Morgunblaðið - 23.03.1995, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1995 47
Mikil harka
í fyrstu umferð
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Jón G. Briem, forseti skáksambands Norðurlanda flutti ávarp við
upphaf mótsins.
Skák
S ká k þin g
Norðurlanda
HÓTEL LOFTLEIÐIR
21. mars — 2. apríl.
Taflið byijar kl. 16
ÞAÐ var afar hart barist í fyrstu
umferð Skákþings Norðurlanda
þar sem jafnframt er barist um
þijú sæti á millisvæðamóti. Aðeins
tveimur skákum af tíu lauk með
jafntefli í fyrstu umferðinni. Sex
unnust á hvítt, en tvær á svart.
Úrslit 1. umferðar:
Ákesson — Curt Hansen 0-1
Agdestein — Djurhuus 1-0
Degerman — Jóhann Vi—Vi
Lars Bo Hansen — Gausel Vi—Vi
Tisdall — Hector 1-0
Margeir — Ernst 1-0
Sune B. Hansen — Hannes 1-0
Helgi Ól. — Þröstur 1-0
Sammalvuo — Pia Cramling 0-1
Mortensen — Manninen 1-0
Simen Agdestein, Norðurlanda-
' meistari, tapaði fyrstu skák sinni
á síðasta móti árið 1992, en sigr-
’ aði samt örugglega. Nú vann hann
landa sinn Djuurhus örugglega
eftir ljóta handvömm þess síðar-
nefnda í þokkalegri stöðu:
Svart: Rune Djuurhus
Hvítt: Simen Agdestein
24. - Re6?? 25. Rxe6 - Bxe6
Eftir 25. — Dxe6 er 26. c5 einn-
ig sterkt.
26. c5! - Rd7 27. cxd6 - Dd8
28. f4 — He8 29. e5 og með peði
meira og ófrýnilega peðakeðju
vann Agdestein auðveldlega. Eftir
þessa góðu bytjun er hann líklegur
til afreka og sömuleiðis stigahæsti
keppandinn, Curt Hansen, sem
vann varnarsigur með svörtu.
Þröstur Þórhállsson virtist í
slæmu formi og tapaði í aðeins
22 leikjum fyrir Helga Ólafssyni.
Jóhann Hjartarson hafði svart
gegn Svíanum Degerman sem var
greinilega sáttur við jafntefli á
hvítt og fékk það. Sama má segja
um danskan andstæðing Hannesar
Hlífars, sem fór með löndum, en
í tímahraki fór Hannes illa að ráði
sínu:
Svart: Hannes H. Stefánsson
Hvítt: Sune Berg Hansen
34. - g-4?! 35. Re3 - gxf3 36.
gxf3 - Kh7 37. Rf5 - He6??
38. Hxb7! og svartur mátti gefast
upp því 38. — Dxb7 er svarað
með 39. Df8.
Eftirfarandi skák var því eini
sigur íslendings á erlendum keppi-
nauti. Sænski stórmeistarinn
Thomas Ernst er með ötulustu
byijanagrúskurum en svo virðist
sem hann hafi oflesið sig í rúss-
neskum þrætubókarfræðum:
Hvítt: Margeir Pétursson
Svart: Thomas Ernst
Griinfeldsvörn
1. d4 - Rf6 2. c4 - g6 3. Rc3
- d5 4. cxd5 — Rxd5 5. e4 —
Rxc3 6. bxc3 — Bg7 7. Rf3 —
c5 8. Hbl — 0-0 9. Be2 — cxd4
10. cxd4 - Da5+ 11. Bd2 -
Dxa2 12. 0-0
Hvítur valdi helsta tískuafbrigð-
ið í 8. leik. Hér lék Anand 12. —
Bg4 gegn Kamsky í Las Palmas
og það er talið traustast. Ernst
beitir nýrri rússneskri hugmynd.
12. - Rd7 13. Bb4 - a5 14. Hal
- De6 15. Dc2 - Rf6 16. Re5!
- Rd7 17. Rf3 - Rf6 18. Re5 -
Rd7 19. Bc4 - Df6 20. f4 - Db6
20. — Rb6 21. Hxa5 jafnar
heldur ekki taflið.
21. Bxe7 - Bxe5 22. fxe5 -
Dxd4+ 23. Khl - Rxe5
Ernst hafði að eigin sögn þessa
stöðu á borðinu er hann undirbjó
sig fyrir skákina. Hann taldi hana
hagstæða svarti, en reiknaði að-
eins með því að hvítur tæki skipta-
muninn. Eftir öflugt svar hvíts
hefur hann hins vegar vinnings-
stöðu:
24. Bd5! - Bg4 25. Bc5 - Dd3
26. Db2 - Rd7 27. Bxf8
í skákskýringunum vildu
áhugamenn leika 27. Bd4 — Be6
(Lakara er 27. — De2 28. Db3 —
h5 29. h3) 28. Bh8 - f6 29. Bxe6+
- Kxh8 30. Hfdl - Dxe4 31.
Bxd7 sem er einnig ágæt leið.
27. - Hxf8 28. h3 - Bh5 29.
Df2 - Kg7 30. Hxa5 — f5! 31.
Db2+ - Rf6 32. Hcl?
í tímahraki teflir hvítur óná-
kvæmt 32. Haal! var betra og
svartur hefur engar bætur fyrir
skiptamun.
32. - Kh6! 33. Ha3 - De2 34.
Dxe2 — Bxe2 35. Bxb7 — fxe4
36. Kgl - Bd3 37. Ba6 - Bxa6
38. Hxa6 - Rh5 39. Hel - He8
40. Kf2 - Kg5 41. g4 - Rf4 42.
Kg3 - Rd3 43. h4+ - Kh6 44.
Ha7?
Betra var 44. g5+ — Kg7 45.
Ha7n----Kg8 46. He3 með vinn-
ingsstöðu vegna slæmrar stöðu
svarta kóngsins
44. — g5 45. Hbl — gxh4+ 46.
Kxh4 - Rf4! 47. Hbb7 - Rg6+
48. Kg3 - Rf8 49. He7 - Hb8
50. Hxe4 - Hb3+ 51. Kf2 - Rg6
52. Ha5 - Hb7 53. He3 - Kg7
54. Kg3 - Hc7 55. Hea3 - Kh6
56. Ha7 - Hcl 57. Hf3 - Hgl+
58. Kh3 - Hhl+ 59. Kg3 -
Hgl+ 60. Kh3 - Hhl+ 61. Kg2
- Hbl 62. Hfa3 - Kg5?
Ernst hélt sig vera að tryggja
jafnteflið með uppskiptum á síð-
ustu peðunum. En hann má aldrei
taka hvíta peðið til baka og tapar.
Rétt var að halda í horfinu og vinn-
ingurinn er ennþá torsóttur.
63. Hxh7! - Hb4 64. Kh3 -
Rf4+ 65. Kg3 - Re2+ 66. Kf2
- Rd4 67. Hg7+ - Kf4 68. Kg2
- Hb2+ 69. Kh3 - Re6 70. Hf7+
- Kg5 71. Hf5+ - Kg6 72. Ha6
- He2 73. Hb5 - Hel 74. Hbb6
- Kf6 75. Hxe6+! - Hxe6 76.
Hxe6+ - Kxe6 77. Kh4 - Kf6
78. Kh5 og Ernst gaf, eftir 78. —
Kg7 79. Kg5 hefur hvítur svokall-
að andspæni í peðsendatafli og
kemur peðinu upp í borð.
Anand færist nær sigri
Indveijinn Anand heldur foryst-
unni gegn Gata Kamsky þegar
aðeins er eftir að tefla tvær skák-
ir í einvígi þeirra um áskorunar-
réttinn á Gary Kasparov. Anand
hefur fimm og hálfan vinning, en
Kamsky fjóra og og hálfan. Tíunda
skákin var tefld á mánudagskvöld-
ið. Kamsky hafði hvítt og varðist
Anand með Griinfeldsvörn. Skák-
inni lauk með jafntefli í 41 leik.
NM á Internetinu
Skákáhugamenn um allan heim
geta fylgst með Skákþingi Norður-
landa, sem er jafnframt svæða-
mót, á Internetinu, sem mjög hef-
ur verið í fréttum að undanförnu.
Það er íslandsgáttin, öflugur gag-
nagrunnur á netinu, sem annast
þessa kynningu fyrir Skáksam-
band íslands. Skák á miklum vin-
sældum að fagna á Internetinu,
m.a. nota þúsundir skákmanna
það til að finna sér andstæðing.
Jafnauðvelt er að tefla við mann
í næsta húsi og í Ástralíu.
Notendur Internetsins geta
nálgast upplýsingar um Norður-
landamótið eftir slóðinni
http://www.arctic.is/chess/.
Margeir Pétursson
SPURT OG SVARAÐ
Heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytið og Sérfræðingafélag ís-
lenzkra lækna svara spurningum
lesenda um tilvísanakerfið.
Lesendur Morgunblaðsins
geta beint spurningum um
nýja tilvísanakerfið til
blaðsins og hefur heilbrigð-
is- og tryggingaráðuneytið
fallist á að svara þeim, svo
og Sérfræðingafélag ís-
lenzkra lækna. Lesendur
geta komið spurningum sín-
um á framfæri í síma
691100 milli kl. 10 og 11
árdegis frá mánudegi til
föstudags. Spurningum er
hægt að beina til annars
hvors aðilans eða beggja,
allt eftir eðli spurningarinn-
ar. Nöfn og heimilisföng
þurfa að fylgja með.
Eins konar
aðstöðugjald
Örn Guðmundsson spyr:
Sérfræðingar sem fá viðtöl á
göngudeildum spítalanna, vísa
þeir sjúklingum á stofur sinar
til að fá sína sérfræðigreiðslu
og greiðslu í gegnum Trygg-
ingastofnun? Einnig vill hann
vita hvemig eftirliti heilbrigðis-
stofnunar sé háttað í þessum
efnum og hvort högum sjúkl-
inga sé nægilega vel fylgt eftir.
Svar frá Sérfræðingafélagi
íslenzkra lækna:
Almenna reglan er sú að
sérfræðingar sem starfa á
göngudeildum fá ekki greitt
frá Tryggingastofnun. Það
munu þó vera dæmi um það
að sérfræðingar hafi fengið
aðstöðu á göngudeildum
sjúkrahúsanna fyrir einka-
rekstur gegn því að spítalinn
fengi 30-50% af greiðslum frá
Tryggingastofnun, sem eins
konar aðstöðugjald.
I flestum tilvikum er hlut-
verk göngudeildanna að sinna
afmörkuðum verkefnum, svo
sem fyrsta eftirliti sjúklinga
sem hafa legið inni á sjúkra-
húsunum, hafa eftirlit með
ákveðnum sjúkdómum (t.d.
göngudeild sykursjúkra) eða
sinna rannsóknum. Göngu-
deildirnar eru ekki opnar fýrir
almenna sjúklinga. Sjúklingar
eru í flestum tilvikum útskri-
faðir af göngudeild eftir að sá
sjúkdómur sem fylgt var eftir
hefur gengið til baka eða kom-
ist í jafnvægi. Taki sjúkdómur-
inn sig upp aftur geta þeir leit-
að til heimilislæknis eða sér-
fræðings á stofu.
Þeir sjúklingar sem leita til
sérfræðinga á stofu, beint eða
fyrir tilstuðlan heimilislæknis,
leita í flestum tilvikum til
þeirra lækna sem þekkja sjúkl-
inginn og mein hans best, sem
eru oftast þeir læknar sem
áður höfðu stundað sjúklinginn
á sjúkrahúsinu eða á göngu-
deild. I mörgum tilvikum hafa
þessir sjúklingar verið hjá sér-
fræðilæknum fyrir innlögn og
oft lagðir á sjúkrahúsið af
sama sérfræðilækni.
Þetta kerfi tryggir að högum
sjúklinga er sem best fylgt eft-
ir. Þjónustan er persónuleg og
sterkt samband myndast á
milli læknis og sjúklings. Þess
eru alltof mörg dæmi þar sem
sérfræðilæknisþjónustan er
eingöngu rekin á stórum
göngudeildum að sjúklingi er
sinnt af mörgum læknum og
þetta góða sterka samband
nær ekki að myndast á milli
læknis og sjúklings. Þetta er
einn helsti styrkur núverandi
kerfis.
Svar heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytisins:
Óeðlilegt er að læknir sem
fær sjúkling til meðferðar á
spítala vísi sjúklingnum síðan
til sjálfs sín á stofu úti í bæ,
t.d. til að taka sauma eða til
annars eftirlits eftir aðgerð.
Slíkt eftirlit á að fara fram á
göngudeild sem spítalinn rekur
á ríkisins kostnað og þar sem
læknar starfa á föstum laun-
um. Tilvísunarkerfið tekur á
þessu vandamáli því það kemur
í veg fyrir að sjúkrahúslæknir
vísi sjúklingi sem hann hefur
til meðferðar á sjúkrahúsi á
einkastofu sína úti í bæ og
sendi Tryggingastofnun ríkis-
ins_ reikninginn.
í núverandi kerfi er eftirlit
með því hvort læknar vísi á
eigin stofur ekki til staðar.
Einn galli
af mörgum
GUÐRÚN Á. Jónsdóttir
hringdi
En hún annast aldraða móð-
ur sína sem er með hjarta- og
gigtarsjúkdóm. Móðir Guðrún-
ar er 85 ára gömul og hefur
aldrei haft heimilislæknir og
sagðist Guðrún enga heimilis-
lækna að hafa. Spurning Guð-
rúnar er sú hvar hún fái tilvís-
un fyrir gömlu konuna og ef
hún þarf að fara á heilsugæslu-
stöð hvort sami læknir gefi út
tilvísanir. Einnig spyr Guðrún
hvort hægt sé að senda tilvís-
anir í pósti því oft eiga eldri
borgarar erfítt með að ferðast.
Svar frá Sérfræðingafélagi
íslenzkra lækna:
Guðrún bendir einmitt á einn
af mörgum göllum tilvísundar-
skyldunnar. Ef móðir þarf á
sérfræðilæknisþjónustu að
halda þarf hún að fara á næstu
heilsugæslustöð og hitt þar
heimilislækni sem gefur út til-
vísun. Ef móðir Guðrúnar hef-
ur mörg vandamál sem krefj-,
ast heimsókna til mismunandi
sérfræðilækna getur það kost-
að margar ferðir á heilsugæsl-
una, ef vandamálin koma ekki
upp á sama tíma. Ef móðir
Guðrúnar vill spara sér ferðirn-
ar getur hún leitað beint til
sérfræðilækna, án tilvísunar,
og afsalað sér þannig trygg-
ingarétti sínum. í því tilviki
þarf hún að greiða fullt gjald.
Það er einmitt á þennan hátt
sem heilbrigðisráðherra hyggst
spara með tilvísanaskyldu.
Svar barst ekki frá heil-
brigðis- og tryggingaráðu-
neyti.
* *
K *
\W£VFIU/ 5 88