Morgunblaðið - 13.04.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. APRIL 1991
21
N G A R
A L
N G
S K O
Áhrif húsbréfakerfisins á
vexti og fjármagnsmarkað
eftir Yngva Örn
Kristinsson
í nýlegri fréttatilkynningu frá
fjármálaráðuneyti var fullyrt að
tvöföldun á útgáfu húsbréfa, úr 5
milljörðum króna árið 1990 í 10
milljarða króna 1991, sé helsta
skýring aukinnar innlendrar lán-
töku samkvæmt lánsijárlögum.
Gefið var í skyn að þetta sé helsta
skýringin á hækkun vaxta að und-
anförnu. Hér er farið fijálslega
með staðreyndir og borin saman
hrein lánsfjáröflun opinberra aðila
og brúttótölur um útgáfu húsbréfa
án samhengis við aðrar lántökur
húsnæðissjóðanna.
Hreinar innlendar lántökur
í eftirfarandi töflu er gefið yfir-
lit um hreinar innlendar lántökur
opinberra aðila 1990 og lánsfjár-
áætlun 1991.
Hreinar innlendar lán-
tökur opinberra aðila
Hlutföll af
landsframleiðslu
1990 1991 1990 1991
Ríkissjóður A-hluti (mja.kr.) (mja.kr.) 5,1 9,1 1,5% 2,5%
Húsnæðissjóðir 14,2 17,5 4,2% 4,7%
Aðrir -0,2 -2,6 -0,1% -0,7%
Hreinar lántökur opinberra aðila alls 19,0 24,0 5,6% 6,6%
Það sést að hreinar innlendar
lántökur opinberra aðila, þ.e. lán-
tökur að frádregnum afborgunum,
aukast alls um 5 milljarða króna
milli áranna 1990 og 1991. Mest
er aukningin á lántökum ríkis-
sjóðs, A-hluta, en þær aukast um
4 milljarða króna, eða sem svarar
til 1% af landsframleiðslu. Aukn-
ing hreinnar lántöku húsnæðis-
sjóðanna er 3,3 milljarðar króna,
eða um hálft prósent landsfram-
leiðslu. Hreinar lántökur annarra
opinberra aðila eru neikvæðar, þ.e.
endurgreiðslur eru meiri en lán-
tökur.
Losað um skuldbindingar
Áformað er að útgáfa húsbréfa
aukist úr 5 milljörðum kr. í 10
milljarða kr. enda er húsbréfakerf-
ið á þessu ári að taka í vaxandi
mæli við hlutverki lánakerfisins
frá 1986. Á móti þessari aukningu
kemur bein lækkun á lánveitingum
úr Byggingasjóði ríkisins úr tæp-
um 8,9 milljörðum kr. í 4,9 millj-
arða kr.
Aukinni útgáfu húsbréfa er
mætt að hluta með lækkun á bein-
um kaupum lífeyrissjóða á skulda-
bréfum Húsnæðisstofnunar.
Heimild til lífeyrissjóða til kaupa
á húsbréfum innan „kaupskyl-
dunnar" eru aukin á þessu ári úr
10% í 18% og samsvarar það um
2,2 milljörðurii kr. Bein ■ skulda-
bréfakaup lífeyrissjóðanna af Hús-
næðisstofnun lækka að sama
skapi.
Tilkoma húsbréfakerfisins felur
einnig í sér að losað er um lánveit-
ingar banka og lífeyrissjóða til
húsnæðismála. Með húsbréfakerf-
inu er lánshlutfall hækkað veru-
lega, þannig að lánveitingar banka
og lífeyrissjóða minnka verulega.
Lán seljenda til kaupenda vegna
eftirstöðva munu einnig minnka.
Áætlað hefur verið að hér geti
verið um 4-5 milljarða króna lækk-
Tluécuicts
Heílsuvörur
nútímafólks
un að ræða. Hér skapast því auk-
ið svigrúm fyrir þessar stofnanir
til annarra útlána.
Alls óvíst er því af þessum sök-
um að aukning hreinnar lántöku
húsnæðissjóðanna ein og sér hafi
áhrif til hækkunar vaxta á þessu
ári. Ljóst er hins vegar að stefnt
er að miklum lántökum opinberra
aðila á innlendum markaði á þessu
ári. Nokkur spenna hefur verið á
ijármagnsmarkaðnum undanfarna
mánuði og hafa vextir á markaðs-
verðbréfum þokast upp á við. Gild-
ir það jafnt um húsbréf sem önnur
verðbréf. Þannig hafa vextir á
bankabréfum, skuldabréfum,
sveitarfélaga og spariskírteinum
ríkissjóðs þokast upp.
höfundur er hagfræðingur og
formaður Ilúsnæðismálastjórnar.
Yngvi Örn Kristinsson
„Áformað er að útgáfa
húsbréfa aukist úr 5
milljörðum kr. í 10
milljarða kr. enda er
húsbréfakerfið á þessu
ári að taka í vaxandi
mæli við hlutverki lána-
kerfisins frá 1986. Á
móti þessari aukningu
kemur bein lækkun á
lánveitingum úr Bygg-
ingasjóði ríkisins úr
tæpum 8,9 milljörðum
kr. í 4,9 milljarða kr.“
POTTAPLÖNTU
DAGAR
Nú er einmitt rétti tíminn til að
huga að pottaplöntum eftir veturinn.
Framundan er góður ræktunartími.
✓
I tilefni þess efnir Blómaval til
sérstakra pottaplöntudaga.
Heimsækið Blómaval, lærið rétt
vinnubrögð við pottun og umpottun
plantna og fáið góð ráð hjá
garðyrkjufræðingum okkar.
Eigum nú ótrúlega mikið úrval af
nýjum og spennandi pottaplöntum.
SÉRSTAKT TILBOÐ í TILEFNI
POTTAPLÖNTUDAGA:
Bleiki Pardusinn ... kr.191.-
Ungplöntur til
framhaldsræktunar .... kr.198.-
Stofuaskur .... kr.398.-
Króton .... kr.398.-
Pottacrysanthemum kr.420.-
Alparós kr.660.-
KYNNING LAUGARDAG OG
SUNNUDAG KL. 14 - 16
Lára Jónsdóttir garð-
yrkjufræðingur sýnir
fólki rétt handbragð við
pottun og umpottun
plantna. Einnig leið-
beinir hún um val á
réttri gróðurmold og
réttum áburði.
Opið alla daga frá kl. 9 - 22. Sími 689070.