Morgunblaðið - 20.05.1993, Blaðsíða 40

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. MAÍ 1993
4Q_______________
Gunnar Rafn Guð-
mundsson — Minning
Fæddur 21. janúar 1953
Dáinn 7. maí 1993
Það var síðla veturs 1990 sem
við stofnuðum litla leikhópinn okk-
ar, G.G.G.G. leikhópinn. Við vorum
gamlir SÁLarar með ófullnægða
athafnaþrá og þörf fyrir að gera
eitthvað skemmtilegt, bara fyrir
okkur sjálf.
Við hittumst daglega milli kl. 11
og 12 til að æfa leikritið Komið og
farið eftir Samúel Beckett. Þetta
var skemmtilegur tími. Þarna dutt-
um við inn í eitthvað munstur sem
var okkur sjálfsagt og eðlilegt, eitt-
hvað sem við þurftum ekki að skil-
greina hvort fyrir öðru, það var eig-
inlega eins og við hefðum skrúfað
10 ár til baka, og tekið upp þráðinn
frá því í SÁLskólanum eða í Nem-
endaleikhúsinu þar sem Gunni tók
þátt í okkar síðustu uppfærslu eða
fyrstu árin í Alþýðuleikhúsinu, þar
sem háleitar hugsjónir í þágu leik-
listar voru í hávegum.
Engum treystum við betur en
Gunnar Rafni til að leikstýra okkur,
við vorum þarna með lítið myndverk
í höndunum sem kallaði á smekkvís-
an og næman leikstjóra, en þá kosti
hafði Gunni umfram allt. Þennan
mánuð sem við hittumst hófust æf-
ingamar á kaffídrykkju og framan-
af var það oftast þannig að Gunni
spratt á fætur þegar tíu mínútur
voru eftir af æfingartímanum og
sagði: stelpur þið eruð nú meiri
kjaftaskjóðurnar nú höfum við
„rennsli". Og við höfðum „rennsli"
á hveijum degi, enda ekki nema
fimm mínútna leikþáttur og þegar
á leið tók leikstjórinn málin alfarið
í sínar hendur og fór að segja okkur
til syndanna, skafa af okkur ofleik
og brussugang. Búningar og útlit
var líka hans verk. Hann litaði og
saumaði á okkur svuntur og slifsi
og litaði okkur svo í sama lit, ein
rauð, önnur gul og sú þriðja var
fjólublá, og svo vorum við í peysu-
fötum. Þetta var framandi og okkur
fannst það vel við hæfi í Beckett-
sýningu. Svo kom hann með hárnet-
in, og við áttum að hvolfa okkur
ofaní þau og þegar við reistum okk-
ur upp þá var eins og við værum
með mismunandi höfuðföt því engin
okkar hafði sömu sídd á hári. Nú
var Gunnar Rafn ánægður og sagði
okkur svo að leika þetta almenni-
lega. Við héldum fjórar sýningar:
generalprufu, frumsýningu, hátíð-
arsýningu og útisýningu sem var
haldin í porti Hlaðvarpans, þá fórum
við á svörtum kvenreiðhjólum í
gegnum bæinn. Já þetta var
skemmtilegt.
Minningin um Gunna er ljúf, hann
var næmur á fólk í kringum sig,
gat verið stríðinn, en alltaf á já-
kvæðan hátt. Hann var hreinskipt-
inn og svo hafði hann svo góðan
smekk, manni leið alltaf vel í návist
Gunna. Við þökkum vini okkar fyrir
samfylgdina og vottum ástvinum
samúð okkar.
Guðlaug, Guðrún og Guðný.
Þar sem jökulinn ber við loft
hættir landið að vera jarðneskt, en
jörðin fær hlutdeild í himninum.
(H.K.L.)
Gunni átti alltaf einhveija hlut-
deild í himninum. Augun hans voru
þaðan, sáu þaðan; mér fannst hann
alltaf. vera úr einhveiju öðru efni,
af einhveiju dýrara kyni, en við hin.
Ég man enn vel þegar ég sá hann.
Fyrsta gaggóballið mitt var að rúlla
af stað og allir tvístigu í sparifötun-
um á göngum Austurbæjarskólans.
Eftir hveiju var verið að bíða? Jú,
ég heyrði ofan í nýjar bekkjarsystur
mínar að aðal spenningurinn væri
að sjá í hveiju Gunni kæmi. Svo
kom hann í splunkunýjum græntei-
nóttum ullar-sjakkett, sem mamma
hans hafði saumað, og bleikri
skyrtu. Og þó við töluðumst ekkert
við þá, er þetta nú samt það eina
sem ég man af ballinu.
Við urðum vinir, deildum saman
súru og sætu. Á leiklistarskólaárun-
um voru engin námslán, og þar af
leiðandi oft ekkert til að borða, en
það var eins og Gunni yrði ekkert
endilega svangur - nema ef svo vel
vildi til að eitthvað væri til að borða.
Hann var ekki jafn þrælbundinn við
jörðina og kroppinn og við hin, sem
þó litum á okkur sem meira andans
fólk en flesta aðra.
Þó sá ég hann einu sinni kvelj-
ast; þegar við lentum eitt sumar í
frystihúsavinnu austur á fjörðum.
Hann, þessi fíngerði maður, fékk
þann starfa að standa allan liðlang-
an daginn innif frystiklefa og stafla
fiskblokkum. Ég sé hann enn fyrir
mér í grænu úlpunni sinni með tref-
il um hálsinn, þar sem hann vinkaði
til okkar hvern morgun áður en
hann hvarf inn í kuldann. Kuldinn
átti ekki við hann og frystihúsin eru
ekki allra.
Hann hafði græna fingur, eins
og mamma hans; vetur og sumar
blómstruðu blómin í gluggunum
hans, sama í hvaða holu hann setti
sig niður, og þó í bakgarði væri við
Laugaveginn - þá uxu þar mann-
hæðarhá sólblóm eins og í Síberíu.
„Lífið er leit eftir fegurð, allt
annað er eins konar bið,“ sagði ein-
hver, og ég held að í huga Gunna
hafí fegurðin skipt mestu; hrein-
skilni, samræmi, réttlæti voru þar
næst í röðinni.
Engan átti ég hreinskilnari gagn-
rýnanda í leikhúsvinnunni; ég gat
alltaf treyst augunum hans Gunna.
Allt ósamræmi kvaldi þau. Ódýrar
endurtekningar fóru ekki framhjá
honum, en eitthvað lítið, skrýtið og
svolítið á skjön - sem kannski fæst-
ir taka eftir - það gladdi hann. Og
í þokkabót var hann einn af þeim
sem aldrei hætti að spyija: „Til
hvers er ieikurinn gerður?" Hann
hefði átt að verða leikstjóri, en var
líklega of fíngerður smekkmaður til
að olnboga sig áfram.
Og nú er þessum heiðursmanni
öllum lokið, og þess vegna horfínn
heim. Þannig skulum við hafa það.
Þangað sem blómin anga og engum
er kalt en fískurinn étinn ófrystur
beint upp úr sjónum; þar sem græð-
andi fingur vinna á drepsóttum og
hreinskilnir menn í fallegum fötum
gefa hver öðrum olnbogarými.
Því „þar sem jökulinn ber við loft
hættir landið að vera jarðneskt en
jörðin fær hlutdeild í himninum. Þar
búa ekki framar neinar sorgir og
þess vegna er gleðin ekki nauðsyn-
leg; þar ríkir fegurðin ein, ofar
hverri kröfu.“
Elsku Bjöggi, Guðrún og systur
hans og systrabörn; um leið og ég
votta ykkur alla mína samúð, þá
þakka ég ykkur jafnframt fyrir hann
Gunna eins og hann var.
Guðrún Snæfríður Gísladóttir.
Mig langar til að minnast elsku-
legs frænda míns' og góðs vinar
Gunnars Rafns Guðmundssonar
leikara. _Við kynntumst í Leiklistar-
skóla SÁL árið 1974. Höfðum verið
bekkjarsystkin í nokkra mánuði er
við uppgötvuðum að við vorum
frændsystkin. Betri vin og frænda
gat ég ekki eignast. Gunni var ein-
stakur maður. Hann var glæsilegur,
skemmtilegur, réttsýnn, sanngjarn
og ákaflega listrænn, en kannski
umfram allt sannkallað barn náttúr-
unnar. Aliur gróður varð fallegri og
stærri í höndunum á honum, en
grænu fingurna erfði hann frá
mömmu sinni.
Gunni var einnig mjög góður ljós-
myndari og teiknari. Eitt sinn mál-
aði hann lítið borð fyrir mig sem
átti að henda. En Gunni breytti því
með fallegu handbragði sínu í lítið
listaverk og því verður aldrei hent.
Söknuðurinn er sár, svo sár, en
ennþá meiri hlýtur hann að vera hjá
hans nánustu.
Ég á eftir að sakna þess að sím-
inn hringi „Sæl frænka, þetta er
Gunni, ertu ekki svöng, ég er að
elda, komdu og borðaðu með okkur
Bjögga."
Elsku Bjöggi, Guðrún, Imba,
Jenný og Áslaug, þið eruð í mínum
huga hetjur, en mestu hetjuna höf-
um við misst frá okkur. Kannski
aðeins um stundarsakir. Einhver
hlýtur tilgangurinn að vera og ég
vil trúa því að við hittumst seinna
og sú tilhugsun er góð.
Hanna María Karlsdóttir.
Mig langar með nokkrum fátæk-
legum orðum að kveðja vin minn,
Gunnar Rafn Guðmundsson, svona
langt í burtu er svo erfitt að gera
sér grein fyrir því að hann sé farinn
frá okkur. Ég trúi því ekki að ég
fái ekki að hitta hann þegar ég kem
heim í sumar og mig grunaði ekki
að ég væri að kveðja hann í hinsta
sinn í byijun þessa árs.
Þegar maður flyst í burt frá land-
inu sínu kemst maður að því hvað
skiptir manni mestu máli í þessu
lífí, hvað það er að eiga rætur sínar
heima og úr hveiju þessar rætur
eru gerðar. Taugar mínar til íslands
væru ekki svona sterkar ef þar
væru ekki vinir mínir. Sannur vin-
skapur er líklega það dýrmætasta
sem við eigum og Gunni var sannur
vinur, sem ég virti og elskaði af
öllu hjarta. Við höfun átt svo ótal-
margar ánægjustundir í okkar ynd-
islega vinahópi.
Þegar minningarnar streyma
endalaust fram í hugann þá geri ég
mér grein fyrir því hvað við höfum
upplifað mikið og margt saman.
Þessar minningar eru allar svo góð-
ar að mér tekst að brosa í gegnum
tárin. Elsku Gunni minn, hvað það
var yndislegt að þekkja þig og ég
er svo þakklát fyrir að hafa átt þig
að vini. Þú hefur kennt mér svo
margt og fyrir löngu hafði ég gert
mér grein fyrir því að svo margt í
mínum þroska sem einstaklings á
ég þér að þakka. Með næmi þinni
og mannelsku tókst þér alltaf að
beina sjónum mínum frá aukaatrið-
um og hjálpa mér að horfast í augu
við minn innri mann og kenna mér
hvað heiðarleiki gagnvart sjálfum
sér er mikilvægur. Það er ekki lítil
lexía og gjöf sem maður býr að alla
ævi.
Það er ekki skrýtið að Gunni
hafí verið jafn elskaður og vina-
margur og hann var. Hann hafði
til að bera mikla manngæsku og svo
fallega hugsun og gat alltaf fundið
eitthvað „sætt“ við alla. Hafði alltaf
einstaklega næmt fegurðarskyn og
bar af vegna smekkvísi og glæsilegs
útlits. Ég kveð einstakan vin og þar
sem við Diljá komumst ekki heim
til vera við kveðjuathöfn hans, mun-
um við á sömu stundu sameinast
fjölskyldu og vinum í anda, staddar
í kirkju í Hollandi og eiga okkar
bæna- og kveðjustund.
Ég vona að góður Guð gefi þér
styrk og huggun, elsku Bjöggi minn,
í þínum mikla og sára missi. Móður
Gunna, systrum hans og fjölskyldu
sendi ég mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Við erum öll rík af góðum minn-
ingum um okkar elskulegá Gunna.
Hildur.
Fædd 29. október 1921
Dáin 3. maí 1993
Mín elskulega móðursystir, Sigga
í Kefló, hefur fengið hvíldina. Ja,
mikið mun nú vanta á æskuslóðir
mínar í Keflavík. Heimili Siggu
frænku og Sölva frænda míns var
eins og mitt annað heimili hér á
Islandi. Það mun seint venjast að
koma ekki við á Hringbraut 99, en
um áraraðir hefur það verið föst
venja mín bæðj þegar ég hef verið
á leið heim til íslands og einnig við
brottför að líta þar inn mér til mik-
illar ánægju. Aldrei brást að Sigga
styngi að mér 10-15 flatkökupökk-
um og hangikjöti þegar ég var á
heimleið til Bandaríkjanna þar sem
ég bý.
Fáir eru búnir að þola eins mikið
í gegnum tíðina og hún frænka
mín. Sigga átti við mikið heilsu-
leysi að stríða og leið oft miklar
þjáningar vegna erfiðs sjúkdóms
Kveðja frá Alþýðu-
leikhúsinu
Gunnar Rafn Guðmundsson var
einn af 49 stofnfélögum Alþýðuleik- •
hússins - Sunnandeildar sumarið
1978. Hann hafði þá nýlokið námi
í Leiklistarskóla Íslands. Á þriggja
ára tímabili hafði mikill fjöldi ungra
leikara útskrifast úr þessum ný-
stofnaða skóla. Allir áttu það sam-
eiginlegt að vilja þegar ganga til
samstarfs við leiklistargyðjuna, en
eygðu heldur fá starfstækifæri inn-
an leikhúsanna tveggja í Reykjavík,
enda hópurinn stór. Með stofnun
Alþýðuleikhússins - Sunnandeildar
opnuðust möguleikar til að láta þann
draum rætast, en einnig drauminn
um annars konar leikhús. Á þeim
15 árum, sem Iiðin eru hefur Al-
þýðuleikhúsið tekið margs konar
hamskiptum, fólk hefur komið og
farið og flestir fest í sessi annars
staðar.
Vinur okkar, Gunnar Rafn, sem
við kveðjum nú með söknuði ér einn
þeirra örfáu, sem er samvaxinn sögu
leikhússins frá byijun og fram til
þessa árs. Hann lét sig starfsemina
miklu varða og sótti flesta hinna
sögulegu allsheijarfunda, þar sem
lýðræðislegar ákvarðanir allra fé-
laga stjórnuðu starfi leikhússins frá-
degi til dags. Og þó að Gunnar
Rafn hyrfí að verkefnum annars
staðar, þá kom hann ætíð aftur til
liðs við Alþýðuleikhúsið. Það skipti
hann máli, hvað leikhúsið tók til
sýninga og hvernig á málunum var
haldið.
Gunnar Rafn var einstaklega ljúf-
ur samstarfsmaður í leikhúsi. Hann
vann sín hlutverk af mikilli alúð og
nostraði við smáatriðin. Hann lék í
sjö uppfærslum á vegum Alþýðu-
leikhússins. Það var áreiðanlega
engin tilviljun, að fímm þeirra voru
barnaleiksýningar. Með einlægni
sinni og léttleika átti hann auðvelt
með að mynda tengsl við unga
áhorfendur. Hann var þeirra fulltrúi
í leikritinu og það skipti þau mestu
máli hver örlög hans yrðu, sama
hvort hann lék fátækan dreng, hund
eða lögregluþjón. Því varð hann oft-
sem svipti hana smátt og smátt
getu til þeirra daglegu athafna sem
flest okkar telja sjálfsagðar. Hún
lét það samt ekki hindra sig og var
dugleg að mæta á samkomur sem
efnt var til jafnt innan fjölskyldunn-
ar sem utan og undantekningar-
laust með bros á vör, glöð og kát.
Sigga var mikill gleðigjafi og kom
öllum í gott skap sem hana um-
gengust.
Sigga missti mikið þegar eigin-
maður hennar, Sölvi Ólafsson, and-
aðist fyrir tæpum sex árum. Hún
lét þó ekki bugast, heldur hélt
áfram baráttunni af sama hetju-
skap og fyrr.
Stutt er síðan foreldrar mínir,
Gógó og Skapti, létust, en á milli
þeirra og Siggu og Sölva var mjög
sterkt og gott samband hér á jörðu
og vonandi eru þau öll saman kom-
in á ný á öðrum slóðum. Ef til vill
sitja þau nú og spila brids, en það
gerðu þau oft hér áður fyrr sér til
ast fyrir valinu til að leika það hlut-
verk sem átti að sýna að líf hvers
einstaklings er ekki óumbreytanlegt
eða sjálfgefíð frá upphafí. Það á sér
stað þróun, það verða til sögur, all-
ir eiga þátt í þessari þróun, eru
persónur í sögum.
Sem persóna í sögu okkar var
Gunnar Rafn sá sem fékk okkur,
sem einatt erum svo upptekin í
kapphlaupinu við tímann, starfs-
framann og jafnvel náungann til að
staldra við og minnast eins og ann-
ars sem sagt hafði verið, minnast
leiðarljósa sem höfðu lent i hvarfí.
Oft urðum við óþolinmóð, það þurfti
að halda áfram, tíminn var naumur
en eins og allir vita er fátt afstæð-
ara en tíminn og Gunnar Rafn um-
gekkst tímann á annan hátt en flest
okkar sem erum alltaf að missa af
honum, látum hann í rauninni enda-
laust tefja fyrir okkur. Gunnar Rafn
sveif yfír honum og hélt áfram að
hugsa og reyna fá alla til að keppa
að því sama. Þess vegna er það
kannski svo skrítið að hans tími hér
með okkur skuli nú vera útrunninn.
Við sem eftir stöndum þökkum fyr-
ir að hafa átt með honum þennan
tíma, sem var langur þrátt fyrir að
hann væri allt of stuttur.
Björgvin, Guðrúnu og systrunum
ásamt fjölskyldum þeirra vottum við
einlæga samúð okkar.
Jórunn Sigurðardóttir,
Sigrún Valbergsdóttir.
Þú gekkst mér við hlið. •
Svo er því farið:
sá sem eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna
þeir eru himnamir
honum yfir
Með þessum ljóðlínum Hannesar
Péturssonar viljum við minnast
elskulegs vinar og bekkjarfélaga úr
Leiklistarskóla Islands Gunnars
Rafns Guðmundssonar.
í Leiklistarskólanum lærðum við
á lífið og listina í fjögur ár. Við
vorum saman öllum stundum, deild-
um gleði og sorg, lifðum iífí hvers
annars.
Gunni var perlan í hópnum. Ljúfl-
ingur sem alltaf var tilbúinn til að
sjá bjartar og óvæntar hliðar á
málunum. Hann hafði auga fyrir
því fallega og smáa bæði í mannlíf-
inu og náttúrunni.
Hann var lífsnautnamaður í besta
skilningi þess orðs, listfengur og li-
stelskur í öllu sem hann tók sér
fyrir hendur. En Gunni varðveitti
líka í hjarta sér hrekkleysi og hrein-
lyndi, hann var bæði réttsýnn og
heiðarlegur í viðskiptum sínum við
annað fólk. Við elskuðum öll Gunna.
Við áttum okkur þá hugmynd,
S-bekkurinn að hittast aftur að
áliðnu lífinu á „elliheimili fyrrum
ungra og efnilegra leikara".
Það hvarflaði einhvern veginn
mikillar ánægju.
Ég kveð hér elskulega frænku
mína og veit að hún ber ástvinum
mínum fyrir handan kveðju mína
um leið og ég bið guð almáttugan
að blessa minningu hennar og sál.
Guðný Fisher Skaptadóttir.
Sigríður Þorgríms-
dóttir — Minning