Morgunblaðið - 13.08.1991, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 13.08.1991, Blaðsíða 22
22 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 1991 Davíð Oddsson á blaðamannafundi forsætisráðherra Norðurlanda: Hneyksli ef ekki gengur saman með EB og EFTA, sagði Poul Schluter DAVÍÐ Oddsson, forsætisráðherra, segir að ekkert bendi til þess að íslendingar sæki um aðild að Evrópubandalaginu á þessari öld. Ef EES-samningarnir fari út um þúfur, muni þær litlu líkur ekki auk- ast. Þetta kom fram á blaðamannafundi forsætisráðherra Norðurland- anna fimm, sem haldinn var að loknum fundi þeirra í Reykjavík í gær. Ráðherrarnir kynntu á fundinum yfirlýsingu sína um mikilvægi þess að samningum um Evrópskt efnahagssvæði ljúki með jákvæðri niðurstöðu. Er Ingvar Carlsson, forsætisráð- herra Svíþjóðar, var spurður um af- stöðu sína til EES-samninganna, sagði hann að sú ríkisstjórn, sem hann leiddi, myndi áreiðanlega reyna að leiða samningana tii lykta, héldi hún velli eftir þingkosningarnar í næsta mánuði. „Verði Carl Bildt [formaður Hægriflokksins] í forystu ríkisstjómar, þá verður hann að svara þessu. Eg er ekki viss um hveiju hann svarar,“ sagði hann. Carlsson var spurður hvort hann teldi að Noregur og ísland yrðu að sýna meiri sveigjanleika varðandi sjávarútvegsmálin, en hann sagðist ekki vilja ræða um samningaaðferð- ir EFTA-ríkjanna. Ríkin sex myndu koma sér saman um þær. „Það er ekki ljóst hvaða rök við leggjum fyrir Evrópubandalagið, og það væri fráleitt að ræða það hér,“ sagði Carlsson. Blaðamaður Morgunblaðsins spurði Esko Aho, forsætisráðherra Finnlands, til hvaða aðgerða forysta EFTA myndi grípa til að undirbúa jarðveginn fyrir framhaldsviðræð- urnar við EB í september. Finnar sitja nú í forsæti EFTA-ráðsins. Aho svaraði því til að embættismenn myndu nú sjá um tæknilegan undir- búning, en einnig væri þörf pólitísks stuðnings EFTA-ríkjanna við við- ræðumar. „Það er ekki okkar mál að ákveða hér hvemig það á að gerast, þar sem hér eru aðildarríki bæði EFTA og EB,“ sagði Aho. „EFTA-ríkin verða að láta í ljósi Vil að öll EFTA-löndin verði með - segir Ingvar Carls- son, forsætisráðherra Svíþjóðar INGVAR Carlsson, forsætisráð- herra Svíþjóðar, sagði í samtali við Morgunblaðið í gær að það væri ekki rétt, sem haldið hefur verið fram í sænskum fjölmiðlum, að hann hafi gælt við hugmyndir um að gerður verði samningur milli EFTA og EB að íslandi og Noregi undanskildum. „Ég vil fá EES-samning þar sem öll löndin eru með, og á það er án nokkurs vafa efst á forgangslistan- um í Svíþjóð. En ég hef sagt að ef EES-viðræðurnar ganga ekki sam- an, þá verði Svíþjóð að leita að tvíhliða eða annars konar lausn,“ sagði Carlsson. Er hann var spurður hvort „ann- ars konar lausn“ þýddi ef til vill EES-samning milli EB og þeirra fjögurra EFTA-ríkja, sem ekki legðu jafnmikla áherzlu á sjávarútvegs- málin og ísland og Noregur, sagði Carlsson: „Við höfum sótt um aðild að Evrópubandalaginu. Ef ekki verð- ur af EES-samningum, viljum við leita eftir einhvers konar millibilsfyr- irkomulagi, þangað til gengið hefur verið frá aðild okkar. Úm þetta er að ræða, og ekkert annað. Við viljum EES-samning.“ pólitískan stuðning við viðræðurnar í september." Fyrst og fremst pólitískt mikil vægt mál Morgunblaðið spurði Poul Schlut- er, forsætisráðherra Danmerkur, hvaða augum danska stjórnin liti EES-viðræðurnar. „Af hálfu Dana er sögulega mjög mikilvægt að við- ræðunum ljúki með jákvæðri niður- stöðu,“ sagði Schliiter. „Samninga- viðræður verða að nýju teknar upp í september, og við það tækifæri skal það og verður að heppnast. Ég lít fyrst og fremst á þetta sem mikil- vægt pólitískt mál fyrir Evrópu. Við höfum upplifað ótrúlegar, jákvæðar umbreytingar í Evrópu á síðustu árum. EB ræðir nú við Ungveija- land, Tékkóslóvakíu og Pólland með það fyrir augum að undirrita auka- aðildarsamninga (associeringsaftal- er) milli EB og þessara þriggja ríkja. Ég er sannfærður um að þetta muni takast fyrir árslok. Þá væri það að mínu mati hneyksli ef EB og EFTA- ríkin gætu ekki komizt að samkomu- lagi. Eg legg mikla áherzlu á að það verði sameiginlegur samningur EB og allra EFTA-ríkjanna sex, vegna þess að það þýðir að öll Norðurlönd- in munu vinna mun nánar með Evr- ópubandalaginu. Þetta er það, sem skiptir máli pólitískt; áhrif Norður- landanna á pólitíska þróun í Evrópu. Þess vegna verða og skulu samning- arnir takast.“ Schliiter sagði að þegar hefði tek- izt að leysa mörg vandamá! í samn- ingunum. í raun væru aðeins þijú eftir; sjávarútvegsmálin, þróunar- sjóður vanþróaðra svæði innan EB og vöruflutningar um Sviss og Aust- urríki. „Þessi þijú svið verður að undirbúa svo vel á næstu vikum að við séum vissir um að finna sameig- inlega lausn á þeim í september," sagði hann. Markaðsaðgangur fyrir sjávarafurðir áfram ófrávíkjanleg krafa Davíð Oddsson sagði að það væri áfram ófrávíkjanleg krafa íslenzku ríkisstjórnarinnar að sjávarafurðum yrði veittur fullur aðgangur að markaði EB. „Við höfum ekki slegið af þeim sjónarmiðum. Á þessari stundu voru engar ákvarðanir tekn- ar, sem gengu í aðrar áttir,“ sagði Davíð. Hann sagði að leitað yrði allra leiða til að finna lausn á sjávarút- vegsmálunum, en ekki væri hægt að segja nú í hveiju hún gæti fal- izt. „Það getur ekki orðið um að ræða frávik frá þessu megin- prinsippi, sem neinu nemur fyrir okkur Islendinga," sagði hann. Poul Schliiter sagði að þótt ráð- herrarnir hefðu ekki rætt um einstök atriði samninganna, hefðu þeir allir lagt sitt af mörkum til sterkrar, norrænnar einingar um að ljúka samningunum. Hann sagði að sjáv- arútvegsmálin yrði að ræða í sam- hengi við framlög til þróunarsjóðs- ins. Á erfitt með að gera mér í hugarlund að hin N orðurlöndin*verði ekki með Blaðamaður Morgunblaðsins spurði Schluter hvernig hann mæti Morgunblaðið/Árni Sæberg Ráðherrarnir á blaðamannafundinum á Hótel Sögu í gær. Frá vinstri: Poul Schliiter, Esko Aho, Estrid Brekkan, sem túlkaði, Davíð Oddsson, Gro Harlem Brundtland og Ingvar Carlsson. Á innfelldu mynd- inni gera Brundtland og Carlsson að gamni sínu á blaðamannafundinum. líkumar á því að Noregur eða ísland sæktu um aðild að EB nú, eftir að ljósara hefði orðið í EES-viðræðun- um hvaða vandamál stæðu í vegi. Schliiter hefur oftsinnis spáð því að Noregur og ísland sæktu um aðild að bandalaginu á næstu árum. For- sætisráðherrann svaraði því til að búast mætti við því að fljótlega yrðu Svíþjóð og Austurríki aðilar að EB og fljótlega eftir það Tékkóslóvakía, Ungveijaland og Pólland. „Og þá á ég erfítt með að gera mér í hugar- lund, til lengri tíma litið, að hin Norðurlöndin myndu ekki einnig taka þátt í svo víðfeðmu og þýðing- armiklu samstarfí," sagði hann. „Mín framtíðarsýn um Evrópu er að aðildarríkjum EB muni fjölga veru- lega. En hvert og eitt ríki gerir upp við sjálft sig hvemig það telur hags- munum sínum bezt borgið. Ég vil ekki skipta mér af því. Ég trúi bara ekki að þegar kemur fram á næstu öld, muni bæði Austur-Evrópuríkin og fleiri ríki úr vestur-evrópsku fjöl- skyldunni ekki verða gengin í Evr- ópubandalagið." „Ég vil bæta við þetta af íslands hálfu að það er ekki neitt, sem bend- ir til þess að ísland sæki um aðild að Evrópubandalaginu á þessari öld,“ sagði Davíð Oddsson. „Hvað sem því líður þá er ég viss um að ef viðræður um Evrópskt efnahags- svæði brotna niður núna, mun það enn draga úr þeim möguleikum, sem eru svona rýrir fyrir." EES-samningurjákvæður fyrir norrænt samstarf Davíð Oddsson sagði að skýrsla samstarfsráðherra Norðurlandanna, sem lögð hefði verið fram á fundi ráherranna, væri fyrsta skrefið í átt til þess að móta framtíðarsamskipti Norðurlanda eftir þær breytingar, sem væru að verða með auknum tengslum landanna við önnur Evróp- uríki. Esko Aho sagði að ef af EES- samningi yrði, væri það jákvætt fyr- ir norrænt samstarf. Efnahagslegar hindranir milli Danmerkur og ann- arra Norðurlanda- myndu lækka. „Þetta getur skapað jákvæða, nýja möguleika á þróun norræns sam- starfs, en við verðum að einbeita okkur að vissum sviðum og skipu- leggja samstarfið á grunni nýrra verkefna," sagði Aho. Hann sagði að Norðurlöndin gegndu ábyrgðar- hlutverki gagnvart því til dæmis að aðstoða Austur-Evrópulöndin í efna- hags- og umhverfismálum, og að því hlyti norrænt samstarf meðal annars að snúa. Gro Harlem Brundtland, forsætis- ráðherra Noregs, benti á að í EES- viðræðunum hefði náðst samkomu- lag um að ætla norrænu samstarfi áfram stað innan ramma EES. Þeg- ar ætti svæðisbundið samstarf sér stað innan EB. „Svæðisbundið sam- starf í Evrópu mun áreiðanlega auk- ast og aðrir ríkjahópar í Evrópu geta dregið lærdóma af Norður- landasamstarfínu," sagði hún. Ing- var Carlsson sagði að á engu öðru svæði í heiminum væri jafnnáið sam- starf á öllum sviðum milli ríkja og á Norðurlöndunum. „Við höfum náð lengra en nokkur annað svæði í heiminum. Það mun ekki breytast með útvíkkuðu samstarfí EB og EFTA. Það mun halda áfram. Tengsl okkar eru orðin svo náin að engin ríkisstjórn og enginn flokkur getur hindrað áframhaldandi samstarf okkar,“ sagði Carlsson. Hann sagði að norrænt samstarf myndi án efa aukast í menningar-, umhverfís- og orkumálum. Yfirlýsing forsætisráðherra Norðurlanda: Samningur um evrópskt efna- hagssvæði forgangsmarkmið Forsætisráðherrar Norðurlanda hafa rætt stöðu samningaviðræðn- anna um evrópskt efnahagssvæði eftir að síðustu samningalotu lauk í Brussel í júlí sl. og hafa gefið út eftirfarandi sameiginlega yfirlýsingu: „Forsætisráðherrar Norður- landa vísa til þess, að samningavið- ræðum um evrópskt efnahags- svæði verður framhaldið í sept- ember. Þeir lýsa yfir sameiginleg- um vilja sínum til að leggja sitt af mörkum til að lúka megi samn- ingunum í næstu samningalotu EFTA-ríkjanna og Evrópubanda- lagsins. Til að samningar um evr- ópskt efnahagssvæði geti gengið í gildi samhliða stofnun hins innri markaðar Evrópubandalagsins hinn 1. janúar 1993, er nauðsyn- legt að fullgerður samningur verði undirritaður í haust. Forsætisráðherrarnir leggja áherslu á, að víðtækur samningur um evrópskt efnahagssvæði er for- gangsmarkmið allra ríkisstjóma á Norðurlöndum til að tryggja sam- vinnu EFTA-ríkjanna og Evrópu- bandalagsins eftir að innri mark- aður Evrópubandalagsins gengur í gildi 1. janúar 1993. Samningur um evrópskt efnahagssvæði mun einnig styrkja og tryggja áfram- haldandi þróun samvinnu á sviði viðskipta og tryggja svipuð skilyrði atvinnulífs á Norðurlöndum. Samningurinn myndi renna stoð- um undir aðlögun Norðurlanda með því að settar yrðu sameigin- legar reglugerðir á þeim sviðum, þar sem ekki gilda nú þegar sam- norrænar reglur. Forsætisráðherrarnir benda á að meirihluti samningsins er nú þegar fullgerður samkvæmt hinum sameiginlegu pólítísku markmið- um sem báðir aðilar settu fyrir samningaviðræðunum. Til að tryggja að þessi víðtæki og mikil- vægi samningur geti gengið í gildi, er nauðsynlegt að bæði EFTA- ríkin og aðildarríki Evrópubanda- lagsins leggi sitt af mörkum til að fundin verði lausn á þeim álitamál- um sem enn eru óútkljáð." Ekkert bendir til að Island sæki um EB- aðild á þessari öld

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.