Morgunblaðið - 12.05.1991, Side 14

I ;'MORGUNBLA©IÐ' SBNNIÍTDAItíUR U&i ’MXÍr Hð91
514
Morgunblaðið/RAX
GEÐFATLADIR
A GOTUNNI
■kerfinuI
I##
■##
effir Jóhönnu Ingvarsdóttur.
í ÞVÍ „velferðarkerfi“, sem við íslendingar höf-
um byggt upp hér á landi undanfarna áratugi,
er til sá hópur sem óhætt er að fullyrða að hafi
lent utangarðs. Það eru geðfatlaðir. Flestir ef
ekki allir eru sammála um að úrbóta sé þörf í
málefnum þeirra og augu ráðamanna hafa verið
að opnast nú á síðustu misserum. Ætla má að
treðfatlaðir siálfir séu fremur veikur brvstihón-
í hafi stjórnvöldum hingað til reynst auð-
velt að sniðganga þarfir þeirra. Ómæld byrði
hefur þar af leiðandi lent á aðstandendum. Að-
standendur, sumir hverjir, vilja meina að það
sem geðfötluðum standi oftast til boða sé tilvilj-
anakennt og sundurslitið. Oft sé um að ræða
skyndilausnir án verulegs árangurs. Ljóst er þó
að samvinna heilbrigðis- og félagsmálakerfis í
málefnum geðfatlaðra hefur hingað til brugðist.
Fagfólk leggur áherslu á jákvæðar og opnar
umræður. Mikið og gott starf sé unnið innan
veggja spítalanna, en því miður væru fordómarn-
ir ennþá miklir úti i þjóðfélaginu.
Isamtölum við aðstandendur langtíma geðsjúkra
voru það húsnæðis- og umönnunarmálin sem
brunnu hvað heitast á þeim. Margt alvarlega
veikt fólk ætti hvergi höfði sínu að halla því
í mörgum tilfellum væru aðstandendur að
þrotum komnir eftir áralanga baráttu. Geð-
fatlaðir væru teknir inn á geðdeildir sjúkra-
húsanna* sem að mati margra aðstandenda eru
aðeins geymslustaðir. Auk þess virtist auðvelt fyr-
ir innlagða sjúklinga að fá bæjarleyfi. í félagsmið-
stöð Geðhjálpar við Veltusund sækir stór hópur
geðveikra sem á ekki í önnur hús að venda. Nauð-
synlegt væri að koma upp fleiri valkostum í bú-
setu svo fólk geti lifað með sjúkdómi sínum á sem
bestan máta. Auka þyrfti dag- og göngudeildar-
þjónustu og bæta þyrfti bráðaþjónustuna.
Fordómar
Orðið „geðsjúkur“ hefur því miður mjög nei-
kvæða merkingu í samfélagi okkar og þeir, sem
þurfa að leita sér aðstoðar vegna geðrænna truf-
lana, fá á sig þennan neikvæða stimpil. Menn
og konur, sem eiga við geðræn vandamál að
stríða, hafa því oft og tíðum kosið að vera „í
felum“ með sjúkdóm sinn og leita sér oft ekki
SJÁ SÍÐU 16
actmreiogurn sem ekki vaW^ ut f rol,flna fjöisky
num Bem vert vær. n ^ sinna þessum v
Nu á timum stórstígra Lmfe ^ “dl gera ráð fi
sannaríega er «*
fe°oa, þa verður þáttur ? kernur mörgum
skiptur. Þetta við^
flestar fjöJskyldur í t fynr að við vitum öil
"T »tuí„ingi,®hr elnhvem tta, tarfaTat
S^^STSFA^* forni
að kvennasamtök hafa ævinf ’° att ^ví láni
f hiWar hendur þar sem lnle«a vétt fram i
fyrir hæH,.; ■ .s.emhJá)Parerbörf ,