Morgunblaðið - 26.07.1990, Blaðsíða 44

Breytingar á olíusamningum:
Rússar selja hingað
bensín frá Rotterdam
SAMÞYKKT hefur verið að Sovétmenn selji hingað til lands bensín
frá Rotterdam í stað þess að siglt sé með það frá stöð við Svarta-
haf. Viðskiptaráðherra segir að þessi breyting eigi ekki að raska
jafnvægi í viðskiptum Islands og Sovétríkjanna.
Björn Friðfinnsson ráðuneytis-
stjóri í viðskiptaráðuneytinu segir
að rætt hafi verið við sovéska við-
skiptaaðila vegna breytingarinnar.
Þá hafi í liðinni viku verið rætt við
innlend olíufyrirtæki og utanríkis-
Fjallagrös
og söl seld
til útlanda
Blönduósi.
Súpuverksmiðjan Vilko á
Blönduósi sendir í haust 300 kíló
af fjallagrösum til Þýskalands.
Að sögn Gunnars Valdimarsson-
ar, framkvæmdastjóra Vilko, er
óvíst um framhald á þessari nýj-
^ ung í útflutningi. Þá voru söl send
til Japans á vegum Vilko en engin
viðbrögð hafa fengist um frekari
viðskipti.
Gunnar Valdimarsson sagði að
samningar um þennan útflutning
hefðu verið gerðir sl. haust. Fjalla-
grösin kæmu að austan og það væri
einn aðili sem sæi um að útvega
hráefnið. Fjallagrösin verða einungis
hreinsuð og þurrkuð hér á landi og
gat Gunnar þess að þessi 300 kg
tækju mikið rými í flutningi. Um
frekari útflutning vildi hann lítið
segja en miðað við verðið fyrir
þessa sendingu til Þýskalands væri
framtíð í þessu.
Gunnar taldi að forsendur gætu
auðveldlega breyst. Ef til dæmis
1 hundrað aðilar á vegum byggða-
stofnunar væru við fjallagrasatínslu
hlyti verð að lækka með auknu fram-
boði. Gunnar vildi geta þess að fara
ætti varlega út í þessa starfsemi og
skipuleggja þyrfti tínsluna því fjalla-
grösin vaxa hægt og ekki mætti
ganga of nærri þessari plöntuteg-
und.
„Það eru 6 vikur síðan söl voru
send til Japan en engin viðbrögð
hafa borist,“ sagði Gunnar. Hann
sagði að sölin hefðu verið frá Stokks-
eyri því lítið væri um þau í austur-
húnvetnskum fjörum. Nú yrði bara
að bíða eftir viðbrögðum frá Japan.
Jón Sig.
ráðuneytið vegna málsins.
Sovétmenn vilji fá að semja við
vestræn fyrirtæki í Rotterdam um
að koma hingað bensíni og afhenda
þeim olíu í staðinn. Þannig spari
Rússar sér kostnað við flutning frá
Svartahafi til Rotterdam. Sam-
kvæmt upplýsingum blaðsins er
þó aðalástæða breytingarinnar
bensínskortur í Sovétríkjunum
vegna aukinnar bílaeignar.
Hættan við annað upprunaland
eldsneytisins en Sovétríkin er sú
að jafnvægi raskist í uppgjöri við-
skiptareikninga, þannig að íslend-
ingar teldust hafa keypt minna af
Sovétmönnum. Þetta gæti til að
mynda skaðað síldarútvegsnefnd.
Björn Friðfinnsson segir að tekið
hafi verið fyrir vandamálið með
skilyrði um að þessi bensíninnflutn-
ingur verði bókfærður sérstaklega
og bætt ofan á annan innflutning
frá Sovétmönnum við uppgjör
reikninga í viðskiptaviðræðum.
Sovétmenn selja hingað bensín
og olíu fyrir 52 milljónir dala á
árinu. Bensínið er blýlaust 92 okt-
ana og um helmingur þess bensíns
sem notað er hérlendis.
Kristinn Björnsson forstjóri
Skeljungs segir að í raun skipti
ekki máli hvort bensínið komi frá
Svartahafi eða Rotterdam, tryggt
verði með eftirliti að ekki dragi úr
gæðunum.
Morgunblaðið/PPJ
Tylltá toppinn
Það er engu líkara en flugmaðurinn treysti varlega á uppstreymið og
telji ráðlegast að tylla stélinu á fjallstoppinn. Myndin var tekin við
Melgerðismela, þar sem svifflugmenn léku listir sínar á dögunum.
Nýjar reglur um
gjaldeyrismál:
Ferðagjald-
eyrir verður
200 þúsund
HÁMARKSFJÁRHÆÐ gjaldeyris
sem hverjum ferðalangi leyfist að
taka með sér úr landi hækkar um
næstu mánaðamót í 200 þúsund
kr. en 300 þúsund vegna við-
skiptaferða. Takmarkanirnar
falla niður 1993. Þetta er meðal
efnis í væntanlegri reglugerð um
nýskipan gjaldeyris- og viðskipta-
mála. Seðlabankinn auglýsir jafh-
framt reglur í gjaldeyrisviðskipt-
um á næstunni.
Reglugerðin gerir ráð fyrir að ein-
staklingar megi á næsta ári kaupa
erlend verðbréf fyrir 7.500 ECU og
verðbréfasjóðir fyrir 1,5 milljón
ECU. Fjárhæðirnar hækka árið eftir
og verða takmarkanir afnumdar
1993. Fjárhæðirnar hafa verið um-
reiknaðar í íslenskar krónur og
munu taka breytingum mánaðarlega
í samræmi við kaupgengi ECU.
Heimilaðar verða beinar fjárfest-
ingar í erlendum atvinnurekstri og
íslendingar geta opnað gjaldeyris-
reikninga í erlendri mynt í útlöndum.
Að auki verður innlendum aðilum
leyft að kaupa fasteignir erlendis
og síðar erlend hlutabréf, skuldabréf
og markaðsverðbréf. Hámarksfjár-
hæðir eru tilteknar í öllum tilvikum.
Ráðherra greinir á um dagsetningu
þessa oger ekki endanlega frá henni
gengið. I reglugerðinni eru heimildir
erlendra aðila til fjárfestinga hér
rýmkaðar mjög.
Sjá forsíðu viðskiptablaðs.
Möguleikar athugaðir á að
taka hækkun BHMR aftur
KRAFA Alþýðusambands íslands um sömu launaþróun og hjá öðrum
launþegum í landinu er óbreytt eftir miðstjórnarfund samtakanna í
gær, sem boðað var til vegna úrskurðar Félagsdóms um 4,5% launa-
hækkun til handa háskólamenntuðum ríkisstarfsmönnum frá 1. júlí.
Var talið óverjandi að lægra launað fólk fengi ekki hækkanir í sama
mæli og þeir sem eru hærra launaðir.
Sterkar raddir voru uppi um það I annars möguleika á að hækkunin
á fundinum að einfaldast og best sem Félagsdómur dæmdi BHMR frá
væri að hækkunin til BHMR gengi 1. júlí verði tekin til baka í byijun
til baka. Ríkisstjórnin íhugar meðal | ágúst. Það er hins vegar flókið lög-
Tjörnin í miðbæ Reykja-
víkur stækkuð um helming
TJÖRNIN í miðbæ Reykjavíkur verður á næsta ári stækkuð um
helming að sögn Þorvaldar S. Þorvaldssonar forstöðumanns borg-
arskipulags. Tjarnarsvæðið nær þá allt suður að Norræna húsi
og sker Hringbraut það. Ætlunin er að útbúa síki kringum frið-
land í Vatnsmýrinni en setja yfir það brýr að loknum varptíma
ár hvert.
Fyrirhugað er að ráðast í það
haustið 1991 að stækka mikið
pollinn við Norræna húsið. „Hann
verður að miklu stærri tjörn sem
nær að Hringbraut og Sæmundar-
götu,“ segir Þorvaldur S. Þor-
valdsson. „Þannig verður búið
betur að varpi fugla og svæðið
verður eðlilegt framhald gömlu
Tjarnarinnar. Umhverfis friðað
svæði í Vatnsmýrinni á að grafa
síki og setja yfir það brýr á sumr-
in.“
Hólmar verða í nýju tjörninni
sem ætlað er að þeki 5-6 hektara
svæði. Hún verður því að sögn
Þorvaldar álíka stór og Tjörnin í
miðbænum er nú. Hann segir að
verkinu þurfi helst að ljúka á einu
hausti og því verði að líkindum
ekki lagt í það á þessu ári.
Þá verða þær breytingar á
Tjörninni á næsta ári að hægt
verður að ganga alveg niður við
hana víðast meðfram Tjarnar-
götubakkanum. Jafnframt verður
Tjörninni veitt alveg að ráðhúsinu
og undir það þannig að lítil tjörn
myndist á horni Vonarstrætis og
Tjarnargötu. Brú verður byggð
yfir Tjörnina milli ráðhússins og
bakkans við Iðnó.
fræðilegt álitaefni hvort sá kostur
er raunhæfur eða ekki. Allar leiðir
sem fela í sér launahækkun til ASI-
félaga nú eða flýtingu á samnings-
bundnum launahækkunum gera það
að verkum að taka þarf upp forsend-
ur samninganna frá því í febrúar
að meira eða minna leyti.
Stíf fundahöld voru í gær um
málið. Ríkisstjórnin ákvað á fundi
sínum um morguninn að segja upp
samningnum við BHMR frá 30. sept-
ember með mánaðarfyrirvara eins
og samningurinn gerir ráð fyrir.
Þessi ákvörðun var tilkynnt for-
svarsmönnum BHMR, sem voru kall-
aðir á fund formanna ríkisstjórnar-
flokkanna eftir hádegið í gær. Fyrir
ríkisstjórnarfundinn hafði fjármála-
ráðherra rætt við BHMR um hvort
það væri tilbúið til einhverra tilslak-
ana varðandi kauphækkunina eða
túlkun samninga. Páll Halldórsson,
formaður BHMR, sagði um uppsögn
samningsins að hann gilti í öllum
atriðum þar til nýr hefði verið gerð-
ur og BHMR myndi ekki gera lak-
ari samning en þann sem sagt hefði
verið upp.
Að loknum fundinum með BHMR
komu forsvarsmenn Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja á fund
ríkisstjórnarinnar. Ögmundur Jónas-
son, formaður BSRB, sagði að lokn-
um þeim fundi að samtökin myndu '
ekki sætta sig við að launamunur
. ykist hjá ríkinu........ ;:
Á miðsyórnarfundinum var for-
setum ASI einnig falið að gangast
fyrir viðræðum við BHMR til að fá
afdráttarlaust fram hver afstaða
þeirra er og var vonast til að sá
fundur yrði snemma í dag, áður en
kemur til boðaðs samningafundar
ASÍ með VSÍ og VMS fyrir hádegið.
Þar mun krafa ASÍ um sömu launa-
þróun og hjá BHMR verða ítrekuð,
en samtökin telja vinnuveitendur sið-
ferðilega skuldbundna til að verða
við þeirri kröfu, þar sem það sé ein
af forsendum samninganna frá því
í febrúar. Fundir með ríkisstjórninni
eru ráðgerðir í kjölfarið.
Miðstjórnin samþykkti ályktun
þar sem segir að þjóðarsáttin svo-
nefnda hafi vakið vonir í bijósti
margra landsmanna um að tekist
hefði frekar en áður að hemja verð-
bólguna og þannig skapa raunhæf-
ari kjarabætur en ella hefði orðið.
Niðurstaða Félagsdóms og samn-
ingsbundinn réttur BHMR til að fá
kauphækkanir til jafns við það sem
samið verður um hjá öðrum setji af
stað víxlhækkanir sem ekki sjái fyr-
ir endann á, svo lengi sem allir aðil-
ar haldi sínu til streitu. Aukinn kaup-
máttur fáist ekki með því móti, að-
eins aukin verðbólga. Allra leiða
verða að leita til að veija árangur
samninganna sem allir launamenn
hafí notið.
Sjá fréttir á bls. 18-19.