Morgunblaðið - 19.04.1990, Síða 14

Morgunblaðið - 19.04.1990, Síða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRIL 1990 eftir Vilhjálm Þ. Vilhjálmsson í dag er mikið rætt og ritað um stöðu og hlutverk miðbæjar Reykjavíkur og verslunarsvæðis milli Lækjartorgs og Hlemms, þ.e. svæðið sem oft er nefnt gamli aust- urbærinn. í áratugi hefur þessi bæjarhluti verið helsta verslunar- og þjónustusvæði Reykvíkinga og meðan byggð var að mestu vestan Elliðaáa má segja, að miðbæjars- svæðið hafi ráðið lögum og lofum í smásöluverslun. Þróunin undanfarin ár Þróun undanfarinna ára hefur hinsvegar orðið sú, að verslun og þjónusta hefur dregist saman á miðbæjarsvæðinu. Hagsmunaaðil- ar, borgaryfirvöld og ýmsir aðrir aðilar leita skýringa á þessari þróun og sitt sýnist hveijum. Auðvitað mátti alltaf gera ráð fyrir því að viðskiptasamfélagið í miðbænum breyttist með stækkandi borg, breyttum viðskiptaháttum, aukinni samkeppni o.fl. Upp úr 1970 lá fyrir samþykkt skipulag af verslunar- og þjónustu- kjörnum í Kringlunni og Mjóddinni og var því ljóst, að ve'rslun í mið- bænum mundi standa frammi fyrir aukinni samkeppni. Á þessum svæðum var gert ráð fyrir meiri verslunarþjónustu en nú er. Núver- andi meirihluti í borgarstjórn Reykjavíkur ákvað hins vegar við endurskoðun skipulagsins 1983 og 1984 að draga úr uppbyggingu verslunarhúsnæðis en auka veru- lega við fyrirhugaða íbúðabyggð, einkum á Kringlusvæðinu. Helstu ástæður Að mínu viti eru eftirfarandi ástæður fyrir því að miðbæjarsvæð- ið var ekki nægilega búið undir samkeppni við stóra verslunar- og þjónustukjarna: 1. Skortur á heildarskipulagi fyrir miðbæjarsvæðið í áratugi, 1983 var byrjað á gerð þess og því lokið 1986. 2. Skortur á bílastæðum, aðallega bílageymsluhúsum. 3. Andvaraleysi margra verslunar- húsaeigenda varðandi endur- bætur, nauðsynlegt viðhald og uppbyggingu á eignum sínum. Þetta gerðist á sama tíma sem ýmsir verslunarhúsaeigendur í miðborginni byggðu eða fjár- festu myndarlega í verslunar- húsnæði annars staðar í borg- inni. 4. Nýjar reglur um stöðumæla- vörslu og hækkun stöðugjalda í mars 1988. Þetta gerðist á svip- uðum tíma og Kringlan opnaði þar sem auglýst voru ókeypis stæði, sem eigendur Kringlunn- ar höfðu byggt á sinni lóð. Áður höfðu verið í gildi reglur um stöðumæla og stöðugjöld, en flestir virt þær reglur að vettugi „Sérstaða miðbæjar- svæðisins er einstök og í mínum huga er ljóst, að miðstöð smásölu- verslunar, margvíslegr- ar þjónustu og stjórn- sýslu- og menningar- stoftiana er og verður á þessu svæði. Miðbær Reykjavíkur er afar sérstakur og hefiir upp á mikla möguleika að bjóða.“ þar sem eftirlit var lítið vegna mannfæðar lögreglunnar sem þá annaðist það. Nokkrir hnökr- ar voru á framkvæmd stöðu- mælavörslu í upphafi. 5. Aukin útþensla banka og stofn- ana á götuhæðum á miðbæjar- svæðinu (sbr. norðurhlið Banka- strætis og Austurstrætis). Þetta ástand hefur m.a. gert það að verkum, að Austurstræti hefur aldrei náð sér á strik sem al- mennileg göngugata, þ.e. lífleg gata með því aðdráttarafli sem allar göngugötur verða að hafa til að geta þrifist. 6. Skortur á samstarfi borgar, ríkis og einkaaðila um æskilega þróun og uppbyggingu á miðbæjar- svæðinu, þ.e. samstarf um ein- staka framkvæmdir, fram- kvæmdatíma og fjármögnun. Hvað hefur verið gert? Margar aðgerðir hafa verið fram- kvæmdar á undanförnum 5-6 árum í þeim tilgangi að efla miðbæinn og gamla austurbæinn sem verslun- ar- og þjónustusamfélag. Þetta eru einstaka framkvæmdir tengdar þeim, sem skila árangri á mismun- andi löngum tíma. I þessu sam- bandi tel égeftirfarandi atriði mikil- vægust: 1. I fyrsta sinn frá upphafi var árið 1985 lokið við gerð heildar- skipulags fyrir miðbæinn. Þar með var réttarstaða allra hús- og lóðareigenda í miðbænum Ijósog hveijum og einum lóðar- hafa heimilt að framkvæma á sinni lóð í samræmi við staðfest deiliskipulag miðbæjarins. 2. Lokið við byggingu tveggja bíla- geymsluhúsa á svæðinu (Vestur- gata 7 og við Bergstaðar- stræti/Skólavörðustíg). Það þriðja í byggingu (Ráðhúskjall- ari) og framkvæmdir við það fjórða hefjast nú í sumar (Hverf- isgata 20). Bílastæðaijöldi er samtals u.þ.b. 500. Ennfremur voru gerð 350 bílastæði við Faxaskála (Bakkastæði) fyrir nokkrum árum, sem hafa þjónað miðbænum mjög vel. 3. Eins og fram hefur komið voru hnökrar á framkvæmd stöðu- mælavörslu í borginni eftir að nýjar reglur tóku gildi í mars 1988. Úr því hefur verið bætt að mestu leyti. Stöðutími hefur verið lengdur, stöðumælagjaldi haldið óbreyttu og sektir Iækk- aðar. 4. Gerðar hafa verið verulegar end- urbætur á u.þ.b. helmingi aðal- verslunargötu Reykjavíkur, Laugaveginum, þar sem lögð hefur verið áhersla á fegrun götunnar og betri aðstöðu fyrir gangandi vegfarendúr. Lang- flestir eru sammála um að þess- ar endurbætur hafi tekist vel. 5. Nýtt deiliskipulag fyrir Skúla- götusvæðið hefur verið staðfest, en þar er fyrst og fremst gert ráð fyrir verulega aukinni íbúða- byggð, sem vissulega eflir og styrkir þær verslanir og þjónustu sem fyrir eru á svæðinu. Einnig er í skipulagsskilmálum gert ráð fyrir því að 'A af bílastæðum í nýbyggingum við Skúlagötu séu opin almenningi á daginn. 6. Að tillögu sjálfstæðismanna hef- ur borgarstjórn ákveðið að stofna Þróunarfélag miðborg- ar Reykjavíkur í þeim tilgangi að samræma hugmyndir og til- lögur hagsmuna- og fram- kvæmdaaðila um uppbyggingu mannvirkja og nauðsynlega þjónustu í miðbænum og stuðla að framkvæmd þeirra. Þróunar- félag miðborgar Reykjavíkur er að minni hyggju nauðsynlegt til að tryggja skynsamlega upp- byggingu á miðbæjarsvæðinu, en lóðir þar eru aðallega í eigu einkaaðila, félagasamtaka og ríkis. 7. Nýjar hugmyndir hafa verið kynntar í þeim tilgangi að endur- reisa Austurstræti sem líflega og spennandi göngugötu og þar með vonandi að stuðla að fjöl- skrúðugu mannlífi í miðbænum. Tillagan gengur út á að byggja glerhús meðfram norðurhlið göt- unnar sem í yrðu staðsettar margvíslegar þjónustueiningar. Með þessum hætti mætti færa líf í norðurhlið götunnar og gerá Austurstræti áhugaverðara sem göngugötu. Hvað er framundan? Að undanförnu hefur verið unnið sérstaklega að eftirfarandi verkefn- um: 1. Endurreisn Austurstrætis sem göngugötu, sbr. fyrrnefnd til- laga. Hins vegar hafa nánast allir hagsmunaaðilar í Austur- stræti og mjög margir aðilar víða á miðbæjarsvæðinu ein- dregið óskað eftir því að þar til fyrirhugaðar breytingar á Aust- urstræti verða framkvæmdar, verði akstur einkabíla heimilað- ur um Austurstræti. í þessu sambandi er bent á reynsluna af akandi og gangandi umferð á Laugaveginuin sem gott for- dæmi. 2. Bygging bílageymsluhúss á lóð- inni Hverfisgata 20, fyrir u.þ.b. 250 bíla. Á þessu ári og næsta verða jafnframt tekin í notkun almenningsbílastæði í Ráðhús- kjallaranum og bílastæði á Al- þingisreit milli Kirkjustrætis og Vonarstrætis en í samvinnu við Alþingi hefjast framkvæmdir á reitnum nú í sumar. 3. Framkvæmdir á svæði vestan Vitastígs, milli Skúlagötu og Hverfisgötu, eru þegar hafnar. Þar verða byggðar u.þ.b. 100 íbúðir fyrir aldraða auk þjón- ustumiðstöðvar fyrir hverfið. Bílastæði verða neðanjarðar, þar af um 100 almenningsstæði. Framkvæmdir á Völundarlóð og Hafnarbíóslóð eru komnar vel á veg og er augljóst að allar fram- kvæmdir vð Skúlagötuna munu styrkja verslun og þjónustu á miðbæjarsvæðinu. 4. Stofnun Þróunarfélags miðborg- ar Reykjavíkur verður mánudag- inn 23. apríl _nk. kl. 18.15 á Hótel Borg. Áður hefur verið minnst á tilganginn með stofnun slíks félags og er það von mín að Þróunarfélagið verði öflugur hvati að markvissri uppbygg- ingu í miðbænum á næstu árum. Sérstaða miðbæjarsvæðisins er einstök og í mínum huga er ljóst, að miðstöð smásöluverslunar, margvíslegrar þjónustu og stjórn- sýslu- og menningarstofnana er og verður á þessu svæði. Miðbær Reykjavíkur er afar sérstakur og hefur upp á mikla möguleika að bjóða. Þar er gert ráð fyrir veru- legri varðveislu gamalla húsa, sam- hliða byggingu nýrra, sem munu í senn styrkja miðbæinn, skapa aukna fjölbreytni og auka aðdrátt- arafl þessa sögufræga borgarhluta þar sem byggð hófst fyrst í Reykjavík. Höfundur er borgarfulltrúi fyrir SjAlfstíeðisflokkinn í Reykjavík og formaður skipulagsnefndar borgarinnar. Ertu í vandræðum með FERMINGARGJÖF? Við erum með réttu græjurnar. Með seivíimheiser heyrnartólunum getur þú notið hljómsins úr nýju hljómtækja- samstæðunni (eða gömlu) til hins ýtrasta. Fagmennirnir velja SEMIMHEISER Verð frá kr. 3.400,- til kr. 18.900,- PFAFF Borgartúni 20 og Kringlunni S: 26788 S:689150 ULTRA GLOSS endist langt umfram hefö- bundnar bóntegundir. utsöiustaðir: »- stöðvamar Olíufálagið hf

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.