Morgunblaðið - 25.06.1994, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 25. JÚNÍ 1994 19
ERLENT
SERSVEITARLIÐI
Reuter
Moskvu leitar á tveim mönnum sem
grunaðir eru um aðild að skipulagðri glæpastarfsemi.
Jeltsín leggur tíl atlögii við glæpamenn
Sérsveitir fá
frjálsar hendur
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
ætlar að blása til sóknar gegn
starfsemi mafíunnar í landinu,
og gefur þá sérsveitum hers og
lögreglu fijálsar hendur í barátt-
unni við skipulagða glæpastarf-
semi. Embættismenn segja
ástæðulaust að óttast að götur
Moskvuborgar fyllist þar með af
skriðdrekum, fallhlífahermönn-
um og þar komi til skotbardaga.
„Við munum væntanlega hefj-
ast handa á mánudaginn. Það
eru allir pappírar klárir,“ sagði
Mikhaíl Jegorov, aðstoðarráð-
herra, í gær. „Okkur er alvara.“
Fimm sprengingar á dag
Mafíuglæpir hafa aukist gífur-
lega í Rússlandi síðan Sovétríkin
liðu undir lok, og er svo komið
að mafían hefur tögl og hagldir
í sumum þáttum hagkerfisins og
seilist mjög til áhrifa í stjórnmál-
um. Jegorov segir mafíuna hafa
lýst stríði á hendur ríkinu.
Glæpamenn stæðu fyrir að
minnsta kosti fimm sprengingum
á dag, og gíslatökum í Moskvu
hefði fjölgað úr 16 á síðasta ári
í 118 það sem af er þessu.
Samkvæmt áætlun Jeltsíns
hefur lögregla heimild til að hafa
fólk í varðhaldi allt að mánuði
vegna gruns um aðild að skipu-
lagðri glæpastarfsemi. Einnig
hefur lögregla heimild til að
rannsaka bankareikninga hjá
hverjum sem er. Neðri deild
þingsins hefur krafist þess að
forsetinn leggi áætlunina á hill-
una, því um sé að ræða brot á
stjórnarskránni og mannréttind-
um.
Múslimar hvetja til hertrar
sóknar gegn Serbum
Líta Banda-
ríkin framhjá
vopnasölu?
Sar^jevó, Washington. Reuter.
STJÓRNARHERNUM í Bosníu
berast vopn frá íran, gegnum Kró-
atíu, með þegjandi samþykki
Bandaríkjastjórnar, sem er þó op-
inberlega andvíg því að vopnasölu-
banni á múslima verði aflétt, að
því er sagt var í Washington Tim-
es í gær. Yfirmaður stjórnarhersins
hvatti til þess í gær að nýstofnað
ríkjabandalag múslima og Króata
hefji sókn gegn Bosníu-Serbum til
þess að frelsa bandalagsríkin.
„Frelsisstríð“
„Við höfum hingað til háð varn-
arbaráttu, nú er komið að öðrum
þætti, frelsisstríði. Það þýðir að
hermenn okkar þurfa að losa sig
úr viðjum hugarfarsins, fara upp
úr skotgröfunum og hefja sókn,“
var haft eftir yfirmanni stjórnar-
hers Bosníu, Rasim Delic, í dag-
blaðinu Oslobodjenje í Sarajevó.
Delic lét þessi orð falla skömmu
áður en skrifað var formlega undir
samkomulag, sem náðist í mars,
milli stjórnarhersins og hers Króat-
íu um að hætta bardögum og
stofna ríkjabandalag.
Vopn frá íran
Bandaríska dagblaðið Washing-
ton Times hafði í gær eftir heim-
ildamönnum innan leyniþjón-
ustunnar að Króatía væri orðin
megin flutningaleiðin fyrir vopn
frá íran til Bosníu, og Bandaríkja-
stjórn veitti þegjandi samþykki sitt
við vopnasendingunum. Þó sagði
háttsettur, bandarískur embættis-
maður við blaðið að Bandaríkin
hefðu aldrei lýst stuðningi sínum
við framferði Irana. En samkvæmt
heimildum innan leyniþjónustunn-
ar hafa Bandaríkjamenn náið eftir-
lit með íran og stöðvuðu í septem-
ber vopnasendingu sem átti að
fara til Bosníu. Hins vegar hafi
þeir ekki hreyft andmælum við því
að vopn séu send Bosníumönnum
gegnum Króatíu. Slíkar sendingar
hafi aukist síðan í mars.
minnstum afskiptum skrifræðisins í
Brussel af málefnum einstakra ríkja.
Bretar hafa hins vegar ekki stutt
Lubbers, heldur sinn eigin mann,
Leon Brittan. Flestir eru sammála
um að Brittan sé líklega hæfasti
maðurinn í embættið en eigi litla sem
enga möguleika, ekki síst vegna
þess hve Bretar séu einangraðir inn-
an ESB. Meira að segja Delors hef-
ur lýst honum sem „einhveijum
mesta afburðamanni sem ég hef
nokkurn tíma hitt“. Það var til að
mynda ekki síst honum að þakka
að samkomulag náðist í deilu ESB
og Bandaríkjamanna í GATT-við-
ræðunum.
Til að afmarka sig frá stefnu
bresku stjórnarinnar ritaði Brittan
fyrr á árinu bók þar sem hann sagð-
ist meðal annars vera hlynntur sam-
eiginlegum gjaldmiðli. Það er hins
vegar ekki talið duga til.
Fjórði maðurinn í dæminu er Pet-
er Sutherland, fyrrum framkvæmda-
stjóri GATT. Hann er raunar ekki
opinber frambjóðandi írsku stjórnar-
innar og hefur sjálfur aldrei lýst
áhuga á embættinu opinberlega. Það
þarf þó ekki endilega að koma hon-
um í koll að hann njóti ekki stuðn-
ings eigin stjómar, því það ber að
hafa hugfast að Delors var á sínum
tíma ekki heldur opinber frambjóð-
andi Frakka.
Að öllum líkindum munu leiðtog-
arnir í dag ná samkomulagi um
Dehaene. Ef ekki er hugsanlegt að
málamiðlun geti náðst um mann á
borð við Sutherland. Þjóðveijar hafi
þó gefið í skyn að nái frambjóðandi
þeirra ekki kjöri muni þeir hafna
öllum öðrum og krefjast þess að
boðað verði til nýs leiðtogafundar í
haust, þar sem hægt verði að velja
úr nýjum hópi frambjóðanda.
Byggt á: The Daily Telegraph.
Tímamótasamn-
ingnr við Rússa
Korfú. Reuter.
LEIÐTOGAR Evrópu-
sambandsins undirrit-
uðu í gær tímamóta-
samning við Rússa um
efnahagslegt og póli-
tískt samstarf og einnig
var gengið formlega frá
aðildarsamningum við
Austurríki, Svíþjóð,
Finnland og Noreg.
Verr gengur hins vegar
að ná samkomulagi um
eftirmann Jacques Del-
ors, forseta fram-
kvæmdastjórnarinnar.
Borís Jeltsín, forseti
Rússlands, undirritaði
samkomulagið við Evr-
ópusambandið en meg-
inefni þess er, að 1998 munu samn-
ingsaðilar koma saman og ræða
stofnun eins fríverslunarsvæðis;
reglulegar viðræður verða milli emb-
ættismanna á öllum stigum stjórn-
kerfisins; allir kvótar á rússneskri
framleiðslu í ESB verða afnumdir
nema á sumri vefnaðarvöru og stál-
vöru og ESB-þegnar og Rússar
munu geta fjárfest hvorir í landi
hinna og flutt fjármagn milli landa.
Þá eru einnig ákvæði um mannrétt-
indi og lýðræði, stuðning ESB við
GATT-aðild Rússa, kjarnorkumál og
fleira.
Engin samstaða
Erfiðasta málið á fundinum ætlar
að verða að ná samkomulagi um
eftirmann Delors, sem lætur af emb-
Dehaene
ættir í janúar eftir 10
ár í starfi. Var málið
rætt á fimmtudags-
kvöld og langt fram á
nótt án nokkurs árang-
urs og ítalir spáðu því
á eftir, að engin niður-
staða næðist. Lýstu
þéir einnig óánægju
með, að Frakkar og
Þjóðveijar reyndu að
segja öðrum fyrir verk-
um en þeir styðja Jean-
Luc Dehaene, forsætis-
ráðherra Belgíu, og
hafa raunar meirihluta
aðildarríkjanna með sér
í því.
Ruud Lubbers, for-
sætisráðherra Hollands, sækist hins
vegar einnig eftir forsetaembættinu
og Bretar styðja Sir Leon Brittan.
Heilsaði ekki Berlusconi
Mikla athygli vakti í gær þegar
Theodoros Pangalos, Evrópumála-
ráðherra Grikkja, heilsaði ekki Silvio
Berlusconi, forsætisráðherra Italíu,
við athöfn, sem Evrópuráðið stóð
fyrir. Krosslagði hann hendur á
brjósti sér þegar Berlusconi bar að
og lét siðameistara gríska utanríkis-
ráðuneytisins sjá um kveðjurnar.
Með þessum hætti vildi hann mót-
mæla aðild nýfasista að stjórn Ber-
lusconis. í janúar líkti Pangalos
Þýskalandi við risa með barnsheila
en neyddist síðar til að biðjast afsök-
unar.
Reuter
Britanníu lagt
Skipi Elísabetar Bretadrottn-
ingar, Britanníu, verður lagt
árið 1997. Árlegur rekstrar-
kostnaður skipsins er sem nem-
ur um 850 milljónum íslenskra
króna.
Reynolds og Major.
Sættir í
augsýn á
N-írlandi?
BRESKA blaðið Financial Tim-
es sagði í gær að samningur
um lausn deilu Breta og Ira
um Norður-írland yrði í höfn
fyrir fund forsætisráðherranna
Johns Majors og Alberts Reyn-
olds, í næsta mánuði. Tekist
hefur verið á um tilkall írska
lýðveldisins til norðurhlutans
og skipan samstarfsnefnda til
að fjalla um gagnkvæm sam-
skipti á írlándi. Reynolds sagði
í gær að einungis heit írska
lýðveldishersins, IRA, um var-
anlegt vopnahlé gæti leitt til
friðar í Norður-írlandi.
Benetton
hneykslar enn
NÝJASTA auglýsingaherferð
Benetton-fyrirtækisins ætlar
að bera sama
árangur og
þær fyrri;
hneyksla fólk
upp úr skón-
um. Að þessu
sinni sendir
Benetton frá
sér tveggja
síðna auglýs-
ingu. Á annarri síðunni er upp-
login minningagrein um Ronald
Reagan fyrrverandi Banda-
ríkjaforseta og á hinni síðunni
er afbökuð andlitsmynd af for-
setanum þar sem hann er látinn
líta út eins og illa haldinn al-
næmissjúklingur.
Efnahagsbati
í A-Þýskalandi
Hefur fengið fertugfalda Marshall-
aðstoðina við Vestur-Þýskaland
Berlín. Reuter.
AUKIÐ fjör er að færast í efnahags-
lífið í Austur-Þýskalandi en frá sam-
einingunni hefur því verið haldið
gangandi með gífurlegum og að því
er virtist óendanlegum fjáraustri
stjórnarinnar í Bonn. Þá hefur bjart-
sýni almennings í austurhlutanum
aukist og eru þeir nú í góðum meiri-
hluta, sem telja flest vera á réttri
leið.
„Það versta er um garð gengið
og efnhahagsbatinn er byijaður,"
sagði þýski hagfræðingurinn Ger-
hard Grebe hjá Bank Julius Baer í
Frankfurt en búist er við, að hag-
vöxtur í Austur-Þýskalandi verði að
minnsta kosti 7,5% á þessu ári.
Kann það að virðast mikið en þá er
líka miðað við ástand, sem nálgast
það að vera efnahagshrun. Hag-
fræðingar segja líka, að hefði stjórn-
in í Bonn ekki ausið fjármagni í efna-
hagslífið í austurhlutanum, væri það
löngu hrunið alveg.
Frá því að þýsku ríkin sameinuð-
ust hafa Vestur-Þjóðvetjar veitt
hvorki meira né minna en 630 millj-
örðum marka, 27.216 milljörðum
ísl. kr., til ianda sinna í austurhlutan-
um en það er 40 sinnum meira fjár-
magn en Vestur-Þjóðveijar fengu
með Marshall-aðstoð Bandaríkjanna
eftir stríð.
Áætlað er, að á þessu ári nemi
fjárstreymið til Austur-Þýskalands
177 milljörðum marka.
Fram kemur í tveimur skoðana-
könnunum, að bjartsýnin er að taka
völdin í Austur-Þýskalandi. 73%
telja, að hagvöxtur verði góður og
49% sögðu það undravert hvað tek-
ist hefði að gera í Austur-Þýska-
landi á þeim stutta tíma, sem liðinn
væri frá hruni kommúnismans. Þá
kváðust 30% Austur-Þjóðveija ætla
að styðja Kristilega demókrataflokk-
inn, flokk Helmuts Kohls kanslara,
en 24% jafnaðarmenn.