Morgunblaðið - 13.04.1991, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. APRIL 1991
Hvanneyri:
Námstefna um atvinnu-
tækifæri í sveitum
Þátttakendur námstefnunnar.
Hvanneyri.
FRAMLEIÐNISJÓÐUR landbún-
aðarins bauð til námstefnu á
Hvanneyri laugardaginn 23. mars.
Hún var undirbúin í samvinnu við
Bændaskólann á Hvanneyri, Sam-
tök sveitarfélaga í Vesturlands-
umdæmi og Samstarfsnefnd um
atvinnu í sveitum. Þetta var fyrsta
námstefnan af þessu tagi og var
sótt af milli 60 og 70 manns af
Vesturlandi.
Jóhannes Torfason stjórnarfor-
maður Framleiðnisjóðs setti nám-
stefnuna og fagnaði að hún skyldi
vera haldin á Hvanneyri, elsta há-
skóla utan Reykjavíkur. Hann rakti
verkefni sjóðsins, sem er aðstoð með
búháttabreytingum og taldi bædur
geta gert meira í þeim efnum en
þeir gerðu.
Guðmundur Sigurðsson ráðunaut-
ur Borgfirðinga sagðist í sínu erindi
óttast að samdráttur í sauðfjárrækt
gæti orðið allt að 20% á Vesturlandi
og augljóst væri að talsvert þyrfti
að koma til, ef ekki ætti að koma
til rheiriháttar flótta úr sveitum.
Hann rakti að hverju væri verið að
vinna og kom inn á aukna byggð
sumarbústaða. Sem dæmi um mið-
stýringu nefndi hann, að í nefnd sem
samþykkir skipulag sumarbústaða-
lóða situr hafnamálastjóri. Nýr
starfsmaður hjá búnaðarsamtökun-
um, Arnaldur Bjarnason atvinnu-
málafulltrúi, skýrði starfsvettvang
sinn. Hann mun hjálpa mönnum að
meta hugmyndir að nýjum atvinnu-
tækifærum á landsbyggðinni. Hann
sagði að nú væru flest svið úrvinnslu
landbúnaðarvara unnin af milliliðum,
sem áður voru alfarið í höndum
bænda og bað menn að athuga, hvort •
ekki mætti snúa þeirri þróun til baka
að einhveiju marki.
í Vestur-Húnavatnssýslu starfar
Karl Sigurgeirsson sem átaksverk-
efnastjóri. Hann sagði frá árangri
þar í héraði að auka atvinnutæki-
færi. Mikill vilji kom fram á fundi
til að hafa áhrif á atvinnustefnu
heima í héraði. Hann sýndi fundar-
mönnum ullarsýni úr úrvals ullar-
bandi sem nú er byrjað að vinna á
Hvammstanga, allt ólituð og 100%
íslensk ull.
Guðjón Ingi Stefánsson fram-
kvæmdastjóri Samtaka sveitarfélaga
í Vesturlandskjördæmi skýrði frá
hlutverkum sveitarfélaganna og
iðnráðgjafa til að stuðla' að auknum
atvinnutækifærum og rakti hvað
áunnist hefði í þeim efnum að undan-
förnu.
Hjá Framleiðnisjóði eru vissir
möguleikar á framlögum og lánum
með ákveðnum skilyrðum, sagði Jón
Guðbjörnsson, fulltrúi hjá sjóðnum.
Hann rakti hlutverk sjóðsins með til-
liti til breyttra viðhorfa í dag.
Deildarstjóri framleiðslu og tækni-
sviðs Iðntæknistofnunar, Ingvar
Kristinsson, fjallaði um þá mögu-
leika, hvar hægt væri að finna upp-
lýsingar um tækniþekkingu. Hann
taldi tölvuvæðinguna opna ótrúlega
möguleika í þeim efnum, bæði innan-
lands og utan. Ráðlagði hann mönn-
um að reyna að afla sér sem mestrar
vitneskju um það sem m,nn eru að
fást við og leita til Iðntæknistofnun-
ar.
Fituminna
frómas
Lengi var „frómas“ (fro-
mage) aðal hátíðará-
bætisréttur okkar ís-
lendinga, en með komu
ísskápa fóru húsmæðurnar að búa
til ís til hátíðarbrigða, og síðar
var hægt að kaupa tilbúinn ís.
Og nú er svo komið að svo mikið
er til af honum að okkur finnst
hann ekki lengur hátíðarréttur.
Það er svo með frómasið og ísinn,
að mikil fita er í þessu, tjómi og
líka annars konar fita í tilbúna
isnum. Að vísu er hægt að fá jóg-
úrtís, en hann er ekki mjög al-
gengur — því miður.
En við eigum mikið af sýrð-
um mjólkurvörum, sem hægt
er að búa til frómas úr, að
vísu er gott að setja örlítinn
ijóma í það, en það er miklu
minna en í hinu hefð-
bundna fómasi. Hægt er
að fá tilbúið ávaxta-
hlaupsduft, sem ekki þarf
annað en leysa upp í
vatni. Það er gott að setja
út í súrmjólkina, skyrið
eða jógúrtina. Við getum
svo brytjað ávexti út í
það, ef okkur sýnist svo —
þó ekki ferskan kíví eða
ferskan ananas. Ferskir
eru þessir tveir ávextir með
efnakljúfum, sem valda því
að matarlím hleypur ekki, en
eftir suðu eru efnakljúfarnir
óvirkir. Hér birtast uppskriftir af
þrenns konar frómasi úr sýrðum
mjólkurafurðum — með skyri,
súrmjólk og jógúrt.
Ekki eru mörg ár síðan farið
var að flytja inn kíví, enda engin
furða þótt sá ávöxtur hafi ekki
sést hér meðan hann var eingöngu
ræktaður hinum megin
á hnettinum. Hann er
upprunninn í Kína og var
kallaður kínverskt kirsuber,
en svo fluttu Nýsjálendingar
hann heim til sín og hófu að
rækta hann í stórum stíl og
þar var hann nefndur kíví eftir
þjóðarfugli Nýsjálendinga —
kívifuglinum. Vafalaust er það
vegna þess að þessi ávöxtur lí-
kist kívífuglinum. Kívífuglinn er
lítill með fíngerðar fjaðrir og
svipaður á litinn og ávöxturinn,
hann er vængja- og stéllaus og
með veiðihár. Hann hefur
sterka fætur og er duglegur
að hlaupa, en auðvitað getur
hann ekki flogið þar sem væng-
ina vantar.
Nú er kívi ræktað víða í Evr-
ópu, t.d. í Þýskalandi og á Spáni.
Ég sá einu sinni í þýsku blaði,
hvernig rækta má hann í potti í
stofuglugganum. Iílippti þetta úr
blaðinu, en finn það nú ekki. Þetta
er efalaust vel geymt einhvers
staðar í plöggum mínum.
Morgunblaðið/Diðrik Jóhannsson
Arnaldur Björnsson, í ræðustól og Bjarni Guðnnindsson fundarstjóri.
Runólfur Sveinsson endurmennt-
unarstjóri á Hvanneyri fletti upp ótal
mörgum möguleikum á aukinni
menntun á Vesturlandi, m.a. í 2 há-
skóladeildum, á Bifröst og Hvann-
eyri. Hann sagði að nú væri hætta
á því að margt tiltölulega lítið skóla-
gengið fólk, en með mikla starfs-
reynslu, kæmi á vinnumarkaðinn.
Sýndi hann fram á möguleika þess
að sækja aukna menntun heima í
héraði.
Nýr iðnráðgjafi á Vesturlandi, Jón
Pálsson í Borgarnesi, nefndi erindi
sitt Nýsköpunravinnubrögð og stofn-
og rekstraráætlanir. Útskýrði hann
á myndrænan hátt flókinn feril vöru-
tegundar á markaðnum og benti á
hvaða þætti þyrfti að leggja áherslu
á og hvað beri að varast. Sérstaklega
lagði hann áherslu á að arðsemi fjár-
festingar sé nauðsynleg forsenda
fyrir stofnun fyrirtækis eða reksturs.
í erindi sínu varaði Ingibjörg Berg-
þórsdóttir, Fljótstungu, við of mikilli
fjárfestingu í ferðaþjónustu. Hún
taldi ferðaþjónustuna skemmtilega
en krefjandi vinnu, sem stendur enn
sem komið er allt of stuttan tíma á
árinu. Hún hvatti til að bindast sam-
tökum innan félagsskparins um
ferðaþjónustu.
Jóhanna Pálmadóttir kennari í
valgrein um ullariðnað við Bænda-
skólann á Hvanneyri skýrði hug-
myndir sínar hvernig mætti standa
að vinnslu ullar í heimahúsum eða í
litlum áhugamannahópum. Nauðsyn-
legt væri að gera áætlun og undirbúa
framleiðslu og markaðssetningu í ein
þijú ár.
A vegum Byggðastofnunar vinnur
nú Þorsteinn Geirharðsson arkitekt
og iðnhönnuður. Hann er ráðinn þar
tímabundið við að aðstoða fólk við
að hanna minjagripi fyrst og fremst.
Hann taldi erfltt að kanna hve mikl-
ir möguleikar væru á framleiðslu og
sölu heimagerðra minjagripa en taldi
þar um lítt plægðan akur að ræða.
Talsverðar fyrirspurnir voru til
frumniælenda og er enginn vafi á
því að menn fóru fróðari og bjart-
sýnni heim að námstefnu lokinni.
Fréttamaður hitti m.a. einn úr fjöl-
mennum hópi Dalamanna. Hann
taldi bændur vera sérstaklega svart-
sýna þar um slóðir enda er sauðfjár-
búskapur meginuppistaða í búskap
þein-a og verður hinn samþykkti
samdráttur tilfmnanlegur í Dala-
sýslu.
- D.J.
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
Jarðarbeijasksyrfrómas
5 msk. jarðarbeijahlaup (Toro)
1 dl sjóðandi vatn
1 lítil dós járðarbeijaskyr
Vi lítil dós skyr án bragðefna
1 egg
1 dl ijómi
1. Latið vatnið sjóða, setjið hlaup-
duftið í skál og hellið sjóðandi
vatni yfir, hrærið í og látið
leysast vel upp. Setjið síðan í
kæliskáp og látið kólna án
þess að hlaupa.
2. Setjið jarðarbeijaskyr og
hreint skyr í skál, setjið egg
út í og hrærið saman.
3. Setjið íjómann í hristiglas og
hristið þar til hann er þeyttur.
Auðvitað má þeyta íjómann á
hefðbundinn hátt.
4. Blandið saman skyr/eggja-
hræru, köldu uppleystu hlaup-
inu og þeyttum ijómanum.
Hellið í skál. Setjið í kæliskáp
og látið hlaupa. Þetta hleypur
fljótt, en betra er að það standi
minnst 3 klst. í kæliskápnum.
Kívijógúrtfrómas
5 msk. kívíhlaup (Toro)
1 dl sjóðandi vatn
1 lítil dós léttjógurt með kíví og
perum
1 egg
1 dl íjómi
1 kívíávöxtur
Notið sömu aðferð og í upp-
skrift af jafðarbeijaskyrfrómas-
inn hér á undan.
Afhýðið kívíávöxtinn, skerið í
sneiðar og leggið ofan á, þegar
þið berið þetta fram.
Appelsínusúrmjólkurfrómas
6 msk. appelsínuhlaup (Toro)
1 dl sjóðandi vatn \
'h ferna súrmjólk með blönduðum
ávöxtum, 2'h dl
1 egg
1 dós sýrður rjómi
1 appelsína
1. Afhýðið appelsínuna með hnífi,
svo að hvíta himnan fari af.
Skerið síðan í litla bita, notið
sem minnst af himnunni, sem
er utan um rifin.
2. Farið eins að og í uppskrift
af jarðarberjaskyrfrómasinu.
Notið sýrðan rjóma í stað venj-
ulegs rjóma.
3. Setjið appelsínuna og safann
út í — safann sem myndast
þegar appelsínan er skorin í
sundur.