Morgunblaðið - 13.04.1991, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. APRIL 1991
45
Sýníng á
„læsiiegu^
^---— '~T"^ess\
Svnum
S!t!^'28'au9
J A0-A6. .
Veriðve^n. .
LW\C Wunsterjand J^-,dö
eru
\Vf'r
vestur-'PVsk
»tsu-i
t^rv^3'etni09
onnut ÞæS""*1'
Ǥ!&"
«r Alþingi
I tilefni af 30 ára afmæli Seðlabanka íslands hefur verið
efnt til sérstakrar mynt- og seðlasýningar í Seðlabankahúsinu
við Arnarhól.
Á sýningunni er ýmislegt áhugavert efni um gerð íslensks
gjaldmiðils fyrr og síðar, þar á meðal tillöguteikningar af seðl-
um og mynt, sem ekki hafa verið sýndar áður.
Þá eru einnig á sýningunni gömul íslandskort í eigu bank-
ans, auk þess sem þar fer fram stutt kynning á starfsemi hans.
Sýningin er opin daglega á afgreiðslutíma bankans,
kl. 9.15 -16.00, svo og laugardag og sunnudag 13. og 14. apríl
kl. 13.00 -18.00.
SEÐLABANKI ÍSLANDS
KALKOFNSVEGI 1
\.AB/1
jíanV
AFMÆLISSYNING
Steinselja
Steinselja
(Petroselinum hortense crispum)
Blóm vikunnar
Umsjón: Ágústa Björnsdóttir
Þáttur nr. 200
Steinselja (persille) er alþekkt
kryddjurt, sem auðvelt er að rækta
hérlendis. Hún er raunar tvíær, en
lifir trauðla af íslenskan vetur úti í
garðinum. Steinseljan eða Pétursselj-
an eins og hún stundum er nefnd,
vex villt i Suður-Evrópu en bæði
forn Grikkir og Rómveqar tóku hana
snemma til ræktunar. A þeim langa
tíma sem menn hafa ræktað hana
hefur hún tekið miklum brpytingum
og eru nú aðallega ræktaðir tveir
flokkar hennar; steinselja sem blöðin
eru notuð af og steinselja þar sem
rótin er notahlutinn.
Ræktun blaðseljunnar er þó bæði
eldri, útbreiddari og þekktari. Eitt-
hvað mun hafa verið reynt að rækta
rótarselju hér, en ekki veit ég hvort
um beint notagildi af henni hefur
verið ,að ræða. Rótarseljan þarf það
langan vaxtartíma að íslenskt sumar
er full stutt fyrir hana. Blaðseljan
er aftur á móti ágætlega vel fallin
til rætkunar við okkár aðstæður.
Steinseljan (blaðseljan) er smá-
vaxin jurt, nokkuð seinvaxin en vel
harðger. Blöð hennar eru fagur-
hrokkin og dimmgræn. Þau eru mik-
ið notuð til skreytingar, einkum með
kjötréttum, þó hún eigi einnig ágæt-
lega við fiskrétti. En hún er ekki
eingöngu við það bundin að vera
borin fram til skrauts, hún er holl
og góð til matar, mjög járnauðug og
þar af leiðandi blóðaukandi. Einnig
er hún talin holl fyrir nýrun. Það
þarf ekki að borða nema lítið eitt
af steinselju til að fá nægjanlegan
dagsskammt af járnefni í fæði sitt.
Steinselja ætti því að nota mikið í
matreiðsluna og mættu not hennar
áreiðanlega aukast til muna. Auðvelt
er að rækta steinselju. Hún er lág-
vaxin og þarf ekki mikið vaxtarrými
og hún er það falleg að vel má nota
hana sem jaðarplöntu í beð, ef vill.
5-7 cm á milli plantna er kappnóg
pláss fyrir hana. Til steinselju finnst
fnér best að sá inni í pott snemma
vors og planta út strax og frost fer
úr jörðu. Fræið er mjög seint að
spíra, en við því er það ráð að leggja
það í bleyti í 1-2 sólarhringa áður
en sáð er. Steinselju má einnig sá
beint út, en þá þarf að gera það eins
fljótt og unnt er og sakar þá ekki
þó frost sé ekki að fullu farið úr jörð.
Steinselja þarf fijóan vel á borinn
jarðveg og góðan raka. Við útisán-
ingu á henni er hæfilegt að hafa
10-12 cm milli raða og þynna ef til
vill ögn út í röðunum ef fræin hafa
failið of þétt. Að hausti má taka inn
í pott eða smákassa nokkrar plöntur
óg fá þannig fersk blöð fram eftir
vetri. Steinseljublöð geymast vel í
frysti og þarf ekki að sjóða þau neitt
áður en þau eru fryst, aðeins útbúa
þau í smápakka. Einnig má þurrka
blöðin til vetrarnota og áður fyrr
voru þau stundum söltuð til geymslu.
Til gamans má geta þess að hafi
menn borðað hvítlaukskryddaðan
mat, upphefur steinseljan alla óþægi-
lega lykt sem stundum vill loða við
andardrátt eftir hvítlauksát. Að
sjúga þá steinselju eða borða lagar
lyktina. -