Morgunblaðið - 26.07.1990, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. JULI 1990
Sala á óunnum físki í Bretlandi:
Verð á þorski 25,7%
hærra en fyrir ári
MEÐALVERÐ á óunnum þorski, sem seldur var úr íslenskum fískiskip-
um og gámum í Grimsby og Hull í Bretlandi fyrstu þrjár vikurnar í
þessum mánuði, er 1,37 sterlingspund, eða 25,7% hærra en á sama tíma
í fyrra. Seld voru rúm 1.600 tonn af þorski í Bretlandi fyrstu þrjár
vikurnar í þessum mánuði, eða 12,9% meira magn en á sama tíma í
fyrra. Seld voru rúmlega eitt þúsund tonn af ýsu í Bretlandi fyrstu
þrjár vikurnar í þessum mánuði fyrir 1,36 punda meðalverð, sem er
5,2% minna magn fyrir 27,1% hærra verð en á sama tíma i fyrra.
Karl Steinar Guðnason, formaður Verkalýðs- og sjómannafélags
Keflavíkur, sagði að minnka yrði útflutning á óunnum fiski verulega.
Morgunblaðið/Matthías G. Pétursson
Sjóbað íhitanum
Þessir vösku krakkar kældu sig í sjónum við Hrísey, enda einstök veðurblíða norðanlands að undanförnu.
Ekki sauð þó meira á þeim en svo að þeir óðu út í alklæddir.
Fiskmarkaðurinn vestan hafs:
Verðhækkanir nauðsyn
til að fá físk að heiman
- segir Mag-nús Friðgeirsson, forstjóri Iceland Seafood
ICELAND Seafood, dótturfyrirtæki Sambandsins í Bandaríkjunum,
hækkaði verð á 10 punda þorskflakapakkningum í síðustu viku
úr 2,65 dollurum pundið í 2,85 og hafa þessar pakkningar því
hækkað hjá fyrirtækinu um 24% á síðastliðnum þremur mánuðum.
Sambærilegar hækkanir hafa orðið á öðrum þorskflakapakkning-
um. Magnús Friðgeirsson, forstjóri fyrirtækisins, segir þá stöðu
komna upp á markaðnum vestan hafs, að verðhækkanir af þessu
tagi séu nauðsynlegar til að fá fiskinn að heiman. Mat hans á stöð-
unni sé það, að betra sé að bjóða fiskinn á háu verði heldur en
hafa ekkert að bjóða.
Fyrstu sex mánuðina í ár voru
seld tæplega 16 þúsund tonn af
óunnum þorski í Bretlandi fyrir 1,25
sterlingspunda meðalverð, eða 13%
meira magn fyrir 42% hærra meðal-
verð en á sama tíma í fyrra. Þetta
magn er 8,6% af þorskaflanum'
fyrstu sex mánuðina í ár, sem var
tæp 186 þúsund tonn, en á sama
tíma í fyrra voru 6,8% af þorsk-
aflanum seld óunnin í Bretlandi.
Seld voru rúmlega 9 þúsund tonn
af ýsu í Bretlandi fyrstu sex mánuð-
ina í ár fyrir 1,36 punda meðalverð,
eða 5,5% meira magn fyrir 33,3%
hærra meðalverð en á sama tíma á
síðastliðnu ári. Þetta magn er 27,5%
af ýsuaflanum fyrstu sex mánuðina
í ár, sem var tæp 33 þúsund tonn,
en á sama tíma í fyrra voru 30,3%
af ýsuaflanum seld óunnin í Bret-
landi.
Karl Steinar Guðnason, formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags
Keflavíkur, sagði að minnka yrði
útflutning á óunnum fiski verulega.
„Það er ljóst að fiskmarkaðirnir á
suðvesturhorninu hafa búið við
svelti," sagði Karl Steinar. Hann
sagði að nú væri mikið atvirmuleysi
á Suðvesturlandi og ekki yrði við
það unað að mikill útflutningur á
óunnum físki bitnaði á verkafólki,
bæði á Suðvesturlandi og annars
staðar á landinu.
Karl Steinar sagði _að á þingi
Verkamannasambands íslands, sem
haldið var síðastliðið haust, hefði
verið samþykkt að stefnt skuli að
því að allur flskur verði seldur innan-
lands. „Ég trúi því að það þurfi að
Barn fæð-
ist í Ólafs-
íjarðamiúla
BARN fæddist í Ólafsfjarðarmúla
í fyrrinótt. Móðirin var á leið til
Akureyrar i sjúkrabíl er fæðingin
átti sér stað.
Verið var að flytja móðurina á
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri.
Þegar fæðingarhríðirnar byijuðu í
Múlanum var sjúkrabifreiðin stöðv-
uð og Ijósmóðir og faðirinn tóku á
móti barninu. Móðir og barn eru
nú á Fjórðungssjúkrahúsinu og
heilsast báðum vel.
gerast. Mér er það hins vegar ljóst
að við þær aðstæður, sem nú eru,
er óhjákvæmilegt að fiskur verði
fluttur út óunninn. Ef fiskvinnslan
fær aftur á móti ekki nægilegt hrá-
efni mun atvinna í landi leggjast af,
bæði á Suðurnesjum og annars stað-
ar, og ég tel að Aflamiðlun verði
að bregðast við því,“ sagði Karl
Steinar.
Næsti fundur stjórnar Aflamiðl-
unar verður að öllum líkindum hald-
inn í næstu viku, að sögn Vilhjálms
Vilhjálmssonar framkvæmdastjóra
Aflamiðlunar.
Verðhækkanir á fiskafurðum
héðan hafa verið töluvert örar frá
því í vor og hefur verð á þeim nú
farið yfir hámarkið, sem náðist
árið 1987. Venjulega hafa hækk-
anir þessara afurða fylgst að hjá
íslensku fyrirtækjunum vestan
hafs Iceland Seafood og Coldwat-
er, en nú hefur Iceland Seafood
orðið fyrra til að hækka verðið.
Magnús Friðgeirsson segir, að Ice-
land Seafood hafi einfaldlega selt
öll sín flök og til að ná athygli
framleiðenda hér heima, hafí fyrir-
tækið séð sig knúið til að hækka
verðið til að fá fiskinn.
„Möguleg áhrif þessara verð-
hækkana á markaðinn eru auðvit-
að umhugsunarefni. Spumingin
er hvort áhrifin verði neikvæð eins
og árið 1987, en það er líka spurn-
ing hvort áhrifín verði einfaldlega
ekki enn neikvæðari, höfum við
engin flök að bjóða. Þá yrðu kaup-
endur að snúa sér annað, jafnvel
þó þeir væru tilbúnir að borga
hærra verð fyrir vöruna. Með þetta
að leiðarljósi höfum við hækkað
verðið og verið eitthvað fyrri til
þess en Coldwater, fyrst og fremst
vegna þess að birgðir okkar hafa
verið minni. Hækkanir hjá Cold-
water hafa fylgt í kjölfar okkar
og ég reikna heldur með því að
svo verði áfram, nema eitthvað
sérstakt gerist á markaðnum,"
segir Magnús Friðgeirsson.
I kjölfar verðhækkana árið 1987
dró úr eftirspurn vestan hafs og
verð lækkaði töluvert. Magnús
segir að aðstæður nú séu töluvert
frábrugðnar þeim, sem þá ríktu,
því þá hafi samkeppni um fiskinn
innan Bandaríkjanna ráðið verð-
hækkununum. Nú sé það gífurleg
eftirspurn í Evrópu, sem hækki
verðið og það sé því líklegra til
að halda. Vilji markaðurinn vestan
hafs ekki keppa á þessu verði, sé
svigrúm til að halda sig við Evr-
ópumarkaðinn. „Við erum stað-
ráðnir í því, að gera allt sem við
getum til að sjá til þess að þeir,
sem geta greitt hátt verð fyrir
þorskflök vestan hafs, geti fengið
þau keypt og við munum haga
verðlagningu okkar í samræmi við
það. Sveltum við þennan markað
algjörlega vegna samkeppni frá
Evrópu, missum við hann í hendur
annarra,“ segir Magnús.
Meint skatt-
svik Benco hf
hjá ríkis-
skattstjóra
SKATTAMÁL heildsölufyrirtæk-
isins BENCO hf. og aðaleiganda
þess, sem með endurákvörðun
ríkisskattsljóra hefur verið gert
að greiða um 55 milljónir króna
vegna meints undandráttar árin
1987-1989 á söluskatti, tekju-,
eignaskatti og aðstöðugjöldum,
ásamt álagi og dráttarvöxtum,
eru, samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins, enn til meðferðar hjá
ríkisskattstjóra sem ekki hefur
lokið við að kveða upp úrskurð
um kæru fyrirtækisins og eig-
andans vegna endurákvörðunar-
innar. Kæruúrskurði ríkisskatt-
stjóra getur gjaldandi skotið til
rikisskattanefndar til endanlegr-
ar úrlausnar um gjaldstofna.
Bragi Steinarsson vararíkissak-
sóknari staðfesti að niðurstöður
skatta- og lögreglurannsóknar
hefðu verið sendar ríkissaksóknara,
sem taka muni ákvörðun um hvort
höfðað verði opinbert mál til refs-
ingar til viðbótar skattarefsingum.
Þeirrar ákvörðunar er ekki að
vænta fyrr en endanleg niðurstaða
skattayfirvalda um gjaldstofna er
fengin.
Síðastliðinn vetur, meðan á lög-
reglu- og skattrannsókn stóð, var
aðaleiganda fyrirtækisins með
dómsúrskurði gert að sæta far-
banni. Það rann úr gildi 23. maí
síðastliðinn.
Greinilega ekki þingvilji fyrir nið-
urfellingu jöftiunargjaldsins
- segir flármálaráðherra
Fjármálaráðherra segir að ekkert lrumvarp hafi komið firam á síðasta
þingi um að fella jöfnunargjald á innfluttar iðnaðarvörur niður og
því hafi greinilega ekki verið þingvilji fyrir þeirri niðurfellingu.
Rætt var um að lækka jöfnunar-
gjaldið úr 5% í 2,5% í tengslum við
nýlegar aðgerðir ríkisstjórnarinnar
til lækkunar verðlags, og bent á
að ríkið hafí þegar fengið þær tekj-
ur af gjaldinu sem gert var ráð
fyrir í fjárlögum. Friðrik Sophusson
þingmaður Sjálfstæðisflokksins
hefur vakið athygli á því að ríkis-
stjórnin hafi lofað því, við gerð
kjarasamninga árið 1989, að jöfn-
unargjaldið yrði fellt niður, þegar
virðisaukaskattur yrði tekinn upp.
Utanríkisráðherra hefur nú lagt til
að gjaldið verði lækkað í tengslum
við aðgerðir vegna launahækkunar
til BHMR. Ólafur Ragnar Grímsson
fjármálaráðherra hefur ekki viljað
Ijá máls á þessu.
„Það hefur verið bent á það með
réttu, að í fjárlögum hafí aðeins
verið gert ráð fyrir tekjum af jöfn-
unargjaldinu í hálft ár. En hins
vegar var ekki samþykkt frumvarp
á Alþingi um að fella jöfnunargjald-
ið niður og ég minnist þess ekki
að flutt hafi verið um það frum-
varp, þótt Friðrik Sophussun hafi
vissulega vakið athygli á málinu I
ræðum. Svo ef einhvers staðar er
mótsögn í þessu máli, er mótsögnin
hjá Alþingi að hafa áætlað fyrir
gjaldinu í aðeins hálft ár en ekki
fellt það niður. Það var því greini-
lega ekki þingvilji þá til að fella
þetta gjald niður, og því má spyija
hvort nú sé allt í einu slík brýn
r.aúðsyn að breyta því, að það þurfi
að grípa til bráðabirgðalagavalds-
ins,“ sagði Ólafur Ragnar.
Hann sagði að jöfnunargjaldið
snerist fyrst og fremst um samn-
inga milli íslands og annarra landa,
og væri jafnframt vernd fyrir
íslenskan iðnað. Einnig væru innan
Evrópubandalagsins margvíslegar
jöfnunaraðgerðir, gjöld og styrkir
gagnvart þeim atvinnugreinum sem
kepptu við íslenskan útflutning.
„Þess vegna er umræðan um
jöfnunargjaldið miklu flóknari en
svo, að það sé aðeins spurning um
einhveija verðlagsprósentu í fram-
færsluvísitölu. Hún snertir grurid-
vallaratriði í samskiptum Islands
og iðnríkja Vestur-Evrópu, sam-
keppnisstöðu íslensks iðnaðar og
hvernig við eigum að halda á samn-
ingum okkar gagnvart þeim ríkjum
sem tvímælalaust hygla atvinnu-
greinum sem keppa við íslenskan
útflutning," ságði Ólafur Ragnar
Grímsson.