Morgunblaðið - 10.06.1992, Qupperneq 60

RIDGID
SINDRI
- sterkur í verki
MOHGUNBLADID, ADALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
SÍMl 091100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
MIÐVIKUDAGUR 10. JUNI 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Með 80 fiskteg-
undir af djúpslóð
Setningn á fiskabókinni frestað
SETNINGU á bókinni íslenskir fiskar var frestað á síðustu stundu,
þar sem skipveijar og vísindamenn á togaranum Júlíusi Geirmunds-
syni frá ísafirði höfðu veitt yfir 80 tegundir fiska í rannsóknar-
leiðangri, sem nú er að ljúka. Þar af eru nokkrar fisktegundir sem
ekki hafa verið skráðar hér fyrr.
Ólafur Einarsson, leiðangurs-
stjóri, sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gær, þar sem þeir voru
að ljúka 14 daga rannsóknarleið-
Landspítalinn:
Kostnaður
Tvið opnun
slysadeildar
kannaður
KOSTNAÐUR við opnun slysa-
deildar á Landspítalanum verð-
ur kannaður á næstunni. Þetta
var samþykkt á fundi stjórnar-
nefndar ríkisspítalanna í gær.
Ámi Gunnarsson, formaður
stjómarnefndar ríkisspítalanna,
segir í viðtali við Morgunblaðið að
það hafi verið talinn einn stærsti
gallinn á rekstri Landspítalans að
hann hafí ekki slysadeild.
„í þessari spítalaumræðu allri
sem nú gengur yfir tel ég það
fyllilega koma til greina að við
opnum litla slysadeild. Á fundi
stjómamefndarinnar í gær var
samþykkt að athuga bæði með
húsnæði og kostnað við slíkt á
næstunni," segir Ámi.
angri á djúpslóðinni vestur og
norður af landinu, að hann hefði
rökstuddan grun um að þeir væm
með nokkrar tegundir fiska, sem
ekki hefðu verið skráðar hér áður.
Hann sagði að þeir hefðu smakkað
á þeim flestum og væru allar ætar
og sumar ljúffengar, þar á meðal
stinglax, sem hann sagði afbragðs
matfisk, gljáháfur og gjölnir, sem
hann kunni einnig vel að meta.
Um borð eru sex sérfræðingar
frá Hafrannsóknarstofnun og eru
gerðar margháttaðar rannsóknir á
aflanum. Til dæmis eru tekin sýni
úr maga fiskanna, kvamaprafur,
sýni af hreistri og fiskurinn veginn
og lengdarmældur. Júlíus Geir-
mundsson er væntanlegur til hafn-
ar á ísafirði næstkomandi laugar-
dag.
Sjá Ur verinu, bls. C4.
5.000 króna
sandhverfa
Vestmannacyjum.
Tvær lifandi sandhverfur hafa
borist Náttúragripasafninu í
Eyjum frá því eldisstöð Hafrann-
sóknarstofnunnar auglýsti eftir
sandhverfum sem þeir vildu
greiða 5.000 krónur fyrir. Krist-
ján Egilsson, safnvörður Nátt-
úragripasafnsins í Eyjum, sagði
í samtali við Morgunblaðið að
eldisstöð Hafrannsóknarstofn-
unar í Grindavík hyggðist gera
frumrannsóknir á sandhverfunni
til að athuga með möguleika á
eldi hennar en sandhverfan er
dýr matfiskur víða erlendis.
Sandhverfan er flækingsfískur
hér við land en fæst oft við
Suðurlandið yfir sumartímann
og því var leitað eftir því við
Náttúragripasafnið í Eyjum að
það tæki á móti fiskum sem
bærust lifandi að landi. F^rir
viku barst fyrsta sandhverfan
með Skuld VE. í gær bættist
önnur við er Danski Pétur VE
kom með lifandi sandhverfu til
hafnar og á myndinni sést Krist-
ján taka á móti henni um borð
í bátnum.
Grímur
Morgunblaðið/Sigurgeir
Lyfjaskírteinum fjölgar úr 6.000 í 20.000:
Stefnir í að lyfjakostiiaður verði
300 milljónir umfram fjárlög
ÚTGJÖLD sjúkratrygginga
vegna lyfja stefna í að verða
2,5 milljarðar króna en gert er
ráð fyrir 2,2 milljörðum í fjár-
lögum að sögn Einars Magnúss-
onar, deildarstjóra hjá heil-
brigðisráðuneytinu. Hann segir
aðalástæðuna aukna útgáfu
lyfjaskírteina. Þeim hafi fjölgað
úr 6.000 fyrir um ári í um 20.000
nú. Sighvatur Björgvinsson
heilbrigðisráherra segir að
fjölgun lyfjaskírteina sé einung-
is ein af 3-4 skýringum á því
að ekki hafi tekist að spara sem
skyldi á árinu. Hann segir að
boðaðar hafi verið frekari
spamaðaraðgerðir sem feli í sér
að hlutfallsgjald lyfja taki við
af fastagjaldi.
Einar sagði að góður árangur
hefði náðst í fyrra þegar stefnt
hefði verið að því að ná fram 400
milljóna króna sparnaði á einu ári
en hann hefði orðið tæpar 600
milljónir á hálfu ári. „Á þessu ári
var svo ætlunin að reyna að spara
800 milljónir og var þá miðað við
þá þróun sem orðið hefði ef ekk-
ert hefði verið gert 1. júlí í fyrra.
Það markmið virðist ekki ætla að
nást nema eitthvað meira verði
gert. Útgjöldin stefna í um 2,5
milljarða en fjárlög gera ráð fyrir
2,2 milljörðum,“ sagði hann og
benti á að gríðarlegur fjöldi lyfj-
askírteina væri aðalskýringin á
miklum kostnaði.
Lyíjaskírteini era ætluð þeim
Arðbærara að flytja álverksmiðjur Norðmanna til Islands en selja raforku til Bretlands:
Flutningur á xh álframleiðslu
Norðmanna sparar 20 milljarða
- segir Guðmundur Magnússon prófessor
GUÐMUNDUR Magnússon prófessor telur að þegar hagkvæmustu
viðskipti með raforku séu athuguð þá sé arðbærara að flytja álverk-
smiðjur Norðmanna til íslands, og selja þá orku sem þar Iosnar á
markaðnum í Noregi eða annars staðar í Evrópu, heldur en að
flyfyja raforku frá íslandi eftir sæstreng til Bretlandseyja, eins og
rætt hefur verið um að gera eftir 10-20 ár. Orkukerfi annarra
Norðurlanda en íslands séu samtengd, og verið sé að ráðast í lagn-
ingu sæstrengja annars vegar frá Svíþjóð til Þýskalands, og hins
vegar frá Danmörku til Þýskalands. Þetta kemur fram í erindi sem
Guðmundur flytur í dag á norrænni ráðstefnu um viðskipti með
raforku, sem haldin er í Hankö í Noregi.
„Raforka til stóriðju í Noregi
er seld til fyrirtælqanna undir
markaðsverði, eða á 10 norska
aura/kWst, eða enn lægra verði
þegar markaðsverðið er 20-30
norskir aurar/kWst. Framleiðslu-
kostnaður á íslandi er hins vegar
um 10 norskir aurar fyrir 10
TWst af orku. Þannig sparast um
20 milljarðar íslenskra króna á
ári með þessum tilflutningi. Vitað
er að norsku álfyrirtækin þurfa
að fara að endurnýja verksmiðjur
sínar sem flestar era orðnar gaml-
ar. Sömuleiðis era langtímaorku-
samningar þeirra að renna út,“
segir Guðmundur í erindinu.
Varðandi strengjaorku frá Is-
landi til Bretlandseyja, þá segir
hann að hún muni lenda í mikilli
samkeppni við orku framleidda
úr kolum og gasi, þannig að ekki
sé nóg að geta framleitt orkuna
og flutt hana á markaðinn. Það
verði að vera hægt að selja hana
líka.
„Nú er því kjörið tækifæri til
þess að beita hugmyndafluginu
og freista þess að ná samningum
við Norðmenn um þessi atriði.
Með því móti getum við bætt okk-
ur samdrátt í þorskveiðum. Bæði
norsk fyrirtæki og norska ríkið
hagnast á þessu og svo íslending-
ar. Þetta er í rauninni tilgangur-
inn með samningnum um evr-
ópskt efnahagssvæði, þ.e. að láta
markaðinn ráða. Hin ósýnilega
hönd markaðsins vinnur því með
íslendingum að þessu leyti. At-
vinnusjónarmið koma eflaust til
umræðu. Norðmenn ættu að
standa vel að vígi við að bjóða í
framkvæmdir við orkuver og
verksmiðjur á íslandi, og það
væri ekkert á móti því að nokkrir
Norðmenn flyttust nú aftur til
íslands. Það væri ekki núna fyrst
og fremst vegna hárra skatta og
nægs jarðnæðis á ísland, heldur
vegna orkunnar í fallvötnum
landsins," segir Guðmundur í er-
indinu.
sem þurfa að bera mikinn lyfja-
kostnað. Einar sagði að ekki hefði
verið kannað hvort um misnotkun
þeirra væri að ræða. „En það er
orðið visst áhyggjuefni hvað kortin
era orðin mörg og menn hafa ekki
fundið neina lausn á því,“ sagði
hann. Einar sagði að hluti af skýr-
ingunni á fjölgun lyfjaskírteina
gæti verið að fólk hefði hreinlega
ekki vitað að skírteinunum fyrr
en við breytinguna 1. júlí í fyrra.
Sighvatur Björgvinsson heil-
brigðisráðherra sagði að vissulega
hefði ætlunin verið að ná fram
meiri sparnaði og með lagabreyt-
ingu í janúar hefði verið boðuð
breyting í þá átt sem fælist í því
að leyfa að farið yrði frá fasta-
gjaldi lyfja yfir í hlutfallsgjald.
Hann sagði að í kjarasamningum
hefði verið samþykkt að haft yrði
samráð við verkalýðshreyfmguna
áður en af breytingunni yrði. Nú
stæðu yfír viðræður við fulltrúa
hennar um málið. Ráðherra sagði
að aukin útgáfa lyfjaskírteina
væri einungis ein af 3-4 megin-
skýringum á því að ekki hefði te-
kist sem skyldi að spara á árinu.
Læknar fá rúmlega 500 krónur
fyrir að sækja um lyfjaskírteini
fyrir sjúklinga og skiptir þá ekki
máli hvort skírteinið fæst. Sig-
hvatur var spurður hvort hann
héldi að greiðslumar hvettu lækna
til að sækja um lyijaskírteini fyrir
sjúklinga sína og sagðist hann
ekki trúa því að læknar sæktu um
skírteini fyrir 500 kallinn.
„Ég held að læknar sæki um
skírteinin til að hlífa sjúklingum
sínum við að taka á sig aukinn
kostnað," sagði Sighvatur Björg-
vinson heilbrigðisráðherra.