Morgunblaðið - 20.05.1993, Blaðsíða 24
24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. MAI 1993
Álfasala um næstu helgi til styrktar fjölskyldudeild SÁÁ
Aldrei of snemmt eða
seint að leita aðstoðar
FLESTIR þekkja orðið litla gula Álf SÁÁ-samtakanna en hann skýt-
ur árlega upp kollinum þegar söfnunarátak til styrktar samtökunum
fer fram. Áð því er komið um næstu helgi og verður álfurinn þá
boðinn til sölu. Ágóðinn rennur að þessu sinni til þess að efla og
auka meðferð fyrir aðstandendur alkóhólista á vegum samtakanna
en hún fer fram I fjölskyldudeild sem Sesselja Pálsdóttir veitir for-
stöðu. Á siðasta ári leituðu samtals 1.100 einstaklingar til deildarinn-
ar. SÁA hefur opna kynningarfundi á hveiju fimmtudagskvöldi kl. 8
í húsakynnum sínum, Siðumúla 3-5.
aðstoðar," segir Sesselja og leggur
áherslu á orð sín.
Breytt viðhorf
Viðtöl og námskeið
Sesselja segir að aðstandendur
alkóhólista geti hringt og pantað
viðtöl við ráðgjafa eða tekið þátt
í sérstökum námskeiðum á vegum
samtakanna. „Fjölskyldunám-
skeiðin okkar hafa verið tvö kvöld
í viku, fímm vikur í senn og við
höfum verið með sams konar nám-
skeið um helgar sem aðallega hafa
verið sótt af fólki utan af landi. Á
þeir hafa gert, drykkjan hefur ekki
breyst neitt. Þessu fylgir oft mik-
ill kvíði og stjórnleysi," segir Ses-
selja og hún tekur fram að að-
standendur séu á öllum stigum
ferlisins þegar þeir leiti aðstoðar.
Sumir alkóhólistanna hafi ekkert
gert í sínum málum. Aðrir séu í
meðferð og enn annar hópur sé
kominn úr meðferð. „En það er
aldrei of snemmt eða seint að leita
Hún segir að viðhorf fólks gagn-
vart sjúkdóminum hafi breyst tölu-
vert á undanförnum árum. „Áður
var ekki litið á alkóhólisma sem
sjúkdóm og því var skömmin rík.
Fólk leit á þetta sem blett á fjöl-
skyldunni. IJmræðan hefur hins
vegar aukist á síðustu árum sem
eykur líkumar á því að fólk leiti
sér fyrr hjálpar,“ segir hún og
bætir við að hún fínni sérstaklega
fyrir þessari viðhorfsbreytingu hjá
ungu fólki. Það sé oft opnara og
tilbúnara til að taka þátt í meðferð-
inni.
Sesselja segir það taki langan
tíma fyrir aðstandendur að breyta
Fjölskylduráðgjafar
Morgunblaðið/Kristinn
viðhorfi og hegðun sinni gagnvart
alkóhólistanum og eftir að hann
hafi farið í meðferð sé aðstandend-
um hans jafnan ráðlagt að taka
þátt í starfi stuðningshópa. Hún
segir að meðferðin sé í upphafi
erfið fyrir suma aðstandendur.
„Þeim finnst eins og þeir séu að
svíkja hann eða hana og eiga erf-
itt með að skilja að þeir eiga rétt
á að hafa sínar eigin tilfinningar.
Aðrir eru kvíðnir eða reiðir vegna
þess að líf þeirra hefur stjórnast
af drykkjunni,“ segir hún.
námskeiðunum fræðum við fólk
um alkóhólismann og svokallaða
meðvirkni. Hún verður til þegar
fólk býr með alkó hólista enda er
erfitt að mynda heilbrigt samband
við virkan alkó hólista. Þannig tek-
ur fólk upp ákveðið hegðunar-
mynstur, allt eftir eigin persónu-
leika og reynslu, til þess að minnka
þá spennu sem fylgir alkóhólis-
manum. Algengt er að aðstand-
andinn fer að taka á sig ábyrgð á
hegðun og líðan alkóhólistands.
Hann reynir að stjóma drykkju
hans og smám saman víkja hans
eigin þarfir fyrir þörfum alkó hó-
listans sem verður miðpunktur
alls,“ segir Sesselja.
Aðspurð segir hún að aðstand-
endum sé m.a. bent á að hætta
að taka ábyrð fyrir alkóhólistann
og leyfa honum að finna fyrir af-
leiðingum drykkjunnnar.
Dóra Haraldsdóttir sem nýtt hefur sér þjónustu fjölskyldudeildar SÁÁ
Stórkostleg starfsemi
„Ég tek ekki sterkt til orða þegar ég segi að starfsemi fjölskyldu-
deildarinnar hérna er blátt áfram stórkostleg og SÁÁ eru hrein og
klár mannræktarsamtök, “ segir Dóra Haraldsdóttir sem tók á sig
rögg og hafði samband við fjölskyldudeildina fyrir rúmum sex árum.
Hún er barn alkóhólista og var á þessum tíma gift virkum alkóhól
ista. Allt virtist stefna í óefni en með góðum stuðningi og ómældri
þrautseigju hefur áfengissýkin vikið fyrir heilbrigðu fjölskyldulífi.
komi mikið niður á börnunum.
Þeim megi ekki gleyma en það
fari eftir hveiju barni fyrir sig
hvernig best sé að koma meðferð-
inni til skila, t.d. sé oft ráðlegra
að fræða unglinga um vandamálið
í smáum skömmtum.
Mín eigin fjölskylda
Viðbrögð fjölskyldunnar
Hún segir að fjölskyldan afneiti
drykkjunni oft í upphafi. Svo vilji
hún stjórna henni með því t.d. að
hella áfenginu niður. „Að lokum
velja aðstandendurnir hver sína
leið til einangrunar, bældir og reið-
ir, því það er alveg sama hvað
Eftir að hafa ha.ft samband við
fjölskyldudeild SÁÁ og farið í við-
tal fór Dóra á fjölskyldunámskeið
í janúar árið 1987. „Ég fór alls
ekki á námskeiðið fyrir mig sjálfa
upphaflega enda gat ég alls ekki
ímyndað mér að ég þyrfti sjálf á
aðstoð og stuðningi að halda. Af-
staða mín breyttist hins vegar
smám saman og ég man sérstak-
lega eftir því hvað það hafði mikil
áhrif á mig þegar sálfræðingur
kom í heimsókn og fór að segja
okkur frá því hvernig hegðunar-
mynstur myndaðist gjarnan í fjöl-
skyldum alkóhólista. Hann tók
dæmi af foreldrum með þijú börn
og ég man að ég sat aftarlega úti
í sal og mér brá voðalega því að
ég gerði mér grein fyrir að hann
var að tala um mína eigin fjöl-
skyldu. Svona var þetta hjá okk-
ur,“ segir Dóra sem einmitt á þijú
börn. En hún segir að oft og tíðum
átti foreldrar sig ekki á því hvern-
ig sjúkdómur eins og aikóhólismi
Eilífðarverkefni
m
HEWLETT
PACKARD
HP A iSLANDI H F
AGÆTI
?ð. xn>
1 V
Deskwriter 500 C lita
bleksprautuprentari.
H0FUM
Listaverð kr. 69.000
KYNNINGARVERÐ kr. 49.000
PRENTARA
&
■«
■K
a«
TILAÐ
TÆKNI- OG TOLVUDEILD
Heimilistæki hf.
SÆTÚNI 8 • Sl'MI: 69 15 00
TENGJAST
í síðasta tíma fjölskyldunám-
skeiðsins fer fram kynning á Al-
anon, samtökum aðstandenda
alkóhólista, en Dóra hefur einmitt
tekið virkan þátt í þeim samtökum
síðustu ár. „Því var eins farið með
þau eins og námskeiðið í upphafi.
Eftir sex mánuði hugsaði ég sem
svo að ég hefði í raun og veru
ekkert þangað að gera enda gæti
ég aldrei staðið við púlt og sagt
hóp af fólki frá persónulegri
reynslu minni. En samt. Mér leið
vel þama og fann fyrir samstöð-
unni. Þess vegna bar ég mig upp
við skipuleggjendurna og spurði
hvort ég gæti ekki fengið að gera
eitthvað, t.d. hella upp á könnuna,
og þannig byijaði ég fyrir alvöru.
Síðan hef ég verið mjög dugleg
að sækja fundi og þeir eru orðnir
stór hluti af lífi mínu,“ segir Dóra
og bætir við glettin í bragði að
meðferðin sé eilífðarverkefni.
Á fundunum þar sem Dóra fær
bata er unnið með 12 spora kenn-
inguna á svipaðan hátt og í með-
ferð gegn áfengissýki. Dóra segir
að fundimir séu öllum opnir og
hægt sé að fara á fundi á hvetju
kvöldi á Reykjavíkursvæðinu. Hún
leggur áherslu á gildi þagmælsku
og nafnleyndar í starfinu. „Eins
og ég sagði er orðinn stór hluti
af lífi mínu að fara á fundi og hitta
fólkið þar. Við ræðum hluti eins
og reiði, sektarkennd eða einfald-
lega hvað á daga okkar hefur drif-
ið en það sem rætt er er aldrei
tekið upp á öðrum vettvangi. Ég
þekki þetta fólk með fornafni en
veit varla hvert eftirnafn þess er
og þegar ég hitt það á götu segi
ég kannski „hæ“ en tala ekki meira
við það,“ segir hún.
Núna get ég
PI0NER
PLASTBATAR
með tvöfalda
byrðingnum
Skeifunni 13 sími 91-677660
fax 91-814775
p
FJÖLSKYLDURÁÐGJAFAR SAA: (f.v.) Gunnhildur Gunnarsdóttir,
Guðrún Hafliðadóttir, Halldóra Jónasdóttir og Sesselja Pálsdóttir.
Ágóða álfasölunnar verður m.a. varið til að fjölga ráðgjöfum, auka
námskeiðaframboð og upplýsingamiðlun, og gefa út fræðsluefni fyr-
ir aðstandendur.
Dóra segir að fjölskyldumeðferð
sé ,mikilvægur þáttur í meðferð við
áfengissýki. „Það er mikilvægt að
aðstandendur hætti að vera með-
virkir og láti alkóhólismann ekki
stjórna öllu lífí sínu. Að þeir séu
ekki sífellt með hugann við alkóhól
istann heldur setji sínar eigin til-
finningar og langanir í fyrirrúm,“
segir hún og vísar í framhaldinu
til þess að meðferðin sé í raun
mannrækt. „Ég verð að segja fyrir
mitt leyti að ég hef breyst mjög
mikið á þessum árum. Mér finnst
ég fá meira út úr lífinu en áður
og nýt þess að vera til. Þannig
þakka ég fyrir hvern dag sem ég
lifi og held heilsu," segir Dóra.
„Ég á líka auðveldara með að
tjá tilfinningar mína núna en áður.
Ég hugsa ekki bara vel um strák-
ana mína eins og ég gerði heldur
er ég fær um að taka utan um þá
-eg segja við þá: „Mér þykir vænt
um þig og ég er stolt af þér.“
Þetta gat ég ekki áður og var erf-
itt fyrst. En núna get ég það.“
i
I
I
I
I
I
\