Morgunblaðið - 11.06.1993, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JÚNÍ 1993
Samtök dýralækna sjö Evrópulanda á fundi í Reykjavík
Sameiginleg niðurstaða
kynnt framkvæmdastjóm EB
Selfossi.
SENDINEFNDIR samtaka dýralækna í Bretlandi, Þýskalandi,
Hollandi, Danmörku, Svíþjóð, Finnlandi og íslandi hittust á
fundi í Reykjavík 5. júní til að ræða málefni dýralækna og
dýralækninga í Evrópu. Fundurinn markar spor í þá átt að
fulltrúar samtaka dýralækna í EFTA-löndunum fái fulla aðild
að dýralæknasamtökum Evrópu en EFTA-lönd hafa þar verið
aukameðlimir án atkvæðisréttar. Sameiginleg niðurstaða fund-
arins verður kynnt framkvæmdastjórn EB á fundi í Brussel í
nóvember.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Nils Ole Bjerregaard formaður danska dýralæknafélagsins og Rögn-
valdur Ingólfsson formaður Dýralæknafélags íslands.
Fundurinn í Reykjavík var hald-
inn í kjölfar fundar dýralæknasam-
taka Evrópu í Róm í apríl, þar sem
meirihluti aðildarþjóða meinaði
samtökum dýralækna EFTA-landa
fulla aðild. Fundurinn í Reykjavík
þótti takast vel og urðu fulltrúar
landanna sammála um nokkur þýð-
ingarmikil málefni varðandi land-
búnað í Evrópu. Francis Antony
formaður breska dýralæknasam-
bandsins stýrði fundinum og James
Baird einnig frá Bretlandi og Aase
Trondstadt frá sænsku dýralækna-
samtökunum voru ritarar.
Á fundinum var rætt um fram-
boð af dýralæknum og þörfina á
góðri menntun dýralækna í Evrópu
með tilliti til þess að álfan verður
brátt einn markaður með gagn-
kvæmri viðurkenningu starfsrétt-
inda milli landa. Vottorðagjöf var
rædd og fulltrúar þjóðanna sam-
mála um nauðsyn nákvæmra og
skýrra vottorða. I tengslum við það
var rætt um tvö tilfelli rangra vott-
orðagjafa en annað þeirra leiddi
nýlega tiþ gin- og klaufaveikifar-
aldurs á Ítalíu.
Dýralyf voru rædd og voru full-
trúar þjóðanna sammála um að
skilgreining lyfseðlaskyldra lyfja
fyrir dýr ætti að vera sú sama á
öllu svæðinu og einnig að skráning
dýralyfja ætti að vera samræmd.
Einnig voru fulltrúarnir sammála
um að þegar rannsóknir sýndu að
ekki væru vandamál vegna lyfja-
leifa í matvælum mætti kerfí lyfja-
dreifingar vera ólíkt milli landa.
Rætt var um skilgreiningu og
hlutverk opinberra dýralækna og
allir sammála um að ekki mætti
verða hagsmunaárekstur við vott-
orðagjöf. Ekki mætti þvinga dýra-
lækna til þess að votta eitthvað
sem þeir gætu ekki gert.
Heilbrigðiseftirlit með kjöti og
fiski var rætt og fulltrúamir sam-
mála um að samræmt eftirlit dýra-
lækna á svæðinu væri nauðsyn.
Flutningar og varanlegar merking-
hvalveiðar að nýju.
Soares sagði á blaðamanna-
fundi á laugardag að eftir allt sem
sagt hefði verið á Ríó-ráðstefnunni
gæti hann ekki séð hvernig hægt
væri að tala um að hefja hvalveið-
ar að nýju. Soares veitti þeirri
ráðstefnu forsæti. Norðmenn og
íslendingar hafa hins vegar gjarn-
an vísað til niðurstöðu Ríó-ráð-
stefnunnar þegar þeir færa rök
fyrir því að hefja eigi hrefnuveiðar.
„Það er ljóst að sumar hvalateg-
undir eru annaðhvort í útrýming-
arhættu eða ekki nægjanlega
sterkar til að hægt sé að réttlæta
veiðar á þeim. En aðrar tegundir
eru í góðu lagi, eins og til að
ar dýra voru ræddar og þátttak-
endur sammála um að hvorki dýr
né dýraafurðir ætti að flytja frá
svæði sem væri metið með slæmt
heilbrigðisástand til svæðis með
betra heilbrigðisástand. Varanleg-
ar merkingar dýra ættu að vera
skráðar á landsgrundvelli hvers
lands og á Evrópugrundvelli svö
að finna mætti uppruna dýranna
á öllum stigum.
Formenn samtaka dýralækna-
félaga munu hittast aftur í Brussel
í nóvember og fara á fund fram-
kvæmdastjórar Evrópubandalags-
ins til að kynna þeim þær hug-
myndir sem þeir hafa orðið sam-
mála um.
„Við íslendingar erum undan-
þegnir landbúnaðarkafla EES-
samningsins samkvæmt bókun 1.
Þrátt fyrir það teljum við fulla
ástæðu til að taka fullan þátt í
2. júní sendu 12 kennarar
menntamálaráðherra bréf þar sem
m.a. kemur fram að verulegur
ágreiningur hefði verið uppi um
framkvæmd samræmdra prófa í
upphafi þessa árs. í bréfinu segir:
„Upphaf prófagerðarinnar var
mynda hrefnan. Menn eiga auðvit-
að ekki að draga þá almennu
ályktun að allir hvalastofnar séu
í hættu þótt sumir þeirra séu það,
og þetta er í raun kjarni þess
máls sem við höfum haft fram að
færa. Við viljum veija og vernda
þá stofna sem ekki þola veiðar en
leyfa veiðar úr sterkum stofnum.
Niðurstaða umhverfísráðstefn-
unnar í Ríó var einmitt þessi. Þar
var beinlínis gert ráð fyrir því að
sjávarspendýr eins og hvalir séu
nýtt, á grundvelli meginreglunnar
um sjálfbæra þróun,“ sagði Þor-
steinn Pálsson.
Þorsteinn sagðist ekki hafa
samstarfi Evrópuþjóðanna því þar
höfum við sama atkvæðisrétt og
stórþjóðirnar, þegar EFTA-ríkin fá
inngöngu. Auk þess erum við út-
flytjendur á landbúnaðarvörum til
Evrópu, til dæmis hestum, og
nauðsynlegt að samræma vott-
orðagjöf milli landanna. Ef EES
verður að veruleika verður sameig-
inlegur vinnustaður fyrir dýra-
lækna í öllum EES- og EB-löndun-
um sem felst í gagnkvæmri viður-
kenningu á starfsréttindum í þess-
um löndum. Þetta samstarf er okk-
ur því mjög nauðsynlegt," sagði
Rögnvaldur Ingólfsson formaður
Dýralæknafélags íslands.
„Þessi samvinna okkar er
óformleg en engu að síður nauð-
synleg vegna þess að þau lönd sem
koma hér saman hafa það sameig-
inlegt að vera með góða dýra-
læknamenntun sem við viljum
halda. Til þess að viðhalda gæðum
á vinnu dýralækna þurfa margar
aðstæður að vera í lagi, menntun
dýralæknanna, verslun með dýr,
dýravernd, merking húsdýra og
heilbrigðiseftirlit. Allt þetta viljum
við sem heild láta framkvæmda-
stjórn EB vita til þess að hafa sem
mest áhrif á hið opna markaðs-
kerfi Evrópu,“ sagði Nils Ole Bjer-
með hefðbundnu sniði. Reyndir
kennarar sem staðið hafa að gerð
samræmdra prófa áður voru
fengnir til að velja sér samstarfs-
fólk. Samkvæmt upplýsingum full-
trúa Rannsóknarstofnunar upp-
eldis- og kennslumála skyldu eng-
heyrt neinn efast um niðurstöður
Ríó-ráðstefnunnar að þessu leyti.
„Þær eru mjög skýrar og ekki út
í bláinn að Norðmenn og ekki síst
Gro Harlem Brundtland styðst við
þær einmitt í þeim tilgangi að
veija ákvarðanir Norðmanna um
hvalveiðar," sagði hann.
Ólíkir hvalastofnar
Þegar Þorsteinn var spurður
hvort ekki yrði erfitt að koma
umheiminum í skilning um það
sjónarmið að óhætt sé að veiða
veiðar úr sterkum hvalastofnum, í
ljósi þess að erlendir þjóðhöfðingjar
ættu erfítt með að fallast á það,
svaraði hann játandi. „Það hefur
alltaf verið Ijóst að það verður erf-
itt að sannfæra umheiminn í þessu
efni. Það er mjög almennt að menn
gera sér ekki grein fyrir því að það
eru margir ólíkir hvalastofnar í
höfunum og það á ekki það sama
við þá alla,“ sagði Þorsteinn.
regaard forseti dönsku dýralækna-
samtakanna. Hann sagði ennfrem-
ur að gagnvart framkvæmdastjórn
ar grundvallarbreytingar gerðar á
prófunum í ár. Annað kom þó fljót-
lega á daginn. Próffræðingur
stofnunarinnar gerði veigamiklar
breytingar á prófþáttum þegar
hann fékk prófdrög í hendur." í
þessu sambandi tilgreina bréfrit-
arar sérstaklega breytingar á
ensku og íslenskuprófunum.
Bréfritarar gagnrýna þann
„dæmalausa hroka sem prófsemj-
endum hefði hvað eftir annað ver-
ið sýndur af hálfu Rannsóknar-
stofnunar uppeldis og menntamála
í vetur. „Hvaða tilgangi þjóna til
dæmis fullyrðingar próffræðings
Rannsóknarstofnunar uppeldis- og
kennslumála í fjölmiðlum um galla
samræmdra prófa fram að þessu
og að „réttmæti“ samræmdra
prófa í íslensku og stærðfræði
1992 sé líklega „ábótavant“.“ í
bréfinu er kvartað undan því að
sú athugun sem þessar fullyrðing-
ar byggist á hafi ekki verið gerðar
opinber og ekki unnt að taka af-
stöðu til hennar.
Vankanta verður að lagfæra
Ólafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra sagði í samtali við
Mörgunblaðið að honum hefði ver-
ið kunnugt um að nokkur ágrein-
ingur hefði verið en hann hefði
ekki vitað betur en að þessi mál
hefðu verið leyst.
Menntmálaráðherra sagði að
undanfarin ár hefði tiltölulega fá-
mennur hópur kennara séð um að
semja prófin og fara yfír þau. Nú
í vetur hefði þetta verið með öðrum
hætti, Rannsóknarstofnun uppeld-
is- og kennslumála hefði verið fal-
ið að sjá um prófagerðina. í fyrsta
sinn kæmi sérfræðingur í prófa-
gerð að samningu prófanna.
Ólafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra sagði að það litla
sem rannsakað hefði verið í prófa-
gerð undanfarin ár hefði leitt í ljós
ýmsa vankanta á prófunum. Ráð-
herra sagði viðbrögðin við hinu
nýja prófafyrirkomulagi og próf-
unum sjálfum hefðu hins vegar
EB hefðu dýralæknasamtökin ekki
síður áhrif með faglega ráðgjöf en
embættismenn. ’ Sig. Jóns.
verið jákvæð. Rannsóknarstofnun-
in hefði kannað mat kennara í ÍO
bekk á samræmdu prófunum í ár.
80% kennara á öllu landinu teldu
að stærðfræðiprófið hefði verið
betra í ár heldur en í fyrra.
Menntamálaráðherra sagðist
hafa fyllsta vilja til þess að rétt-
mæti og áreiðanleiki samræmdu
prófanna yrði kannaður til hlítar.
T.d. hvort það gæti ekki viss hætta
falist í því að tiltölulega fámennur
hópur kæmi að því að semja og
fara yfír þessi samræmdu próf;
að þessi hópur tæki of mikið mið
af eigin skólum og eigin kennslu.
Menntamálaráðherra sagðist ætla
að láta fara ofan í þessi mál öll.
Verkefniforprófuð
Einar Guðmundsson sérfræð-
ingur hjá Rannsóknarstofnuninni
sagði samráð hafa verið haft við
kennara um gerð prófanna. Verk-
efni hefðu verið forprófuð til
reynslu. í nokkrum tilvikum hefði
verið ágreiningur um hvort hlíta
skyldi niðurstöðunum. í sumum
tilvikum hefði prófum ekki verið
breytt þrátt fyrir niðurstöður for-
prófanna en hins vegar hefðu
nokkrir augljósir vankantar verið
sniðnir af, t.d. í íslensku og ensku.
Og nú í vor eftir að prófín hefðu
verið haldin hefði verið leitað eftir
áliti kennara á því hvað þeim
þætti gott og hvað slæmt. Einar
sagði að enn væri verið að vinna
úr þessum svörum en eftir að því
væri lokið yrðu niðurstöðumar
sendar til allra skóla landsins.
Einar sagði það koma sér mest
að óvart í tilskrifi tólfmenning-
anna að þar væri að því fundið
að hann skyldi efna til umræðu
um fagleg gæði þeirra samræmdu
prófa sem hefðu tíðkast. Hann
vildi benda á að fleiri fræðimenn
hefðu fjallað um réttmæti og gæði
samræmdra prófa, nú síðast Gerð-
ur Óskarsdóttir í Sálfræðiritinu —
tímariti Sálfræðingafélags ís-
lands.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra
Erfitt að sannfæra umheim-
inn um réttmæti hvalveiðanna
Sjávarútvegsráðherra segir að erfitt verði að sannfæra
umheiminn um að óhætt sé að hefja veiðar út sterkum hvala-
stofnum þótt viðurkennt sé að aðrir hvalastofnar séu í útrým-
ingarhættu. Márío Soares forseti Portúgals sagði meðal ann-
ars á blaðamannafundi hér á landi fyrir helgina að hvalir
væru dýr í útrýmngarhættu og því sé ekkki hægt að hefja
Agreiningur mn samningii
samræmdra grunnskólaprófa
TÓLF kennarar sem unnið hafa að gerð samræmdra prófa
fyrir 10. bekk grunnskóla hafa ritað menntamálaráðherra
bréf þar sem Rannsóknarstofnun uppeldis- og menntamála er
gagnrýnd fyrir breytingar á þessum prófum. Einar Guðmunds-
son sérfræðingur hjá stofnuninni segir að nokkrir augljósir
vánkantar hafi verið sniðnir af í vetur og fagleg umræða verði
að fara fram um prófin. Ólafur G. Einarsson menntamálaráð-
herra segist ætla að láta kanna gæði samræmdra prófa sem
tíðkast hafa undanfarin ár.