Morgunblaðið - 13.06.1993, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1993
15
Eiður Guðnason frófarandi umhverfisróðherra. Morgunbiaðið/Einar Faiur
eftir Elínu Pólmadóttur
Eiður Guðnason hefur setið í umhverf-
isróðuneytinu í rétt rúm tvö ár þegar
hann segir lausu ráðherraembættinu á
mánudag og verður óbreyttur þingmaður,
eins og hann segir. Sem við göngum upp
marmarastigann í gamla virðulega húsinu
við Vonarstræti rifjast upp ummæli ráð-
herrans í viðtali er hann tók við embætt-
inu og sagði að þetta væri lítið ráðu-
neyti að fermetrafjölda og mannafla en
með heillandi viðfangefni. Úr því hefur
sýnilega ræst. Eiður tekur undir það, seg-
ir að aðstaðan hafi batnað til muna við
að leigja þetta hús. Nú starfi í ráðuneyt-
inu 17 manns, sumt að vísu verkefnaráð-
ið og afleysingafólk í sumarleyfum. En í
þessu ráðuneyti séu konur í meirihluta, 9
á móti 8, allir lögfræðingarnir þrír séu
konur. í Ijósi framkominnar gagnrýni á
flokkin hans þótti honum gaman að geta
sagt frá því. En tók því vel og skellihlægj-
andi þegar spurt var hvort það væri ástæð-
an til þess að rétt þótti að taka nú karl
fram yfir konu í ráðherraembættið.
Ráðherrann var minntur á að við sama tækifæri sagði
hann líka að í umhverfisráðuneytinu mundi hann hafa
betra sóknarfæri en í öðrum ráðuneytum. „Já, sumt
af því hefur ekki gengið eftir, sóknarfærið ekki nýst
sem skyldi. Ég hefði viljað sjá fleiri lög samþykkt á
Alþingi af þeim sem héðan fóru þangað,“ sagði Eiður. „Ég
nefni lög um dýravernd, sem ekki er ágreiningur um. Frum-
varp til laga um byggingar og skipulagsmál, mál sem þarf í
sjálfu sér að leggja mikla vinnu í og búið að fá um margar
umsagnir. Þar er verið að steypa saman byggingalögum og
skipulagslögum. Frumvarp um vernd, friðun og veiðar á villtum
fuglum. Af mörgu er að taka. En samþykkt var breyting á
gildandi skipulagslögum, sem gerir fært að setja í gang sam-
vinnu við sveitarfélögin sem eiga land að hálendinu. Búið að
skipa nefnd með fulltrúum héraðsnefnda, svo það verður viðráð-
anlegur vinnuhópur. Af því sem náðst hefur má nefna lög um
upplýsingar um umhverfismál. Og samþykkt var fullgilding á
samningum, sem íslendingar lágu undir ámæli fyrir að hafa
ekki fullgilt. Þar með er Bernarsáttmálinn, sem er undirstaðan
í þessum málaflokki. Líka sáttmáli um vernd ósonlagsins, al-
þjóðasamningur um olíuóhöpp og Ríósamingurinn um loftslags-
breytingar."
Én hvað um friðunar og uppgræðslumálin sem skv. reglu-
gerð áttu að ganga til umhverfisráðuneytis? Eiður segir að
talað hafi verið um að þetta unga ráðuneyti fengi aukin verk-
efni, en því miður hafi ekki fengist botn í verkaskiptamálin.
„Kerfið er tregt og það er þungt og andsnúið breytingum.
Ég hefi lagt fram tillögur að breytingum til flokksformanna
stjórnarflokkanna. Mér fínnst það í hlutarins eðli að umhverfís-
ráðuneytið sé eftirlits- og umsjónaraðili í þessum málum. Eitt
kvöldið í vikunni horfðum við í sjónvarpinu á þar sem verið
var að reka fé til beitar á blásinn og beran mel. Þegar ég er
búinn að hafa góða samvinnu við iðnaðarráðherra um að ná
farsælli lausn í Mývatnssveit, þar sem náttúran er látin njóta
velvildar vafans, þá opnuðust þarna augu mín fyrir þessari
skelfilegu mótsögn. Þegar sauðkindin á í hlut þá gildir allt
annað. Það rifjaðist líka upp fyrir mér það sem sagt var frá
á merkilegri ráðstefnu á Húsavík, en þar kom fram að Böðvar
Jónsson bóndi á Gautlöndum er með allt sitt fé heima í girtum
hólfum og það gefur meira af sér en fé sem rekið er á fjall.
Jarðvegseyðingin og gróðureyðingin er okkar mesta vandamál
og ekki hefur tekist að snúa vöm í sókn.“
Heimavandi og utanaðkomandi
„Þessi vandi skiptist í tvennt,“ heldur hann áfram. „Annars
vegar era það okkar eigin vandamál, þar sem lausnir eru
kunnar en spurningin bara um forgangsröðun og fjármagn.
Hins vegar utanaðkomandi vandi, það sem berst okkur í lofti
og sjó. Þau vandamál leysum við ekki nema í samvinnu við
aðra. Hún skiptir okkur gífurlega miklu og þar höfum við lát-
ið að okkur kveða. Ég tel það stóran áfanga að við fengum sæti
í aðalnefnd Sameinuðu þjóðanna sem á að fylgja eftir Ríósam-
þykktinni. Um þetta sæti var mikill slagur, þar sem ísland
fékk mjög góða kosningu. Norðurlöndin fengu tvo fulltrúa,
þar af Island annan. Við verðum í þessari nefnd fyrstu þrjú
árin og það er mjög mikilvægt að vera mótunarárin með í
þessu starfi," segir Eiður. En til landsins voru einmitt að koma
fulltrúar frá Norðurlöndum til samráðs um undirbúning fyrir
fyrsta fund þessarar nefndar í New York í næstu viku. í lok
fundarins er gert ráð fýrir að ráðherrar landanna hittist og
hafði Eiður ætlað til New York, sem nú verður ekki af, þar
sem hann verður ekki lengur ráðherra.
Umhverfisráðuneytið hefur gefíð út í skýrslu stefnu og fram-
kvæmdir ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks í um-
hverfismálum undir heitinu „A leið til sjálfbærrar þróunar", sem
mikil vinna hefur sýnilega verið lögð í undir forastu Magnúsar
Jóhannessonar ráðuneytisstjóra. Segir Eiður Guðnason að búið
sé að samþykkja hana í ríkisstjóm sem meginstefnu. Ætlunin
að útfæra hana svo með breiðri aðild ýmissra aðila.
Þá er verið að endurskoða stjórnunarþátt náttúruverndarlag-
anna undir formennsku Höskuldar Jónssonar og kvaðst Eiður
hafa fengið fyrstu tillögur nefndarinnar nú í vikunni. „Þar er
breytinga þörf, en margt sem þarf að taka tillit til,“ segir
Eiður. Hann kvaðst ekki vilja seilast til mikilla áhrifa, en
kannski ætti að stefna að því að gera öll ráðuneyti að umhverf-
isráðuneytum,
Óbreyttur þingmaður
Eiður segir að persónulega hafi sér fundist þessi tvö ár í
umhverfisráðuneytinu mjög ánægjulegur tími og gaman að
kljást við þessi mál. Hann segir skilning sveitarstjórna á um-
hverfísmálum fara mjög vaxandi. í samvinnu við sveitarstjórn-
armenn var gerð úttekt á því hvemig skynsamlegast væri að
leysa sorpmálin í Vesturlandskjördæmi. Nýbúið er að skrifa
undir samning við Vestfirðinga um samskonar úttekt og síðan
muni koma að að Norðuriandi vestra og Austfjörðum.
En af hverju er hann þá að hætta eftir svona stuttan tíma?
„Þegar ég kom fýrst á þing 1978 var ég spurður hve lengi
ég ætlaði að vera og talaði um 12-14 ár. Nú eru þau orðin
15. Ég tók þá ákvörðun fyrir kosningarnar 1991 að ég ætlaði
ekki oftar í framboð, en nefndi það ekki við neinn nema konu
mína. Þegar farið var að ræða um uppstokkun í ríkisstjórninni
á miðju kjörtímabili sagði ég formanni Alþýðuflokksins þetta.
Þessvegna væri mér ekkert fast í hendi. Eg væri reiðubúinn
til þess að vera kyrr eða taka að mér önnur verk og væri til
viðræðu um að hætta fyrr. Þetta varð úr.“
Aðspurður hvort maður hitti hann næst sem sendiherra í
einhverju sendiráðinu, svarar hann því til að tíminn leiði það
í ljós. Slíkt sé alveg óráðið á þessari stundu. Hann muni áfram
gegna sinni þingmennsku og sjá svo til hvað verði þegar henni
lýkur.
Örfá sæti laus
23. júní og 14. júlí
Tryggðu þér og fjölskyldunni
ógleymanlegar sólskinsvikur
á sólarströnd Spánar
Benal Beach - Benalmadena Costa
Eitt glæsilegasta íbúðahótelið á Costa del Sol.
Verð frá
J
á mann í þrjár vikur
í tveggja herberga íbúð.
Laus sæti í brottför
23. júní og 14. júlí.
Costa Lago - Torremolinos
Afar góð gisting á einstöku verði.
URVAL UTSYN
stmi 699 300, vió Austurvöll: sími 2 69 00,
Verð frá
kr.*
á mann í þrjár vikur
í tveggja herbergja íbúð.
Laus sæti í brottför 14. júlí.
Uppselt í brottför 23. júní.
1 Hafnarfiröi: sírni 65 23 66, við Ráðbústorg
á Akureyri: sími 2 50 00
- og hjá umboðstnönnutn um land allt.
* Heildarverd á mann m.v. staðgreiðslu,
2 fullorðna og 2 börn, 2ja - 11 ára. Skattar innifaldir. rjzzfé,!£!£2^* EURQCARD