Morgunblaðið - 24.12.1991, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 1991
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 1991
33
■pinrgmnMalfií
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, simi 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsia: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið.
Guðsneistinn í
brjósti þínu
að er stundum sagt að það
sé Guðsneisti í hverri
manneskju, samanber heilræð-
ið: Trúðu á tvennt í heimi, /
tign sem hæsta ber, / Guð í
alheimsgeimi, / Guð í sjálfum
þér.
Það er mikilsvert að hlúa
að þessum neista, sem skarast
við samvizku mannsins og
skynsemi, svo að hann verði
lýsandi kyndill á vegferðinni
frá vöggu til grafar.
Það er ástæðulaust að gera
lítið úr efnahagslegri velferð
eða líkamlegum þörfum mann-
eskjunnar. Þau fyrirbæri setja
mark sitt á jarðvist hennar
alla. En þegar mannshugurinn
rís hæst, eins og í listsköpun
og -túlkun — tónlist, bók-
menntum og myndverkum —
verður árangurinn ekki ein-
vörðungu skýrður með líkam-
legum þörfum, heldur jafn-
framt, og reyndar - fyrst og
fremst, með Guðsneistanum í
manninum, viðleitni hans til
innri fullkomnunar.
Þegar maðurinn rís hæst í
listum eða líkn við samferða-
fólkið, til dæmis í læknisfræði
eða ræktun náungakærleika,
færir hann, meðvitað eða
ómeðvitað, rök fyrir þeirri
kenningu, sem lesa má út úr
Nýja testamentinu, að hugar-
heimur manneskjunnar er á
stöðugri þroskaleið, í leit að
ljósinu og sannleikanum. Leið
sem stefnir að ákveðnu marki;
leið sem höfundur tilverunnar
hefur hannað.
í bók bókanna, heilagri ritn-
ingu, er greint frá hirðum sem
hlustuðu á engla almættisins;
Guðsneistana í sjálfum sér.
Þeir vísuðu hirðunum á ung-
barn í jötu, sem var ljós heims-
is. Sem er og verður ljós heims-
ins. Sem lýsir upp leiðina til
lands fyrirheitanna.
Boðskapurinn er sá sami í
dag, til mín og þín, og hann
var til hirðanna á hinni fyrstu
jólanóttu: Yður er í dag frels-
ari fæddur, Kristur Drottinn,
í borg Davíðs. Við, sem nú lif-
um, erum hvert og eitt og öll
saman hirðar líðandi stundar,
bæði í eigin lífi og í samfélagi
manna. Leitin að ljósinu og
sannleikanum leiðir fólk á
helgum'jólum þessa árs, eins
og á öllum fyrri jólum kynslóð-
anna, að jötu fyrirheita og
kærleika. Sama Betlehems-
stjarnan, sem leiddi vitringa
biblíunnar að ljósi heimsins,
vísar enn í dag á veginn, sann-
leikann og lífið.
Bolli Gústavsson, vígslu-
biskup á Hólum í Hjaltadal,
vitnar í jólahugvekju hér í
blaðinu í dag til Kaj Munks,
þess merka danska kenni-
manns. Munk kallaði Krist
skærustu stjörnu og vita
mannkynsins. Orðrétt hefur
vígslubiskupinn eftir þessum
látna, danska kennimanni:
„Hann [Kristur] er trú-
fastari en nokkur stjarna á
dimmum næturhimni, og í öll-
um kulda alheimsins er hjarta
hans óslökkvandi bál kærleik-
ans“.
Kristur er óslökkvandi bál
kærleikans. Kertaljósin, sem
við kveikjum á heimilum okkar
á dimmum desemberdögum,
eru tákn þessa óslökkvandi
kærleiksbáls og þeirra vona,
sem við það eru bundnar. Jól-
in, sem haldin eru til að minn-
ast komu Krists i mannheim,
eru því réttnefnd hátíð kær-
leikans. En þau eru jafnframt
hátíð friðar og réttlætis, en
þau hugtök eru, auk hugtaks
kærleikans, þemað í hinni
kristnu kenningu.
Síðast en ekki sízt eru jólin
fjölskylduhátíð. Þau knýta bet-
ur mikilvæg fjölskyldu-,
vensla- og vinabönd, sem
stundum hefur slaknað um of
á í erli og önnum hvunndags-
ins. Heimili og flölskyldur,
hornsteinar samfélagsins,
styrkja stoðir sínar á helgum
jólum, þegar sól tekur að
hækka á lofti, dag að lengja
og birtan að ýta myrkrinu úr
umhverfi fólks.
Við ofgerum stundum í ver-
aldlegum þáttum jólahaldsins.
Það er að vísu af hinu góða
að gleðja sína nánustu — og
aðra — með gjöfum, heimsókn-
um og hlýhug á hátíð kærleik-
ans. En við megum ekki gera
gjafaflóðið að aðalatriði jól-
anna. Kjarni þeirra er og verð-
ur Kristur og kærleiksboð-
skapur hans.
A helgum jólum eigum við
að ganga í Guðs hús, kirkjur
landsins, og taka þátt í 'lof-
gjörð til höfundar tilverunnar.
A helgum jólum eigum við að
hlusta á Guðsneistann í sjálf-
um okkur og láta hann vísa
okkur veginn að jötu kærleik-
ans.
Morgunblaðið óskar lesend-
um sínum og landsmönnum
öllum gleðilegra jóla, friðar og
heilla.
Tveggja manna leitað í Esjunni;
Annar mannanna þungt
haldinn vegna ofkælingar
Björgunarsveitarmenn lentu tvisvar í snjóflóðum við leitina
MIKIL leit var gerð að tveimur félögum úr Alpaklúbbnum í norðan-
verðri Esjunni á laugardagskvöld og aðfararnótt sunnudagsins. Menn-
irriir fundust síðdegis á sunnudag en annar þeirra liggur nú á Landsp-
ítalanum þungt haldinn vegna ofkælingar. Aðstæður til leitar voru
mjög varhugaverðar á svæðinu og tvisvar lentu björgunarsveitar-
menn í snjóflóðum. Liggur nú einn björgunarsveitarmaður á sjúkra-
húsi vegna meiðsia sem hann hlaut í snjóflóði.
Forsaga málsins er sú að á laug-
ardagsmorgunn héldu 10 félagar
úr Alpaklúbbnum á Esjuna. Ákveð-
ið var að klifra upp á toppinn úr
Eilífsdal norðan megin í ijalli og
klifu menn tveir til þrír saman.
Þeir sem týndust, Matthías Sigurð-
arson og Heimir Viðarsson, voru
öftustu menn í þeim hópi sem fóru
leið er kallast Einfarinn. Hópurinn
sem fór á undan þeim upp Einfara
sá síðast til þeirra tveggja um
klukkan 16.30 en þá áttu þeir óf-
arna um 30 metra upp á brún dals-
ins.
Voru ekki kunnugir svæðinu
Stefán Bragi Bjarnason, fulltrúi
SVFÍ í svæðisnefnd björgunar-
sveita, segir að þeir Matthías og
Heimir hafi ekki verið kunnugir á
svæðinu og að þeir hafi reiknað
með að hópurinn sem var á undan
þeim upp á brúnina myndi bíða
þeirra þar. Er þeir náðu upp á brún-
ina var kominn mikill skafrenningur
á topp Esjunnar og sáu þeir ekki
handa sinna skil. Á þessum slóðum
er allsstaðar þverhnípt niður í Ei-
lífsdal og því tóku þeir þá ákvörðun
að fara nokkuð áleiðis sömu leið
niður aftur og grafa sig þar í fönn.
Grófu þeir sig niður að hluta og
létu síðan fenna yfir sig.
Á milli klukkán 01-02 um nóttina
heyrðu þeir í björgunarþyrlu á
sveimi yfir sér og reyndu þeir þá
að skjóta upp neyðarblysi en byssan
með blysinu sprakk í höndunum á
þeim. Þeir voru einnig útbúnir höf-
uðljósum og reyndu að hlaupa á
eftir þyrlunni en'ekki sást til þeirra
í snjókófinu.
Um klukkan 11 á sunnudags-
morguninn fór að rofa til með veð-
ur og um klukkan 13 lögðu þeir
af stað aftur niður í dalinn, þokka-
lega á sig komnir en kaldir. Um
klukkan 14 var Heimir orðinn illa
haldinn af ofkælingu og gat ekki
haldið áfram. Matthías kom honum
þá aftur fyrir í snjóhúsi þeirra og
hélt sjálfur áfram. Hann hitti svo
á leitarmenn um klukkan 16 og gat
gefið þeim nákvænja staðsetningu
á félaga sínum. Þyrla var strax
kölluð út og var hún komin á stað-
inn 20 mínútum síðar. Þyrlan tók
tvo þaulvana ú'allamenn um borð í
Eilífsdal og flutti þá upp á brún
dalsins. Þeir komu síðan Heimi í
sjúkrabörur og um borð í þyrluna
sem flutti hann á Landspítalann.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Þyrla Landhelgisgæslunnar kemur með annan mannanna á þyrlupall-
inn við Borgarsjúkrahúsið á sunnudag.
Björgunarmenn undirbúa leit að mönnunum tveimur aðfararnótt sunnudagsins.
Morgunblaðið/Ingvar
Kl. 17.00: Komnir upp á Kl. 16.15: Anriar maður-
brún við Eilifstind og villtir inn kemur fram í Eilifsdal
Kl. 20.46: Björgunarsveitir Ki. 17.19: Hinn maðurinn
kallaðar út fundinn og fluttur með
Kl. 23.00: Leit hafin þyrlu Lanahelgisgæsl-
Kl. 01.30: Mennirinir heyra unnar á Borgarspitalann
iþyrlu
Snjóflóð hamla leit
Að sögn Stefáns Braga voru
björgunarsveitir kallaðar út til leitar
um klukkan 20.45 á laugardags-
kvöldið og var strax ljóst að um
alvarlegt tilfelli var að ræða þar sem
mennirnir báðir eru vanir ijallaferð-
um. Svæðisnefnd björgunarsveit
ákvað svokallað undanfaraútkall
strax en þá er kallaður út 20 manna
hópur sérþjálfaðra manna með
stuttan viðbragðstíma.
Þegar mest var voru um 120
manns að leitarstorfum í Eilífsdal
en aðstæður til leitar voru mjög
erfiðar og varhugaverðar vegna
snjóflóða. Þurfti hluti leitarmanna
að vera í viðbragðsstöðu til að að-
stoða félaga sína af þeim sökum.
Tveir hópar leitarmanna fengu á
sig svokölluð „kófhlaup" sem heyr-
ist ekki í og því erfitt að bregðast
við. Eitt slíkt hlaup hreif með sér
tvo menn úr Flugbjörgunarsveitinni
og færði með sér um 200 metra
niður hlíðar Eilífsdals. Annan þess-
ara manna þurfti að flytja á sjúkra-
hús þar sem hann gekk undir að-
gerð á fæti en líðan hans í gærdag
var eftir atvikum góð. Síðar um
nóttina hreif annað snjóflóð með
sér aftasta mann í leitarröð en hann
var bundinn í línu við félaga sína
og náðu þeir að kippa honum úr
flóðinu. í kjölfarið var ákveðið að
fresta leit um sinn aðfararnótt
sunnudagsins en halda svo áfram
er birti. Er Matthías hitti björgunar-
sveitarmenn á sunnudeginum var
hann nokkuð vel á sig kominn en
félagi hans hinsvegar var þungt
haldinn af ofkælingu og talinn í lífs-
hættu er honum var bjargað. Hann
er var enn þungt haldinn í gærdag.
Bæði Matthías og Heimir eru
nemendur í Háskóla Islands, Matt-
hías á fyrsta ári í tannlæknadeild
en Heimir á fyrsta ári í læknisfræði.
„Sög'ðum lélega brandara
til að halda okkur vakandi“
-segir Matthías Sigurðarson annar þeirra er leitað var í Esjunni
Mörgunblaðið/Sverrir
Matthías Sigurðarson: „Höfðum áhyggjur af að aðstandcndur okkar
væru farnir að óttast um okkur.“
„VIÐ sögðum hvor öðrum lé-
lega brandara til að halda okk-
ur vakandi og vorum skjálfandi
af kulda alla nóttina," segir
Matthías Sigurðarson 20 ára,
annar þeirra sem leitað var í
Esjunni norðanverðri um helg-
ina. Matthías komst svo til heill
á húfi frá þessu óhappi sem
hann lenti í ásamt félaga sínum,
en er að vísu svoítið kalinn á
tám og fingrum.
„Við vorum þeir síðustu sem
klifum upp á brún Eílífsdals og
það varð misskilningur milli okkar -
og félaga okkar sem voru með
okkur sem olli því að við villt-
umst,“ segir Matthías. „Við töldum
að við hefðu sagt förunautum okk-
ur að við værum ókunnir á þessum
slóðum en þeir stóðu í þeirri mein-
ingu að við værumþeim kunnugir.
Þegar við komum upp á brúnina
var komið mikið fjúk og skafrenn-
ingur og búið að fenna í fótspor
hinna sem á undan okkur fóru.
Við fundum að vísu gilið, þar sem
við áttum að feta okkur niður, en
vorum ekki vissir á því og vildum
ekki taka áhættuna af að fara nið-
ur það þar sem við sáum ekki
handa okkar skil fyrir skafrenn-
ingnum.“
I máli Matthíasar kemur fram
að þegar hér var komið sögu hafi
hann og félagi hans tekið þá
ákvörðun að láta fyrirberast þar
sem þeir voru þar til birti á ný og
grófu þeir sig í snjóskafl. „Við
klæddum okkur svo í sömu dúnúlp-
una og reyndum hvað við gátum
að halda okkur vakandi. Um nótt-
ina heyrðum við í þyrlu og fórum
þá út úr skaflinum en þegar við
reyndum að skjóta neyðarblysi á
loft var það sprungið. Við hlupum
á eftir þyrlunni með ljós en hún
sá okkur ekki. Við vorum ekkert
svekktir yfir þessu því okkur leið
ekkert illa að ráði og einu áhyggj-
urnar sem við höfðum voru af að-
standendum okkar í bænum sem
örugglega voru farnir að óttast um
okkur.“
Þegar birti af degi á sunnudeg-
inum fór veður versnandi en Matt-
hías segir að eftir hádegi hafi þeirn
fundist sem ekki væri um annað
að ræða en halda af stað niður
fjallið. „Félagi minn virtist hress.í
fyrstu en svo hneig hann niður
eftir um 30 skref og þá voru góð
ráð dýr fyrir mig. Ég stóð frammi
fyrir þeim valkostum að taka hann
með, skilja hann eftir eða fara
ekki sjálfur. Mér fannst sem ég
yrði að fara og þar sem mikil hreyf-
ing er hættuleg þeim sem hafa
ofkælst kom ég honum aftur fyrir
í skaflinum, en hraðaði mér síðan
niður fjallið."
Matthías segir að hann hafi síð-
an séð bílaþyrpingu björgunar-
manna í Eilífsdal og hljóp hann
að þeim kallandi. „Um leið og ég
kom að fyrsta manninum gaf ég
honum upp staðsetninguna á fé-
laga mínum og þeir kölluðu síðan
út þyrla með hraði.“
Matthías og félagi hans eru van-
ir fjallaferðum og fram kom hjá
björgunarsveitarmönnum að þeir
hefðu brugðist rétt við í-öllum til-
fellum eftir að þeir villtust á fjall-
inu.
íkveikja í Kársnesskóla:
Tjónið talið nema
10-20 millj. króna
TJÓN á bilinu 10-20 milljónir kr. varð í miklum eldsvoða í Kársnes-
skóla í Kópavogi á sunnudagskvöld. Gríðarlegar skemmdir urðu á
skólastofu á 1. hæð þar sem eldurinn varð mestur og miklar skemmd-
ir urðu einnig í skólastol'u á annarri hæð og í samkomusal á jarðhæð
vegna vatnsaga. Brotist hafði verið inn í skólann og er fullvíst talið
að um íkveikju sé að ræða.
íbúar í nærliggjandi húsum urðu
varir við að eldtungur stóðu út um
þrjá glugga í vesturálmu skólahúss-
ins og gerðu þeir slökkviliðinu að-
vart um kl. 11.30. Fyrstu slökkvibíl-
ar voru komnir um fjórum mínútum
síðar á vettvang, en sjálfu slökkvi-
starfmu var lokið á 30-45 mínútum.
Fjórir dælubílar voru á staðnum og
tveir sjúkrabílar.
Eldurinn var mestur í skólastofu
á 1. hæð og brann þar allt sem
brunnið gat, að sögn Bergsveins
Alfonssonar varðstjóra hjá slökkvil-
iðinú. Vegsummerki sýni að um-
gangur hafi verið í skólanum fyrr
um kvöldið. Skólaborð og stólar,
hljóðeinangrun í lofti og timbur-
milliveggur sem geymdi skólagögn
- allt brann þetta upp til agna. Fjór-
ir reykkafarar fóru inn í eldhafið
og hófu strax slökkvistörf og auk
þess var vatni dælt á eldinn að utan-
verðu. Bergsveinn sagði að múrhúð
hefði sprungið á veggjum í skóla-
stofunni og eldurinn hefði verið það
magnaður að ljóst sé að hann hafi
náð að krauma í nokkra stund áður
en nokkur varð þess var. Eldtung-
urnar náðu upp í glugga á næstu
hæð og sprungu þeir. Þó tókst að
koma í veg fyrir að miklar eld-
skemmdir yrðu þar, en skemmdir
af völdum vatns og sóts urðu mikl-
ar. Þá sprakk vatnskerfi hússins í
hitanum er myndaðist og var mikill
vatnsagi í samkomusal á jarðhæð
sem er lagt parketi. Sót og svarta-
reykur barst um alla ganga skólans.
„Það brann ein kennslustofu al-
Erum komin í iólaskap
- segja hjónin á Hveravöllum
Á HVERAVÖLLUM eru jólin með
nokkuð hefðbundnum hætti hjá
hjónunum Grími Sigurjónssyni og
Hörpu Lind Guðbrandsdóttur,
sem þar vinna að veðurathugun-
um fyrir Veðurstofu Islands.
Grímur sagði í samtali við Morg-
unblaðið að allur jólaundirbún-
ingurinn yrði að vera með miklum
fyrirvara svo að liægt væri að fá
jólamatinn, jólagjafirnar og fleira
sent frá byggðum.
„Við erum komin í jólaskap og
erum nýbúin að klára laufabrauðs-
gerð. Við verðum með svínahrygg á
aðfangadagskvöld og hangikjöt á
jóladag en Hafþór Ferdínandsson,
sem einnig er þekktur sem Hvera-
vallaskreppur, kemur alltaf um miðj-
an desember með jólasendingu, mat,
jólagjafir og fleira. Við höldum því
tiltölulega hefðbundin jól hér,“ segir
Grímur.
Grímur segir að von sé á einhverj-
um ættingjum og vinum á milli jóla
og nýárs og að einnig verði haldið
upp á áramótin með viðeigandi ára-
mótabrennu og flugeldum. „Við höf-
um að sjálfsögðu safnað í litla brennu
hér og ætlum að kveikja í henni á
gamlárskvöld.“
Grímur og Harpa fara inikið á
gönguskíði og þegar þau fá heim-
sóknir. fara þau jafnvel á snjósleða.
„Nú er að meðaltali um 35 sm hár
snjór hérna en okkur þykir það ekk-
ert mikið. Annars hefur veður verið
heldur slæmt undanfarið," segir
Grímur.
Hann segir töluverða umferð vera
um svæðið. „Ferðafélagið er með
skála hér nálægt, sem taka um sjö-
tíu manns og það er nánast allt pant-
að bæði á milli jóla og nýárs og á
gamlárskvöld. Því má búast við tölu-
verðri umferð yfir hátíðirnar,“ segir
Grímur Siguijónsson.
Óveður geisar í Lech
ÓVEÐUR hefur geisað undanf-
arna daga í austurríska skíða-
staðnum Lech. Hitastigið hefur
sveiflast úr fimbulfrosti upp fyrir
núllið, og snjó kyngdi niður í
ómældu magni fyrr í vikunni, fylgt
eftir af asahláku.
Nokkrar íslenskar fjölskyldur eru
í Lech, og náði Morgunblaðið í gær
sambandi við Friðrik Þór Snæbjörns-
son, sem er búinn að vera þar síðan
21. desember. „Við vorum heppin
að komast upp að hótelinu, og hefð-
um aldrei haft það nema með keðj-
um,“ sagði Friðrik. „Hótelstjórinn
sagði okkur að aldrei í manna minn-
um hefði snjóað svona mikið. Daginn
eftir tók hins vegar að rigna með
þvílíkum látum að skíðasvæðið lokað-
ist. Ég fór tvær ferðir niður brekk-
una og hundblotnaði."
Friðrik segir veður hafa stillst í
dag, og sólin látið sjá sig. „Ég var
á skíðum f allan morgun, og um leið
voru þeir i óða önn að sprengja,"
segir Friðrik. Þegar hann er inntur
nánar eftir hvaða sprengingar hér
sé um að ræða kemur í ljós að þegar
snjóflóðahætta er mikil taka Alpabú-
ar sig gjarnan til og varpa sprengjum
úr þyrlu niður á verstu hengjurnar.
„Það var reyndar svolítið .
óskemmtileg reynsla sem ég lenti í
í morgun að lyftan stöðvaðist og við *
komumst ekki út. Þá var ég viss um ’
að þeir væru að fara að sprengja.“ ,
í gær var aftur farið að fjölga í
Lech, og lítur út fyrir að véðrið sé ’
að batna. B’lestir íslendingarnir í
Lech ætla sér að vera þar fram yfir
áramót, og fá þeir vona að þeir fái *
ekki íslenskt vetrarveður — það
hefðu þeir getað fengið alveg ókeyp-
is hér heima.
veg að innan - hún lítur út eins og
þegar mótatimbrið er rifið utan af
steypunni," sagði Þórir Hallgríms-
son skólastjóri Kársnesskóla. Hann
sagði að þetta væri tugmilljónatjón.
Álitamél væri hvort kennsla gæti
hafist í þessari álmu skólans þegar
skólafríi lýkur. „Það er alveg á
hreinu að þetta er íkveikja. Það var
brotist inn í skólann. Það hefur
verið farið inn um brotna rúðu í
opnanlegum glugga," sagði Þórir.
Eldurinn kom upp í deild yngstu
nemendanna, 6-7 ára.
Rannsóknarlögregla ríkisins fer
með rannsókn málsins og hefði
ekki náðst í sökudólgana þegar síð-
ast fréttist.
Slökkviðsmenn að störfum í gærkvöldi.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson