Morgunblaðið - 05.01.1993, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. JANUAR 1993
ttCE/nAIIO
„ ^)ndartoJc,her^ro^ryunn "
Ást er...
TM Reg. U.S Pat Olf.—all rights reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndicate
HÖGNI HREKKVÍSI
„ER. HAUN £NU&-\ AE> FAGN4 'fí/^/NU?"
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Oryggi sjómanna og ann-
arra þegna þessa lands
Frá Ottó Eiríkssyni:
HVERSU lengi þurfa sjómenn að
bíða eftir markvissara öryggi um
borð í skipum sínum, ef slys eða
veikindi ber að höndum? Enn einu
sinni var teflt á tæpasta vað
sunnudaginn 22. nóvember sl. Sjó-
maður veiktist hastarlga um borð
í loðnubátnum Kap VE. Báturinn
var staddur úti fyrir Austfjörðum
32 mílur norðaustur af Glettingar-
nesi. Kom þá upp gamla góða
vandamálið, þyrlan komst ekki
austur vegna verðurs við suður-
ströndina. En hér fyrir austan var
ágætis flugveður. Með öðrum orð-
um, þyrlan var föst í Reykjavík.
Ætla forráðamenn þessara
mála ekki að fara að vakna af
þessu sinnuleysi (fyrir utan Inga
Björn Albertsson) og gera eitthvað
í þessum málum og það tafar-
laust. Oft sigla togarar og bátar
beint í land með veika eða slasaða
sjómenn vegna tímans sem fer í
að fá þyrlu austur ef það er þá
flugfært frá Reykjavík. Menn
ræða um kaup á stórri þyrlu sem
taki heila skipshöfn. Það er hið
besta mál útaf fyrir sig. Eftir sem
áður verður hún staðsett í Reykja-
vík og því iangt frá Austfjarða-
svæðinu. Þeir ráðamenn sem fara
með þessi mál gera sér ekki grein
fyrir því hversu stór skipafloti er
hér fyrir Austfjörðum á haustin
og á veturna. Það er allur síldar-
flotinn, það er megnið af loðnu-
skipunum og sérstaklega eftir ára-
mót í janúar og febrúar, þegar
veður eru sem vályndust, og síðan
togararnir. Þetta geta verið upp-
undir 1.000 sjómenn á þessu svæði
Víkveiji
Síðustu mánuði sl. árs urðu tölu-
verðar umræður m.a. í Morg-
unblaðinu um mun á vöruverði hér
á íslandi og í nálægum löndum.
Jafnframt vöktu innkaupaferðir
íslendinga til annarra landa at-
hygli og voru gagnrýndar mjög
af kaupmönnum. Island er hins
vegar ekki eina landið, þar sem
slíkar umræður fara fram.
Lausleg skoðun Víkveija á verð-
lagi í Kaupmannahöfn bendir til,
að verðlag þar sé mjög áþekkt og
hér. Að vísu eru ákveðnar tegund-
ir landbúnaðarvara seldar á mun
lægra verði en hér og munar miklu
og þar með aukast möguleikar
fólks á því að komast af með
minná fé í matarkaup, en hér er
hægt. Hins vegar er ljóst, að hvort
sem um er að ræða almennar
matvörur eða drykkjarvörur, verð
á fatnaði, verð á ýmis konar þjón-
ustu, húsaleigu eða annað slíkt,
er yerðlag svipað og hér á íslandi.
Á móti kemur að vísu, að laun
eru hærri í Danmörku en beinir
skattar eru einnig hærri, þannig
að líklega er ráðstöfunarfé fólks
svipað. Það er því ekki ólíklegt,
að lífskjör séu áþekk hér og þar,
þótt hitt fari ekki á milli mála, að
lífsmáti Dana er annar en okkar
en besta björgunartækið er í
Reykjavík. Forráðamenn eru yfir-
leitt búnir að ráðstáfa tekjum fyr-
irfram sem sjávarútvegurinn
skaffar en um þessi mál er talað
fyrir daufum eyrum. Aftur reyndi
á þessi mál hér fyrir austan þriðju-
daginn 1. desember. Þá datt
ijúpnaskytta í Seyðisfirði og
brotnaði illa. Var kallað á þyrlu
til að flytja manninn. Gekk það
vel og var það góð tilfinning að
vinna með áhöfinni á þyrlunni og
greinilega fagmenn á ferð. Hið
eina sem skyggði á var tíminn sem
tók þyrluna að koma austur. Kall-
að var í þyrluna um kl. 15. Hún
var ekki komin á slysstað fyrr en
kl. 18.30 og er þetta ansi langur
tími fyrir mikið slasaðan mann og
kaldan að liggja uppi í fjalli. Ráða-
menn yrðu nokkuð byrstir ef þeir
lentu í bílslysi á ódýru ráðherrabíl-
unum sem þegnarnir borga undir
þá og þyrftu að bíða eftir flutn-
ingi á sjúkrahús í 5-6 klukku-
tíma. Það þætti léleg þjónusta við
stórborgarana. En það er eins og
svo oft áður, það er allt nógu gott
fyrir sjómenn. Málið er að sjómenn
eiga eiginkonur, börn og aðstand-
endur eins og aðrir og eiga skilyrð-
islaust rétt á að kaupa stóran
björgunarbát og staðsetja annað-
hvort á Seyðisfirði eða á Norð-
firði, fyrir eitthvað af þeim pening-
um sem farið hafa í reisur til að
skoða þyrlur og annað tengt þeim
sem kostað hefur stórfé en engu
skilað. Farið var með lækni á
móti varðskipi á opnum slöngubát
þegar hjálparbeiðni barst frá Kap
VE. í þungum sjó fór með okkur
skrífar
íslendinga og áreiðanlega skyn-
samlegri.
Þá er líka meira um það, að
fólk geti gert góð kaup í matvöru
á tilboðsverði, sem verzlanir leggja
mikla áherzlu á að kynna.
xxx
etta háa verðlag veldur því
að sjálfsögðu, að Danir reyna
að kaupa ódýrari vörur í öðrum
löndum alveg eins og við íslend-
ingar. Þannig mátti sjá í dönsku
blaði á milli jóla og nýárs auglýs-
ingu frá einni stærstu ferðaskrif-
stofu Danmerkur um innkaupa-
ferð til London til þess sérstaklega
að fara á útsölu í Harrods þá daga,
sem útsala stendur í því verzlunar-
húsi.
Ennfremur voru danskir fjöl-
miðlar uppfullir af fréttum um
verðmun í Danmörku og öðrum
EB-löndum eftir að innri markað-
urinn opnaðist upp á gátt um ára-
mótin. Sérstaklega var orð á því
haft, að Danir færu í stórum stíl
til Þýzkalands til þess að kaupa
bjór, sem væri ódýrari þar en í
Danmörku. Þá var eftir því tekið,
að húsvagnar, byggðir í Dan-
mörku og fluttir til annarra EB-
læknir sem lítið sem ekkert hefur
verið á sjó — sem betur fer í þessu
tilfelli því annars hefði hann ekki
fengist í ferðina. Þessi læknir,
Guðmundur Sverrisson, stóð sig
eins og hetja en betra hefði nú
verið að fara með hann á þyrlu
og mun fljótlegra og öruggara.
Ráðamenn, kaupið tvær þyrlur í
viðbót af sömu stærð og gæslan
á og staðsetjið þær á þrem stöðum
á landinu, eina í Reykjavík, eina
á Egilsstöðum og eina á Akur-
eyri. Þannig er öryggi sjómanna
og annarra tryggara og þyrlurnar
mun fljótari á slysstað, og ef þörf
er á er hægt að kalla þær allar á
sama stað en alltaf yrði ein mun
fljótari á slysstað en hinar og það
er það sem málið snýst um. Sjúkl-
ingarnir geta ekki alltaf beðið í
marga klukkutíma eftir aðstoð því
stundum geta mínútur skilið á
milli lífs og dauða.
Vil ég þakka áhöfn þyrlunnar
TF-SIF fyrir frábæra aðstoð
þriðjudaginn 1. desember.
Að lokum, ráðamenn, það er
hægt að eyða milljörðum á millj-
örða ofan í allskonar hallir og
skrauthýsi sem hluti af þjóðinni
nýtur, en þessi mál eru þöguð í
hel. Tökum nú höndum saman og
gefum sjómönnum, fjölskyldum
þeirra og öðrum landsmönnum
jólagjöf, gefum þeim það öryggi
sem þeir réttilega eiga skilið. Við
erum fískveiðiþjóð og lifum á því
sem sjómenn koma með að landi,
það vita allir sem vilja vita.
OTTÓ EIRÍKSSON
Miðtúni 4, Seyðisfirði
landa eru ódýrari þar en í Dan-
mörku vegna lægri virðisauka-
skatts, þannig að það getur borgað
sig fyrir Dani að fara til annarra
EB-landa og kaupa húsvagna, sem
eru framleiddir í þeirra eigin landi!
Þá eru gefnir út bæklingar, sem
sýna verð á einstökum vöruteg-
undum í hinum ýmsu EB-löndum.
Allt sýnir þetta, að umræður hér
um mismunandi verðlag á íslandi
og í nálægum löndum eru ekkert
einsdæmi og að það eru fleiri en
íslendingar, sem fara í innkaupa-
ferðir til annarra landa.
xxx
Þá vekur það einnig athygli,
hve gríðarleg áherzla er lögð
á útsölur í Danmörku, sem byija
að nokkru leyti milli jóla og nýárs
en að öðru leyti nú í gær og í
dag. Dönsku blöðin birta mjög
viðamiklar auglýsingar um þessar
útsölur, með nákvæmum upplýs-
ingum um verð á einstökum vöru-
tegundum og samkvæmt upplýs-
ingum Víkveija er gífurleg ásókn
í vörur, sem seldar eru á mjög
hagstæðu verði.