Morgunblaðið - 04.10.1990, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 1990
Norski Verkamannaflokkurinn:
Krefjast nýrrar rann
sóknar í Syse-málinu
Reuter
Ósló. Frá Helge Sorensen, fréttaritara Morgunblaðsins.
NORSKI Verkamannaflokkur- mannaflokksins
inn heldur áfram að þjarma að
Jan P. Syse forsætísráðherra
og krefst nú nýrrar, óhlutdræ-
grar rannsóknar á einkafjár-
málum forsætisráðherrans. Ole
Steen-Olsen, ráðunautur Verka-
James Baker, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, hittí utanríkisráð-
herra Eystrasaltsríkjanna þriggja, Lennart Mari frá Eistlandi, Alg-
irdas Saudargas frá Litháen og Janis Jurkans frá Lettlandi, á ut-
anríkisráðherrafundi RÖSE í New York í gær.
• •
James Baker á fundi utanríkisráðherra ROSE-ríkja í New York:
Afvopnimarsamkomulag
skilyrði leiðtogafundar
New York. Reuter.
SAMÞYKKT var á fundi utanríkis-
ráðherra ríkja sem aðild eiga að
Ráðstefnunni um öryggi og sam-
vinnu í Evrópu (ROSE) í New
York í fyrrakvöld að stefna að þvi
að halda leiðtogafund RÖSE í
París 19.-21. nóvember eins og
fyrirhugað hefur verið.
James Baker, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði þó er hann sleit
ráðherrafundinum að ekkert yrði af
leiðtogafundinum ef samkomulag um
Uppreisnarher ræðst inn
í Afríkuríkið Rwanda
Brussel. Reuter.
STJÓRNARHERINN í Rwanda á
i hörðum bardögum við uppreisn-
armenn, sem réðust inn í landið á
sunnudag frá Úganda, i 70 km
fjarlægð frá höfuðborg landsins,
Kigali, að sögn talsmanna belgíska
utanríkisráðuneytisins.
Talsmaður utanríkisráðuneytisins
í Brussel staðfesti í gær fregnir þess
efnis að stjómin í Rwanda hefði beð-
ið fyrrum nýlenduherra sína, Belga,
um aðstoð í bardögum við uppreisn-
armenn. Ekkert var sagt um við-
brögð við beiðninni en sagt að allir
möguleikar yrðu'íhugaðir. Um 1.600
Belgíumenn búa í Rwanda.
Sótt er frá Úganda og komugt
uppreisnarmenn á skömmum tíma
langt inn í landið enda yfír marflatt
og hindranalaust fenjaland að ræða
þar sem átök eiga sér stað. Uppreisn-
armenn eru af ættflokki Tutsi-manna
sem hraktir voru frá völdum í landinu
af Hutu-mönnum, sem mynda meiri-
hluta landsmanna, fyrir rúmum 30
árum.
fækkun hefðbundins herafla í Evrópu
(CFE) yrði ekki í höfn áður.
Hermt er að samningamenn
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna hafi
færst nær lokamarki og yfirstigið
nokkrar hindranir í vegi samninga
síðustu daga. Enn mun þó óleystur
ágreiningur um fjölda orrustuflug-
véla, en fyrirhugað var að Baker og
sovéskur starfsbróðir hans, Edúard
Shevardnadze, hittust í gærkvöldi til
þess að freista þess að ná samkomu-
lagi um þetta atriði.
í CFE-viðræðunum er miðað við
verulega fækkun hefðbundinna
vopna á svæðinu frá Atlantshafi til
Úralfjalla.
Þrátt fyrir varfæmi Bakers virtust
utanríkisráðherrarnir bjartsýnir á að
CFE-samningur yrði í höfn .í tæka
tíð til þess að halda leiðtogafund
RÖSE.
Shevardnadze sagði á ráðherra-
fundinum í New York að „evrópska
afvopnunarlestin væri á áætlun og
næði til Parísar á réttum tíma.“
fjármálum,
hefur rannsakað hina frægu
Syse-skýrslu og komist að þeirri
niðurstöðu að forsætísráðher-
rann hafi framið 36 lagabrot
og virt 21 lagafyrirmæli að vett-
ugi auk þess að hafa sýslað sitt-
hvað sém verði að teljast á
„gráu“ svæði frá lögfræðilegu
sjónarmiði.
„Við teljum víst að forsætisráð-
herrann og ríkisstjómin fallist á
að ný rannsókn fari fram,“ sagði
Gunnar Berge, varaformaður
Verkamannaflokksins. „Annað
hlyti að vekja athygli og þá neydd-
umst við til að taka málið upp í
Stórþinginu.“
Gunnár Berge vísaði því harð-
lega á bug að krafa flokksins
væri óskammfeilin aðför að for-
sætisráðherranum.
„Það verður aldrei friður í
kringum þetta mál fyrr en óhlut-
dræg rannsókn á því hefur farið
fram,“ sagði hann og bætti við
að Verkamannaflokkurinn hefði
komið heiðarlega og málefnalega
fram í Syse-málinu.
Carl I. Hagen, formaður Fram-
faraflokksins, sagði að þama væri
um að ræða ofsóknir Verka-
mannafiokksins á hendur forsæt-
isráðherranum. Hann kvaðst vera
hneykslaður á Gro Harlem
Brundtland sem gert hefði verið
að greiða skattasekt fyrir að nota
ríkisbifreið án þess að geta um
það á skattaframtali sínu.
Hagen sagðist vilja minna á að
stjórnmálamenn væru einnig
venjulegar manneskjur sem gæti
orðið á í messunni.
Heimsmeistaraeinvígið í skák:
Reynt að múta aðstoð-
armanni Kasparovs
New York. Reuter.
UMBOÐSMAÐUR Garríjs Kasparovs, heimsmeistara í skák,
Andrew Page, sagði í gær að einum helsta aðstoðarmanni meistar-
ans hefðu verið boðnar greiðslur fyrir upplýsingar um undirbún-
ing Kasparovs fyrir einvígið við Anatólíj Karpov.
Page sagði að gengið hefði ver-
ið á Zúrab Azmajparashvílí, að-
stoðarmann Kasparovs, og honum
boðnir 100.000 dollarar, jafnvirði
Sjálfstæðiskröfur Litháa ræddar í Moskvu:
Hafnar verða samninga-
viðræður við Sovétstjórnina
Moskvu. Reuter.
LEIÐTOGAR Litháa gengu á
þriðjudag á fund Nikolajs Ryz-
hkovs, forsætisráðherra Sov-
étrikjanna, tíl að ræða framtíð
landsins, sem lýst var sjálfstætt
riki í marsmánuði. Sögðu lithá-
ískir embættismenn að fundinum
loknum að ákveðið hefði verið
að hefja formlegar samningavið-
ræður um sjálfstæði landsins.
Fyrir sendinefnd Litháa fóru þau
Vytautas Landsbergis, forseti
landsins, og Kazimiera Prunskiene,
forsætisráðherra, en formaður so-
vésku viðræðunefndarinnar var Ni-
kolaj Ryzhkov forsætisráðherra.
Áður en viðræðumar hófust í
Moskvu sögðu talsmenn stjómvalda
að þær myndu leiða í ljós hvort
Sovétstjómin væri reiðubúin að
ganga til raunverulegra samninga-
viðræðna um sjálfstæði Litháens.
Litháar lýstu yfir sjálfstæði frá
Sovétríkjunum þann 11. mars en
neyddust síðar til að fresta frekari
ákvarðanatöku á grundvelli yfirlýs-
ingarinnar eftir að hafa mátt þola
efnahagsþvinganir af hálfu ráða-
manna í Moskvu. Var sjálfstæðis-
yfírlýsingin lögð til hliðar til að
unnt yrði að ganga til viðræðna við
fulltrúa Sovétstjómarinnar.
Talsmaður litháísku ríkisstjóm-
arinnar, Gintaras Yatkonis, sagði,
fundinn hafa verið sérlega gagnleg-
an og kvað alvarlegan ágreining
ekki hafa komið upp á yfirborðið.
Rædd hefðu verið efnahagstengsl
Litháa og Moskvustjórnarinnar og
stjórnmálalegar hliðar sjálfstæðis-
baráttunnar. Haft var eftir Lands-
bergis að ákveðið hefði verið að
skipa nefndir. sérfræðinga til að
ijalla um málið og myndu þær
næstu tvær vikumar vinna að því
að skipuleggja viðræðurnar.
Auk Litháa hafa hin Eystrasalts-
ríkin tvö, Eistland og Lettland, lýst
•yfir því að þau hyggist segja sig
úr sovéska ríkjasambandinu.
Míkhaíl S. Gorbatsjov, forseti
Sovétríkjanna og leiðtogi sovéska*
kommúnistaflokksins, fordæmdi á
sínum tíma sjálfstæðistilburði
Eystrasaltsþjóðanna og sagði m.a.
að einstök lýðveldi gætu aðeins
sagt skilið við ríkjasambandið að
undangenginni þjóðaratkvæða-
greiðslu.
5,7 milljóna ÍSK, fyrir upplýsingar
um æfingaáætlun heimsmeistar-
ans.
Hann hefði neitað og skömmu
seinna hefði reyksprengju verið
stungið inn um bréflúgu á heimili
móður hans í Sovétlýðveldinu Ge-
orgíu. Hefði hún orðið fyrir smá-
vægilegum meiðslum í því sam-
bandi.
Page sagðist ekki vilja segja að
mútutilraunin hefði verið gerð með
vitund og vilja Karpovs.
Hann sagði að þetta væri ekki
í fyrsta sinn sem tilraunir af þessu
tagi væru gerðar skömmu fyrir
einvígi Karpovs og Kasparovs.
Þeir hefja næstkomandi mánu-
dag einvígi um heimsmeistaratitil-
inn í New York.
Þar tefla þeir 12 skákir og verð-
ur þá gert hlé en þráðurinn tekinn
upp að nýju í Lyon í Frakklandi
þar sem einnig verða tefldar 12
skákir.
Mónakó:
Maður Karólínu prinsessu beið bana
Nice. Reuter.
STEFANO Casiraghi, eigin-
maður Karólínu Mónakóprins-
essu, beið bana í hraðbáta-
keppni undan ströndum Món-
akó í gær.
Casiraghi tók þátt í keppninni
og var við stjómvölinn á hinum
15 metra langa bát sínum, Pinot
di Pinot, er hann tókst skyndilega
á loft á bám og hvolfdi. Mun
hann hafa beðið samstundis bana
er báturinn skall aftur á sjónum
en aðstoðarmaður hans komst lífs
af.
Casiraghi var að veija heims-
meistaratitil sinn í hraðbátasigl-
ingum og hafði ákveðið að hætta
keppni að móti loknu en það tek-
ur vikutíma. Hann tapaði dýrmæt-
um mínútum í keppninni á mánu-
dag er hann stöðvaði bát sinn til
þess að bjarga keppinaut úr
brennandi báti hans. „Sigur er
ekki útilokaður en ég verð að
leggja mig allann fram það sem
eftir er,“ sagði hann að því loknu.
Talið er að hann hafi hugsanlega
siglt báti sínum, sem náði allt að
f 180 kílómetra hraða, of géyst í
gær í þeirri von að vinna upp
þann tíma sem hann tapaði við
björgunarstarfið.
Casiraghi var seinni eiginmað-
ur Karólínu en þau giftust 1983
og .áttu þijú böm. Hann var
þrítugur og af auðugri ítalskri
fjölskyldu. Karólína er elst þriggja
barna Rainiers fursta og konu
hans Grace Kelly sem beið bana
í bílslysi í Mónakó 1982. Hún var
áður gift frönskum kaupsýslu-
manni og glaumgosa, Philippe
Junot, en þau skildu árið 1980.
Stefano Casiraghi og Karólína prinsessa af Mónakó.
Reuter