Morgunblaðið - 13.06.1993, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIR/YFIRLIT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1993
ERLEIUT
INNLENT
Breytingar
á ríkisstjórn
ÖSSUR Skarphéðinsson verður
umhverfisráðherra í byrjun vik-
unnar í • stað Eiðs Guðnasonar.
Guðmundur Ámi Stefánssson tek-
ur sæti heilbrigðisráðherra í ríkis-
stjóm og Sighvatur Björgvinsson
tekur við embætti Jóns Sigurðs-
sonar í viðskipta- og iðnaðarráðu-
neytinu.
Fram fóru leynilegar kosningar
í þingflokki Alþýðuflokksins um
hvort Össur eða Rannveig Guð-
mundsdóttir yrði umhverfisráð-
herra. Hlaut Össur sjö atkvæði
og Rannveig fimm.
SVR verði hlutafélag
MEIRIHLUTI Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík í borgarstjórn
leggur til að Strætisvögnum
Reykjavíkur'verði breytt í hlutafé-
lag á næsta borgarstjórnarfundi.
Hann gerir ráð fyrir að þjónusta
SVR verði óbreytt þrátt fyrir
breytinguna.
Steinboginn brotinn
TÍU erlendir ferðamenn urðu var-
ir við að steinboginn yfir Ófæm-
foss hafði brotnað þegar þeir
gengu um Eldgjá í Vestur-Skafta-
fellssýslu á fímmtudag. Allar líkur
benda til að boginn hafí brotnað
á síðustu tveimur vikum. Álitið
er að vatn hafl sorfíð hann í sund-
ur vinstra meginn og fellt hann.
Umsátursástand
MIKILL viðbúnaður lögreglu, vík-
ingasveitar og sprengjusérfræð-
inga var við hús Veðdeildar
Landsbankans á Suðurlandsbraut
24 um hádegi á þriðjudag. Mað-
ur, sem samkvæmt upplýsingum
lögreglu á við geðræn vandamál
að stríða, hafði komið inji á skrif-
stofu Veðdeildarinnar og sagst
hafa 50 kfló af sprengiefni í bfl
fyrir utan húsið, sprengiefni í
tösku og innanklæða.
Öll umferð í nágrenninu var
ERLENT
NATO-flug-
vélar til
Bosníu
VORFUNDUR utanríkisráðherra
Atlantshafsbandalagsins, NATO,
í Aþenu á fímmtudag samþykkti
að senda herflugvélar til Bosníu
til vemdar gæsluliðum Sameinuðu
þjóðanna. Var nokkur ágreiningur
um hvort þeim skyldi aðeins beitt
á griðasvæðun-
um, sem ætluð
éru múslimum,
eða alls staðar
þar sem gæslul-
iðamir eru að
störfum en svo
virðist sem síðar-
nefnda sjónarm-
iðið hafí orðið
ofan á. Þessi ákvörðun getur leitt
til raunverulegra hernaðaraf-
skipta vestrænna þjóða af átökun-
um í Bosníu enda halda Serbar
uppi stórsókn víða á griðasvæðun-
um og mikil átök hafa einnig ver-
ið með Króötum og múslimum.
Afhroð gömlu flokkanna
SÓSÍALISTAR og kristilegir
demókratar, sem haft hafa töglin
og hagldirnar í ítölskum stjóm-
málum eftir stríð, guldu mikið
afhroð í sveitarstjórnarkosningum
á Ítalíu sl. sunnudag. Eru úrslitin
sögð marka tímamót í undanhaldi
flokkanna vegna spillingarmál-
anna að undanfömu en Norður-
sambandið, sem vill skipta Ítalíu
í þijú sjálfstjórnarsvæði, jók fylgi
Ófærufoss
SVONA lítur Ófærufoss þá út
þegar steinboginn er farinn.
stöðvuð og húsnæðið rýmt. Eftir
hálfa aðra klukkustund handtók
lögregla manninn án þess að til
sviptinga kæmi. Engan sakaði og
í ljós kom að sprengja mannsins
var óvirk.
Bátur brennur
HANDFÆRABÁTURINN Torfí
ÍS varð alelda á svipstundu 4
sjómílur suðvestan við Malarrif á
sjötta tímanum á þtriðjudag. Tveir
skipveijar komust í gúmíbát og
var skömmu síðar bjargað í Haf-
örninn AK. Tilkynningaskyldan
kallaði út þyrlu Landhelgisgæsl-
unnar en afturkallaði beiðnina
fímm mínútum síðar þegar búið
var að bjarga mönnunum.
Hvalfjarðargöng
SAMKOMULAG hefur náðst milli
Spalar hf. og stjórnvalda um
breytingar á skattakafla þeirra
um gerð jarðgangna undir Hval-
fjörðinn. Virðisaukaskattur af
umferðinni fer í lægra skattþrep,
eða 14%, og telur Gylfí Þórðar-
son, stjómarformaður Spalar hf.,
að með því sjái fyrir endann á
fjármögnun verkefnisins.
Fjarlæg rækjumið
FIMM íslensk skip eru lögð af
stað tii veiða á rækjumiðum um
260 mflur út af Nýfundnalandi.
Þau halda þangað í kjölfar frétta
af góðum aflabrögðum Norð-
manna, Færeyinga og Kanada-
manna. Þar hafa þeir samkvæmt
upplýsingum blaðsins fengið mik-
inn afla stórrar og góðrar rækju.
sitt mikið og er nú stærsti stjórn-
málaflokkurinn í norðurhluta
landsins.
Major í ólgusjó
HART er nú vegið að John Maj-
or, forsætisráðherra Bretlands,
einkum innan hans eigin flokks,
íhaldsflokksins, og em honum
kenndar óvin-
sældir ríkis-
stjómarinnar.
Hugðist hann
ráða nokkra bót
á því þegar hann
veik Norman
Lamont úr emb-
ætti ijármála-
ráðherra en
Lamont hefndi sín grimmilega
með eitraðri árás á forsætisráð-
herrann á þingi á miðvikudag.
Sagði hann ríkisstjómina „sitja
en stjórna ekki“ og kvað Major
taka ákvarðanir með tilliti til
skoðanakannana hveiju sinni.
Naumur sigur sósíalista
SPÆNSKI Sósíalistaflokkurinn
og Felipe Gonzalez forsætisráð-
herra sigruðu naumlega í þing-
kosningunum á Spáni um síðustu
helgi og mun að líkindum mynda
stjórn aftur. Hann er þó ekki í
meirihluta lengur og verður að
semja við einhvem litlu þjóðemis-
flokkanna. Stjómarandstöðu-
flokkurinn, Þjóðarflokkurinn, sem
er hægriflokkur, fékk minna fylgi
en skoðanakannanir höfðu gefið
til kýnna en samkvæmt þeim naut
hann sama eða jafnvel meira fylg-
is en sósíalistar. Hann jók þó fylgi
sitt verulega frá síðustu kosning-
um.
Rafsanjani
glatar fylgi
en sigrar
Tehran. Reuter.
ALLT benti til þess í gær að Has-
hemi Rafsanjani hefði tryggt sér
sigur í forsetakosningunum í íran,
sem fram fóru í fyrradag, en með
mun minna kjörfylgi en fyrir fjór-
um árum.
Búist er við að úrslitin verði ekki
kunn fyrr en í dag en tölur sem birt-
ar voru í gær bentu til þess að Raf-
sanjani fengi tæplega 70% atkvæða
en hann var kosinn forseti 1989 með
94,5% atkvæða.
Næstur forsetanum að fylgi kom
hægri sinnaður hagfræðingur og rit-
stjóri, Ahmad Tavakkoli, með um
19% atkvæða og er það mesta fylgi
mótframbjóðanda frá þvi íranska
keisaranum var steypt og klerkaveldi
hófst í íran. Tveir frambjóðendur
aðrir, Abdoilah Jasbi rektor einkahá-
skóla og Rajabali Taheri fyrrum
þingmaður, virtust einungis ætla fá
um 9% og 2% atkvæða.
íranska stjórnin rak mikinn áróður
fyrir því að kjósendur neyttu kosn-
ingaréttarins en kjörsókn var lengst
af dræm og höfðu tölur um þátttöku
ekki verið birtar síðdegis í gær að
staðartíma.
Að sögn stjórnmálaskýrenda og
erlendra stjómarerindreka ríkir al-
menn óánægja meðal landsmanná
vegna vanefndra loforða stjómarinn-
ar um að bæta kjör þegnanna stómm
eftir lok stríðsins við Iraka sem stóð
yfír á ámnum 1980-88.
Reuter
Fimmti bítillinn kominn fram ?
BRESKI bítillinn Paul McCartney er nú á tónleikaferðalagi og sló í
gegn á konsert á knattspyrnuvelli New York Giants í East Rutherford
í New Jersey í fyrrakvöld. Á sama tíma og hann heillar Bandaríkja-
menn er kominn fram í Bretlandi nýr tónlistarmaður sem gengur
undir nafninu fímmti bítillinn. Er um að ræða þingmanninn Derek
Enright sem situr á þingi fyrir Verkamannaflokkinn en hann hefur
sent frá sér hljómplötu þar sem hann syngur mörg af frægustu lögum
The Beatles á latínu. Ruku plötuútgefendur til og buðu honum samn-
ing eftir að hann kyijaði bítlalagið Yellow Submarine á latínu við
umræður í breska þinginu.
Yilja Thatcher aftur
London. Reuter.
STUÐNINGSMENN íhaldsflokksins i Bretlandi vilja flestir að Marg-
aret Thatcher fyrrum forsætisráðherra leysi John Major, eftirmann
hennar, af hólmi að því er fram kemur i niðurstöðum skoðanakönnun-
ar sem birtar voru í gær.
Könnunin var gerð af ICM-stofn-
uninni fyrir blaðið Daily Mail og
kemur þar fram að 66% þjóðarinnar
hafa misst tiltrú á Major forsætisráð-
herra og vilja að hann verði settur
af. Mest kom á óvart að flestir vildu
að við starfí Majors tæki annað hvort
forveri hans í embætti, Margaret
Thatcher, eða sá maður sem mestan
þátt átti í að koma henni frá, Mich-
ael Heseltine.
Fjölmiðlar hafa fjallað um veika
stöðu Majors og velt vöngum yfír
hugsanlegum eftirmanni. Flestir
hafa þeir veðjað á Kenneth Clarke
nýskipaðan fjármálaráðherra.
í skoðanakönnun Daily Mail sögðu
66% aðspurðra að Major hefði glatað
trúnaði og þyrfti íhaldsfiokkurinn
að setja mann í hans stað. Meðal
stuðningsmanna íhaldsflokksins
sögðu 48% að Major væri nú rúinn
nauðsynlegu trausti til þess að
stjórna og bæri honum að víkja. Er
stuðningsmenn flokksins voru spurð-
ir hvern þeir kysu sem eftirmann
hans komu úrslitin á óvart: Thatcher
var afgerandi sigurvegari því 28%
stuðningsmanna vildu að hún leysti
Major af hólmi í Downingstræti 10,
20% nefndu Kenneth Clarke og 13%
Douglas Hurd utanríkisráðherra.
Thatcher var forsætisráðherra
Bretlands frá því vorið 1979 þar til
í nóvember 1990 er Heseltine lagði
til atlögu gegn henni. Hafði hún
reyndar betur gegn Heseltine í fyrstu
umferð leiðtogakjörs en dró sig í hlé
og lýsti stuðningi við Major sem bar
sigurðorð af Heseltine og Hurd í
næstu atrennu.
Reuter
Þjóðaratkvæði um lýðræði í Malawi
EFNT verður til þjóðaratkvæðagreiðslu í Afríkuríkinu Malawi á mánudag um hvort afnema eigi einflokks-
kerfíð í landinu og efna til lýðræðislegra kosninga. Kamuzu Banda einræðisherra, „lífstíðarforseti" eins
og hann er titlaður, hefur verið við völd í landinu frá því það hlaut sjálfstæði frá Bretlandi árið 1964.
Hann hvetur'Malawi-búa eindregið til þess að hafna fjölflokkalýðræðinu og vísar á bug ásökunum Evr-
ópubandalagsins um að fylgismenn hans hafí gerst sekir um mannréttindabrot í baráttunni fyrir þjóðarat-
kvæðagreiðsluna. Á myndinni dansa konur á fundi sem stuðningsmenn einræðisherrans efndu til í gær.