Morgunblaðið - 18.10.1994, Qupperneq 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1994
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Jú, jú ég er með alla pappíra í lagi; Siðferðisvottorð og VSOP gæðastimpil frá ríkisendur-
skoðun, syndakvittun fyrír boðorð nr. 5 og 10, ættartölu rakta til Guðmundar Árna,
launaseðla fyrir þrjú störf og sérverkefni ásamt kvittunum fyrir dagpeningaglás . . .
Grein í Vísbendingu um kostnað ríkisins o g ríkisbanka
Kostnaður ríkisins vegna ferðalaga ríkisstarfsmanna og risnu (upphæðir í m.kr. á
áætluðu meðalverðlagi 1994)'
Ferðakostn. innanl. Ferðakostn. erlend. Risna
1985 1992 Breyt. 1985 1992 Breyt. 1985 1992 Breyt.
Æðsta stjóm ríkisins 34 42 21% 33 48 47% 16 20 25%
Forsætisráðuneyti 1 1 -j-9% 10 14 38% 6 5 -s-18%
Menntamálaráðuneyti 36 73 103% 70 113 62% 17 21 22%
Utanríkisráðuneyti 9 5 -f-45% 61 92 50% 31 36 15%
Landbúnaðarráðuneyti 41 37 -i-11% 19 17 +13% 4 5 38%
Sjávarútvegsráðuneyti 40 41 1% 19 41 113% 6 7 4%
Dóms- og kirkjumm. 76 74 •=-3% 28 30 9% 5 9 107%
Félagsmálaráðuneyti 13 24 83% 17 15 -5-14% 3 3 ■5-14%
Heilbr.- ogtryggingamm. 12 48 295% 93 157 69% 8 12 53%
Fjármálaráðuneyti 15 17 9% 12 19 58% 5 7 46%
Samgönguráðuneyti 154 63 -5-59% 44 54 22% 6 10 88%
Iðnaðarráðuneyti 33 21 -5-36% 55 48 -5-13% 16 9 -5-47%
Viðskiptaráðuneyti 2 6 190% 17 14 •5-20 9 4 -5-57%
Hagstofa íslands 0 0 1 6 335% 0 1
Umhverfísráðuneyti 0 14 0 26 0 2
A-hluti alls 467 464 -5-1% 479 692 44% 132 151 15%
- Hlutur aðalskrifstofa 2% 4% 2% 27% 25% -5-2% 44% 40% •5-4%
B-hluti 249 326 31% 117 103 -5-12% 32 25 -5-21%
Ríkissjóður alls 716 790 10% 596 795 33% 164 176 8%
1 Leiðrétt hefur verið fyrir flutningi Ríkisendurskoðunar undir æðstu stjóm ríkisins frá 1985.
Kostnaður vegna Fjárlaga- og hagsýslustofnunar er færður undir fjármálaráðuneyti.
Heimild: Ríkisreikningar fyrir árin 1985 og 1992.
Um 2 milljarðar 5^;7
í risnu og ferðir
í ÚTTEKT á risnu- og ferðakostn-
aði ríkisins í nýjasta hefti Vísbend-
ingar, vikuriti um viðskipti og efna-
hagsmál, kemur fram að ef kostnaði
Seðlabankans og ríkisviðskiptabank-
anna vegna ferðalaga og risnu er
bætt við kostnað ríkissjóðs (A- og
B- hluta) vegna þessa, megi gera
ráð fyrir að heildarkostnaðurinn
nemi um tveimur milljörðum árlega.
Í tímaritinu eru bomar saman
tölur um risnu- og ferðakostnað á
árunum 1985 og 1992. Árlegur
kostnaður A- og B-hluta ríkissjóðs
vegna ferða ríkisstarfsmanna inn-
anlands og til útlanda á árinu 1992
nam tæpum 1.600 milljónum kr.
miðað við núgildandi verðlag og
skiptist kostnaðurinn nokkuð jafnt
á milli ferðakostnaðar innanlands
og í útlöndum. Með ferðakostnaði
er átt við fargjöld, dagpeninga og
dvalarkostnað starfsmanna. Risna
nam tæpum 180 millj. kr. á sama ári.
„Ofangreindar tölur segja þó ekki
alla söguna. Ríkisbankamir, Seðla-
bankinn og fleiri ríkisaðilar standa
fyrir utan A- og B-hluta ríkissjóðs
og eru því ekki ínn í tölunum. Sam-
kvæmt ársreikninghum Landsbank-
ans og Seðlabankans fyrir árið 1993
og Búnaðarbankans fyrir 1992 nem-
ur risna þeirra samtals um 45 millj-
ónum króna á núgildandi verðlagi
og ferðakostnaður 75 milljónum. Að
minnsta kosti 120 milljónir króna
bætast því við. Á heildina litið má
því gera ráð fyrir að útgjöld ríkisins
vegna risnu og ferðalaga nemi um
2 milljörðum króna á ári,“ segir í
Vísbendingu.
Aukinn kostnaður vegna
utanlandsferða
Einnig kemur fram í greininni að
kostnaður ríkisins vegna ferða er-
lendis hefur aukist mjög mikið frá
árinu 1985 eða úr 596 millj. á árinu
1985 í 795 millj. á árinu 1992 og
eru þá báðar upphæðirnar reiknaðar
til meðalverðlags á yfirstandandi
ári. Þetta er 33% hækkun.
JÓHANNA Sigurðardóttir fengi
16,5% fylgi og 10 þingmenn ef kosið
væri nú til Alþingis, samkvæmt skoð-
anakönnun sem Morgunpósturinn
birti í gær.
Aðeins Sjálfstæðisflokkur fengi
meira fylgi samkvæmt könnuninni
eða 34,7% og 23 þingmenn en flokk-
urinn fékk 27 þingmenn í síðustu
kosningum.
Alþýðuflokkur tapar mestu frá síð-
ustu kosningum og fær 8,4% og 5
þingmenn í könnuninni en fékk 10
þingmenn í kosningum. Framsóknar-
flokkurinn fær 15,6% og 10 þing-
menn en hefur nú 13 þingmenn.
Alþýðubandalagið fær 14,2% í könn-
unni og 9 þingmenn eins og í síðustu
kosningum og Kvennalistinn fær
10,4% í könnuninni og 6 þingmenn
en hefur 5 þingmenn.
Úrtakið var 600 manns og var
hringt í slembiúrtak úr símaskrá og
svarendum skipt jafnt milli kynja og
jafn milli höfuðborgarsvæðis og
landsbyggðar.
Iðja í Reykjavík 60 ára
Frá baráttu í
skrifstofu- og
þjónustustarf
Guðmundur Þ. Jónsson
Iðja, félag verksmiðjufólks
í Reykjavík, eða á höfuð-
borgarsvæðinu, er sextíu
ára í dag. Að sögn Guðmund-
ar Þ. Jónssonar formanns
félagsins em helstu breyting-
amar I áranna rás þær að
þungamiðja starfseminnar,
sem helst einkenndist af póli-
tískum átökum á stríðsámn-
um allt til 1957, hefur færst
{ átt til þjónustu- og skrif-
stofustarfa. Félagsmenn eru
í dag um 2.000 á höfuðborg-
arsvæðinu og þar af era um
1.800 virkir félagar. Til
stendur að gefa út sögu Iðju
vegna afmælisins og er hún
væntanleg upp úr mánaða-
mótum.
- Hvenær var félagið
stofnað?
„Það var stofnað 18. októ-
ber 1934 og stofnfélagar
voru 36. Félagið var stofnað í
fundarherbergi Hótels Heklu, sem
stóð við Lækjartorg þar sem
Hafnarstræti 20 er nú til húsa.“
- Hvað er það sem ber hæst
í sögu Iðju að þínum dómi?
„Það er náttúrlega kjarabarátt-
an, sem var mjög hörð á fyrra
helmingi lífskeiðs félagsins, og
reyndar allt undir það síðasta.
Og einnig hafa pólitísk átök verið
mikil í félaginu alla tíð. En það
sem kannski stendur einna hæst
í sambandi við samninga er það
að Iðja samdi við smjörlíkisgerð-
irnar, í fyrstu samningunum árið
1935, um átta stunda vinnudag
fyrst félaga ófaglærðra. En samn-
ingurinn gilti aðeins fyrir þá sem
unnu hjá smjörlíkisgerðunum að
því er ég best veit.
I öðm lagi vomm við fyrstir til
að semja um sjúkratryggingar
fyrir okkar félagsmenn árið 1959.
Síðan vorum við með þeim fyrstu
til að semja um lífeyrissjóði það
ár. Nú svo má nefna að Iðja var
rekin úr Alþýðusambandinu árið
1952, vegna pólitískra átaka, og
stóð utan þess í tvö ár, sem reynd-
ar kom ekki að sök því þá sömdu
félögin fyrir sig sjálf.
Einnig má nefna það. að til er
hjá okkur bréf þar sem boðað er
verkfall hjá fyrirtæki nema það
gangi í Félag íslenskra iðnrek-
enda. Þarna má segja að Iðja
hafi verið að efla andstæðinginn
en ástæðan var sú að félagið vildi
gjarnan að væri við einn að eiga
í samningaviðræðum í stað þess
að semja við hvert fyrirtæki um
sig. En á móti kom að Iðjufélagar
höfðu forgang með vinnu hjá fyr-
irtækjum sem gengu í Félag ís-
lenskra iðnrekenda. En iðnrek-
endur og Iðja hafa auðvitað alltaf
átt samleið því það er keppikefli
beggja að styrkja íslenskan iðnað
og það er eitt af því
sem sett var í lög fé-
lagsins."
- Hvað einkennir
starfsemi þess helst í
dag?
„Aðalstarfið má
segja að fari fram á skrifstofu
félagsins frá degi til dags, það
er að túlka samninga, þjónusta
félagsmenn, aðstoða þá við að ná
rétti sínum og það sem leiðrétta
þarf í samskiptum við atvinnurek-
endur.“
- Er þetta þá orðið mest skrif-
stofuvinna í seinni tíð?
„Já, ég get nú kannski sagt
það. Það er mikil þjónusta í kring-
um þetta, sem kannski er ekki síð-
ur mikilvægt en hvað annað. Svo
►GUÐMUNDUR Þ. Jónsson,
formaður Iðju, félags verk-
smiðjufólks í Reykjavík, fædd-
ist 25.12.1939 á Gjögri í Árnes-
hreppi í Strandasýslu. Hann tók
fullnaðarpróf frá Finnboga-
staðaskóla árið 1953 og stund-
aði nám í verkalýðsmálaskóla
í Moskvu frá 1963-1965. Hann
var starfsmaður sápugerðar-
innar Friggjar frá 1960-1963
og Sælgætisgerðarinnar Ópals
frá 1966-1973. Einnig starfs-
maður Landssambands iðn-
verkafólks frá 1973 og formað-
ur frá 1978. Loks starfsmaður
Iðju frá 1974 og formaður frá
1986. Einnig hefur Guðmundur
verið fulltrúi á öllum þingum
ASÍ frá 1968 og verið í mið-
stjórn frá 1976 auk fjölmargra
annarra starfa.
hefur orðið mikil uppbygging sem
átt hefur sér stað til þess að auð-
velda félagsmönnum lífíð og gera
þeim ýmislegt mögulegt sem ekki
var hægt áður, til dæmis í sam-
bandi við orlofsaðstöðu og starfs-
menntun. Breytingar á þjóðfélag-
inu hafa leitt til breyttra vinnuað-
ferða. Við leggjum áherslu á nýja
þætti sem ekki vora til áður og
það sem eitt sinn þótti gott og gilt
í samningum úreldist við breyttar
aðstæður. Þetta þarf alltaf að vera
í stöðugri endurskoðun."
- Er eitthvað sérstakt sem
aðgreinir Iðju frá öðrum stéttar-
félögum, annað en starfssvið fé-
lagsmanna?
„Ja, það má nefna að í Iðju
hafa alltaf verið félagsmenn af
báðum kynjum. En þegar félagið
var stofnað var algengt að kynjum
væri skipt í félögum."
- Hvenær voru félagsmenn
„Þeir voru um 4.000
í kringum 1983 en
hefur fækkað um
helming. Sem að ein-
hveiju leyti má skýra
með atvinnuleysi en
einnig með tækni-
breytingum. Til dæmis voru gos-
drykkjaverksmiðjur miklu fjöl-
mennari vinnustaðir áður en einn-
ig hafa orðið breytingar í fataiðn-
aði. Þegar flest var í félaginu
voru saumakonur 800 en em varla
fleiri en 300 í dag.“
- Er eitthvað sérstakt á döf-
inni hjá féiaginu í augnabiikinu?
„Ja, saga Iðju er auðvitað að
koma út. Síðan erum við að und-
irbúa okkur fyrir næstu samn-
ingalolu."
fiestir?
Sömdu fyrstir
um sjúkra-
tryggingar