Morgunblaðið - 04.10.1990, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
224. tbl. 78. árg.
FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Sendiherra Marokkó í Frakklandi:
Saddam vill ekki
verða píslarvottur
París, Nikósíu, Abu Dliabi, Bagdad. Rcuter.
SADDAM Hussein íraksforseti heimsótti í gær Kúvæt í fyrsta sinn
eftir innrásina og ráðgaðist við herstjórnendur sína. íraska fréttastof-
an INA sagði mannlíf með miklum blóma í Kúvæt og hefðu hermenn
Saddams í Kúvæt-borg heitið því að fórna lífi sínu fyrir leiðtogann
ef þörf krefði. Sendiherra Marokkó í Frakklandi segir Saddam engan
hug hafa á því að verða píslarvottur araba og hægt sé að semja um
innlimun Kúvæts í írak.
Sérstakur sendimaður frá Ma-
rokkó var nýlega í Bagdad. Sendi-
herrann í París segir að Sadddm
muni aldrei sætta sig við að furstinn
af Kúvæt taki aftur við völdum. írak-
ar muni einnig krefjast betri að-
Hefðbundin vopn:
Samið um
stórfelldan
niðurskurð
New York. Reuter.
RISAVELDIN tvö, Bandaríkin og
Sovétríkin, náðu í gær samkomu-
lagi um öll meginatriði samnings
um víðtækan niðurskurð hefð-
bundins herafla í Evrópu. Talið
er að samkvæmt ákvæðum samn-
ingsins muni Sovétmenn þurfa að
eyðileggja allt að 40.000 skrið-
drekum en á því sviði vopna hafa
þeir nú mikla yfirburði.
Utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, James Baker, og starfs-
bróðir hans sovéskur, Edúard She-
vardnadze, skýrðu frá þessum
áfanga á sameiginlegum frétta-
mannafundi í New York í gær eftir
fimm klukkustunda viðræður. Þeir
sögðu að eingöngu ætti eftir að leysa
fáein minniháttar mál áður en hægt
yrði að undirrita CFE-samninginn
svonefnda auk þess sem ríkin þyrftu
að ráðfæra sig við bandamenn sína.
Samningurinn gerir ráð fyrir mik-
illi fækkun skriðdreka, flugvéla og
fallbyssna sem varnarbandalqgin
tvö, Atlantshafsbandalagið og Var-
sjárbandalagið, ráða yfir.
gangs að sjó, samnýtingar olíulinda
á landamærum Kúvæts og íraks og
jafnframt að skuldir íraka við Kúvæt
verði strikaðar út. Saddam leggi nú
áherslu á að verða ekki auðmýktur.
Hosni Mubarak Egyptalandsfor-
seti sagði á þriðjudag að viðskipta-
bannið gegn írökum væri farið að
hafa áhrif og gæti þvingað'þá til
að hverfa frá Kúvæt. James Baker,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
sagði að æ fleiri ríki virtust styðja
hernaðaraðgerðir að því tilskildu að
Sameinuðu þjóðirnar hefðu sam-
þykkt þær fyrirfram.
Reuter
Mikill fögnuður ríkti í Berlín í fyrrinótt þegar sameiningardagurinn rann upp. Hér sést ónefndur
Austur-Þjóðveiji sem vart ræður sér af gleði. Skjaldarmerkið hefur verið skorið út úr gamla a-þýska
fánanum og maðurinn stungið höfðinu í opið.
Þýskaland er sameínað
— Þýskaland er fij álst
- segir George Bush Bandaríkjaforseti
í heillaóskaávarpi til þýsku þjóðarinnar
Berlín. Bonn. Washington. Reuter.
ÞJÓÐVERJUM bárust hamingjuóskir hvaðanæva úr heimin-
um í gær vegna sameiningar þýsku ríkjanna. Við athöfn í
Hvíta húsinu sendi George Bush Bandaríkjaforseti Þjóðveij-
um heillaóskir. „I 45 ár bjó sundruð þjóð í hjarta tvískiptrar
álfu. Og á þessari markalínu í deilum austurs og vesturs var
einni þjóð bókstaflega skipt milli tveggja heima,“ sagði Bush.
„Draumar verða stundum að veruleika. Þýskaland er samein-
að — Þýskaland er frjálst.“
Á miðnætti aðfaranótt 3. októ-
ber var Frelsisklukkunni hringt í
Berlín til marks um að sameining-
arstundin væri runnin upp og sam-
þýskur fáni var dreginn að húni
fyrir utan gamla’ þinghúsið
(Reichstag). Richard von Weizsác-
ker, forseti Þýskalands, flutti
Leníngrad-búar vilja kenna
borgina á ný við Pétur postula
Moskvu. Reuter.
MARGRA áratuga dýrkun á
stofnanda _ Sovétríkjanna,
Vladímír Íljíts Úljanov, er nefndi
sig Lenín, virðist nú á undan-
haldi í borginni sem ber nafn
hans, Leníngrad. Vikublaðið
Moskvufréttiv segir að félags- HEd|
rannsóknastöð i borginni hafi wj|pH|
nýlega gert skoðauakönnun sem W fS.
gefi til kynna að meirihluti íbú-
anna vilji á ný kenna hana við viadímír Lenín.
Pétur postula.
Pétur mikli keisari lagði grundvöll að borginni á
17. öld, nefndi hana Skt. Pétursborg og gerði að
höfuðborg Rússaveldis; bolsévíkar gerðu síðan
Moskvu aftur að höfuðborg. Heitið Petrograd var
tekið upp í fyrri heimsstyrjöldinni og notað þar til
eftir dauða Leníns. Leníngrad hefur um 4,2 milljón-
ir íbúa og er næststærsta borg Sovétríkjanna.
44% aðspurðra sögðust vilja að borgin héti Skt.
Pétursborg, fimm af hundraði vildu nefna hana
Petrograd, aðeins 37% vilja enga breytingu. Mál-
gagn kommúnistaflokksins í borginni hefur lagt til
þá ötvæntingarfullu málamiðlun að miðborgin verði
nefnd Skt. Pétursborgarsvæðið. Núverandi borgar-
stjóri, Anatólíj Sobtsjak, er eindreginn umbótasinni
og hefur sagt sig úr kommúnistaflokknum. Hann
styður hugmyndir um nafnbreytingu en vill fresta
framkvæmdum vegna kostnaðar.
Æ fleiri sovéskir sagnfræðingar telja að Lenín
hafi Iagt grundvöllinn að harðstjórn Jósefs Stalíns
sem olli dauða tugmilljóna manna. Róttækur þing-
maður kallaði Lenín nýlega „höfund ríkisrekinnar
hermdarverkastefnu."
ávarp þar sem' hann sagði m.a.
að Þjóðverjar vildu þjóna heims-
friðinum í sameinaðri Evrópu.
Margir erlendir þjóðarleiðtogar
vísuðu til fyrri reynslu af samein-
uðu Þýskalandi og þótti þetta sýna
að fortíð Þjóðverja væri ekki
gleymd. „Á þessari sögulegu stund
fyrir þýsku þjóðina er ég sann-
færður um að sameinað Þýskaland
mun ekki misnota traust heims-
byggðarinnar, og sérstaklega ná-
granna sinna,“ sagði Wojciech
Jaruzelski, forseti Póllands, í
heillaóskaskeyti til von Weizsác-
kers.
Francois Mitterrand Frakk-
landsforseti sagði að sameiningin
væri „réttlátur dómur sögunnar".
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Bretlands, óskaði Þjóðveij-
um til hamingju en minnti á að
það væri undir öðrum ríkjum kom-
ið að sjá til þess að Þjóðveijar
yrðu ekki allsráðandi í Evrópu.
Israelar fögnuðu sameiningu
Þýskalands með nokkrum semingi
og eitt dagblaðið sagði hana móðg-
un við gyðinga. Yitzhak Shamir,
forsætisráðherra landsins, sagði
að það hefði valdið sér vonbrigðum
að ekki væri minnst á helför gyð-
inga í samningi þýsku ríkjanna
um sameiningu.
. Óvæntasta heillaóskaskeytið
kom sennilega frá Bagdad þar sem
írösk stjórnvöld óskuðu Þjóðveij-
um til hamingju og liktu samein-
ingunni við „samruna" íraks og
Kúvæts.
Stjórnleysingjar, sem mótmæltu
sameiningunni, lentu i átökum við
lögreglu í miðborg Berlinar. Við
Alexandertorg var bíl velt og
kveikt í honum; um 150 óeirða-
seggir voru handteknir.
Sjá fréttir á bls. 23 og
miðopnu.
Rússajeppi
á góðu verði
Berlín. Frá Önnu Bjarnadóttur,
fréttaritara Morgunblaðsins.
PYLSUR, blöðrur, vín og her-
búnaður eru meðal varnings
sem er til sölu á sameiningar-
hátíð Þýskalands í Berlín. Það
var ekki fyrr búið að Ieysa upp
austur-þýska herinn er grænn
„Rússa“-jeppi var boðinn til
sölu fyrir framan minnismerk-
ið um fórnarlömb fasisma og
hervalds á breiðgötunni Unter
den Linden.
Jeppinn kostaði 5.000 þýsk
mörk (um 180.000 ÍSK) og
grænn Trabant á kerru fyrir aft-
an hann var boðinn á 2.500 mörk.
Faðir átta ára stúlku skellti henni
upp á vélarhlíf jeppans en barnið
hafði ekki meiri trú á herbúnaði
austursins en svo að hún hrópaði
í skelfingu sinni: „Taktu mig nið-
ur, húddið heldur mér ekki!“
Austur-þýskur fáni fékkst á 10
mörk og herfrakkar, jakkar, bux-
ur og skór voru til sölu auk hatta
og merkja af ýmsum gerðum.
Pólskir kaupahéðnar á staðnum
virtust hafa verið fljótir að átta
sig á að það yrði eftirspurn eftir
þessum hlutum.
Verðirnir við minnismerkið,
sem voru hættir að nota gæsa-
gang, voru á vakt fram eftir degi
og vegfarendur notuðu tækifærið
til að mynda þá í bak og fyrir.