Morgunblaðið - 24.08.1993, Side 48

48
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. ÁGÚST 1993
Með
morgTjnkaffínu
Ég var að prófa nýja
hraðbankakortið og það
virkar alveg eins og það
á að gera
ur
HÖGNI HREKKVÍSI
ÚTKASTARA. *'

BREF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Þegar hvalirnir
ganga á land...
Frá Magnúsi H. Skarphéðinssyni:
í guðsótta sendir Árbjörg nokkur
Ólafsdóttir okkur hvalavinum tón-
inn hér í blaðinu 14. ágúst sl. Helst
er á skrifum hennar að skilja að
hvölunum fjölgi svo hratt í heims-
höfunum í kjölfar smáhlés á helför
þeirra frá okkur mönnunum, að
hættu stafi af landgöngu þeirra og
valdatöku í heimi hér. Þar á ofan
séu illhvelin (orðalag frúarinnar) svo
miklar skepnur þegar þau kremji
þorskinn (sem hún vill hafa útaf
fyrir sig með mörfloti úr blásak-
lausri sauðkindinni) á milli tanna
sér samviskulaust að ógn sé til að
hugsa.
Verst finnst frúnni samt hversu
mikið hvalirnir skíti í hafið, „... og
mikið verður sjórinn óhreinn og fjör-
umar viðbjóðslegar, sem þessum
stóru skepnum fjölgar ár frá ári“
hrekkur m.a. út úr guðsóttapenna
frúarinnar.
Enn meiri óhamingja í heimi hér
blasi síðan við fái ekki hinn rétt
borni höfðingi jarðarinnar maðurinn
(frúin vitnar lystilega víða máli sínu
til stuðnings í hina helgu bók) að
stjórna því hvað hver dýrategund
fái að borða og hve rausnarlegar
máltíðimar eigi að vera fyrir hvern
fyrir sig. En til þess þurfi að fækka
hvölunum þar sem græðgi þeirra
sé slík að þeir séu að eyða öllu lífi
í höfunum með gleypugangi sinum.
Rökstuðningur á borð við þennan
er ekki nýr gegn okkur hvalavinum,
þó hér sé Biblían líka notuð til að
beija aðeins á okkur og siðleysi
þeirra skoðana okkar að maðurinn
eigi ekki að vera herra merkurinnar
og gera hana og hin dýrin á jörð-
inni sér undirgefin. - Þetta er hrein-
skilni hjá frúnni sem er virðingar-
verð og fleiri mættu tileinka sér í
hinni dulbúnu viðleitni sinni í að
reyna að sannfæra aðra einstak-
linga um nauðsyn aðskilnaðarstefnu
og skefjalauss yfirgangs mannsins
gagnvart hinum dýranum í annars
fremur rakafátækum málflutningi
sínum gegn náttúru- og dýravernd-
arsjónarmiðum okkar hvalavina.
Ohjákvæmilegt er að leiðrétta
tvær verstu rangfærslumar, um
fæðu hvalanna, og ofurtrúna sem í
greininni birtist á forsjá mannsins
yfir öllu lífríkinu og möguleikum eða
réttara sagt takmörkunum hennar.
Að ógleymdum mannúðarsjónmið-
um Sem ekki er rúm til að hamra
á hér, en sem hver kristinn og kær-
leiksríkur maður ætti ávallt að hafa
til grandvallar skoðunum sínum á
meðferð okkar mannanna á hinum
ýmsu lítilmögnum heimsins.
í fyrsta lagi borða skíðishvalateg-
undir ekki físk. En allar helstu
hvalategundirnar sem hér við land
dvelja á sumrum era skíðishvalir.
Hvalirnir lifa nánast eingöngu á
dýrasvifi í sjónum. Það er ekki bara
það að hvalirnir éti ekki þorsk held-
ur gætu þeir það ekki þó þá lang-
aði til. Hvorki meltingarvegur þeirra
er gerður fyrir slíka fæðu, né hafa
þeir tennur til að geta melt þannig
físka með sæmilegu móti. Þannig
að dramatískar lýsingar frúarinnar
á kramningu þorsksins undir tönn-
um hvalsins er algjört skot í myrkri
hjá henni.
í annan stað held ég að allir al-
vöru vísindamenn séu sammála um
að útilokað sé að tala um jafnvægi
í hafdjúpunum sem byggist á því
að þegar við mennirnir séum búnir
að veiða of mikið af einni tegund-
inni verði að veiða þá næstu og
næstu og næstu til að röskunin
bergmáli ekki upp og niður alla lífk-
eðjuna.
Með þessu er átt við að útilokað
sé að hinni 3.600 ára milljóna ára
gömlu þróun lífsins á jörðinni og í
undirdjúpunum og hinu afar við-
kvæma jafnvægi sem þar breytist
mjög hægt geti verið stjórnað af
mannlegum embættismönnum með
uppbrettar ermar við skrifborð sín
uppi á þurru landi. Að slíkar drama-
tískar ákvarðanir s.s. um niðurskurð
stofna, stækkun, minnkun eða út-
rýmingu dýrategunda geti á nokk-
urn ábyrgan hátt verið teknar af
meðalilla upplýstu mannlegu valdi
án þess að slík röskun hafi ófyrirsjá-
anlegar afleiðingar og í flestum til-
fellum stórskaðlegar og óafturkræf-
ar i lífríkinu.
Það er gangrýni á borð við þessa
hugsun sem skýtur í kaf allar skýja-
borgir um mögulega miðstýringu
mannsins á allri náttúrunni sem af
mjög svo takmarkaðri þekkingu
sinni á flestum þáttum lífkeðjunnar,
og enn takmarkaðra valdi hans til
að lagfæra það sem hann hefur
eyðilagt, sem rekur okkur hvalavini
og aðra náttúruvini til gagnrýni á
ofurhraðaröskun þeirri sem maður-
inn ætlar sér í vistkerfínu, svipaðri
þeirri og lesa má út úr málflutningi
Árborgar. Og það þrátt fyrir það
að hún hafi máli sínu til stuðnings
allar Biblíur heimsins eða sjálftekinn
rétt mannsins í heimi hér sem útilok-
að er að vari lengi með sömu hegð-
an hans áfram.
MAGNÚS H. SKARPHÉÐINSSON,
Grettisgötu 40b,
Reykjavík
Víkverji skrifar
Víkveija hefur borizt eftirfar-
andi athugasemd:
„Ágæti penni.
Eg finn mig knúinn til að rita
þér línu í sambandi við skrif þín
um útihátíðir um síðustu verslunar-
mannahelgi og ummæli forráða-
manna þeirra.
Ég er 37 ára Eyjamaður og hef
verið á öllum þjóðhátíðum nema
tveimur frá fæðingu og í annað
skiptið fór ég í Galtalæk eitt kvöld.
Ég bragða aldrei áfengi og er fjöl-
skyldumaður og get því dæmt um
hvort umsögn mótshaldara hér í
Eyjum sé rétt eða ekki. Ég verð
að hryggja þig með því að það sem
sagt var um hátíðina í ár var sann-
leikur, hátíðin fór einfaldlega vel
fram og var hátíðargestum til mik-
ils sóma. Drykkja á næturna var
eins og þegar íslendingar skemmta
sér, skiptir þá ekki máli hvort sé
um almenna skemmtun eða lokuð
félagasamtök að ræða. Að vísu
hljóp heldur mikill galsi í fólk undir
morgun á mánudeginum, en ekki
þannig að til vandræða væri. Gæsla
á svæðinu sá fyrir því. Því sárnaði
mér þegar fyrirsögn Morgunblaðs-
ins um hátíðirnar var Hnífsstunga
í Eyjum. Að draga út það eina at-
riði af því það var nógu neikvætt
sýnir að íslenskir fjölmiðlar eru
fastir í neikvæðu spori.
Að halda útihátíð með um eða
yfir 10.000 manneskjum, þar sem
20-50 manna hópur getur sett allt
á annan endann og láta hana tak-
ast með þeim ágætum sem tókst í
ár er virðingarvert og sýnir að fólk
á öllum aldri getur skemmt sér
saman í sátt og samlyndi svo allir
geti ánægðir verið. Ég vildi óska
að Víkveiji sjái sér fært að kíkja á
Þjóðhátíð eða í Galtalækjarskóg til
þess að sannfærast um að á þessum
stöðum skemmtir öll fjölskyldan sér
saman svo unun er af. Drögum upp
það jákvæða, þínar upplýsingar eru
rangar.
JÓHANN JÓNSSON,
Austurvegi 2,
200 Vestmannaeyjum,
kt. 091256-2669.“
XXX
egar farið er um sveitir lands-
ins má alltof víða sjá merki
hnignunar, sem er í sjálfu sér eðli-
legt vegna þess mikla samdráttar,
sem orðið hefur í landbúnaði á und-
anförnum áram. Þess vegna er
ánægjulegt að sjá, að enn er hægt
að finna byggðir í sveitum, sem
augljóslega blómstra. Þ.að á við um
sumar sveitir Austur-Húnavatns-
sýslu, Eyjafjörðinn og stór svæði á
Suðurlandi. Víkveija kom engu að
síður þægilega á óvart um helgina
að sjá hvað landbúnaðurinn í Mýr-
dalnum virðist öflugur. Þetta má
bæði sjá á því svæði, sem næst ligg-
ur Vík en einnig við Pétursey, svo
að dæmi sé tekið, þar sem töluvert
þéttbýli er komið og ekki ólíklegt
að nokkrir tugir manna búi á þeim
bæjum, sem þar eru nánast í hnapp.
Fyrr á öldinni og væntanlega
áður stunduðu bændur á þessum
slóðum fiskveiðar jöfnum höndum.
Sjálfsagt er lítið um það nú orðið
en ekki fer á milli mála, að Mýrdal-
urinn og nærliggjandi hérað búa
yfir kostum, sem laða ferðamenn
að, bæði innlenda og erlenda. Nú
er hægt að fara á snjósleða á Sól-
heimajökli og fjöll og jöklar freist-
andi til gönguferða. Ströndin er
stórkostlegt svæði til útivistar, fugl-
inn, Ijaran, selir, stuðlabergið í
námunda við Reynishverfíð, Dyr-
hólaey, allt vekur þetta hrifningu
þeirra, sem fara um.
xxx
Astæða er til að fagna því fram-
taki Ríkisútvarpsins að senda
út á laugardagskvöldum í vetur
óperur frá Metropolitan-óperunni í
New York. Þetta er ánægjuefni
fyrir óperaunnendur en verður einn-
ig til þess að fleiri kynnast óperu-
músík og læra að njóta hennar.
Vonandi verður þetta upphafíð að
því, að meira verður um sígilda
tónlist í Ríkisútvarpinu og jafnvel
að sérstakri rás fyrir klassíska tón-
list.