Morgunblaðið - 05.01.1993, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. JANÚAR 1993
Sindri á Austurlandi
Vilja frjálsa verð-
myndun á fiski
AÐALFUNDUR Skipstjóra- og stýrimannafélagsms Sindra á Austur-
landi haldinn þriðjudaginn 28. desember 1992 beinir því til stjórn-
valda að tryggja raunverulega frjálsa verðmyndun á fiski hér innan-
lands með viðeigandi löggjöf eða
„Fundurinn telur að beinir samn-
ingar milli sjómanna og fiskverk-
enda séu ýmsum annmörkum háðir
og leysi ekki þann vanda sem við
er að glíma á þessum vettvangi.
Þess vegna verður að koma til skjal-
anna almenn lausn á fisksölumálum
t.d. með því að setja lög sem kveði
með öðrum ráðum.
á um að allur fiskur sem seldur er
innanlands verði boðinn upp á fisk-
mörkuðum eða tengdur raunhæfu
gangverði fiskmarkaða á þeim
svæðum þar sem þeir eru ekki til
staðar."
(Fréttatilky nning)
Hafrannsóknastofnun
Samið við vélsljóra
••
Önnur Eva
Glæsileg 38 feta skúta bætist í skútuflotann við Ingólfsgarð þegar Eva Keflvíkinganna Áskels Agnarsson-
ar og Antons Jónssonar verður afgreidd úr tolli einhvem næstu daga. Eva kemur í stað annarrar skútu
með sama nafni sem seld var til Vestmannaeyja. Nýja skútan er smíðuð í Englandi árið 1988 og verða gerðar
á henni nokkrar breytingar áður en hún telst fullbúin.
RITAÐ var undir kjarasamninga milli ríkisins og vélstjóra á haf- ... „ . , „ , , ...
rannsóknaskipum siðastliðinn sunnudag. Kjarasamningurinn var í 1 lllGlIl cll DOg’prymlUSÖtt 1 Un^DOmUIU
anda þjóðarsáttar en auk þess fylgdi samningnum bókun um hag-
ræðingarvinnu.
Að sögn Haraldar Sverrissonar
hjá fjármálaráðuneytinu er bókunin
svipuð þeirri og var í samningum
sem vélstjórar gerðu við vinnuveit-
endur sl. sumar. Samkvæmt henni
taka vélstjórar að sér verk um borð
í skipum sem þeir hafa ekki sinnt
áður og fá fyrir það sérstakar
greiðslur. Hér eru einkum um verk
loftskeytamanna að ræða auk vinnu
við viðhald á veiðarfærum. Þetta
er metið sem 4% launahækkun vél-
stjórum til handa, en kostnaðarauki
útgerðar á enginn að vera.
Auk þess var samið um 1,7%
iaunahækkun frá 1. nóvember.
Sjaldgæfur sjúkdómur
sem smitast á meðgöngu
Skálholt
Þrettándaakademía
í NÝJASTA tölublaði Læknablaðsins er sagt frá tveimur tilfellum
af meðfæddri bogþrymlasótt. Greinin er skrifuð af fjórum læknum
á barnadeild Landakots, þeim Ólafi Thorarensen, Pétri B. Júlíus-
syni, Ólafi Gísla Jónssyni og Þrésti Laxdal. Sýkingin hefur nýlega
greinst í tveimur börnum og mátti leiða líkur að því að hana
mætti rekja til neyslu móður á hráu kjöti á meðgöngutímanum og
hugsanlega einnig til umgengni við hálfvillta útigangsketti.
FIMMTA þrettándaakademían
verður í Skálholti 8. til 10. janúar
1993. Efni hennar er Predikunin,
viðfangsefni hennar og vandi.
Frummælendur verða m.a. dr.
Hjalti Hugason, Margrét Pálsdóttir
málfræðingur, sr. Jónas Olafsson
vígslubiskup og Kristján Valur Ing-
ólfsson.
Dagskrá hefst kl. 15 föstudaginn
8. janúar með aðfararfyrirlestri dr.
Hjalta Hugasonar og lýkur með
hádegisverði að lokinni messu í
Skálholtskirkju sunnudaginn 10.
janúar.
Að venju er dagskráin sett saman
úr fyrirlestrum og umræðum, helgi-
haldi og óformlegum skoðanaskipt-
Fyrirlesararnir munu fjalla um
vanda og viðfangsefni predikunar-
innar í samtímanum, um predikun-
ina sem fluttan texta, um predikun-
ina sem vikuiegt viðfangsefni
prestsins og um grundvallarvið-
fangsefni hinnar hefðbundnu pred-
ikunarfræði (hómiletik) kirkjunnar.
Unnið verður í hópum og dregnar
saman niðurstöður í lokin.
Ef nægilegur fjöldi óskar, verður
sætaferð milli Reykjavíkur og Skál-
holts.
Upplýsingar gefur rektor Skál-
holtsskóla en þátttaka tilkynnist á
skrifstofu Skálholtsskóla.
(Fréttatilkyiining)
Bogþrymlasótt er venjulega ein-
kenna- og hættulaus sjúkdómur í
heilbrigðum einstaklingum, en get-
ur haft alvarlegar afleiðingar fyrir
fóstur, sem sýkjast á meðgöngu-
tíma. Annað barnið, sem greinst
hefur nú, er nánast blint. Hitt barn-
ið var með bólgu í augnbotni og
kalkanir í heila, en hefur þroskast
eðlilega til þessa. í samtali við
Morgunblaðið sagði Þröstur Laxdal
að sjúkdómurinn væri mjög sjald-
gæfur hér á landi, en tilfellin nú
sýndu þó að betra væri að vera á
varðbergi. Miklu algengara er að
fólk fái sjúkdóminn án einkenna
og myndar þá mótefni. Þungaðar
konur með mótefni eiga ekki á
Beinbanki Borgarspítal-
ans hefur reynst mjög vel
Beinið notað við enduruppbyggingu og erfið beinbrot
BEINBANKI var settur á laggirnar á Borgarspítalanum 1991, og
bein úr honum var fyrst notað við aðgerðir þá um sumarið. Að sögn
Brynjólfs Mogensen, yfirlæknis slysa- og bæklunardeildar spítalans,
hefur starfsemi bankans gengið vel. Fer hún fram á þann hátt, að
bein sem gengur af við gerviliðaaðgerðir er geymt í frysti uns þess
er þörf á ný. Þótt tækni þessi sé tiltölulega nýtilkomin hér á landi
hefur hún verið notuð erlendis um nokkurt skeið með góðum árangri,
að sögn Brynjólfs. Aðgerðir þar sem beins er þörf eru hins vegar
tiltölulega fátíðar, en hingað til hefur allt gengið vel og góð reynsla
verið af beinbankanum.
„Starfsemin hefur verið þróuð
innan slysa- og bæklunardeildar
spítalans, og beinið hefur eingöngu
verið notað af læknúm slysadeildar-
innar,“ sagði Brynjólfur. Hann
sagði að bánkinn væri eftir erlendri
fyrirmynd, en beinbankar hefðu
reynst vel víða um heim. „Oft er
ekki annarra kosta völ en að nota
bein úr bankanum, og starfsemin
hefur enn sem komið er gengið
mjög vel, að því er virðist, og ekki
komið upp nein vandræði."
Bein úr bankanum er notað þeg-
ar bein taþast af einhveijum orsök-
um, til dæmis þegar tekin eru burt
beinæxli eða þegar hjálpa þarf til
við gróanda, eins og við vissar teg-
undir af hryggskurðlækningum eða
önnur beinbrot sem gengur illa að
láta gróa, að sögn Brynjólfs. Aðal-
notkunarsviðið væri þó við endur-
uppbyggingu í gerviliðaaðgerðum
sem þyrfti að endurtaka af einhverj-
um orsökum. Aðgerðir sem þarfn-
ast beins úr bankanum eru þó ekki
tíðar, að sögn Brynjólfs, og fylla
ekki tug á ári hveiju.
Beinið í beinbankann fæst við
gerviliðaaðgerðir á mjöðm. Lær-
leggshausinn, sem gengur af við
aðgerðina, er geymdur í frysti við
70 gráðu frost, þar til beinsins er
þörf. „Gerviliðaaðgerðir eru svo al-
gengar að við fáum nóg bein með
þessu móti,“ sagði Brynjólfur.
„Ónæmissvörun likamans gagnvart
beini er ekki sú sama og gagnvart
hættu að fæða sýkt börn. Einnig
tók Þröstur fram að innan við helm-
ingur þeirra kvenna, sem þó sýkj-
ast á meðgöngu, fæða sýkt börn.
Víða erlendis, þar sem tíðni bog-
þrymlasóttar hefur reynst há, hafa
verið teknar upp kerfisbundnar
mótefnamælingar hjá þunguðum
konum. Mæla þarf mótefnið nokkr-
um sinnum yfir meðgöngutímann,
því fóstrið getur sýkst hvenær sem
er, þó líkurnar séu mestar á síð-
asta þriðjungi meðgöngu. Mæling-
ar hafa ekki verið teknar upp hér
vegna þess hve þær eru tímafrekar
og kostnaðarsamar í framkvæmd
og sjúkdómurinn sjaldgæfur hér.
Hér á landi er talið að 5-7 prósent
kvenna séu með mótefni. Sýkillinn
sækir einkum í heilavef og augu
fóstursins. Smitleiðir eru aðallega
tvær, annars vegar með hráu kjöti,
hins vegar í gegnum ketti, sem
veiða sér til matar, því kettir eru
aðalhýslar sýkilsins.
Besta ráðið til að forðast sýkingu
á meðgöngutíma er að halda sig
frá hráu eða léttsteiktu kjöti, en
borða það vel soðið, reykt eða salt-
að, eða kjöt sem hefur verið fryst
niður fyrir 20 gráður. Ávexti og
grænmeti ætti að þvo vel, forðast
að snerta slímhimnur í augum eða
munni, þegar hrátt kjöt, óþvegnir
ávextir eða grænmeti er meðhöndl-
að og þvo vel hendur og eldhús-
borð eftir meðhöndlun. Vissara er
tálið að nota hanska við garðyrkju-
störf. Til að forðast smit hjá böm-
um er best að breiða yfir sand-
kassa, þegar þeir eru ekki í notk-
un, til að hindra ketti í að komast
í þá. Ófrískar konur ættu að forð-
ast kattaskít og ekki þrífa undan
köttum. Heimilisköttum ætti ein-
göngu að gefa þurrkaðan, niður-
soðinn eða soðinn mat og halda
þeim frá villiköttum. Þröstur tók
fram að heimiliskettir bæru sýkil-
inn sjaldan í sér.
-------♦ ♦ ♦-------
Ófundinn
stolinn bíll
AÐFARANÓTT mánudagsins 28.
desember var HT-888 stolið frá
Smáratúni á Selfossi. Bifreiðin er
af gerðinni Daihatsu 1000, rauð
sendiferðabifreið. Til hennar hefur
ekkert spurst, þótt liðin sé rúm vika
frá stuldinum. Þeir, sem geta gefið
einhveijar upplýsingar um bifreið-
ina eru vinsamlegast beðnir að hafa
samband við lögregluna á Selfossi.
Stúdíó Jónínu og
Ágústu verður Stúdíó
Ágústu og Hrafns
Jónína Benediktsdóttir, íþróttakennari, seldi 50% eignarhlut sinn
í líkamsræktarstöðinni Stúdíói Jónínu og Ágústu í sumar. Stöðin var
endumefnd Stúdíó Ágústu og Hrafns eftir núverandi eigendum sín-
um hjónunum Ágústu Johnson og Hrafni Friðbjörnssyni um ára-
mót. Hrafn hefur starfað við stöðina í tvö og hálft ár.
aðalástæðan
öðrum líffærum - það þarf að prófa
ákveðna þætti, og ef allt virðist í
lagi er hægt að nota beinið."
Brynjólfur sagði að ekkert væri
því til fyrirstöðu að beinbankinn
væri notaður fyrir allt Reykjavíkur-
svæðið. Einnig væri hægt að senda
bein eða sjúklinga milli landshluta,
og ljóst væri að beinbankinn sé
kominn til að vera.
Ágústa sagði að
fyrir því að Jónína hefði selt eignar-
hlut sinn væri sú að hún væri bú-
sett í Svíþjóð og yrði það um óráð-
inn tíma. Hún sagðist ekki eiga von
á að starfsemi líkamsræktarstöðv-
arinnar breyttist í kjölfar eigenda-
skiptanna nema þá helst að reynt
yrði að höfða meira til karlmanna.
„Við erum að vona að þeir komi
meira inn. Þeir hafa kannski verið
eitthvað hræddir við að koma. Hald-
ið að hér væri eitthvert kvennaT
veldi,“ sagði Ágústa sem annars
sagðist vera afar ánægð með að-
sóknina um þessar mundir enda
væri yfírleitt hvað mest að gera
eftir hátíðirnar.
Þess má geta að eftir að Jónína
seldi hlut sinn í Studíóinu keypti
hún 20% hlut í Stúdíói Púls á Akur-
eyri. Hún starfar nú í líkamsræktar-
stöð í Svíþjóð.