Morgunblaðið - 23.03.1995, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Sparnaður spítala
í Reykjavík
Árni Sigfússon
Sparnaður í rekstri Borgarspítala/Landakots og Ríkisspít-
ala á síðustu þremur árum nemur yfir 1.000 milljónum kr.
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500
M.v. 0 árið 1991 — (verðl. ’94)
Á sama tíma og auknum sparnaði hefur verið náð hefur
tekíst að sinna tæplega 13.400 fleiri skjúklingum.
0 1 2 3 4 5
Fjöldí sjúklinga umfram 1991 (þús.)
RÍKISSTJÓRN
Davíðs Oddssonar
hefur náð umtals-
verðum árangri á
þessu kjörtímabili í
lækkun ríkis-
útgjalda. Ríkisút-
gjöld haf lækkað um
4-5% frá 1991. Það
er meiri árangur en
nokkur ríkisstjóm
hefur náð á síðustu
áratugum. Sjúkra-
húsin á höfuðborg-
arsvæðinu eiga þar
stóran hlut. Gott
starfsfólk, endur-
skipulagning, betri
lyf og aukin tækni hafa stuðlað
að því að rekstrarútgjöld ríkisins
til spítalanna hafa stórlækkað á
meðan fleiri sjúklingum er sinnt.
í byrjun árs 1992 hófst mikil
endurskipulagning sjúkrahúss-
þjónustu í Reykjavík. Á því ári var
hafið samstarf Landakots og
Borgarspítala með það að markm-
iði að sameina spítalana. Landspít-
alinn hefur einnig unnið að veru-
legri hagræðingu og tekið þátt í
skipulagsbreytingum sem hlutust
af breytingum á Landakotsspítala.
Samræming á starfsemi sjúkra-
húsanna þriggja hefur verið aukin.
Árangurinn af þessu starfi er aug-
ljós. Miðað við rekstrarkostnað
spítalanna þriggja árið 1991, fyrir
umræddar breytingar, hefur þeim
tekist að lækka rekstrarútgjöld rík-
isins um 1000 milljónir króna á
síðustu 3 árum. 7/10 hlutar þess
sparnaðar eru frá Landakoti/Borg-
arspítala.
Þrátt fyrir þessar miklu
sparnaðar- og hagræðingarað-
gerðir hefur verið unnt að sinna
alls 13.395 fleiri sjúklingum árin
1992-1994, miðað við
árið 1991. 'Þessi aukn-
ing er nánast eingöngu
frá Ríkisspítölum en
samt tókst að spara þar
um 300 milljónir kr. á
umræddum tíma. Hér
er um að ræða talningu
sjúklinga á legudeild-
um, bráðamóttöku auk
nýbura.
Á þessum þremur
spítölum í Reykjavík
hefur því náðst að spara
verulega á sama tíma
og sjúklingum fjölgar.
Ef einföld jafna er sett
fram ætti sjúklingum
annars staðar að hafa fækkað og
því ætti að vera auðveldara að
glíma við sparnað þar. Það er hlut-
verk heilbrigðisráðuneytisins að
skoða slíkar tölur og taka skyn-
samlegar ákvarðanir í framhaldi
af því.
Það eru takmörk á möguleiku'm
til hagræðingar. Hagræðingin á
sjúkrahúsum í Reykjavík getur
auðveldlega snúist yfir í sparnaða-
raðgerðir sem skaða. Enn sem
komið er hefur tekist að sigla fram-
hjá slíkum atburðum, en hætturnar
aukast. Heilbrigðisráðherrar þess-
arar ríkisstjómar hafa krafíst
sparnaðar og hagræðingar og því
hafa þessi sjúkrahús mætt með
einstæðum hætti. Fyrir frábæra
frammistöðu starfsfólks sjúkra-
húsanna hafa báðir heilbrigðisráð-
herramir flutt innilegar þakkar-
ræður a.m.k. í matsölum sjúkra-
húsanna, og skyldi engan undra.
R-listinn gerði
kröfurnar háværari
Á árinu 1995 vom settar fram
enn frekari kröfur um sparnað og
Ef óvarlega er gengið í
frekari niðurskurð til
spítalanna, segir Arni
Sigfússon, verðúr
hagræðing, sem náðst
hefur, að engu.
niðurskurð á spítölunum í Reykja-
vík. Krafan um enn meiri sparnað
a.m.k. á Borgarspítala á rót sína
að rekja til þeirra staðreynda að í
lok árs 1993 var ljóst að þótt spítal-
inn hefði náð umtalsverðum ár-
angri í sparnaði, enn eitt árið,
gæti hann ekki staðið undir þeim
sparnaðarkröfum sem heilbrigðis-
ráðherra setti í fjárlög 1994, nema
einhver starfsemi yrði hreinlega
skorin af. Það töldu forsvarsmenn
spítalans ákvörðunaratriði ríkisins,
kaupanda þjónustunnar. Til að
halda rekstrarhagræðingu áfram
var orðið brýnt að íjármagn feng-
ist til breytinga á aðstöðu í tengsl-
um við tilflutning á starfsemi.
í viðræðum við þáverandi heil-
brigðisráðherra, Guðmund Árna
Stefánsson, taldi hann að ekki
væri ástæða fyrir Borgarspítala
að óttast þótt hærri sparnaðar-
krafa væri í fjárlögum en þolanlegt
væri, því þessi mál yrðu öll tekin
upp við formlega sameiningu
Borgarspítala og Landakots. Á
árinu 1994 breyttist hegðun for-
svarsmanna ríkisins nokkuð
skyndilega. Nú var Borgarspítala
tilkynnt að í landinu væra „lög“,
þ.e. fjárlög, og þess krafist að spít-
alinn stæði við þá tölu sem þar var
teiknuð.
R-listinn, sem þá var tekinn við
völdum í Reykjavík, sá sér jafn-
framt leik á borði að ræða mikinn
„halla“ á rekstri Borgarspítala
þegar verið var að safna í áfellis-
dóma á okkur sjálfstæðismenn.
Þetta varð aðeins til að magna
kröfur heilbrigðisráðherra.
Varðveitum árangurinn
Upphafleg sparnaðarkrafa heil-
brigðisráðherra fyrir spítalana í
Reykjavík fyrir árið 1995 var
óraunhæf, miðað við þær stað-
reyndir sem hér hafa verið raktar.
Hún gæti nánst ónýtt þann árang-
ur sem þegar hefur náðst. Það er
því skynsamlegt af heilbrigðisráð-
herra að endurskoða hana. Ef
óvarlega er gengið í frekari niður-
skurð á fjárframlögum til spítal-
anna, verður þessi hagræðing að
engu. Gagnvart slíkum kröfum eru
starfsmenn og stjórnendur ráð-
þrota og úrvinda. Þeir þurfa nú
tíma til að festa í sessi þær breyt-
ingar sem gerðar hafa verið. Á
meðfylgjandi súluritum er ljóst að
mesta hagræðingin varð á árunum
1992 og 1993 en með auknum
sjúklingafjölda hefur dregið úr
áhrifum hennar. Nú er afar brýnt
að varðveita þennan árangur,
styrkja innviði spítalanna, efla
starfsfólk til dáða og styrkja
tækjabúnaðinn. Það eru lyklarnir
að árangri.
Höfundur er borgarfulltrúi og var
formaður Stjórnar sjúkrastofnana
Reykjavíkurborgar 1990-1994.
FnímknMi.m
s s UssssXussuss
SuðurverL Stigahlífl 45, sími 34852
x rrí fílfflíl
a Abláíiíirkurc
a Frí ■fcíukkufí \
Ljósmyndastofa
Gunnars Ingimarssonar
1 OaTIZÉNl
■rminiíartilboð!
Falleg, vatnsvarin stálúr með
gyllingu.
Úrin eru sérlega þunn og fara
þess vegna vel á hendi
Stelpuúr
Verð áður kr. 15.200,-
Tilboðsverð
^ kr. 10.600,-
Strákaúr
Verð áður kr. 15.900,-
Tilboðsverð
kr. 10.900,-
fílil/r UtííJ ura- og skartgripaverslur
Axel Eiríksson úrsmiður
ÍSÁF
ALFi
SAFIRÐI • AÐALSTRÆm 22-SÍMI94-3023
...\ 16»MJODD»SÍMI 870706
Póstsendum fritt
Sjálfstæðisflokkurinn,
atvinnulífið og lífskjörin
EITT mikilvægasta viðfangsefni
stjórnmálanna á nýju kjörtímabili
verður að búa svo um hnúta að
atvinnulífið nái áfram að dafna og
eflast. Það er skilyrði þess að tak-
ast megi að mæta stórvaxandi er-
lendri samkeppni á flestum sviðum.
En það er jafnframt skilyrði þess
að unnt verði að vinna bug á at-
vinnuleysi til frambúðar og að al-
menn launakjör í landinu batni. Það
mun verða rík krafa í landinu næstu
árin að brúað verði það lífskjarabil
sem hefur orðið til á löngum tíma
milli okkar og nálægra landa vegna
þess að hagvöxtur hérlendis hefur
verið ónógur.
Leita verður allra skynsamlegra
leiða til að það megi takast. Ann-
ars blasir sú hætta við að unga
fólkið fiytji af landi brott í stóram
stíl og hasli sér völl þar sem mennt-
un þess og hæfni er meira metin.
Með þeim stöðugleika sem núver-
andi ríkisstjóm hefur náð að festa
í sessi og batnandi efnahagshorfum
eru allar forsendur tí! þess að ná
miklum árangri í þessu efni á næsta
kjörtímabili.
Bætt afkoma — fleiri
atvinnutækifæri
Nýgerðir kjarasamningar era
skynsamlegt framlag í þessu efni.
Þær kjarabætur sem þar samdist
um verða vonandi aðeins upphaf
nýrrar lifskjarasóknar þjóðarinnar
sem hlýtur að grund-
vallast á traustum og
arðbæram atvinnu-
rekstri. Á þessu sviði
er best að forðast koll-
steypur. Engir ættu að
vita betur en íslend-
ingar að stöðug og ör-
ugg þróun í átt til betri
lífskjara, þótt hægfara
sé, er betri en miklar
sveiflur.
Að undanförnu hef-
ur ljöldi fyrirtækja
haldið aðalfundi og af-
komutölur bera vott
um batnandi hag
þeirra. Er það að sjálf-
sögðu fagnaðarefni og sýnir að
bætt rekstrarumhverfi, ekki síst lít-
il verðbólga og lægri skattar, hefur
haft sín jákvæðu áhrif sem og að-
haldsaðgerðir fyrirtækjanna sjálfra.
Yerðmætasköpunin sem í hagnað-
inum felst mun að sjálfsögðu ekki
renna til eigenda fyrirtækjanna
nema að litlu leyti. Honum mun að
stærstum hluta varið til að skjóta
styrkari stoðum undir starfsemina,
minnka skuldir, auka fjárfestingu
og vonandi einnig til að ráða fleira
fólk í vinnu. Þannig munu þúsundir
nýrra atvinnutækifæra verða til á
næstu árum, án beinna afskipta
ríkisvaldsins en fyrir tilstilli þess
stöðugleika og þess efnahagslega
umhverfis sem núverandi ríkis-
stjórn hefur náð að
skapa.
Margt bendir einnig
til þess að framundan
séu uppgangstímar á
alþjóðamörkuðum fyr-
ir afurðir orkufreks
iðnaðar og miklar lik-
ur á að á næsta kjör-
tímabili muni koma til
fjárfestinga hér á
landi í stóriðju. Þar
geta skapast mörg
hundruð, jafnvel þús-
undir ársverka. En þá
verða líka að vera
stjórnvöld í landinu
sem hvetja til slíkrar
fjárfestingar í stað þess að letja.
Þjóðin hefur ekki efni á
fjölflokka vinstri stjóm,
segir Geir H. Haarde.
Mikilvægt er að upp-
byggingarstarfíð haldi
áfram.
Forysta Sjálfstæðisflokksins
eða ringulreið
Það er ánægjulegt og til marks
um breytta tíma að það heyrir nú
til undantekninga að stjórnmála-
menn á vinstri vængnum agnúist
út í góða afkomu fyrirtækjanna
þótt vissulega heyrist ein og ein
slík hjáróma rödd. Til skamms tíma
ráku þessir aðilar upp mikla kvein-
stafí ef fyrirtækin skiluðu hagnaði.
Skilningur hefur sem betur fer vax-
ið stórlega á því að það er brýn
nauðsyn að íslensk fyrirtæki nái að
byggja sig upp ef þau eiga að stand-
ast alþjóðlega samkeppni og geta
staðið undir batnandi ljfskjörum í
framtíðinni.
Eigi að síður er öruggasta trygg-
ingin fyrir árangri á þessu sviði sú
að Sjálfstæðisflokkurinn fari með
forystu í ríkisstjórn. Eina leiðin til
að tryggja að svo verði er að greiða
flokknum atkvæði á kjördag. For-
ystumenn hinna flokkanna keppast
við að lýsa því yfir að þeir vilji
helst af öllu vinna saman í nýrri
ríkisstjórn. Atkvæði greitt þeim er
því ávísun á vinstri stjórn fjögurra
eða fimm ólíkra aðila og þar með
á pólitíska ringulreið. Þjóðin hefur
ekki efni á slíku nú þegar svo mikil-
vægt er að uppbyggingarstarfið
haldi áfram. Þeir sem vilja stjórnar-
forystu Sjálfstæðisflokksins verða
að greiða honum atkvæði.
Höfundur er formaður þingflokks
sjálfstæðismanna og skipar 4. sæti
á lista flokksins íReykjavik.
Geir H. Haarde