Morgunblaðið - 07.04.1992, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. APRÍL 1992
Hækkanir á gjaldskrá Lög-
gildingarstofu gagnrýndar
EINAR K. Guðfinnsson (S-Vfj) gagnrýndi harðlega hækkanir á gjald-
skrám Löggildingarstofunnar við umræður um frumvarp iðnaðarráð-
herra um mál, vog og faggildingu á Alþingi í gær. Sagði þingmaður-
inn að könnun Sambands fiskvinnslustöðva hefði leitt í ljós að kostn-
aður 17 fiskvinnslufyrirtækja vegna löggildingar á vogum hefði hækk-
að að meðaltali um 76% á milli ára og dæmi væru um allt að 257%
hækkun.
Sagði þingmaðurinn að hálfopin-
bert fyrirtæki kæmist upp með að
-> senda fyrirtækjum slíka reikninga á
sama tíma og verðbólga væri nánast
engin í landinu. Sturla Böðvarsson
(S-Vl) lét einnig í ljós óánægju með
gjaldskrárákvarðanir Löggildingar-
stofunnar vegna löggildingar á vog-
um í ræðu sinni um frumvarpið.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra
mælti fyrir frumvarpi um mál, vog
og faggildingu í gær. Er því ætlað
að leysa af hólmi gömul lagaákvæði
um mælitæki og eftirlit með þeim
og sagði ráðherra að þarfir atvinnu-
lífsins um staðlaðar mælieiningar
hefðu stóriega aukist. Sagði ráðherra
að Islendingar gætu átt von á að
verða krafðir um formlegan grund-
völl vottunar og prófunar á vöru sem
þeir hefðu í boði innan evrópska efna-
hagssvæðisins. Vísaði hann til sátt-
mála EFTA og EB um gagnkvæma
viðurkenningu vottana og prófana
frá 1988 sem tók gildi á íslandi árið
1990 og byggist á að vottunar- og
prófunarstofnanir í einkaeigu sem
opinberri eigu geti tekið að sér verk-
efni í hvaða ríki EFTA eða EB sem
er, enda fullnægi þær samræmdum
kröfum.
„Þessi staðlastarfsemi er einn af
hornsteinum þeirrar markaðssam-
vinnu sem er að komast á í álfunni
en gagnkvæm viðurkenning vottunar
og prófunar er þáttur í því að ryðja
úr vegi öllum tæknilegum viðskipta-
hindrunum á markaðinum," sagði
ráðherra í ræðu sinni.
Einar K. Guðfinnsson sagði
löngu tímabært að endurskoða göm-
ul lög um þessi efni en þingmaðurinn
lýsti miklum áhyggjum sínum yfir
að Löggildingarstofunni væri nánast
selt sjálfdæmi um verðlagningu þjón-
ustu sinnar. Sagði hann eðlilegt að
atvinnulífíð greiddi fyrir þessa þjón-
ustu en ganga yrði úr skugga um
að gjaldtakan væri hófleg og rekstri
stofnunarinnar veitt aðhald.
Sagði Einar að gjaldskrár Lög-
gildingarstofunnar hefðu hækkað ár
frá ári, sem væri í engu samræmi
við kostnaðarþróun í landinu. í ijár-
lögum er gert ráð fyrir að sértekjur
Þetta kom fram í svari dómsmála-
ráðherra við fyrirspurn Jóhannesar
Geirs Sigurgeirssonar (F-Ne) um
hvort ráðherra hygðist grípa til ein-
hverra aðgerða til vemdar almennum
borgurum gegn innheimtumönnum
sem virtust beita réttarkerfinu til að
ná fé út úr saklausu fólki, eins og
þingmaðurinn orðaði það. Vísaði
hann í því sambandi til frétta í tengsl-
um við innheimtu áskriftargjalda
tímaritsins Þjóðlífs.
Þorsteinn Pálsson sagði það ekki
í verkahring dómsmálaráðuneytisins
að hafa með höndum almennt eftir-
lit með þeim sem störfuðu við inn-
heimtur í landinu. „Spurningunni um
Löggildingarstofunnar hækki til að
mæta niðurskurði útgjalda til stof-
unnar. I máli Einars kom fram að
breyting á taxta Löggildingarstof-
unnar í samræmi við fjárlög hefði
átt að leiða til þess að sértekjur stofn-
unarinnar hækkuðu um 23,6% en
fyrrnefnd könnun hefði leitt í ljós
að meðaltalskostnaður 17 fisk-
vinnslufyrirtækja hefði hækkað um
76% vegna gjaldtöku Löggildingar-
stofunnar.
Jón Sigurðsson vék að gjaldskrár-
málum Löggildingarstofunnar og
sagði að ekki hefði annað staðið til
það hvort dómsmálaráðherra hyggst
grípa til sérstakra aðgerða til að
vernda borgara gegn innheimtu-
mönnum verður því að svara neit-
andi, enda eru slíkar aðgerðir ekki
í valdi ráðuneytisins,“ sagði hann.
Rakti Þorsteinn nokkur úrræði sem
borgarar iandsins hefðu þegar ópr-
úttnir innheimtumenn stefndu þeim
fyrir dóm til greiðslu skulda sem
þegar hefðu verið greiddar og sagði
að nærtækast væri að mæta fyrir
dóm og framvísa kvittun um að skuld
sé greidd eða leita ráðgjafar lög-
manns. Við slíkar aðstæður væri
engin hætta á að dómur félli þeim í
óhag sem hefði staðið skil á sínum
Jón Einar
Sigurðsson. Guðfinnsson.
en að farið yrði að gildandi Ijárlög-
um. „Dæmi um hærri hlutfallshækk-
un en ætluð var í ijárlögunum hygg
ég að stafi fyrst og fremst af því
að sú ákvörðun var tekin að jafna
niður ferða- og gistikostnaði eftirlits-
manna á alla gjaldskrána öfugt við
það sem áður var þegar fyrirtæki í
afskekktustu byggðum borguðu
mest,“ sagði ráðherra. Sagði hann
mikilvægt að málið yrði kannað og
rætt í samráði við starfsmenn og
fulltrúa atvinnuveganna.
gjöldum. Þá sagði dómsmálaráðherra
að ef innheimtumenn væru bersýni-
lega að reyna að ná fé af fólki með
ólögmætum hætti væri það refsivert
athæfi sem hægt væri að kæra til
lögreglu.
Jóhannes Geir sagðist telja að
dómskerfið hefði brugðist í þessu
máli, þar sem einstaklingar hefðu
ekki verið upplýstir um rétt sinn til
að áfrýja málinu til Hæstaréttar.
Dómsmálaráðherra sagði að dóm-
ara væri skylt að upplýsa ólöglærða
aðila um réttindi sín og sagði að
ekkert hefði komið fram um að það
hefði ekki verið gert í þessum mál-
um. Greindi hann frá því að dóms-
málaráðuneytið hefði boðið gjafsókn
í því máli sem mest hefði verið tii
umijöllunar í fjölmiðlum, yrði því
áfrýjað til Hæstaréttar.
„Eg hygg að hveq'um einasta
manni misbjóði það hvernig gengið
var fram í þessu efni og það er vissu-
lega ástæða til að öll þau viðskipti
séu rannsökuð, allt frá því að kröf-
urnar voru seldar og til þess, með
hvaða hætti þær voru innheimtar:
Slík rannsókn þarf að fara fram,“
sagði Þorsteinn.
* *
Imynd Islands erlendis:
Fimm ára kynningarátak
FRAM hefur verið lögð á Alþingi tillaga til þingsályktunar um
kynningu á ímynd Islands erlendis. Tillögumenn leggja áherzlu á
kynningu á gæðum og hreinleika umhverfisins, þann veg, að þegar
nafn Islands sé nefnt komi upp í huga manna ímynd gæða og hrein-
leika.
Árni M. Mathiesen (S-Rn) og
þrír aðrir þingmenn Sjálfstæðis-
flokks standa að tillögunni. Sam-
kvæmt henni skal forsætisráðherra
skipa þriggja manna nefnd sem
hafi frumkvæði að samræmingu á
hvern veg ímynd íslands er kynnt
á erlendum vettvangi í samvinnu
við hagsmunaaðila. Nefndin standi
að fímm ára kynningaráætlun og
kostnaður við framkvæmd hennar
greiðst af hagsmunaaðilum og rík-
issjóði.
Kynnig af þessu tagi hefur mikla
þýðingu fyrir þjóðarbúskap okkar,
ekki sízt matvælaútflutning (sjáv-
arvöru) og ferðaþjónustu. Tími við-
skiptafrelsis og hins fijálsa mark-
aðaf er runninn upp, segir í grein-
argerð, og um leið tími samkeppni
og samanburðar. Það er því mikil-
vægt að nýta tiltækar leiðir til að
miðla upplýsingum um land og
þjóð, atvinnulíf og íslenzka fram-
leiðslu og þjónustu til einstaklinga,
fyrirtækja og þjóða í umheiminum.
Innheimta áskriftargjalda Þjóðlífs:
Rannsókn þarf að fara fram
- segir dómsmálaráðherra
ÞORSTEINN Pálsson dómsmálaráðherra segist leggja áherslu á að
fram færi rannsókn á viðskiptum vegna innheimtu áskriftargjalda tíma-
ritsins Þjóðlífs. Greindi ráðherra frá því í fyrirspurnartíma á Alþingi,
að rannsóknarlögreglustjóri ríkisins hefði haft frumkvæði að því við
dómsmálaráðuneytið að gerð verði athugun á því hvernig skynsamlegt
sé að vinna að rannsóknum og forvarnarstarfi varðandi efnahagsbrot.
Sagði Þorsteinn að gera þyrfti átak í því máli og að dómsmálaráðuneyt-
ið hafi nú þegar slíka athugun og tillögugerð í undirbúningi. „Það er
mín skoðun að það sé mjög brýn þörf á því og það þurfi að taka þessi
mál föstum tökum,“ sagði Þorsteinn.
Alþýðubandalagið:
Segir trúnaðarbrest í sam-
skiptum við forsætisnefnd
VARAFORMAÐUR Alþýðubandalagsins segir að trúnaðarbrestur
hafi orðið á samskiptum þingflokks Alþýðubandalagsins og forsætis-
nefndar Alþingis vegna fréttar Morgunblaðsins sl. sunnudag. Þar
var sagt frá bréfi þingflokksins frá 1. apríl þar sem mótmælt er
ákvörðun forsætisnefndarinnar um að senda aðeins tvo fulltrúa
Alþingis á umhverfisráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Brasiliu í sum-
ar. Umræður urðu um málið á Alþingi í gær.
Jóhann Arsælsson varaformaður
þingflokks Alþýðubandalagsins tók
þetta mál upp utan dagskrár á
Alþingi í gær og sagði að forseti
Alþingis hefði staðfest í Morgun-
blaðinu ranga frásögn af bréfi
flokksins. Salome Þorkelsdóttir for-
seti Aiþingis svaraði og sagðist
hafa staðfest það við blaðamann
Morgunblaðsins að bréf hefði borist
frá Alþýðubandalaginu, þar sem
lýst hefði verið andstöðu við það
að fyrirhugað væri að senda aðeins
tvo fulltrúa frá Alþingi. Að öðru
leyti sagðist hún óska eftir því að
geta rætt þetta mál með formönn-
um þingflokka eftir að forsætis-
nefnd Alþingis hefur komið saman,
væntanlega í dag, og fjallað um
bréfið. Síðar í umræðunni vísaði
hún því á bug að hafa átt nokkum
þátt í að upplýsa fjölmiðla um þetta
bréf frekar en önnur sem bærust
til forsætisnefndar þingsins.
Steingrímur Sigfússon varafor-
maður Alþýðubandalagsins sagði á
blaðamannafundi í gær, að flokkur-
inn vildi ekki sitja undir því að
vera sagður með óhóflegar kröfur
um þátttöku í þessari ráðstefnu,
en í frétt Morgunblaðsins um áður-
nefnt bréf sagði að flokkurinn vildi
senda fimm fulltrúa frá Alþingi,
einn frá hverjum flokki.
I bréfi þingflokksins segir: „Það
er lágmarkskrafa að tryggt verði
í gegn um þátttöku Alþingis að
þeir þingflokkar fái fulltrúa sem
ekki eiga þegar menn úr sínum
röðum í hópi ráðstefnufara sem
fulltrúar ríkisstjómar eða ráðu-
neyta.“
Steingrímur sagði að í frétt
Morgunblaðsins hefði bréfið verið
afflutt. Flokkurinn væri aðeins að
fara fram á að fyllsta jafnræðis
yrði gætt við samsetningu sendi-
nefndar íslands. Mikilvægt væri
að þar endurspegluðust sjónarmið
allra flokka hvort sem þeir væru í
stjórn eða stjómarandstQðu þessa
stundina. Og því væri eðlilegt að
fulltrúar stjórnarandstöðuflokk-
anna þriggja á Alþingi væru í
nefndinni þótt hún teldi aðeins um
10 manns, eins og nú virtist ráð-
gert.
Þegar Morgunblaðinu varð
kunnugt um bréf Alþýðubanda-
lagsins og snéri sér til Salome Þor-
kelsdóttur forseta Alþingis sl. laug-
ardag og spurði nánar um efni
þess, svaraði hún orðrétt: „Já, þeir
em ósáttir við þetta. Þeir höfðu
gert ráð fyrir því að það færi einn
fulltrúi frá hveijum þingflokki sem
þýðir þá fimm fulltrúa frá Alþingi
og Alþingi er það þröngur stakkur
skorinn á fjárlögum að við sáum
okkur ekki fært að leggja út í svo
mikinn kostnað við þessa ráð-
stefnu."
Á blaðamannafundinum lagð'i
•Steingrímuri fram bréf sem sent
var fyrir hönd umhverfisráðherra
til þingflokksformanns Framsókn-
arflokksins 7. febrúar sl. þar sem
segir að umhverfisráðherra leggi
til að sendinefnd íslands á ráðstefn-
unni verði skipuð fulltrúum ríkis-
stjórnar og Aiþingis ásamt emb-
ættismönnum. Er í bréfinu lagt til
að fulltrúar Alþingis verði einn frá
hveijum þingflokki.
í bréfi Alþýðubandalagsins frá
1. apríl er síðan lýst megnri
óánægju með þau munnlegu skila-
boð sem borist hafi frá forsætis-
nefnd Alþingis um að horfið verði
frá því að allir þingflokkar eigi
þess kost að senda fulltrúa sína.
Steingrímur sagði að þessum and-
mælum hefði fyrst verið komið
munnlega á framfæri við forseta
þingsins sem hefði þá óskað eftir
að fá þau bréflega. Sólarhring síð-
ar hefði frétt um bréfið verið í
Morgunblaðinu og sagði Steingrím-
ur að þótt hann tæki orð þingfor-
seta trúanleg um að hún hefði ekki
komið upplýsingum um bréfið tii
fjölmiðla hefði þarna orðið trúnað-
arbrestur.
Bréf Alþýðubandalagsins
Hér á eftir fer bréf Alþýðuband-
alagsins frá 1. apríl en það var
lagt fram á blaðamannafundinum
í gær:
Forsætisnefnd Alþingis
Frú forseti
Salome Þorkelsdóttir
Alþingi
Þingflokkur Alþýðubandalagsins
lýsir megnri óánægju sinni með þau
munnlegu skilaboð sem nú hafa
borist frá forsætisnefnd Alþingis
að horfið verði frá því að allir þing-
flokkar eigi þess kost að senda
fulltrúa sína á umhverfisráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna sem framund-
an er í Brasilíu.
Þingflokkur Alþýðubandalagsins
hefur þegar valið Hjörleif Gutt-
ormsson sem fulltrúa sinn á ráð-
stefnuna og hefur hann nú um
nokkurra vikna skeið unnið að und-
irbúningi undir ráðstefnuna. Þing-
flokkurinn taldi sig hafa upplýs-
ingar um að fulltrúum allra þing-
flokka myndi gefast kostur á að
sækja ráðstefnuna og sama mun
eiga við um aðra þingflokka. Því
blasir sú staða við, ef í hlut þing-
flokka stjórnarandstöðu kæmi að-
eins einn fulltrúi, að fulltrúar
tveggja stjórnarandstöðuflokka
yrðu að sitja heima og það jafnvel
einstaklingar sem þegar hafa lagt
á sig undirbúningsvinnu í þessu
sambandi.
Þá vill þingflokkurinn lýsa þeirri
skoðun að það geti með engu móti
talist sanngjarnt að hlutur stjórnar-
andstöðunnar verði aðeins einn
fulltrúi. Ljóst er að stjórnarflokk-
arnir munu eiga allmarga fulltrúa
í sendinefndinni ef marka má frétt-
ir í fjölmiðlum að undanförnu,
bæði ráðherra og fleiri þingmenn.
Þá verður því engan veginn trú-
að að það sé vilji forseta Alþingis
að hlutur Alþingis íslendinga á
þessari mikilvægu alþjóðaráð-
stefnu verði aðeins tveir fulltrúar
þegar upplýst er að í sendinefnd
Islendinga verði allt að 40 manns.
Það er lágmarkskrafa, að mati
þingflokks Alþýðubandalagsins, að
það verði tryggt í gegn um þátt-
töku Alþingis, að þeir þingflokkar
fái fulltrúa sem ekki eiga þegar
menn úr sínum röðum í hópi ráð-
stefnufara sem fulltrúa ríkisstjórn-
ar eða ráðuneyta.
Virðingarfyllst,
f.h. þingflokks Alþýðubandalags,
Jóhann Ársælsson.