl) hafa beðið utanríkisráð-
herra um skýrslu um samskipti
stjórnvalda á íslandi og í Banda-
ríkjum Norður-Ameríku um hval-
veiðimál, um samning milli ís-
lands og Bandaríkjanna um fisk-
veiðar undan ströndum Banda-
ríkjanna og um svonefnt Andra-
•mál.
Skýrslubeiðnin er fram sett
með vísan til 30. greinar laga um
þingsköp Alþingis. Óskað er eftir
því að utanríkisráðherra flytji Al-
þingi skýrlu um „hvort stjórnvöld
í Bandaríkjunum hafi reynt að
hlutast til um að fallið væri frá
að mótmæla ákvörðun Alþjóða-
hvalveiðiráðsins um bann við hval-
veiðum og hvort samningur milli
íslands og Bandaríkjanna um
fískveiðar undan ströndum
Bandaríkjanna frá 4. desember
1984 hafi haft áhrif á þá ákvörð-
un“. Jafnframt er óskað eftir upp-
lýsingum um afskipti íslenzkra
stjórnvalda af svokölluðu Andra-
máli.
Alexander Stefánsson
Á þingsíðu Morgunblaðsins í
gær er greint frá framsögu Guðna
Ágústssonar fyrir tillögu til þings-
ályktunar um eigin lífeyrissjóð
allra landsmanna, sem hann flytur
ásamt Alexander Stefánssyni og
Stefáni Guðmundssymi. I frá-
sögninni féll niður nafn Alexand-
ers Stefánssonar.
Lánasjóður og
landsbyggðarútibú
Danfríður Skarphéðinsdóttir,
Guðmundur Ágústsson, Halldór
Blöndal, Jón Helgason og Karl
Steinar Guðnason flytja frumvarp
til laga um breytingar á lögum
um Lánasjóð íslenzkra náms-
manna. Frumvarpið kveður á um
viðbót við 4. grein laganna, svo-
hljóðandi: „Skylt er sjóðsstjórn-
inni að sjá til þess að bankaútibú
eða sparisjóðir á landsbyggðinni
geti annast afgreiðslu fyrir sjóð-
inn.“
Frumvarp um sérstakt umhverfismálaráðuneyti var samþykkt
frá neðri deild tjl efri deildar í gær með 21 atkvæði gegn 11. Til-
laga um breytta gildistöku, 1. júní 1990, var felld með 20 atkvæð-
um gegn 12.1 umræðunni kom fram að þegar hefiir verið greitt út
af sérstökum fjárlagalið 1.357 m.kr., vegna ráðuneytisins, þótt lög
um stofnun þess hafi ekki enn verið samþykkt á Alþingi.
Pálmi Jónsson (S-Nv) bar fram
fyrirspurn, þess efnis, hvort greitt
hafi verið, samkvæmt sérstökum
fjárlagalið, kostnaður vegna vænt-
anlegs umhverfísmálaráðuneytis
og hvort slíkt væri heimilt áður
en Alþingi hefur tekið afstöðu til
stjómarfrumvarps um stofnun
þess.
Jón Kristjánsson (F-Al) sagði
þegar hafa verið greitt samkvæmt
sérstökum fjárlagalið kr.
1.357.000. Sér hafi ekki tekizt að
afla lögfræðilegs álits um rétt-
mæti þessara greiðslna. Taldi þing-
maðurinn það í verkahring fjárveit-
inganefndar að ganga úr skugga
um, hvort svo væri.
Pálmi Jónsson sagðist skilja
orð svarandans svo að vafí kynni
að leika á því, að greiðslur þessar
væru heimilar.
Miklar umræður uðu um frum-
varpið, sem gengur nú til umfjöll-
unar í efri deild þingsins.