Morgunblaðið - 07.04.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. APRÍL 1992
Verjumst hjarta
sjúkdómum
eftir Svein
Magnússon
Frumvarnir
Algengasti hjartasjúkdómurinn á
Islandi og hinum vestræna heimi
er kölkun í kransæðum. Þetta leiðir
af sér þrengingar í æðunum og
afleiðingin getur orðið hjartaöng
(angina pectoris), kransæðastífla
eða hjartabilun.
Forvörnum sjúkdóma hefur oft
verið skipt í þijú stig: 1. stig er að
hindra myndun sjúkdómsins og um
það verður aðallega rætt í þessari
grein, 2. stig er að finna sjúkdóm-
inn meðan hann dylst og 3. stig er
að koma í veg fyrir alvarleg eftir-
köst sjúkdómsins.
Þrátt fyrir allar framfarir í með-
ferð hjarta- og æðasjúkdóma er
eftir sem áður æskilegast fyrir
hvern einstakling að reyna að koma
í veg fyrir að veikjast af þessum
sjúkdómum.
Áhættuþættir
Rannsóknir hafa sýnt að nokkur
atriði, svo kaliaðir áhættuþættir,
skipta verulegu máli um það hvort
einstaklingur fær hjarta- eða æða-
sjúkdóma. Með heilbrigðu líferni
getur hann haft áhrif á marga þess-
ara þátta en aðra ekki.
Flestir þeirra þátta sem hafa
áhrif á eru:
Reykingar
Hár blóðþrýstingur
Hækkuð blóðfita
Offita
Hreyfingarleysi
Reykingar skemma kransæðar og
flýta æðakölkun. Þar að auki draga
þær úr hæfni blóðsins til að flytja
súrefni til vefjanna og auka líkur á
blóðtöppum. Talið er, engin ein
aðgerð í heilbrigðismálum hefði jafn
jákvæð áhrif og að hætta neyslu
tóbaks.
Hár blóðþrýstingur skemmir
veggi kransæðanna og eykur hættu
á æðakölkun og öðrum æða-
skemmdum.
Hækkuð blóðfita eykur hættu á
æðakölkun í líkamanum. Rétt er
að hafa í huga að líkaminn framleið-
ir sjálfur visst magn fituefna en
ofneysla fitu, einkanlega mettaðrar
fitu getur komið magni blóðfitunnar
upp fyrir hættumörk.
Offita, streita og hreyfingarleysi
geta aukið hættu á æðakölkun.
Þessir ofannefndu áhættuþættir
eiga allir það sameiginlegt, að hafa
má áhrif á þá til betri vegar, með
því að reykja ekki, stunda einhveija
líkamsrækt, halda kjörþyngd og
láta lækni sinn athuga blóðþrýsting
og blóðfitur.
Suma þekkta áhættuþætti er ekki
hægt að hafa áhrif á með hollum
lífsháttum, t.d. háan aldur og mikla
ættarsögu um hjarta- og æðasjúk-
dóma. Hvort tveggja eykur þó mikil-
vægi þess, að veita breytanlegum
áhættuþáttum meiri eftirtekt.
Eigið líferni
Hér að ofan hefur verið farið
yfir helstu áhættuþætti hjarta- og
æðasjúkdóma. Mikilvægt er að gera
sér vel grein fyrir því, að eigið hátt-
erni getur haft áhrif á myndun
þessara sjúkdóma. Til mikils er að
vinna. Komi hins vegar í ljós, að
þú hefur eftir sem áður áhættu-
þætti yfir eðlilegum mörkum, þarft
þú að leita ráða hjá lækni og ráðg-
Sveinn Magnússon
„Mundu að ábyrgð þín
er mikil, þitt eigið
framlag til verndar eig-
in heilsu getur skipt
sköpum. Þitt líferni
getur aukið iíkurnar á
lengra og betra lífi.“
ast um framhaldið. Mjög oft getur
einföld meðferð bætt úr skák.
Þú ræður miklu
Mundu að ábyrgð þín er mikil,
þitt eigið framlag til verndar eigin
heilsu getur skipt sköpum. Þitt líf-
erni getur aukið líkurnar á lengra
og betra lífi.
Höfundur er liéraðslæknir
Reykjaneshéraðs ogyfirlæknir
Heilsugæslunnar í Garðabæ.
Léttu
6 manita ELFA-DELCA uppþvottavélin
kostar aðeins 33.155,- stgr.
Tekur borðbúnað fyrir 6 - þurrkar, skammtar
sjálf þvottaefni. 7 kerfi. Getur staðið á borði,
má einnig byggja inn í skáp.
íslenskar leiðbeiningar.
Greiðslukjör.
Einar Farestveit&Co.hf.
Borgartúni 28, símar: (91) 622900 og 622901 - Næg bílastæði
Flugvallarskattur
kr. 1.250,-
Leitið nánari
upplýsinga.
Frá Graz eru greiðar leiðir
til allra átta:
Um Austurríki, suður til Ítalíu, norður
:il Þýskalands, vestur til Sviss og í austurátt 11
Ungverjalands.
Ýmsir valmöguleikar á hótelum í Graz.£
Flug og bíl: Verð frá kr. 27.100,- *
m.v. 2 í bíl. *//
Flug og hótel í 2 m. herb. kr. 29.700,-

^Slbk:
rtuiuiero MusiurriKi — uana — öviss
Verð kr. 88.500,- m.v. 2 í herb.
Óperuferð með Sigurði Björnssyni
Verð kr. 41.500.- m.v. 2 í herb.
Ferð: Salzburg — Graz.
Verð 35.500,- m.v. 2 í herb.
FERÐASKRIFSTOFA GUÐMUNDAR JÓNASSONAB HF.
Borgartúni 34, sími 683222 __